የዕውቀት ማኔጅመነት አውታሮች.pdf

• word cloud

• Extraction Summary

ችሉታ ወይም ተወዳዳሪ ከሥልጠናና ከተገኘ ፅውቀት የተነሳ ግንዛቤ ። ትምህርት በጥናት በሥልጠና የተገኘ ውጤት ። ድምዳሜ ፅ ቀሩሀ ።

• Cosine Similarity

ፖሪጋጋዐ ወመሪዐሀሆ የዕውቀት ማኔጅመንት አውታሮች አበበ ቅሩብ ፅ ቀሩሀ ኛዐዐዐሀ የዕውቀት ማኔጅመንት አውታሮች አበበ ቅሩብ የዕውቀት ዘመንን አውታሮች ወአበበ ቅሩብ እ ሕትመት በኢትዮጵያ የግብርና ምርምር ኢንስቲትዩት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዐዐዐሀ ማስታወሻነቱ በግብርና ምርምር ዙሪያ ደከመን ሰለቸን ሳይሉ ዕውቀታቸውን ሳይቆጥቡ ለአገራቸው የዜግነት ግዴታቸውን ለተወጡና በመወጣት ላይ ላሉ ተመራማሪዎችና ለምርምሩ ግብ ስኬት የማይተካ ሚናቸውን ለተወጡና በመወጣት ላይ ላሉ ለሁሉም የግብርና ምርምር ሠራተኞች ባለሙያዎችና አመራሮች ይሁንልኝ ፅ ቀሩሀ ዐዐዐሀ ማውጫ መቅድም መግቢያ የፅውቀት የትርጉም ወሰን የዕውቀት ማኔጅመንት የዕውቀት ማኔጅመንት ዘመናት የተቋም ዕውቀት ማኔጅመንት የዕውቀት ማኔጅመንት መሠረቶች የፅውቀት ሸግግርና መጋራት ዕውቀትን መተርጐም አና መጠቀም የሳይንስ ዕውቀት ዕውቀት የልማት ውል ፈጠራን በዕውቀት መታደግ ትረካና ፅውቀት ማኔጅመንት ዕውቀት ማኔጅመንትና ፖለቲካዊ አንደምታው የዕውቀት ኃያልነት ሲጠነጠን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዐዐዐሀ መቅድም መቅድም መጻፍ የተለመደ ቢሆንም ትንሽ መጽሐፍ ለማዘጋጀት ስነሳሳ የዚህ ጽሑፍ ዓላማ ብዬ መጀመር አንዳለብኝ አስቤ ነበር ይህን ሳስብ ደግሞ የመጽሐፉ ግዝፈት ምንም ያከል ምን አነስ ያለ ነገር ቢያንስ ለሸክም ይመቻል ከሚል ሐሳብ ለመራቅ አልሞከርኩም መጽሐፉን ለማገባደድ ስዳረስ ደግሞ እምነቴ ከፍ ብሎ የመጽሐፉ ይዘት ምከንያታዊ በሆነ እይታዬ መልካም የመረጃ ምንጭ እንደሆነ ሳልጠራጠር ለራሴ መስክከሬያለሁ በመጽሐፉ ውስጥ ለማቅረብ በሞከርኳቸው ርዕሰጉዳዮች ዙሪያ በተለያዩ ይዘቶቸና አቀማመጦች በርካታ የመረጃ ምንጮች እንዳሉ እምነቴ ነው ከእነዚህ ምንጮች የቻልኩትን ያህል ለማንበብ ሞከሬያለሁ ጥቂቶች የማይባሉትንም በሚመቸኝ መንገድ ሐሳባቸውን አግባብቼ ተጠቅሜባቸዋለሁ ዋናው የዋቢ ፅ ቀሩሀ መረጃ ምንጮቼ ግን የራሴ ተሞከሮዎች የጓደኞቼ ሐሳቦች እንዲሁም ከተለያዩ የዕውቀት ማዳበሪያ መድረኮች ስብሰባዎች ብሎጐች እና ሌሎች የሚዲያ ምንጮች ያጠራቀምኳቸውና እንደአግባብነታቸው አስማምቼ ለዚህ መጽሐፍ የተጠቀምኩባቸው ናቸው ይህን መጽሐፍ ለማዘጋጀት ሳስብ በርካታ የሥራ ባልደረቦቼን አማክሬያለሁ መልካም ምክራቸውን ወስጃለሁ የቤተሰቦቼንሐሳቦች ተቀብዬ ተጠቅሜበታለሁ ጽሑፉን መስመር በመስመር በማንበብ እጅግ የላቀ ሃሳብና ምክር ለለገሱኝ ለዶር ፈንታሁን መንግሥቱ በቃላት ያለተገደበ ምሥጋናዬን አቀርባለሁ ጽሑፉን በመጻፍና በማረም ወሮ እታገኝ ተከሉ በሚገባ ደግፈውኛል የቃላትና የሆሄያት ግድፈቶችን በማረም አቶ ሃይማኖት ታደገ ልዩ ድጋፍ አድርገውልኛል ለሁሉም ልባዊ ምሥጋናዬ ይድረሳቸው የኢትዮጵያ የግብርና ምርምር ኢንስቲትዩት መፅሃፉን በማተም ያደረገዉ አስተዋፅኦ እጅግ የላቀ ስለሆነ ለእንስቲቱዩት የከበረ ምሥጋናዬን አቀርባለሁ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዐዐዐሀ መግቢያ ዎች አአምሯዊ ተግባራትን ለማከናወን ትውስታቸውን ሰፌ በርካታ ጥናቶች ይጠቁማሉ ለዚህም ይረዳቸው ዘንድ አካባቢያቸውን በመቃኘት ግንዛቤያቸውን ያዳብራሉ ይህም አእምሯቸውን እያነቃቃና እያለሰለሰ ግንዛቤያቸውን አንዲያጐለብቱ ይረዳቸዋል ትውስታቸውንም በማረጋጋት ግለሰባዊ እውቀታቸው እንዲዳብርና ቀጣይ እንቅስቃሴዎችን በቀላሉ ቃኝተው በበለጠ ግንዛቤ አስፈላጊ ውሳኔዎችን አንዲወሰዱ ምቹ ሁኔታዎች ይፈጥራሉ በዚህ መሠረታዊ ታሳቢነት የግለሰብ አውቀት ሁሉንም የትውስታ ማዕቀፎችንና እንቅስቃሴዎችን ያካተተና ግለሰቦችም ወደ ተግባራዊ እንቅስቃሴ እንዲገቡ የሚያደርግ ጸጋ ወይም እምቅ ሃይል ነው ማለት ይቻላል ለዚህም ነው እውቀትና የሰው ልጅ የማይነጣጠሉ ናቸው የሚባለው ፅ ቀሩሀ ተቋማትም የግለሰቦችን እውቀት በማሰባሰብ አደረጃጀታቸውንና ሥራቸውን የተቃና ቀልጣፋ እና ቀጣይነት ያለው ለማድረግ ትኩረት ሰጥተው ሊንቀሳቀሱ ይገባልራ አንድ ተቋም የአደረጃጀትና የአሠራር ውጥረት ውስጥ ከመግባቱ በፊት ከሰዎች ሕልውና ጋር ያለ ዕውቀት የተቋሙን መለወጥ ሊያመጣ በሚቸል መልኩ ሲደራጅ ተቋማዊ ዕውቀት የሚያሰኝ ትርጉም ሊይዝ እንደሚቸል መገመት ይቻላል ይህ ተቋማዊ ፅውቀት ከተቋማዊ የመረጃ ቋቶቸና ሥርዓቶቹ የሚለየው እውቀት የሰዎችን መስተጋብርና ግንኙነት ከምንም በላይ አጥብቆ ስለሚጠቀም መሆኑን መገንዘብ ይገባል ስለሆነም አውቀት በሰዎች መካከል ያለውን መስተጋብርና ግንኙነትን ማዕከል በማድረግ ማንኛውንም ተግባር በማንኛውም ጊዜና ሁኔታ ትርጉም ባለው መልኩ ማንቀሳቀስና ተቋማዊ ግብን የተሳካ ማድረግ የሚያስቸል እንደሆነ በሰፊው ይታመናል ሆኖም ግን ያልተፍታታ እውቀት ይዞ ውጤታማ ለመሆን አስቸጋሪነቱን ከወዲሁ መረዳት ተገቢነቱ አጠያያቂ አይሆንም የእውቀትን ይዘትና ቅርፅ በውል መረዳት አስተዋይነት መጨመሩን ያስገነዝባል የዕውቀት ምንጮች እምነትን ባህልን ጥበብን ስሜትን የግል ተሞከሮን አእምሮን እና ምርምርን አካተው የያዙ ውስጣዊ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ስሜቶች የታሸጉባቸው ካርቶኖች እንደሆኑ የተለያዩ የመረጃ ምንጮች ይጠቁማሉ ጠቅለል ባለ መልኩ እውቀትን ለመገንዘብ ከዚህ የሚከተሉትን ጭብጦች ማጤን አግባብነት ይኖረዋል ዕውቀት የሁሉም ስብና እንቅስቃሴዎች መሠረት ነው ዕውቀት ከሰው ልጆች ጋር ነባር እና ቀጣይ ግንኙነት አለው ዕውቀት የማንኛውም አእምሯዊ ሂደት ወይም እንቅስቃሴ ውጤት ነው ዕውቀት በቀጣይ የለውጥ ተፅዕኖ የሚፈጠር ነው እና ሌሎችም በአገራቸን ባለፉት ጥቂት ዓመታት የኢኩኖሚያዊ ቴከኖሎጂካዊ እና ማኅበራዊ ግስጋሴዎች እአና መሸጋሸግ እንደነበረና ለውጡም በቀጣይነት እየተጓዘ መሆኑ ይታያል እነዚህ ለውጦች በተቋማት አደረጃጀትና አሠራር ላይ አዳዲስ ሚናዎችና ፈተናዎችን አያሳደሩ መምጣታቸውም ከግምት ውስጥ የሚገባ ጉዳይ ነው እነዚህን ጫናዎችና ተግዳሮቶችንም ወደ መልካም አጋጣሚ ቀይሮ ተቋማዊ ሽግግሩን ማፋጠን ተገቢነቱ አያጠያይቅም ለዚህም የተቋማትሠራተኞች ባለሙያዎቸና አመራሩ በአውቀትና ከህሎት በስለው መገኘታቸው አጠራጣሪ ፅ ቀሩሀ አይደለም ይህም የዕውቀት የአሴት ሰንሰለቱን ፈርጣማና ለስላሳ ያደርገዋል የሚል አምነትን ያሳድራል ለዚህ ተግባራዊነት ተቋማዊ የእውቀት ዝግጁነትና ትግበራ ባህልን አዳብሮ መገኘት ቅድሚያ የሚሰጠው ጉዳይ ነው ማለት ይቻላል የአንድ መጽሐፍ መግቢያን ከማዘጋጀት በፊት የተለያዩ ሁኔታዎችን ከግምት ውስጥ ማስገባት አስፈላጊነቱ አያጠያይቅም ይህም በሁኔታዎች ላይ ሚዛናዊ አስተሳሰብ እንዲሰርፅ ያደርጋል ካልሆነም ያልተመጣጠኑ ሐሳቦች እና ያልዳበሩ ምክሮቸም መስመራቸውን ስተው ወይም አጥጋቢ ሐሳብ ሳያካትቱ የማቅረብ ዝንባሌን ሊያባብስ ይቸላል በተቻለ መጠን በዚህ መጽሐፍ ውስጥ ወደ አንድ ወገን ያላደሉ ወይም ልቅሐሳቦችን ለመመጠን ጥረት ተደርጓል ሆኖም አልፎ አልፎ ጥቂት የማይባሉ አስተሳሰቦች ላይ ድጋፍ ለማድረግ መሞከሬን በቅን ልብ ልመሰከር ይገባኛል የዚህ መጽሐፍ ዓላማም የዕውቀትን ፈርጆች ዓይነቶች አጠቃቀምና ማኔጅመንትን በሚመለከት ቀለል ባለ መልኩ ለአንባብያን ማቅረብ ነው እውቀት የአንድ ሙያ ውጤት ሳይሆን የበርካታ ሙያዎቸና ተሞከሮዎች ውጤት በመሆኑ በዚህ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ መጽሐፍ የተለያዩ ባለሙያዎችንና የራሴንም ተሞከሮ በማሰባሰብ እና በመተንተን ለማቅረብ ተሞክከሯል በዚህ ሂደት ግልፅነት የጐደላቸው ወይም ያልተቋጩ ወይም ያልበሰሉ ሐሳቦች ከተካተቱ ሙሉ በሙሉ የእኔ እንጂ የሌሎች የመረጃ ምንጮች እንዳልሆኑ አንባብያን እንዲረዱት አሳስባለሁ ዕውቀት በሥርዓት ተደራጅቶ ካልተመራ ጠቃሚነቱ ያነሰ ይሆናል የፅውቀት ማኔጅመንት አቢይ ጥቅሙም ዕውቀት በተቋማዊ ለውጦች ወይም ሽግግር ላይ የሚኖረውን በጐ ተፅዕኖ ለማጐልበት አመቺ ሁኔታዎችን በመፍጠር በተቋም አሴቶች ላይ የዕውቀትን ሚና ማጉላት ነው የፅውቀት ማኔጅመንት ሰፋፊ ቅኝቶችም ተዳሰውና ተተንትነው አንዲቀርቡ ጥረት ተደርጓል ፅ ቀሩሀ ብ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዐዐ«ፈናዐዐሀ የዕውቀት የትርጉም ወሰን የ ትርጉም ወሰን የሚገዙ በርካታ ጽንሰ ሐሳባዊ እና ተተግባሪ ጉዳዮች ይኖርራሉ ዕውቀት በአንድ ግለሰብ ወይም ተቋም ውስን እይታ የማይገታ መሆኑ እሙን ነው ይህም የእውቀትን የትርጉም ወሰን ሊያጠበውም ሊያሰፋውም የሚያስቸሉ ሁኔታዎች እንዳሉ ማየት መልካም ነው ምከንያቱም ዕውቀት በእይታ በግንዛቤ እና በመረዳት የሚገኝ ሁለንተናዊ ገፅታ መሆኑ ነው በስፋት የሚታወቁት የዕውቀት የትርጉም ወሰኖችን እንደሚከተለው ጠቅለል አድርጐ ማየት ተገቢ ይሆናል ፅ ቀሩሀ መደበኛ ዕውቀት ተጠቃሽነት ያለውና በሥርዓት የተቀመጠ ሆኖ በቀላሉ ተደራሽ ነውለምሳሌ የመረጃ ቋት ማስታወሻዎች እና ዶኩመንቶች ሊጠቀሱ ይቸላሉ እነዚህም በተሟላ ሁኔታ ኃላፊነት የሚወሰድባቸው ናቸው ተሞከራዊ ዕውቀት በአአምሮ ውስጥ የተከማቸ ፅውቀት ሲሆን የዓመታት ተሞከሮን ያማከለ ነው ለምሳሴሌ ባህላዊ አምነቶች እሴቶች አመለካከቶች ከህሎት አቅምና ሙያን መጥቀሱ ይቻላል የዚህ ዓይነት ዕውቀት ባለቤቶቸአውቀዋለሁ ከማለት ባሻገር ዕውቀታቸውን በተግባር መግለፅ ያዳግታቸዋል አንዳንድ ምሁራን እንደሚገልፁት ሰዎች ከሚናገሩት ወይም ሲገልፁት ከሚችሉት በላይ አዕምሯቸው ያጠራቀመው ዕውቀት እንዳላቸው ነው ስለሆነም የታመቀና የተነገረ ፅውቀት እንደሆነ መረዳት ይቻላል በአነዚህ መካከልም ማወቅ እና አውቆ መተግበር ወይም ክህሎት ብሎ መለየት ይቻላል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ተካቶ ዕውቀት በአብዛኛው በሕጐች ደንቦች መመሪያዎች ተቋማዊ ባህሎች እና የሥነምግባር መተግበሪያዎች ውስጥ ተካቶ የሚገኝ የዕውቀት ዓይነት ነው ይህ ዓይነት ፅውቀት በቀላሉ ተደራሽ ሆኖ ጥቅም ላይ ለማዋል ውስብስብነት ይታይበታል አጠቃቀሙም በኃላፊነት ላይ የተመረኩዝ ነው ዕውቀት በተለያዩ መዝገበቃላት ሌሎች ጽሑፎችና አነጋገሮች በተለያዩ መልኮችና ይዘቶች ይወከላል ከብዙ በጥቂቱ የሚከተሉት ይገኙበታል ። እና ሌሎቸም ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ከላይ በተቀመጠው መሠረት የዕውቀት ምንጮች አድማሳቸው ሲፈተሸ የሚያሳየውን ተመልከተናልለ በተለይ በግለሰቦች ዙሪያ የዕውቀት ምንጭነት በትምህርት ዝግጁነታቸው በባህላቸው በእምነታቸው በልምዳቸው በፍላጐታቸውና በምርጫቸው በተለያዩ የዕውቀት ደረጃዎች ሊተመኑ ይትላሉ ከተለያዩ የዕውቀት ደረጃዎች ወደ ሌላው ማደግና መሻሻልን ለማምጣት አሁን ያሉበትን የዕውቀት ደረጃ በሚገባ ተረድቶ አርሞና ገርቶ መጓዝን በውል ይሻልለ በውል ባልተረጋገጠ ዕይታ ሲታይ ዝቅተኛው የዕውቀት ደረጃ ከሰብዓአዊነት ዝቅ ባለ ሁኔታ ላይ መገኘትን ሊጠቁም ይችትላል ሌሎቹ ደረጃዎች ደግሞ እንደሁኔታው ከላይ በተጠቀሱት ጫፎች መካከል ሊፈረጁ እንደሚቸሉ መረዳት ተገቢ መሆን ብቻ ሳይሆን የዕውቀት የትርጉም ውስንን አስፍቶና አጥርቶ ማየትን ይጠቁማል ፅ ቀሩሀ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የዕውቀት ማኔጅመንት ዕውቀት ማኔጅመንት ዙሪያ መለስ ትርጉሙ ዕውቀትን የ በመጋራት አና በመጠቀም ላይ የሚያተኩር እንቅስቃሴ መሆኑ በስፋት ይገለፃል የዕውቀት ማኔጅመንት ተቋማዊ አደረጃጀትና አሠራርን የወል መንገድ አድርጐ ይከተላል በመሆኑም በአንድ ተቋም ወይም ድርጅት ውስጥ ያሉ ፈርጀብዙ አስተሳሰቦችንና የሙያ ስብጥሮችን ያካትታል ይህም በአግባቡ የተደራጀ ዕውቀት የአንድ ተቋምን መሠረታዊ ዓላማና ተቋማዊ ግብ ለማሳካት አማራጭ የሌለው ጉዳይ መሆኑ ግንዛቤ ሊወሰድበት ይገባል ወደሚል ድምዳሜ ሊያደርስ ያስችላል ፅ ቀሩሀ ዕውቀትን ከማስፋፋትና ጥቅም እንዲሰጥ ለማድረግ የዕውቀት ማኔጅመንት አስፈላጊነት በሰፊውና በጥልቀት እየተገለፀ ያለ ጉዳይ ቢሆንም በዋናነት እና ልማዳዊ በሆነ መንገድ ሲገለፅ ግን የሚከተሉትን ጉዳዮች ተንተርሶ መሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል ለትከከለኛ ውሳኔ አሰጣጥ ዕውቀትን ያለሥጋት በተደጋጋሚ መጠቀም እንዲቻል ከተለያዩ የሥራ ዘርፎች ወይም ሂደቶች የተለያዩ የዕውቀት ምርጥ ጸጋዎችን ለመሰብሰብ የማኅበራዊ የዕውቀት ምንጮችን በወሳኝነት ለመደገፍ ታዳሽና ፈጠራዊ ሥራዎችና ሐሳቦችን ለማዳበር የዕውቀት ጉጉትንፍላጐትን ለማርካት አና ሴሎቸም ከላይ የተጠቀሱት ጉዳዮች የዕውቀት ማኔጅመንት መሠረቶችን እና ፅንሰ ሐሳቦችን ከማጐልበት አንፃር የሚከተሉትን ዋቢ መርሆዎች አካቶ ማየት ይቻላል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዕውቀት ስኬትን ይወስናል ዕውቀት በሰዎች አዕምሮ ውስጥና ዙሪያ ይገኛል የተደራጁና ግላዊ ዕውቀቶች አሉ ለዕውቀት ሸግግር አመቺ ሁኔታዎች ሊከሠቱ ይገባል የዕውቀት ሽግግር አመኔታን ይሻል የዕውቀት ማኔጅመንት ተቋምንና የትምህርት ዘርፎችን ያካትታል ዕውቀት የራሱ መዋቅር አለው ሲያሻው የተበታተነ በወጉ ሲመራም የተደራጀ ነው እና ሴሎቸ ኢኤአ ከዐዎቹ መጀመሪያ ወዲህ በዓለም አቀፍ ደረጃ የዕውቀት ማኔጅመንት በዩኒቨርስቲዎች ደረጃ በተለያዩ የሙያ መስኩች በተለይ በንግድ አስተዳደር በመረጃ ሥርዓት በማኔጅመንት በቤተመጻህፍት በኢንፎርሜሽን ቴከኖሎጂ ፅ ቀሩሀ በመረጃ ሳይንስና በመሳሰሉት እንደ አንድ የሙያ ዘርፍ ትምህርት መስጠት እንደተጀመረ ይታወቃል በአሁኑ ጊዜ ይህ የሙያ መስከ በራሱ ቆሞ ከመጀመሪያ ዲግሪ እስከ ዶከቶራል ዲግሪ ድረስ የትምህርት መስከ ሆኖ ሥልጠና እየተሰጠበት ይገኛል ከዚህ በተጨማሪ የተለያዩ ኩባንያዎች መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ባንኮች የምርምር ተቋማት ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት የመንግሥት ሚኒስትሪዎች አማካሪ ድርጅቶች እና ሌሎች ለፅውቀት ማኔጅመንት ትኩረት በመስጠት በአደረጃጀታቸውና በሥራቸው ላይ በጐ ተፅዕኖ እንዲያመጣ በሥራ ዘርፍነት አካተውት ይገኛሉ በአሁኑ ጊዜ የተለያዩ የሙያ አማካሪ ድርጅቶች ለተለያዩ ተቋማት የሙያ ማጐልበቻ በዕውቀት ማኔጅመንት ዙሪያ ሥልጠናዎችን ሲሰጡ ይታያል ተቋማዊ አደረጃጀቱንም ያማክከራሉ በተቋም ደረጃ የፅውቀት ማኔጅመንት ተቋማዊ አሠራርን ለማሻሻል ተወዳዳሪነትን ለማጐልበት በፈጠራ አና መልካም ተሞከሮዎችን ከመጋራት አንፃር ቅንጅታዊ አሠራሮችን ማጠናከር እና ቀጣይ የመሻሻል አዝማሚያዎችና አቅጣጫዎች ላይ ትኩረት ይሰጣል ይህን ከሌሎች የሥራ ዘርፎች ለየት የሚያደርገው ዕውቀት አያያዝና አጠቃቀም ልዩ ትኩረት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ በመስጠት ቀጣይ ማሻሻያዎችን የሚመለከታቸው የሥራ ዘርፎች በቅርብና በቀላሉ እንዲያገጻቸውና እንዲጠቀሙባቸው ሚናውን የላቀ በማድረግ ነው ስለሆነም ዕውቀት የሁሉም ስትራቴጂያዊ እሴቶቹ መሠረትና መደላድል መሆኑን ማጤን ተገቢ ይሆናል ይህ ደግሞ አውን የሚሆነው ሁሉም አስፈላጊ ዕውቀት ተደራጅቶ በቀላሉ ተደራሽ መሆኑ ሲረጋገጥ ብቻ ነው ፅውቀት የተቋማዊ መማማር አስቻይ ነው የዕውቀት ማኔጅመንትና መሣሪያዎች ለአንድ ተቋም ለዕውቀት ማኔጅመንት አስፈላጊ ናቸው የሚባሉ መሣሪያዎች ወይም የአሠራርና የአመራር ስልቶች በርካታና ውስብስብ ቢሆኑም ጠቅለል ባለመልኩ ከዚህ በታቸ የተዘረዘሩትን ያካትታል ዕውቀትን መጋራት ትረካ ከሥራና ከፕሮጀከት መማማር የአፈፃፀም ግምገማ የዕውቀት ዘገባ የድርጊት ማኀበረሰብ ፅ ቀሩሀ የባለሙያዎች መዝገብ የዕውቀት ሥርዓት መልካም ተሞከሮዎችን ማስፋት የዕውቀት ኤግዚቪሽን የውድድርፉከከር ማኔጅመንት የሠራተኞችና ባለሙያዎች ቀረቤታ ሶፍት ዌሮች የዕውቀት ቋቶች ተሞከሯዊ ፅውቀትን መለካት እና ሪፖርት ማድረግ የዕውቀት ድለላጠቋሚ የዕውቀት ምንጭ አቅርቦት በፕሮጀከቶች መካከል ያለ የዕውቀት ሽግግር ተቋማት የዕውቀት ምንጮቻቸው ተደራሽና ጠቃሚ እንዲሆኑላቸው የተለያዩ የማነቃቂያ ሥራዎችን መሥራት ይጠበቅባቸዋል ከሞላጐደል የሚከተሉት ማነቃቂያዎች ይጠቀሳሉ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ተቋማት ምርቶቻቸውንና አገልግሎታቸውን ተደራሽ ለማድረግ የዕውቀት ምንጮችን ከግልጽ ይዘት ጋር አቀናጅተው ማቅረብ ይጠበቅባቸዋል የምርትና አገልግሎት አቅርቦቶቻቸውን በአጭር የጊዜ ዑደት ማድረስ ይኖርባቸዋል ፈጠራንና ተቋማዊ መማማርን በሚገባ ማሳለጥ አለባቸው ባለሙያዎችን በሚገባ ማፍራትና መጠቀም አለባቸው ከተለያዩ ግለሰቦችና ተቋማት ጋር ተገቢውን ትስስር ማድረግ ይኖርባቸዋል የተቋሙን ሠራተኞች የዕውቀት ፍላጐትን በመለየት አቅርቦቱን ማሳለጥ አለባቸው ቀላልና ግልጽ ችግሮችን በቀላሉ መፍታት ይጠበቅባቸዋል የሠራተኞቻቸውን ቁልፍ ዕውቀትና ከህሎት በተገቢው መንገድ በመምራት የግብ ስኬትን ማፋጠን ይኖርባቸል እና ሴሎቸም ፅ ቀሩሀ ለዕውቀት ማኔጅመንት አመለካከት በርካታ ምከንያቶች በተደጋጋሚ ሲጠቆሙ ይታያሉ ከነዚህም መካከል የሚከተሉት ይጠቀሳሉ የዕውቀት ማኔጅመንት ዓላማዎችን በትከከል አለመቅረጽ የተሽመደመደ ስትራቴጂ የማይመች የዕውቀት ማኔጅመንት ሞዴል ደካማ የፕሮጀከት ማኔጀመንት ያልተናበበ ማኔጅመንት ለዕውቀት ማኔጅመንት አመቺ ሁኔታ አለመኖር የኢንፎርሜሸን ቴከኖሎጂ ከተቋም ባህል አደረጃጀት የሥራ ፍልሰት ሂደት እና ስትራቴጂ ጋር አለማጣጣም የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓቱን በአግባቡ ተግባር ላይ አለማዋል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የማይጣጣም ተቋማዊ የለውጥ አመራር የዕውቀት ማኔጅመንትን በኢንፎርሜሸን ቴከኖሎጂ ብቻ ለማማከል መሞከር ኢንፎርሜሽን ቴከኖሎጂን ባልተገባ መልኩ መቆጣጠር የተቋም ባልደረቦች ሥርዓቱን በሚገባ ለመጠቀም ብቃት መጉደል ወይም ማነስ በሥርዓቱ ላይ አግባብነት የሌላቸውን ቴከኒካዊ ጉዳዮችን ማባዛት በስርዓቱ ውስጥ ቁልፍ ጉዳዮችን አቀናጅቶ አለመተግበር በተቋሙ ያልተቀናጀ የኢንፎርሜሸን ቴከኖሎጂ ሥርዓት አለመኖር ሥርዓቱን ለመገንባት በሚደረግ የእቅድ እንቅስቃሴ የተቋሙን ሠራተኞች ባለሙያዎችና አመራሩን አመጣጥኖ አለማሳተፍ ፅ ቀሩሀ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓቱ ቁልፍ አካላት አፈጻጸም ደካማ መሆን የተቋም የበላይ አመራሮች ሥርዓቱን በጸጋ ያለመቀበል የሚሉት ይገኙበታል እና ሌሎቸም ተቋማት የዕውቀት ከምቸቶቻቸውን በሚገባ ጥቅም ላይ ለማዋልና ከሌሎች ተቋማትም ልዩ ልዩ ዕውቀቶችን ለመቅሰም የተለያዩ ቴክኖሎጂዎችን ሲጠቀሙ ይትላሉ ከዚህ በታች የተዘረዘሩት ቴክኖሎጂዎችና ሥርዓቶች በስፋት ጥቅም ላይ እየዋሉ ይገኛሉ ከሌሎች ተቋማት ጋር በጋራ ዕውቀትን ለመጠቀምና በኀብረት ለመንቀሳቀስ የሚያግዙ የኮምፒዩተር ቴከኖሎጂዎች በተለይ የጋራ የቡድን የውይይት መድረኮችን የሚያሳልጡ በቅድሚያ ይጠቀሳሉ ተቋማዊ ዕውቀትን በተለይ የተለያዩ የሥራ ሂደቶችን የሚያሳዩ ሥርዓቶች ለምሳሌ የሥራ ቅጾችን በጋራ ለመጠቀም የሚያስቸሉ ወዘተ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ሰነዶችን በአግባቡ በማደራጀት በኮምፒዩተር የታገዘ የዕውቀት አቅርቦትን የሚያሻሽሱ ስርዓቶችን መዘርጋት ተቋማዊ ድረገጾችን መጠቀም ኦንላይን የመማማር ሥርዓት መዘርጋት የዕውቀት ማኔጅመንት መልካም መገለጫዎች አንድ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት በባሕሪው የተለያዩ መገለጫዎች ሊሰጡት ይችትላሉ ከሞላ ጐደል የሚከተሉት መገለጫዎች ጥቅም ላይ ሲውሉ ይታያሉ አንድ ጥሩ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት የተቋሙን ሠራተኞች ባለሙያዎችና አመራሩን የሚያበረታታ እና የሚያጠናከር መሆን አለበት ስርዓቱ የተቋሙን ባለሙያዎች በውሳኔ አሰጣጥ ሂደቶች ተሳትፏቸውን በማጉላት የላቀ ሚና ሊጫወት ይገባል ፅ ቀሩሀ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓቱ በተቋሙ ዋና ዋና ዓላማዎች ላይ ማተኮሩ ተገቢ ይሆናል ሥርዓቱን በፍላጐት እንጂ በቴከኖሎጂ ተደራሸነት ላይ የተመሠረተ ማድረግ ዘላቂና አዋጭ አያደርገውም ሥርዓቱ ተቋማዊ ተወዳዳሪነትን የሚያጐላ እና የአሠራር ሥርዓቱን ቀልጣፋ እና ውጤታማ የሚያደርግ ሆኖ የተደራጀ መሆኑ ሊረጋገጥ ይገባል የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓቱ የተቋም ተገልጋይን እርካታ የሚጨምር ሆኖ መደራጀቱ የግድ ይላል የተቋሙን ሠራተኞች ባለሙያዎችና አመራሩ በሥራቸው እርካታን እንዲያገኙ የሚያበረታታ መሆን አለበት የፅውቀት ማኔጅመንት ሥርዓትን ከመዘርጋት በፊት አስፈላጊነቱ በጥሞና እና በጥልቀት መፈተሽ ይኖርበታል ጥሩ የፅውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት ሁሉንም የዕውቀት ዓይነቶችና ምንጮቻቸውን በጠንካራ የግንኙነት መስመር ያጣመረ መሆኑ ሊረጋገጥ ይገባል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ጥሩ የዕውቀት ማኔጅመንት ስርዓት በቀላሱ ተደራሸ እንዲሆን ይፈለጋል ሥርዓቱ በቀላሱ የሚተገበርና ለለውጥ ወይም ለመሻሻል እንዲያስችል ሆኖ መደራጀት ይገባዋል ሥርዓቱ በወቅታዊ ትከከለኛ የጠራ እና የተመጠነ የዕውቀት ምንጭ ሆኖ ሊደራጅ ይገባዋል እና ሴሎቸም ፅ ቀሩሀ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዐዐዐሀ የዕውቀት ማኔጅመንት ዘመናት ዕውቀት ማኔጅመንት ከፍተኛውን የአጠቃቀም ዘይቤን መከተል ከጀመረበት እኤአ ከዐዎቹ አጋማሽ ወዲህ ሦስት መሠረታዊ ለውጦች መታየታቸው በስፋት ተዘግቧል ይህም የተለያዩ ድርጅቶች የፅውቀት ማኔጅመንትን በየጊዜው እየገመገሙ ከፍታውን እየጨመሩት ለመሆናቸው አንዱ መገለጫ ነው እያንዳንዱ የከፍታ ዘመንም ድርጅቶችንና የዕውቀት ሥርዓቱን በፍጥነትና ተወዳዳሪነት በሚታይበት መልኩ እድገትን እንዲሹ አድርጓቸዋል ማለት ይቻላልይህ ሲባል ቀደም ሲል የነበረውን ሥርዓት በሙሉ ገሸሽ በማድረግ ሳይሆን ባለው ላይ ተመርኩዞ በማሳደግ መርህ ላይ መሠረቱን በመጣል እንደሆነ በእርግጠኝነት መናገር ይቻላል ፅ ቀሩሀ ከፍ ብሎ እንደተገለፀው የዕውቀት ማኔጅመንት ሳይንሳዊ ቅርፅና ይዘት በመያዝ እኤአ ከዐዎቹ አጋማሽ ጀምሮ እያደገ እንደመጣ በርካታ የመረጃ ምንጮች ይጠቁማሉ ከዚያ በፊት የዕውቀት ማኔጅመንት ከሥልጠናና ከከህሎት መጐልበት ጋር ተያይዞ በግለሰቦች ብቃት መጐልበት ላይ ብቻ ትኩረት ይሰጥ እንደነበር በርካታ ምሁራን ይጠቁማሉ ከፍ ሲል ከተጠቆመው ዘመን ወዲህ የዕውቀት ሠራተኞች የዕውቀት ኢኩኖሚ እና ዕውቀት የአንድ ድርጅት ዋቢ እሴት እየተባለ ፅውቀት ከሌሎች ሀብቶች ጋር ሲነፃፀር ተወዳዳሪነቱ ከፍተኛ እንደሆነ የተለያዩ ምሁራን የሚጽፉበትና የሚናገሩበት ሁኔታ ድግግሞሹ እያየለ ለመምጣቱ በርካታ ምስከሮችን ከተለያዩ የመረጃ ምንጮች መጠቆም ይቻላል ከዐዎቹ አጋማሽ ወዲህ ተለይተው የተቀመጡት የዕውቀት ማኔጅመንት ዘመናት እንደሚከለተው ጠቅለል ብለው ተቀምጠዋል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ በተሞከሮ ላይ የተመረኮዘ ዕውቀት ማኔጅመንት ይህ የዕውቀት ማኔጀሙንት ሥርዓት ከ ዓም ኢኤኢ ጀምሮ ጥቅምት ላይ እየዋለ መሆኑ የተለያዩ መረጃዎች ይጠቁማሉ በተሞከሮ ላይ የተመረኮዘ ዕውቀት በሰዎች አእምሮ ውስጥ ለረጅም ጊዜ መልከ ባልያዙ መልኩ እየተብላላ የቄቁየ መሆኑ በቀላሉ ጥቅም ላይ ለማዋል አስቸጋሪ እንደሆነ በስፋት ይነገራል የተሞከሮ ዕውቀት ማኔጅመንት ይህ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት ዘመን ኢኤኢ ከዐዐዐ ዓም ጀምሮ በስፋት እየተሠራበት ያለ ነው በዚህ ዘመን በአመዛኙ ከማኅበረሰብ ቡድኖች እና ከፕሮጀክቶች በሚገኝ ዕውቀት የቡድን ውጤታማነትን የላቀ ለማድረግ ሲባል ትኩረት የሚሰጠው ነው ስለሆነም የዚህ የዕውቀትና ማኔጅመንት ዘመን የተሞክሮ ወይም የልምድ ዕውቀት ማኔጅመንትን ማዕከል ያደረገ እንደሆነ መረዳት ይቻላል የዚህ የዕውቀት ዘመን ወይም ሥርዓት መነሻ ሐሳቡ የአንድ ድርጅት ወይም ተቋም የዕውቀት ማኀደር በመረጃ ቋት ተቀምጦ ፅ ቀሩሀ ማንም ሰው ሊጠቀምበት ይገባል የሚል ነው ስለሆነም የተቋሙ ሠራተኞችና ባለሙያዎች የግድ መደበኛ የሥልጠና ጊዜ ተመቻቸቶላቸው የተቋማቸውን ሁኔታ እንዲገነዘቡና አውቀው እንዲንቀሳቀሱ ማድረግ አስፈላጊ ላይሆን ይቸላል የሚል አመለካከት አለ በዚህም የተቋሞቸን ባህሪ አሠራርና አደረጃጀት በቀላሉ ማስረፅ አንደሚቻል ይታመናል ይህ ዓይነቱ የፅውቀት ማኔጅመንት ቀደም ሲል ከተገለፀው ጋር ሲነፃፀር መነሻ ወጭው ከፍ ያለ አንደሆነ በሰፊው ይወሳል የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት የአንድ ተቋም ሠራተኞችና ባለሙያዎች የፅውቀት ምንጮችን ከመጠቀም ባሻገር ሠራተኞቸና ባለሙያዎች የፅውቀት አመንጪ በመሆን አዕምሯቸውን አለስልሰው የበኩላቸውን ዕውቀት ማጋራት እንደሚቸሉ መገንዘብ ይቻላል የዚህ ነፀብራቅ መገለጫው ሠራተኞቸም ሆኑ ባለሙያዎች በተቋማቸው የነበረውንና የጐደለውን ለይተው ስትራቴጂያዊ ጠቀሜታ ያላቸውን መርጠው እንዲያቀርቡ ያበረታታቸዋል ከጽንሰሐሳብ ከፍ ያለ አስተሳሰብ አሰ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ስለሆነም ሠራተኞችና ባለሙያዎች የዕውቀት ግኝታቸው ትርጉም ያለው መሆኑ እየተረጋገጠ በጋራ ወይም በተናጠል ጥቅም ላይ ማዋል እንደሚገባ ከወዲሁ ግንዛቤ መውሰድ አስፈላጊ ይሆናል ይህን ሥርዓት በሌላ እይታ የሚያዩት ምሁራን እንደሚያስረዱን ደግሞ ሠራተኞች እና ባለሙያዎች በቂ በሆነ መልኩ የዕውቀት አመንጪ በመሆን የድርጅታቸውን አይታ ከፍ እንዲል የሚያደርጉት ጥረት አነስተኛ እንደሆነ ይገልጻሉ ከዚሁ ጋር በተያያዘ መልኩም አንዳንድ ሠራተኞቸና ባለሙያዎቹ ሌሎች የሥራ ባልደረቦቻቸው የድርጅታቸውን ገፅታና ይዞታ በትከከል ተገንዝበው የድርጅቱን ልዕልና ለማስቀጠል በሚደረጉ ጥረቶች ተሳትፏቸው የሳሳ መሆኑን ይጠቁማሉ በዚሁ ምከንያት ትምህርት የሚወሰድባቸው ጉዳዮችና መልካም ተሞክሮዎች እንዳይስፋፉ መሰናከል መሆናቸው ይወሳል ለዚህ አደናቃፊ ሁኔታ ምላሽ መስጠት የድርጅት ወይም የተቋምን ሕልውና አስጠብቆ ለመጓዝ አንዲቻል ሠራተኞችና ባለሙያዎች ሐሳባቸውን ግልፅና ነፃ በሆነ መንገድ እንዲያቀርቡና እንዲያሸጋግሩት ትኩረት የሚሰጥበት ጉዳይ መሆኑን መዘንጋት አያስፈልግም ፅ ቀሩሀ የወል ዕውቀትን መሻት ይህ ዘመን ከዐዐ ዓም ኢኤኢ የጀመረ ሂደት ሲሆን ድርጅቶች የድርጅታቸውን አጠቃላይ ይዘት በጥልቀት በመገምገም የድርጅታቸውን የወል እውቀት ለመጠቀም ስርዓት መዘርጋት የጀመሩበት ዘመን ሲሆን በተለይ የተለያዩ ምሁራን ከዚህ ጋር በተያያዘ ሁኔታ አስተያየታቸውን ጐላ አድርገው የሚያሰሙበትና ሰፋ ያለ ተሰሚነትን ለማግኘት የሚጥሩበት ወቅት ነበር በዚህ የዕውቀት ማኔጅመንት ዘመን የተለያዩ ድርጅቶች የወል ፅውቀት ስትራቴጂያዊ አይታ እንዲኖራቸው አበከረው ጥረት እንዲያደርጉ ማስቻሉ ይታወቃል የወል ዕውቀት ምንጮች በአመዛኙ አውደ ጥናቶች ስብሰባዎች መደበኛ ያልሆኑ ውይይቶች እና የመሳሰሉት ናቸው በእነዚህ የዕውቀት ምንጮች የተቋሞችን አሰራርና ድርጅታዊ ወይም ተቋማዊ ጉዳዮች በጋራ ውይይት የጋራ መፍትሔ የሚሰጥባቸው ናቸው ይህ የሚያመለከተው የአንድ ተቋም አመራር ለብቻው ለውስብስብ ጉዳዮችና ቸግሮች መፍትሔ ለማምጣት አስቸጋሪ በመሆኑ በዕውቀት ላይ የተመሠረተ የጋራ መፍትሔ ለማምጣት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ እንደሆነ መረዳት ይቻላል ስለሆነም በወል ዕውቀት ላይ ለሚመሠረቱ ውሳኔዎች የአመራሩ ሚና ውይይቱን በመምራት የሚያረካ ድምዳሜ ላይ እንዲደርስ ማድረግ ይሆናል ይህ የሚጠቁመው ዕውቀት የስብዕና መሠረት መሆኑ ግልፅ ነው ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ደግሞ የወል ዕውቀት ጠቃሚነቱ እየጐላ ስለመጣ ማኀበራዊ ሚዲያዎችንና ሌሎች ኮምፒዩተር አገዝ መተግበሪያዎችን በመጠቀም ቀልጣፋና ውጤታማ ሥራ እየተተገበረ መሆኑን መረዳት ይቻላል አዕምሮ እና ውጫዊ ሁኔታዎች ተደራድረው ለአንድ ተቋም የተሻሉ አማራጮችን በመውሰድ ወሳኝ ለውጥ ለማምጣት የሚያስችሉ አስተሳሰቦች መልዕከቶች እና ከህሎቶችን ለማግኘት የዕውቀት ምንጮች ወሳኝነታቸው የላቀ መሆኑን መገንዘብ ይቻላል እንደሚታወቀው የአንድ ድርጅት ወይም ተቋም የፅውቀት ከምቸት በየጊዜው እየተሻሻለ ወቅታዊነቱን ጠብቆ መጓዝ ያስፈልገዋል ስለሆነም በሰዎች አእምሮ ውስጥ የተጠራቀመ ተሞከሯዊ ዕውቀት በየጊዜው እየታደሰና እየተሻሻለ መሄድ እንዳለበት መታወቁ እንዳለ ሆኖ በዘፈቀደ የተቀመጠው ዕውቀት ደግሞ እንደሁኔታዎች አስገዳጅነት ወቅታዊነቱ ሊጠበቅ ይገባል ምከንያቱም በመርህ ደረጃም ሆነ በተግባር ቅኝት ውስጥ ፅ ቀሩሀ የዕውቀት ማኔጅመንትየሚደረገው በነባሩ ዕውቀት ላይ መሆኑ ግንዛቤ ሊወሰድበት ይገባል ይህም የተቋምን ዓላማና ግቦች እንዲተገበር ብሎም የረጅም ጊዜ ራዕዩ እንዲደረስበት ዋቢ ምሰሶው ዕውቀት መሆኑን ማጤን አግባብነቱን ያቱጐላል ጠቅለል ብሎ ሲታይ ተቋማዊ ስትራቴጂዎች ተግባራዊ የሚሆኑት በተሳለጠ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት መሆኑ ትኩረት የሚሰጥበት የአስተሳሰብ ጣሪያ ነው ማለት ይቻላል ከላይ በዝርዝር የተቀመሩትን ሐሳቦች ከግምት ውስጥ በማስገባት በቀጣይ ዘመናት ስኬታማ ኑሮን ማጣጣም የሚችሉት ዕውቀትን ለመቅሰም ማንበብና መጻፍ የሚችሉት ሳይሆኑ ያወቁትንና የተረዱትን ቀምረው እና ችሎታቸውን ተጠቅመው ተግባራዊ የሚያደርጉት ብቻ ናቸው ወደሚል የላቀ አስተሳሰብ በዓለማቸን በሚያስደንቅ ሂደት ግንዛቤ እየተሰጠበት መሆኑን ልብ ሊሉ ይገባል የዚህ አባባል መሠረተዊ መገለጫው በዘላቂነት ስኬትን ማጣጣም በዕውቀት ላይ የተመሠረተ ሁሉአቀፍ ምርታማነት ሲሰፍን ብቻ ነው ምርታማነት ሲባል በሚዳሰሱና በማይዳሰሱ አሴቶቾ ሊገለፅ ይቸላል ዕውቀትም የእሴቶች ሁሉ ድምር ውጤት ወይም አምድ እንደሆነ እምነት ሊጣልበት የሚገባ ጉዳይ ነው በዕውቀት ላይ ያልተመሠረተ ውሳኔ በአመዛኙ አሉታዊ ተጽእኖው ያየለ ይሆናል የሚል እምነትን ያሳድራል ለዚህም ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ነው ያለ በቂ ግንዛቤ የተወሰነ ጉዳይ ቅጽበታዊ አወንታዊ ውጤት ሊያሳይ ይቸላል ሆኖም በእጅጉ ሲመነዘር በአሉታዊ ተፅአኖ ሥር መደረጉ አይቀሬ ነው ለዚህም ነው በቅፅበታዊ ውጤት መዘናጋት በራስ መከራ ሜዳሊያ እንደማጥለቅ ይቆጠራል የሚባለው ፅ ቀሩሀ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዐዐዐሀ የተቋም ዕውቀት ማኔጅመንት መሠረቱ ለዕውቀት ማኔጅመንት በተለይ ለተቋማዊ የዕውቀት ማኔጅመንት ወጥ የሆነ አባባል ወይም ትርጉም መስጠት አስቸጋሪ ነው የዕውቀት ማኔጅመንት ለተለያዩ ሰዎችና ተቋማት የተለየ ስሜትና ትርጉም ይሰጣቸዋልለ ምከንያቱም የዕውቀት ማኔጅመንት እንደአግባቡ ጽንሰሐሳባዊና ተግባራዊ ትርጉም ሊሰጠው ስለሚችል ነው አጠቃቀሙ እንደሁኔታው ወይም አጋጣሚዎች አስገዳጅነት ሊለያይ ይችላል ይህ ተለያይነትም የግንዛቤ የሚዛናዊ አስተሳሰብና የውሳኔዎችን ደረጃና ዓይነት ለመወሰን ጸጋው የሰፋ መሆኑን ያስገነዝባል ስለሆነም ግለሰቦችም ሆኑ ተቋማት የዕውቀት ማኔጅመንት ድንበር ሲሆኑ አይችሉም የሚል አስተሳሰብን ሲይዝ ይችላል ፅ ቀሩሀ ግለሰባዊ ዕውቀትን በተመለከተ ደግሞ ከተቋም እይታ ውጭ ሆኖ የመገኘት ሁኔታው ከፍተኛ እንደሆነ ነው ሰዎች ሥራቸውን። የኑሮ ዘይቤአቸውን አመለካከታቸውን ባሕላቸውንና እምነታቸውን በተመለከተ ከሌሎች ጋር የሚያደርጉት ግንኙነት በራሱ የዕውቀት ማኔጅመንት አካል ነው የሚል አስተሳሰብም በስፋት ይንፀባረቃል ይህም ሰዎች ከተቋም ወደ ተቋም ሲዘዋወሩ ልብ ሊሉት የሚገባ ጉዳይ መሆኑን መረዳት ይገባል የተቋም የፅውቀት ማኔጅመንት ከጊዜ ወደ ጊዜ ልዩ ትኩረት እየተሰጠው ያለ ዓለማቀፋዊ ጉዳይ ነው በአሁኑ ጊዜ በአገራቸንም ለዚሁ ጉዳይ አየተሰጠ ያለበት ሂደት ውስጥ እንደሚገኝ ይታወቃል ይህ የሚያሳየው ተቋማዊ ግብ ከምንጊዜውም በላይ ለሥራ እና አደረጃጀት ልዩ ዋጋ እየተሰጠው መሆኑን ነው በሌላ መልኩ የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽን ቴክኖሎጂ ተደራሸነት ከጊዜ ወደ ጊዜ እያደገ መምጣቱና የፅውቀት ጉዳይም በሁሉም የሥራ ወይም የሙያ ዘርፎች ነገረሐሳቡን እንደመልካም ወይም ተመራጭ ቅርስ አድርገው የወሰዱበት አዝማሚያ ተጠቃሽ እየሆነ መጥቷል እነዚህ ታሳቢዎችን ዋቢ በማድረግ ተቋማዊ የዕውቀት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ማኔጅመንት ለአንድ ተቋም በስኬት ለመዝለቅ ዋስትና እንደሆነ ግንዛቤን ያስጨብጣል ምንም እንኳ የተቋማዊ ዕውቀት ማኔጅመንት አስፈላጊነት አከራካሪ ባይሆንም ስልቶቹ ከቀደምት አስተሳሰቦች ያልተላቀቁ መሆናቸው በዚሁ ሂደት አለፍገደም ያለ አስተዋይ ምስከርነቱን ይሰጣል ቢባል ማጋነን አይሆንምራ የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽን ቴክኖሎጂዎችም በአግባቡ ጥቅም መስጠታቸው አጠራጣሪ ነው የሚሉም ጥቂት አይደሉም በተነፃፃሪ ሲታይ ከላይ የተቀመጡትን ሐሳቦች እማኝ በማድረግ የተቋም የዕውቀት ማኔጅመንት ራሱን ዕውቀትን በስፋት መመርመር አስፈላጊነቱ ይታያል በዚሁ መሠረት የተቋም የዕውቀት ማኔጅመንት ስርዓቱ ተገንብቶ ተቋማዊ ድጋፍ እስኪጠናከር ድረስ በየጊዜው አስፈላጊ ማሻሻያዎች እየተደረጉ ሊቀጥል ይገባል የሚል ሐሳብና ምናብን የሚያቀናጅ አስተሳሰብ አለ በሌላ መልኩ ሲፈተሽም የዕውቀት ማኔጅመንት ቁሳዊ ይዘት የሌለው ወይም ቴከኖሎጂካዊ ተፅዕኖው ሁሉአቀፍ ያልሆነ ወይም ገዥባሕል አለመሆኑን በተለየ መልኩ ሲገለጽም ይታያል ሌሎች ነገረሐሳቦችም የተቋም ዕውቀት ማኔጅመንት ጽንሰሐሳብ ሆኖ ከዕውቀት ማኔጅመንት ዘይቤዎችና ፅ ቀሩሀ ማስፈፀሚያ መሣሪያዎች ጋር እየተነፃፀረ የሚቀርብ ሆኖ በመግባባትና በፍላጐት ላይ የተመሰረተ ግንዛቤና ውሳኔ ለማስተላለፍ የሚያግዝ ሥርዓት ነው በማለት ያስረዳሉ በርካታ መረጃዎች እንደሚጠቀሙት ተቋማዊ ዕውቀት ጥቅም ላይ በመዋሉ ብቻ ያልቃል አይባልም ዕውቀት ሲሸጋገር ወይም ከአቀባዩ ወደ ተቀባዩ ሲተላለፍ ሊጠፋ ይችላል የሚል ስጋትም እንደሌለ ፅውቀት በማንኛውም መልከና ይዘት በብዛት ሊኖር ይችላል የሚል ድምዳሜ ላይ የሚደርስ መንገድም እንዳለ ይተረካል ሆኖም አጠቃቀሙ ግን አናሳ ሊሆን ይቸላል እንዲሁም አንድ ተቋም የዕውቀት ከምችቱ ለተቋሙ ምንም ውጤት ሳያስገኝ ወይም እሴት ሳይጨምር በውል ባልታወቀ ወቅት ወደሌላ አቅጣጫ ተሸጋግሮ ለሌላ ተቋም ወይም ግለሰብ ጠቃሚ ሊሆን የሚችልበት ሁኔታ ሊፈጠር ይትላል ስለሆነም የዕውቀት ማኔጅመንት ጉዳይ ተቋማዊ አሠራርን አስተሳሰቦችን አካሄድን አመራርን ፖሊሲዎችንና መርሆን ለመቁረጥም ሆነ ለዘላቂነት ለማስቀጠል አሳሳቢ ለመሆኑ በተጨማሪ ማስረጃነት ሊቀርብ ይችላል ተቋማት ቀጣዩን ታሪካቸውን አስቀድመው ለማወቅ የዕውቀት ከምችታቸው ዓይንና ጆሮ መሆኑን ተገንዝበው ከምችቱን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ መዋቅራዊ አረጃጀት ሰብዓዊ ግብዓትና የቴክኖሎጂ ውጤቶችን አጣምረው የወደፊት ራዕያቸውን በመሳል ተቋማዊ ግቦችን በፍጥነት በጥራትና በብዛት መረከብ አንዲቸሉ ሆነው መገኘት እንዳለባቸው ሳይዘገዩ ሊገነዘቡት ይገባል ዕውቀት በተቀናበረ መንገድ ተግባራዊ በማይደረግበት ተቋም ውስጥ መቆየት ያቅታል የፍትሕ ሚዛን ይዛባል ሠራተኞች ይሰለቻሉ ግራም ይጋባሉ ተስፋን ይዞ መጓዝ ይከብዳቸዋል ስለሆነም ሁኔታው የሠራተኛ ፍልሰት ምከንያት ከመሆን አያድንም በሌላ መልኩ የዕውቀት ምንጮች የሆኑ ግለሰቦች ወይም የተቋም ሠራተኞች ባለሙያዎች እና አመራሩ ግላዊ ፅውቀቱን እና የሙያ ተሞከሮዎችን ወደ ተቋማዊ ዕውቀት ለማሻገር በተቋም ፍላጐት ላይ ያነጣጠረ የመማማር ሥርዓት መገንባት ቸል የማይባል መሆኑን መዘንጋት አይገባምራ ይህ ዓይነቱ አካሄድ የተበታተነውንና በዘፈቀደ የሚሸጋገረውን ፅውቀት ምርታማ ከማድረግ አንፃር ፍጹም ተፈላጊነቱ አያጠራጥርም ቢቻል አርአያ ወይም ሞዴል ሊሆን የሚችል ተቋማዊ የዕውቀት ሥርዓት መገንባት የተቋምን ተወዳዳሪነት ከማምጠቅ ባሻገር ፅ ቀሩሀ ተቋሙ ግብተኮር ለመሆኑ ምስከር የማያሻው እንደሆነ በድፍረት መናገር ይቻላል ስለሆነም የዕውቀት ማኔጅመንት በተቋም ደረጃ ሠራተኞችን በሙሉ የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽን ቴከኖሎጂዎችን የሥራ ሂደቶችን አና ተቋማዊ አደረጃጀትን ሆን ተብሎ በሚያሰኝ ሁኔታ አስተሳስሮ ተቋማዊ እሴትን ማዕከል በማድረግ ዕውቀትን ደጋግሞ ጥቅም ላይ በማዋል ፈጠራን ማከናወንን እንደሚያጠቃልል በመገንዘብ መስተጋብሩን ለመተግበር በተለያዩ ደረጃዎቹና ሁኔታዎች የሚገለጽ መማማርን ዕውቀት መጋራትን እና አውቆ መተግበርን በተለይ መልካም ተሞከሮን እና ስኬታማ እንቅስቃሴዎችን በተቋም ትውስታ ውስጥ በማካተት የተቋም ወጣገባነትን በውል በማስተዋል ለግብ ስኬት መሮጥ መጀመርንና ሩጫውንም በድል ማጠናቀቅን ይጠይቃል ለዚህ ነው በርካታ የተቋም አመራሮች የተቋማቸው ዋነኛ አሴት የሠራተኞቻቸውና የባለሙያዎቹ እንዲሁም የመካከለኛ አመራራቸው ዕውቀት መሆኑን አበከረው የሚገልጹት ይህ የሚያሳየን ደግሞ ከቡር የሆነውን የተቋም እሴት ባለቤቶችን በአግባቡና ዕውቀትን ባማከለ አመራር መያዝ አግባብነት ያለው የሥራ አመራር ጥበብ መሆኑን ይጠቁመናል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ሆኖም ብዙዎች የተቋም አመራሮች ዕውቀትን ማዕከል በማድረግ የዕውቀት ምንጮችን እንዴት ታስተዳድራላችሁ። ሲባሉ በቀጥታ የሐሳብ አገላለጻቸው ወይም መልሳቸው ወጥነት እንደሌለው ይሰማል ይህ የሚያሳየው እጅግ የዳበረ የሆነ የዕውቀት ከምቸት በተቋማቸው ውስጥና ዙሪያ እንዳለ መገንዘብ ይኖርባቸዋል አመራሩንም ለማሳመን ከቀጥተኛ የሐሳብ አገላለጽ በተጨማሪ ጥልቅና ሰፊ ሐሳቦችን ማንሸራሸር እንዲችሉ በማድረግ ሳይቆጠቡ ንጽጽራዊነትን በሚያንፀባርቅ መልኩ ስለተቋማዊ ዕውቀት ያላቸውን የውሳኔ አሰጣጥ አድማሳቸው እንዲሰፋ ማድረግ መልካም የጉዞ ጅምር እንደሆነ መረዳት ይቻላል ይህም ሲሆን አመራሩ ውስብስብ አካሄዶችን በአንድ በተግባባ መንገድ የሚያስጉዙ እና የሚገዙ የሐሳብ አማራጮችን በማብዛት የዕውቀት ምንጮችን አያጐለበተ ውሳኔዎቹን ውጤታማ እንዲሆኑ ማድረግ ይችላል የውጤቶቹንም ፋይዳ በበርካታ ፈርጆች አጣቅሶ መተርጐም ያስችለዋል በተጨማሪ የተቋሙ ሠራተኞች ባለሙያዎችና መካከለኛ አመራሩ የግንዛቤ ትኩረት መፍቻና የውሳኔ መተግበሪያ መመሪያዎችን ደንቦችንና ሕጐችን ሳይስቱ ሥራቸውን እንዲተገብሩ ያግዛቸዋል የሚል የጸና ሐሳብ አለ ፅ ቀሩሀ ሌላው የሐሳብ ዘርፍ ደግሞ በልምድ ወይም ተሞክሮ የተገነባ ዕውቀት ባለቤቶቹ በጡረታ ወይም በሌላ አስገዳጅ ሁኔታ ተቋሙን ሲለቁ የሚባከነው ወይም ሊጠፋ የሚቸለውን ልዕልና ያለውን ዕውቀት እንዴት ማስቀረትና ተቋማዊ ጠቀሜታውን ከፍ ለማድረግ የሚካሄድበት መንገድ ያልጠራ አንዳንዴም የሌለ መሆኑን መረዳት ጠቃሚ ነው ይህን የዕውቀት ቀውስ መፍታት ተገቢ ነው በጡረታ የሚገለሉ ወይም ተቋሙን ለቀው የሚሄዱ አንጋፋ ባለሙያዎችና አመራሮች ተተኪዎችን በማፍራት በበቂ ሁኔታ አብስለው መሄድ እንዳለባቸው ግልጽ ነው ይህ አካሄድ ቀደም ሲል አንደተገለጸው ተቋማት የግብ ስኬታቸውን ያለምንም ማወላወል አና በሚፈልጉት አግባብ ሊያሳኩት እንደሚያስችላቸው ልብ ሊሉት ይገባል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዐዐዐሀ የዕውቀት ማኔጅመንት መሠረቶች ዕውቀት ማኔጅመንት አብቂ ወይም አስቻይ ናቸው ለ። የሚታሰቡ በርካታ ጉዳዮች በተለያዩ ምሁራን ይጠቀሳሉ የእነዚህ አብቂ ጉዳዮች መገለጫቸው የሥርዓቱ ይዘትና ዓላማ ላይ የሚያተኩር ቢሆንም በዋናነት የሚከተሉት አዘወትረው ይጠቀሳሉ የአመራር ብቃት የዕውቀት ግንባር ቀደሞች ባህል ተደራሽነት ፅ ቀሩሀ ቴከኖሎጂ መማማር እና ሴሎቸም የዕውቀት ማኔጅመንት አዲስ ከሚባሉት ዘርፎች ውስጥ አንዱ ነው የዕውቀት ማኔጅመንት ከአንድ የሙያ መስመር የወጣ ሳይሆን የባለብዙ ሙያዎች ውጤት እንደሆነ ብዙዎች ይስማመሙበታል ስለሆነም ትርጉሙን በአንድ አቅጣጫ ወስኖ ማስቀመጥ አስቸጋሪ ይሆናል ለዚህም ነው የተለያዩ ምሁራን በተለያዩ ግን ብዙም ባልተራራቁ በበርካታ የታሪከ ወቅቶች ትርጉሞች ሲሰይሙት ይታያል ይህም በዕውቀት ማኔጅመንት ዙሪያ የተለያዩ ሐሳቦች እና አቀራረቦች እንዲንሸራሸሩ በማድረጉ አዎንታዊነቱ የላቀ ነው በሌላ መልኩ ደግሞ ወጥነት የጐደለው ትርጉም ማጣቱ በሐሳቦቸችና አመለካከቶች ዙሪያ ያልጠራ መስመር እንዳለ ይጠቁማል በዚህ መጽሐፍ ውስጥም ከላይ የተጠቀሰው እንደሚንፀባረቅ አበከሬ ማስታወስ እወዳለሁ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ይህ በዚህ እንዳለ ከቅርብ ዓመታት ወዲህ ለዕውቀት ማኔጅመንት መሠረታዊ ትርጉም ወሰኑ እየሰፋና እየጠራ እንደመጣ የተለያዩ መረጃዎች ይጠቁማሉ በተለይ ሰብዓዊና ቴክኖሎጂካዊ የዕውቀት ማኔጅመንት ልዩነቶችን አበጥሮ ለማቅረብ እንዲያስቸል የሙያው ባለቤቶች እጅግ ሰፊ የሆነ ትንተና በማድረግ ወጥነት እንዲሰፍን ያደረጉት ጥረት በእጅጉ የሚደነቅ ነው ይህም የዕውቀት ማኔጅመንት ሁለአቀፍ ግንዛቤ አንዲያገኝ አድርጐታል ማለት ይቻላል እነዚህ ሁሉ አቀፍ ግንዛቤዎች በአመዛኙ የዕውቀት ማኔጅመንት ሚዛን የሚያጋድለው በሰብዓዊ የዕውቀት ምንጨታ ሂደትና አጠቃቀም ላይ መሆኑን ሲያስገነዝቡ ቴክኖሎጂካዊ ግብዓቶትም ያልተገደበ ድጋፍ እንዳላቸው ይጠቁማሉ የዕውቀት ማኔጀመንት አካሄድ ብዙም ውስብስብ ባይሆንም በተለያዩ ሂደቶች የሚታዩ መዘበራረቆች የባለሙያዎች ልምድና ከህሎት የተቋም አደረጃጀትና ሌሎች ጉዳዮች ፈታኝ ሁኔታዎች ሊያጋጥሙት ይትላሉ ይህ በዚህ አንዳለ የዕውቀት ማኔጅመንት ሂደቶቹ እንደሚከተለው ይገለፃሉ ፅ ቀሩሀ ዕውቀትን መለየት ጠቅለል ተደርጐ ሲታይ የዕውቀት ማኔጅመንት ትርጉም በሐሳብ ደረጃ እና አጠቃቀም ዙሪያ የሚከተሉትን ትርጉሞች ያሳየናለ የዕውቀት ዑደት እና የአተገባበር ሂደት ይህሂደትየዕውቀት ማኔጅመንትን በዑደቱ በተቋማዊ ውስብስብነት ኃላፊነት እና አካሄድ ዙሪያ ያጠነጥናል እነዚህን ጉዳዮችንም በንዑስ ኃላፊነቶች አካሄዶችና ተግባራት ያያቸዋልስለሆነም የዕውቀት ማኔጅመንት ግብ እነዚህ ንዑሳን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ጉዳዮችን በማሻሻል ተቋማዊ ሽግግርን ማምጣት ላይ ያተኩራል ለማለት ያስደፍራል የዚህ ትርጉም መነሻዎቹ ዕውቀትን በማመንጨት በመለየት በማረጋገጥ በመገምገም በመለወጥ አደረጃጀትና ጥምረትን በማያያዝ ተዓማኒነትን በማስፈን ማጣራትን ማሰራጨትን ማስረፅን ማጋራትን ማቅረብን ጥቅም ላይ ማዋልንና የዕውቀት ሂደትን ማስቀጠልን እማኝ በማድረግ ለተቋማዊ ጉዳዮች ሥርዓት ያለው ሰብዓዊና ቴከኖሎጂካዊ አወንታዊ ጣልቃ ገብነትን የሚያቀጣጥል አካሄድና መሣሪያ ነው በማለት ይገለፃል ታሪካዊ ሂደቶች እንደሚጠቁሙት ዕውቀት በፈላስፋዎች ዙሪያ ትርጉም ሲሰጠው እንደቆየ ነው ለሁሉም በሚያሰኝ ሁኔታ ትርጉሙ ከፍልስፍና ጋር ለዘመናት ተቆራኝቶ መቆየቱን በሚከተሉት አገላለጾች ግንዛቤ መውሰድ ይቻላል የግሪከ ፈላስፋዎች ሂራከሊተስ ሶቅራጥስ ፕሌቶ እና አሪስቶትልስ የአውሮፓውያንን ብሎም የዓለምን አስተሳሰብ የቀየሩ ፅ ቀሩሀ ፍልስፍናዎችን በማቅረብ ዕውቀትን እና በዝርዝር ዕውቀት መሻትን አብራርተዋል በእነዚህ ፈላስፋዎችና አሁን ባለው አስተሳሰብ መካከል ያለው ልዩነት ቀደምት ፈላስፋዎች ዕውቀት የአንድ አካሄድ ውጤት ሳይሆን ተለያይተው ግን በኀብር በተቀመጡ የሚዳሰሱ ሞራላዊ እና ፖለቲካዊ እሳቤዎች ሳቢያ የሚገኝ ነው ሲሉ አሁን ካለው አስተሳሰብ ለየት ያደርጋቸዋል የእነዚህ ፈላስፋዎች ሌላው መለያቸው ደግሞ በተጨባጭ ሁኔታዎች ወይም የገሃዱን ዓለም በተለያዩ ዘዴዎች በመመልከት በመፈተሽ በመተንተን እንዲታወቅ ማድረግ ይቻላል ማለታቸው ነው ስለሆነም እውቀት የገሃድ ዓለሙ ነፀብራቅ ነው ይላሉ እነዚህ አስተሳሰቦች የዚያኛው ዘመናት ውጤቶች መሆናቸውን ልብ ሊሉ ይገባል ሶቆራጥስ በዕውቀት ዙሪያ ካበረከታቸው አባባሎች ጥቂቶቹን እንጥቀስ የአውነተኛ ዕውቀት ብቸኛው መገለጫ አለማወቅን ማወቅ ነው ያልተፈተሸ ሕይወት እንዳልተኖረበት ይቆጠራል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ሁሉንም ነገር ማስተማር አልችልም ሰዎችን ግን እንዲያስቡ ማድረግ እችላለሁ መገረም የዕውቀት መጀመሪያ ነው ጠንካራ ሰዎች ሐሳቦችን ይመረምራሱ መካከለኛዎቹ ሁኔታዎችና ከሥተቶች ላይ ይወያያሉ ዝቅተኛዎቹ ደግሞ ሰዎች ላይ ሲወያዩ ጊዜያቸውን ያባከናሉ ከሀብት በላይ ዕውቀትን ምረጥ የፊተኛው ቀሪ የኋለኛው ቀጣዩ ስለሆኑ አብዮታዊአስተሳሰብ በኛው እና በኛው ከፍለ ዘመን ቀደም ሲል የነበሩ የዕውቀትና የእምነት አቻነትን በመተቸት በዕውቀት ላይ ትኩረት የሚሰጡ ራሽናሊዝምና ኢምፐሪሲዝም የተባሉ አዲስ የፍልስፍና ዘውጐችን ጀባ ማለታቸው በታሪከ ተመዝግቧል ይህም አስተሳሰብ የኢንዱስትሪ አብዮት እየተባለ በሚጠራው ዘመን እና የሶሻሊዝምና ኮሙኒዝም ፍልስፍናዎች ከማቆጥቆጥ ወደ ተቆጣጣሪነት በተሸጋገሩበት የታሪከ ዘመን ሚናቸው የጐላ እንደነበር የተለያዩየጽሑፍ ማስረጃዎች ይጠቁማሉ ፅ ቀሩሀ ባለብዙ ፈርጅ ዕይታ በጠኛው ከፍለ ዘመን ፍልስፍናን ማዕከል ያደረጉ አስተሳሰቦችም ታይተዋል ምሴ አወንታዊነት በሚለው ዘርፍ ዕውቀት ነገሮችንና ሁኔታዎችን በመመልከትና በመፈተሽ ይገኛል የሚል ሲሆን ሁኔታዎችን በመመልከትና ምልከታ በተደረገበት ሁኔታ መካከል ያለውን ጥግነት ርቀት ወይም መሳሳብ ላይ ያተኩራል ምሴ በተቋምና በከባቢው መካከል ያለውን ልዩነት በማመንጨት ልዩነቱ የዕውቀት መስኩትነቱን ያሳያል ማለት ነው ግንባታዊ ይህ የፍልስፍና ዘርፍ ሁሉም ዕውቀት በአዕምሯችን ውስጥ የተፀነሰ መሆኑን ያብራራል የገሐዱ ዓለምን የዕውቀት መሠረትነትንም ይተቻለ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዋቢ ፅንሰ ሐሳብ ይህ አስተሳሰብ ነባራዊ ወይም ባህላዊ የዕውቀት ወሰንን የሚተች ሲሆን መነሻውም ቀደም ያሉ አስተሳሰቦች የኀብረተሰቡን እና የሳይንስን መስተጋብር ከግምት ውስጥ ያስገቡ ባለመሆኑ እንደሆነ አፅንኦት ይሰጣል ተጨባጭነት ይህ የዕውቀት አተናተን ንድፈሐሳብ ዕውቀት ከተሞከሮ የሚመነጭ ሲሆን መሠረቶቹም የተፈጥሮ ሳይንስና የሒሳብ ትምህርት መሆናቸውን ያብራራል ማኀበራዊነት የዚህ የአስተሳሰብ መንገድ አቀንቃኞቸ ደግሞ ዕውቀት በማኀበረሰቡ ተሳትፎ የሚፈጠር ነው ይላሉ ዕውቀትን አስመልከቶ ከላይ በአጭሩ የቀረቡት ዕውቀትንና የፅውቀትን ማኔጅመንት ትርጉም እንዲኖራቸው በማድረግ እጅግ የላቀ አወንታዊ ተፅዕኖ እንዳላቸው መረዳት ይገባል አስተሳሰቦቹ አሁን ላለውና ወደፊትም ሂደቱን ተከትሎ ለሚሰጠው የፅውቀት ትርጉም የመወዳደሪያ መድረክ ሆነው አንደሚያገለግሉ መገመት ፅ ቀሩሀ ይቻላል ይህ የሚያመለከተው ዕውቀትንና የዕውቀት ማኔጅመንትን አስመልከቶ ሁሉን የሚያረካ ትርጉም ይኖራል የሚል አቋም ሊያመጣ ባይችልም አብዛኛውን ሰው ሊያግባባ የሚቸል ጽንሰ ሐሳባዊና ተሞከሯዊ ትርጉም ግን እየተፈጠረ ለመሆኑየባለሙያዎች ትንተና ያስረዳል ይህም በዘርፉ ሰፊና ጥልቅ ምርምር መካሄድ እንዳለበት ተስፋ ይሰጣል የዕውቀት ማኔጅመንትን በተናጠል ማየትና መተንተን አግባብነት የለውም ይባላል ምከንያቱም ማወቅ በተለያዩ ከሥተቶች ይገለፃል ተብሎ ስለሚታመን ዋና ዋናዎቹ የማወቅየዕፅውቀት መከሠቻዎች የሚከተሉትን ያካትታሱ መኖር ዕውቀት በቋንቋና በቴከኖሎጂዎች መስተጋብር ውስጥ በመተባበርና በመቆጣጠር ዙሪያ ሊከሰት ይችላል መታዬትቡፅ እውቀት በጊዜ በቦታ እና በአጋጣሚ ሊከሰት ይችላል ሲሳይሱ አውቀት ይገነባል በተቀጣይነትም ያድጋል ተጨባጭ እውቀት ዓላማና ተጨባጭነትን ያማከለ ነው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ መፎካከሪያ እውቀት ለዝና እና ለታዊቂነት መፎካከሪያ መድረከ ነው እና ሌሎች ስለሆነም ስለፅውቀት ማኔጅመንት ሲወሳ ነገሮችን በተናጥል አይቶ ከመፍረድ ወይም ከመፈረጅ በፊት ዙሪያመለስ ምልከታዎችና ትንተናዎቾ በተገቢው ቅርፅና ይዘት ማካሄድ ተገቢ መሆኑን መረዳት ያስፈልጋል ሁሉ አቀፍ ዕውቀት የዚህ የዕውቀት ዘርፍ መሠረታዊ ጭብጡ ግምገማን ሐሳብን እና ትንበያን ማካተቱ ነው በሌላ መልኩ ሌሎች ዘርፎች በዋናነት መረጃ ላይ ብቻ ትኩረት መስጠታቸው ከዚህኛው ይለያሉ ከዚህ አንፃር ሲታይ የዕውቀት ሥርዓት የተለያዩ ምንጮችን በእማኝነት ማካተት ይኖርበታል ከነዚህም ውስጥ ልዩ ልዩ ዶኩመንቶችን መልዕከቶችንና የመሳሰሉትን ቢያካትት ጠቃሚ የዕውቀት ምንጮችን ሲያስጨብጥ ይትላል ስለሆነም የዕውቀት ማኔጅመንት ነባሩን የተቋም የመረጃ ሥርዓት ማዕከል አድርጐ ሊጐለብት ወይም ሊመሠረት ይቸላል ፅ ቀሩሀ የዕውቀት ተቋማዊ ሚናዎች ዕውቀት በአንድ ተቋም ላይ የሚኖረው በጐ ተፅዕኖ በስፋትና በጥልቀት ቢገለፅ የበለጠ ግንዛቤን ከማምጣት በተጨማሪ የተቋሙን ሕልውና ከመወሰን አንፃር የራሱ የሆነ ዐቢይ ሚና እንዳለው መረዳት ይቻላል እስቲ በዋናነት ይጠቀሳሉ የሚባሉትን እንደሚከተለው እንመልከት ዕውቀት ተቋማዊ ለውጥን ለማምጣት ወሳኝ ነው የአንድ ተቋም ሠራተኞች ባለሙያዎችን አመራር ለተቋሙ ስኬት የሚያቀርቧቸው ሐሳቦች እአና ፈጠራዎች አጓጊ ብቻ ሳይሆኑ የተቋሙ የደም ሥር መሆናቸው ተቋሙ እምነት አእንዲጥልባቸውና የለውጡ አንቅስቃሴነታቸውን አምኖ መቀበል ይገባዋል በዚህ ሂደት የዕውቀት ምንጮችን በተገቢው መንገድ እንዲደራጁ ወጥና ቀጣይነት ያለው ሥርዓት መገንባት ይጠበቅበታል ይህም በመልካም አስተሳሰብ ሲቃኝ የተቋሙን የዕውቀት አባወራዎችን የዕውቀት እና የብቃት ማረጋገጫ ወይም መግለጫ እንዲያዘጋጅ የማያስገድዱ ሁኔታዎች ሊከሰቱ እንደሚችሉ በቅድሚያ እና በአርቆ አስተዋይነት የተቋሙ እሴት እንዲሆኑ ጥረት ይሻል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ በሌላ መልኩ ሲታይ ዕውቀትን ማዕከል ያደረገ ተቋማዊ ለውጥ የሚያሳየው የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት በትኩረትና በጥራት ሲከናወን ውጤቱ የተሳካ እንደሚሆንና ጐታች የተቋም ባህል ለውጡን መሸከምና መጓዝ እንደሚያስችለው ያሳያል በሌላ መልኩ ሲታይ የዕውቀት ማኔጅመንት ከላይ ወደታች ሳይሆን ከሁሉም የተቋሙ አቅጣጫ ተግባራዊ እንደሚሆንና ውጤቱም የላቀ አንደሚሆን መገመት ይቻላል ይህ የሚጠቁመው ሌላው ቁም ነገር የዕውቀት ግንባር ቀደሞች በብዛትና በጥራት አንዲገኙ የተቋም አመራረሮች ልዩ ትኩረት ሊሰጡበት እንደሚገባ ነው ይህም ቀጣይነት ያለው ተግባራዊ እንቅስቃሴ መሆኑ ታምኖበት በዕቅድ ተመርቶ አተገባበሩም ተገቢውን ከትትልና ድጋፍ እየተደረገበት ወደፊት ሲባልበት ይገባል ዕውቀትን በተለያዩ ፈርጆች ማስቀመጥ ለዕውቀት ማኔጅመንት ተጨማሪ ጉዳዮችን ከመሻት አንፃር አስፈላጊነቱ አጠያያቂ አይደለም ይህም የተለያዩ ተቋማትን ባሕሪ አንጥሮ ለማውጣት ይጠቅማል በዚሁ መሠረት ዕውቀት ተቋማት አደረጃጀታቸውንና አሠራራቸውን በመፈተሽ ለመሻሻል አማራጮችን ከማቅረብ አንፃር አስፈላጊ መሆኑን ማየት ይቻላል የማሻሻያ አማራጭ ምንጮችም ግለሰባዊ ወይም የወል ዕውቀት እንደሆኑ መረዳት አያዳግትም ፅ ቀሩሀ ዕውቀት ለተቋም እድገት ካለው ጠቀሜታ አንፃር ሲታይ ይዘቱ የሰዎችን አዕምሮ ከሚገምተው ጋር ተያይዞ ምልከታዎች ትርጉም ባለው መልኩ ተሰባስበውና ተደራጅተው ከተሞክሮ ጋር በመቀናጀት ግለሰቦችና የተቋም ባልደረቦች በቀላሉ ሊጠቀሙባቸው በሚያስችል ሁኔታ ለተቋም መሻሻል ድርጊቶችን የሚለዩበት የአደረጃጀትና የሥራ ባሕሪያትን የሚቃኙበት ብሎም የማሻሻያ መርሐግብሮችን በቀጣይነት እንዲካሄዱ ሆኖ ተደራሽ ሲሆን ይገባል የሚል ሰፊ ትንታኔና ትርጉም ይሰጠዋል ከላይ የተጠቀሱት የዕውቀት ማኔጅመንት ትርጉሞች ሁሉም የሚዛመዱት ከተቋማዊ ትውስታዎች በመነሳት የአካሄድ መሻሻያ አማራጮችን ከማፍለቅ አንፃር አንደሆነ ሰፊ ግንዛቤ መውሰድ ይቻላል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የዕውቀት አዲት የዕውቀት ኦዲት ማለት የአንድንተቋም የዕውቀት አቅም መገምገም ማለት ነው ይህ ዓይነቱ ግምገማ ተቋሙ በይዞታው ያለውን የፅውቀት አቅም በመለየትና ለወደፊቱም የሚያስፈልገውን በማየት ክፍተቶችንና ሽንቁሮችን ለይቶ ለማስቀመጥ ባለውለታነቱ ይጠቀሳል ስለሆነም ተቋማዊ የዕውቀት ኦዲት ከተቋሙ ስትራቴጂ መነሻነቱን ያጠነጥናል ከስትራቴጂ ዕቅዶችም ነባራዊና ዘላቂ የአሠራር ቅደም ተከተሎችን ጥንካሬ ድከመት መልካም አጋጣሚዎችንና ፈተናዎችን በቀላሉ ለመለየት እገዛው ከፍ ያለ ነው የዚህ ሁሉ መነሻ ተቋሙ አሁን ያለበትን ደረጃ ወደየት መቀጠል እንደሚኖርበት እና የሚደረስበትን ደረጃ በምን ዓይነት መንገድ መጓዝ እንደሚገባው ማጤንን ዋቢ ያደርጋል የዕውቀት ኦዲትን ለመተግበር በሚከተሉት ጉዳዮች ላይ ትኩረት ማድረግ ይገባል ዕውቀት ጥልቅ ትንተና ይሻል በተለይ ጥንካሬ ድከመት መልካም አጋጣሚዎችን በመመሥረት የተቋም የዕውቀት ኃይል ሊሳልና ሊተነተን ይገባዋል ይህም ተቋሙ ምን ዓይነት ፅ ቀሩሀ የዕውቀት መሠረቶች ላይ ትኩረት እንዲሰጥ አንድ እርምጃ ያስኬደዋል ዕውቀት የእሴት ትንተናን ይፈልጋል በመሆኑም የሰዎችን አዕምሯዊ ፅውቀትና ፊዚካላዊ የዕውቀት እሴቶችን በተለይ ዶከመንቶች ዳታ ድረማዕከላትን ወዘተ ለይቶ መገንዘብና ጥቅም እንዲሰጡ ማድረግ ይገባል ይህንንም ለማድረግ ሙያዊ ቀረቤታቸውና ልምዳቸው የዳበረ ሠራተኞችን ባለሙያዎችንና አመራሮችን በልዩነት መርጦ መጠቀም አዋቂነት ይሆናል ዕውቀት የፍሰት ትንተናን ይፈልጋል በአንድ ተቋም የዕውቀት መሠረቶች ፍሰት በግልጽ ሊታወቅ ይገባል ይህም የዕውቀት ተደራሽነትን በግልጽ ለማየትና እንደአስፈላጊነቱ የፍሰት እርምቶችን በማድረግ ተቋማዊ ዕውቀት በቀላሉ ተደራሽ እንዲሆን ያግዛል ተቋማዊ ፅውቀትንም በቀላሉ ለማሸጋገርና ለመጋራት ጐዳናውን ግልጽ ያደርጋል ተቋማዊ ሽግግርንም ለማሳለጥ ይረዳል ጠቅለል ብሎ ሲታይ የዕውቀት ኦዲት ዕውቀትን በስትራቴጂያዊ ዕይታ ውስጥ አካቶ በማየት ተግባራዊ ማድረግ እንደሚቻል መገንዘብ ተገቢ ነው በመሠረቱ የዕውቀት ስትራቴጂያዊ ግምገማ ተቋማዊ ዕውቀቶች መቼ እንዴት በማንና ለምን መጠቀም እንዳለብን ዋቢ ጠቋሚ እንደሆነ መረዳት ይገባል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ለዚህም ነው የዕውቀት ኦዲት መገለጫው የተቋምን የዕውቀት ጸጋ በግልጽ መረዳት ነው የሚባለው ከዕውቀት ኦዲት ጋር በተያያዘ የዕውቀት ካርታ ወይም ማፕጽንሰሐሳባዊና ተተግባሪ ገለፃዎችን በአጭሩ እንደሚከተለው መመልከት ይቻላል የዕውቀት ካርታማፕ የዕውቀት ካርታማፕ መሠረታዊ ጠቀሜታው በአንድ ተቋም የሚታዩ የዕውቀት ከፍተቶችን በመለየት ለቀጣይ አማራጮች ሰፊ በር መከፈት ነው በመሆኑም የዕውቀት ካርታ ከፍተኛ ደረጃ ሊሰጣቸው የሚገቡ ተቋማዊ የዕውቀት መሠረቶችን ማዕከል ያደርጋል ከዚሁ በመነሳት ከፍተኛ ደረጃ የሚሰጣቸው ተቋማዊ የፅውቀት መሠረቶች እንደሚከተለው ባጭሩ ሊገለፁ ይቸላሉ መሠረታዊዕውቀት ይህ ዓይነቱ ተቋማዊ ዕውቀት ባልደረቦች ሊይዙት የሚገባ ዓቢይ ጉዳይ መሆኑ ይታወቃል ፅ ቀሩሀ የላቀዕውቀት ይህዕውቀት አንድን ተቋም ተወዳዳሪና ዘላቂ እንዲሆን የሚያስቸል ኃይል እንዳለው ይታመናል ፈጠራዊዕውቀት ይህ ዕውቀት አንድን ተቋም ከተፎካካሪዎች በላይ ልቆ እና አይሎ እንዲገኝ ለማድረግ ያስችላል ተብሎ ይገመታል ስለዚህ ተቋማት እነዚህን መሠረታዊ ፅውቀቶች ለይተውና ተገንዝበው ውስጣዊ ይዞታቸውንም በጥሞና አጢነውና ሁሉም የተቋሙ ሠራተኞች ባለሙያዎችና አመራሮች ሰፊና ጥልቅ ከግንዛቤ በመውሰድ የተቋሙን ስትራቴጂያዊ ግቦች በቀላሉ በአጭር ጊዜ እና በበቂ ሁኔታ እንዲደረስባቸው ማድረግ ይጠበቅባቸዋል ስትራቴጂያዊዕውቀት ማኔጅመንት ስትራቴጂ የሚለው ቃል የግሪከ ቋንቋ መነሻ ቢኖረውም የቃሉ አጠቃቀምም ከውትድርና አመራር ጋር የተያያዘ መሆኑ በበርካታ የመረጃ ምንጮች ተጠቁሟል ቀስ በቀስም አጠቃቀሙ አሁን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ወደተለመደው እና በቀላሉ ሲገለጽ አንድን ዓላማ ለማሳካት የሚዘጋጅ ተግባራዊ ዕቅድ የሚለውን ይዚል የዕውቀት ማኔጅመንትን በተመለከተ ቀደም ሲል እንደተገለጸው ውስብስብ መሆኑ ይበልጥ እየጐላ መምጣቱን ነው የዕውቀት ማኔጅመንት ውስብስብነት ከማኅበራዊ ለውጦች ከተቋማት አወቃቀርና ለውጥ እንዲሁም ከተለያዩ በሥርዓት ከሚገዙ ሁኔታዎችና አደረጃጀቶች በተለይ ደግሞ ከግለሰቦች በዕውቀት ዝግጁነት መለያየት ጋር የጠራ ግንኙነት እንዳለው ግንዛቤ መውሰድ ግድ ይላል ስለሆነም ስትራቴጂያዊ የዕውቀት ማኔጅመንት በተወሰኑ መሠረታዊ መርሆች ዙሪያ እንደሚያጠነጥን በግልጽ ይታወቃልየዕውቀት ባሕል በተለይ በሰዎችና በተቋማት መካከል የሚኖር የዕውቀት መጋራት እና የአመራር አሴቶችን በውል ማጤንናለተግባር ዝግጁ መሆንን ያካትታል ለበለጠ ግንዛቤ የሚከተሉትን መርሆዎች ለግንዛቤ እንመልከት ዕቅድ በውል የታወቁ የዕውቀት ምንጮች ቀጣይነት ኖሯቸው ወደተግባር እንዲሸጋገሩና የተቋም ሽግግርን ለማምጣት እቅድ በጣም አስፈላጊ ነው የዕውቀት ምንጮቹም ለውጥ ፅ ቀሩሀ አብሣሪነታቸው ቀጣይነት እንዲኖረው ተለይተውና ተደራጅተው መገኘት ይኖርባቸዋል ለዚህም በተሟላ ዝግጁነት የተዘጋጀ ዕቅድ የአንድ ተቋም መለያው ሆኖ ሊታይ ይገባል ሂደቶቸ በተለይ ስትራቴጂያዊ መርሆች ሂደቶች ትግበራና መልዕከቶች በዋቢነት የሚጠቀሱ ናቸው የዕውቀት ማኔጅመንትም ለሥራ አመቺ በሆነ መልኩ ሊደራጅና ሊቀጥል ይገባልለዚህም በዕውቀት ማኔጅመንት የእሴት ሰንሰለት ውስጥ የሂደት አካላት የሆኑት ሁሱ በግልጽ ሊቀመጡ ይገባል ውጤቶች የዕውቀት ምሰሶዎች ሁሉ ለስትራቴጂያዊ የፅውቀት ማኔጅመንት ተለይተው እንደአግባብነታቸው ለተቋም ለውጥ አጋዥ እንዲሆኑ ማገዝ ተገቢ ይሆናል አነዚህ ምሰሶዎች በጥናትና በምርመራ የሚገኙ የግምገማ ውጤቶችንም የሚጨምሩ ናቸው አፈጻጸም የተቋምን ውጤታማ አፈጻጸም ለማገዝ የተሞከሮ ዕውቀቶችና ከህሎቶች ተወዳዳሪ ለውጥን እውን ለማድረግ ጠቀሜታቸው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የላቀ ነው ስለሆነም አግባብነቱ በተጠበቀ መንገድ ተግባራዊ ሊደረግ ይገባል ሰዎች የተቋም ሠራተኞች ባለሙያዎችና አመራሮች በተለያዩ የሙያ ዘርፎች የዕውቀት ደረጃዎችና ዝግጁነት አንፃር እና የአመራር እሴትን ከማጐልበት ጋር ተያይዞ የሚታዩ ዋልታዎች ናቸው በተለይ ዕውቀትን ስትራቴጂያዊ በሆነ መልኩ ለማሳለጥ እጅግ ወሳኞቾ ናቸው ስለሆነም ዕውቀትን በስልታዊ መንገድ ለመምራትና አሳልጦ ጥቅም ላይ ከማዋል አንፃር ሰዎች በተቻለ መጠን ግንዛቤያቸው እንዲጐለብት ማድረግ አማራጭ የሌለው ስትራቴጂያዊ ጉዳይ ነው ተጠቃሎ ሲታይ ስትራቴጂያዊ የዕውቀት ማኔጅመንት ከፍ ብለው ከተጠቀሱት መሠረታዊ ሐሳቦችና ትግበራዎች ጋር ተጣጥሞ መጓዝ ያለበት መሆኑ ይታወቃል ሆኖም በአካሄድ ደረጃ በተቋማት መካከል ልዩነቶች ሊታዩ ይችላሉሱ ምከንያቱም የዕውቀት ምንጮቹ የሚታለምላቸው የትግበራ አቅጣጫና አፈጻጸም ከሚጠበቀው የግብ ስኬት አኳያ ልዩነት ሊያመጣ ስለሚችል ነው ለዚህም ነው የተለያዩ ተቋማት የራሳቸውን ፅ ቀሩሀ የዕውቀት አጠቃቀም እና አያያዝሥርዓት መዘርጋት ይጠበቅባቸዋል የሚባለው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የዕውቀት ሽግግርና መጋራት ዕውቀት ሽግግር የመልካም ሐሳቦች የምርምር ውጤቶች የ። ከህሎቶች ከተለያዩ ተቋማት ወደ ኀብረተሰቡ በማድረስ የፈጠራ ሥራን አዳዲስ ምርቶችንና አገልግሎቶችን እንዲያቀርቡ ማስቻል የሚለው ጽንሰሐሳብ ለማጠቃለል ተሞክከሯልለ ለዕውቀት ሽግግር የዕውቀት ከምችት አደረጃጀት ተደራሽነትና ጥቅም ላይ አንዲውል ለማድረግ የተለያዩ አካሄዶች መኖራቸው በስፋት ይጠቀሳል እነዚህንም አካሄዶች ነባራዊና ዘመናዊ ብሎ መለየት ይቻላል ነባራዊ አካሄዶች እንደሚከተለው ይገለጻሉ ከጽሑፍ ምንጮችና ከምስሎች ማግኘት ፅ ቀሩሀ ከመጻሕፍት ማውጫዎችና ቅንስናሾች አህጽሮተጽሑፎች ከሰዎች አዕምሮ ከላይ የተጠቀሱትን በቅንጅት መጠቀም እና ሴሎቸም ዘመናዊ አካሄዶች ደግሞ ከዘመናዊ የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽን ማዕከላት ገጾችና ኔትወርኮች በሰዎች አዕምሮ ውስጥ ያለን ዕውቀት በዘመናዊ መሣሪያዎች መጠቀም የዕውቀት ምንጮች በርካታና ውስብስብ ከመሆናቸው ጋር ተያይዞ ጥቅሙንም እጅግ በጣም ውጤታማ ማድረግ በሚያስችል ዘመናዊ አካሄድን መጠቀም ተገቢነቱን አጉልቶ ያሳያል ዕውቀትን በማንኛውም ጊዜ ሁኔታና መጠን ማሸጋገር ይቻላል ሆኖም የሚሸጋገረው ዕውቀት በግለሰቦች መካከል በተለያዩ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ሁኔታና መጠን ቅበላን ሊያገኝ ይቸላል ለዚህም ይመስላል በርካታ ምሁራን ሰዎች የሚያቁውትን ብቻ ናቸው የሚሉት ለዚህም ነው የተሸጋገረ ፅውቀት አተገባበሩ ለየቅል በመሆኑ ይህን ለማላቅ በርካታና ተከታታይ ማስገንዘቢያ መድረኮችን ማዘጋጀት በተወሰነ መልኩ ተገቢ ነው የሚባለው በተጨማሪም በተሞክሮ አካሄድ ዕውቀትን ለማሸጋገር ልዩ ልዩ የልምድ ልውውጦችን ማካሄድ ተመራጭ እየሆነ የመጣው ከላይ በቀረበው ዙሪያ የሚከተሉትንመግለጫዎች እንመልከት ሰዎች ሥራ እንዲሠሩ ከማዘዝ በፊት ሥራውን አጥብቀው ማወቃቸውን ማረጋገጥ ተገቢ ነው የሚሸጋገረውን ዕውቀት ግልጽና ተዓማኒ መሆኑን መገንዘብ የዘወትር ጉዳይ አድርጐ ማየት ይገባል ሁሌም በዕውቀት ውስጥ አንቂ አቀጣጣይ አስፈፃሚ አያያዥ አስቻይ የኃይል ጸጋ እንዳለ መረዳት ጥሩ ተሞከሮ ነው ብሎ መውሰድ ይቻላል ባለፉት በርካታ ዓመታት በዕውቀት ሸግግርና መጋራት ዙሪያ በተለያዩ የሙያ መስኩች በርካታ ጽሑፎች መታተማቸው ፅ ቀሩሀ ይታወቃል እነዚህ ጽሑፎች የተለያዩ ዝርዝርና ጠቅለል ያሉ ጉዳዮችን ይዘው ታዳሚያንን ሲያከራከሩ ሲያወያዩና የዕውቀት ምንጭነታቸውን ሲያስመሰከሩ ቆይተዋል አብዛኛዎቹ ፅሑፎች ለፅውቀት ማኔጅመንት ሽግግርና መጋራትን ለማቀላጠፍ ጠቃሚ ናቸው ያሏቸውን አማራጮች አቅርበዋል እነዚህ አማራጮች እንደ አግባብነታቸው ተገቢውን የትግበራ መስመር እንደያዙ ብዙም ጥርጣሬ የለኝም በተለይ ለዕውቀት ይዘቶች ግልጽና ተዓማኒ መሆን እየተሰጠ ያለው ምክር ከፍተኛውን ሥፍራ ይዚል ቢባል ማጋነን አይሆንም ለዚህም በርካታ መሠረታዊ ጽንሰሐሳቦች መካተታቸው የዕውቀት ማኔጅመንትን ተገቢነት በጉልህ ያወጣዋል በርካታ የሙያው ባለጸጐች አንደሚሉት የዕውቀት ሽግግርና መጋራት ቢያንስ በጽንሰሐሳብ ደረጃ አንድ ዓይነት ወይም ተመሳሳይ ትርጉም እየተሰጣቸው በበርካታ ሪፖርቶችና ትንተናዎች እየቀረቡ ይገኛሉ በሌላ መስመር ደግሞ ልዩነታቸውን ለማስገንዘብ ጥረት ሲደረግ ይታያል እስቲ በልዩነታቸው ላይ ስላለው አስተሳሰብ ጠቅለል ተደርጐ የቀረበውን እንመልከት በግለሰቦች በቡድኖች እና በተቋማት መካከል የዕውቀት መጋራት የዘወትር ተግባር ነው የዕውቀት መጋራቱ ግልጽ የሆነ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ወይም ግልጽነት የሚጐድለው ሊሆን ይችላል ቀደም ብሎ የተቀመጠለት ዓላማም ላይኖረው ይችላል በማለት ስለ ዕውቀት መጋራት ከበርካታ ጽሑፎች አዳቅዬ ያወጣሁት ከላይ እንደተገለጸው ቀርቧል በሌላ በኩል በርካታ ጽሑፎች እንደሚሉት የዕውቀት ሽግግር በሁለት ወገኖች መካከል ሲካሄድ አንደኛው ወገን ዕውቀት አቀባይ ሲሆን ሌላኛው ደግሞ ዕውቀት ተቀባይ ሊሆን ይችላል ስለሆነም ተቀባዩ ለራሱ በሚያመች ወይም በገባው መጠን ተርጐሞ ሊጠቀምበት ይቸላል ወደሚል መደምደሚያ መድረስ ይቻላል ከላይ የቀረበውን መሠረት በማድረግ የዕውቀት ሽግግርን አስመልክቶ ያለው ልዩነት ግልጽ የሚሆንባቸውሲመረመር የዕውቀት ሽግግር የተለያዩ ዘዴዎችን በመጠቀም በግለሰቦች በቡድኖችና በተቋማት መካከል ግብቡነትን ለመፍጠር ጥረት የሚደረግበት መስመር እንደሆነ መገንዘብ ይቻላል በሌላ መነፅር ሲታይ የዕውቀት ሽግግር ባለአንድ መስመር ግልብ መስመር ግንኙነት ላይ ማተኮሩ ሌላውመገለጫው ነው ስለሆነም ተቀባዩ አዕምሯዊ ግንዛቤ ያለው እና ፅውቀትን ተግባራዊ ማድረግ የሚቸል ሆኖ መገኘት አለበት ፅ ቀሩሀ በዕውቀት ሽግግርና መጋራት ላይ ያሉ ልዩነቶችን ደግሞ በተለያዩ እይታዎችና ደረጃዎች ያስቀምጧቸዋል የዕውቀት ሽግግር እና መጋራት በግለሰቦች ላይ ብቻ ያተኩረ መሆኑ ወይም ተቋማትን ያማከለወይም ያላማከለ ግልጽነት የጐደለው አንዳንዱም ግልጽ ሊሆን የሚችል ፅውቀትን መጋራት አለመቻሉና ስለመቻሉ እንዲሁም አካሄዱ ቀጥታዊ ወይም ግልብ መስመራዊ በመሆኑና ባለመሆኑ ተብለው ሲከፈሉ ይታያሉ ከፍ ሲል የተገለጹትን ከግምት ውስጥ በማስገባትና ውዥንብርን ከማስወገድ አንፃር በዚህ መጽሐፍ ውስጥ በተቻለ መጠን የዕውቀት ሽግግርንና መጋራትን በተመሳሳይነት በመውሰድ አንዳንዴም አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ለየት በማድረግ ጥቅም ላይ ለማዋል እንደተሞከረ አንባብያን ሊገነዘቡት ይገባል ምናልባት በግለሰቦች መካከል ሲሆን የዕውቀት መጋራት በቡድኖች እና ተቋማት ሲሆን ደግሞ የዕውቀት ሽግግር የሚለውን ጽንሰሐሳብ ጥቅም ላይ መዋሉን ማረጋገጥ ይቻላል ስለሆነም ቀለል ያለውን የዕውቀት ሽግግር ትርጉም እንደሚከተለው ይቀርባል በመሠረቱ ከላይ የቀረበው የዕውቀት ሽግግር ቀለል ያለ ትርጉም ምንጩ ማመረጃ ልውውጥ ከሚለው ሰፊና ግልፅ ጽንሰሐሳብ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ መሆኑን ግንዛቤ ይወሰድበት ሰዎች መረጃን ወደ ጠቃሚ እሴት ሲቀይሩትና ሲጠቀሙበት ዕውቀት መሆኑን ደግሞ በይበልጥ መገንዘብ ጠቃሚ ነው ስለሆነም አንዳንዱ ዕውቀት የራሱ ጠቀሜታ አለው ማለት ይቻላል ቀደምት ወላጆቻችን እንደሚሉት ዕውቀት በእጅና በደጅ ይገኛል እኛ ደግሞ ይህን ዕውቀት በወጉ ይዘን መጠቀም ይገባናል ብንለውስ። በሌላ አባባል በፅውቀት ሽግግር ጊዜ ድንበሮቹ ከሞላ ጐደል ደመቅ ብለው ይታያሉ የተቋም አደረጃጀት እና ሥራ በሚፈቅደው መሠረት ዕውቀት በሥራ ዘርፎች ተደራጅቶ ይቀመጣል ይህ ዕውቀትን በመጠኑም ቢሆን በድንበር የተካለለ ያስመስለዋል ሆኖም ተቋማት የሥራ ዘርፎቻቸውን የዕውቀት ማኀደር የሰው ሀብቱን ጨምሮ አቀናጅተውና አጣጥመው ሲጠቀሙበት ይገባል ይህም በተቋም ደረጃ ዕውቀትን ለመጋራት ሁነኛ አካሄድ እንደሆነ መረዳት ይቻላል ለዚህ ሁነኛ ጉዳይም የተጠናከረ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት ወሳኝነቱን በድጋሚ ቢገለጽ የበለጠ ግንዛቤ ያስጨብጣል የሚል ግምት አለኝ ምከንያቱም የተቋም ግብተኮር ውጤታማነት መነሻው የዕውቀት ምንጮችን በሚገባ ለይቶ መጠቀምን ማዕከል ማድረግ ስለሚገባው ነው ፅ ቀሩሀ የተለያዩ አገራት የዕውቀት ሽግግር በኢኮኖሚ ልማታቸው ውስጥ የራሱን ሚና እንዲጫወት በሰፊው ትኩረት ይሰጡታል የኢትዮጵያ መንግሥትም ልማቱ መዋቅራዊ ለውጥ እንዲያመጣ የዕውቀት ሽግግርን በዋና አገራዊ ተልዕኮነት እያራመደ መሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል ብዙዎች እአንደሚስማሙበት የእውቀት ድንበር የለውም ምናልባት ድንበሩ በአቀባዩና በተቀባዩ መካከል ሊሆን ይችላል ብሎ ማሰብም ይቻላል በአውቀት ሽግግር ላይ ትኩረት ሰጥተው የሚንቀሳቀሱ ተቋማት ለሽግግሩ ውጤታማነት ተግተው መሥራት እንዳለባቸው ቆም በማለት ሊያጤኑት ይገባል በዚሁ መሠረት ሽግግሩ የተሳካ አንዲሆን ዕውቀት አቀባዮችንና ተቀባዮችን መለየት መቻል አለባቸው የትብብር መስካቸውን ማስፋት ይጠበቅባቸዋል በሸግግሩ ሳቢያ ሊታዩ የሚቸሉ ፋይዳዎችን አስቀድመው ማጤን ይኖርባቸዋል ዕውቀትን በከፍተኛ ደረጃ ለመቀበል ዝግጁ ሊሆኑ ይገባል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ እና ሴሎቸም እንደሚታወቀው አንድ መርሐግብር ወይም ፕሮጀከት ሲጠነሰስ የሚጠበቀውን ውጤት አስቀድሞ መተንበይ ይቻላል ጥንስሱ ሲተገበር የተለያዩ አደናቃፊ ሁኔታዎች ሊከሠቱ እንደሚቸሉ አስቀድሞ መገንዘብም ይገባል በዚሁ ምከንያት በመላምትነት የቀረበው ተጠባቂ ውጤት ሙሉ በሙሉ ላይሳካ ይችላል በዕውቀት ሽግግር እንቅስቃሴም የተሸጋገረው ዕውቀት ምርታማነቱ ወይም ውጤታማነቱ እንደተጠበቀው ላይሆን ይችላል ለዚህ በርካታ ምከንያቶች ወይም መንሥኤዎች ሊጠቀሱ ይቸላሉ ዋና ዋናዎቹ የሚከተሉትን ይይዛሉ የሚሸጋገረውን ዕውቀት በውል ለይቶ አለመገንዘብና የዕውቀት አቀባዮችን እንዲሁም የሸግግሩን ዘይቤ በጥንቃቄ አለመገንዘብ የተሸጋገረውን ፅውቀት ፋይዳ አና ዓላማውን ለመመዘን የሚያስቸል የከትትልና ግምገማ ሥርዓት አለመኖር ወይም ግልጽነት የጐደለው መሆን የዕውቀት ሽግግሩ ቀልጣፋና ውጤታማ እንዲሆን ካሉት ተቋማዊ አደረጃጀቶች ጋር ለማጣጣም ትኩረት አለመስጠት ፅ ቀሩሀ እና ሌሎቸም ሊጠቀሱ ይቸላሉ የዕውቀት ሽግግር ተዋንያን በተለይ ዕውቀት አቀባይ ዕውቀት ተቀባይና ተሳታፊዎች የራሳቸው ሚና አላቸው ስለሆነም ልዩ ትኩረት እንዲያገኙ ጥረት ማድረግ ተገቢ ነው በተለይ በዕውቀት ሽግግር ጊዜ ለሽግግሩ ተሳታፊዎችን መለየት ተገቢ ይሆናል አስፈላጊነታቸውም በግልጽ መታወቅ ይኖርበታል መቼ አንደሚያስፈልጉም ማጤን የግድ ይላል ለተሳትፏቸውም ስልታዊ እንቅስቃሴዎች ላይ ትኩረት ማድረግ ይገባል በተጨማሪም በሚሸጋገረው ፅውቀት የመሸጋገሪያው መንገድ ላይ ሊያሳድሩት የሚችሉትን በጐ ተፅዕኖ መገንዘብ ብልህነት ነው ለመሳተፍ ያነሳሳቸው ጉዳይ እና የሚሸጋገረው ዕውቀት ከእነሱ የዕውቀት ፍላጐት ጋር ያለው ትስስርም ቢታወቅ ጥሩ ነው የዕውቀት ሽግግር በበርካታ ምክንያቶች ሊደናቀፍ ወይም ሊገታ ይችላል ለሽግግሩ አደናቃፊ ምከንያቶችን ለይቶ ማወቅ በሌላ አንፃር ሽግግርን ማሳለጥ እንደሆነ ሊታሰብ ይቻላል ከዚህ በታች የተዘረዘሩት የፅውቀት ሽግግርን ሊያደናቅፉ ወይም ሊገቱ ስለሚችሉ ልዩ ትኩረት ሊወሰድባቸው ይገባል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ አዕምሯዊ ዕውቀትን በሚገባ መለየትና መረዳት አለመቻል በአዕምሯዊ ወይም ተሞከሯዊ ዕውቀት ላይ የተለያዩ አመለካከቶች መኖር የቦታ መራራቅ የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽን ቴከኖሎጂ ውስንነት ያልተጋሩት ማኀበራዊ ማንነት ቋንቋ የሙያ ቀረቤታ የሙያየውስጥ ግጭቶች የትውልድ መራራቅ ማትጊያ አለመኖር በጋራ እምነቶች ተሳቢዎች እና ባሕላዊ አስተሳሰቦች ላይ የሚታዩ ችግሮች ፅ ቀሩሀ ዕውቀትን በስዕላዊ መንገድ መግለጽአለመቻል የልምድ ማነስ በትከከል አለመረዳት የተዛባ መረጃ የማይመጥን ተቋማዊ ባሕል « የመነቃቃት ጉዳይ እምነት ማጣት አቅም እና ሌሎቸም የዕውቀት ሽግግር አማራጭ ስያሜዎች በርካታ እንደሆኑ መረዳት ይቻላል የስያሜዎች መበራከት ዕውቀት ማኔጅመንት የአንድ ወይም የተወሰነ አካል ባለቤትነትን የማያንፀባርቅ መሆኑ ተደጋግሞ ተገልዷል ስለሆነም የተለያዩ ባለሙያዎች ወይም ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ግለሰቦች እንዲሁም ተቋማት እንደአግባቡ ስያሜዎችን ይሰጣሉ ስያሜዎቹም በተለዋጭነት ጥቅም ላይ እየዋሉ ናቸው ከዚህ ቀጥሎ የቀረቡት የስያሜ አማራጮች እጅግ በርካታ ከሆኑ የዕውቀት ምንጮች ተሰብስበው ከእንግሊዝኛ ወደ አማርኛ የተተርጐሙ ናቸው የስያሜዎቹ አተረጓጐምም ቃል በቃል ሳይሆን አስረጅ በሆነ መልኩ እንደሆነ አንባቢያን እንዲገነዘቡት አሳስባለሁ ተግባራዊ ምርምር ላ መረጃን ማሰራጨትና መጠቀም የመረጃ አሰረጫጨትና አጠቃቀም ተቋማዊ ግኝትፈጠራ በጋራ ወይም በተቋም ዕውቀት የተገኘ ግኝት ተግባራዊ ስርጸት አዲስ ግኝት ወይም ዕውቀት መጠቀምና በተግባር ማዋል አሳታፊ ተግባራዊ ምርምር ተግባራዊ የጤና ምርምራ የፈጠራ ትግበራ አሳታፊ ጥናትና ምርምር አቅም ግንባታ የተቀናጀ ዕውቀት ሽግግር ፅ ቀሩሀ የበሽተኛ ደኀንነት ጥንቃቄ የሰውጥ አፈጻጸም የዕውቀት እጥረትከፍተት ምርምርን ተዋቂ ማድረግ የዕውቀት ትግበራ የብቃት ማረጋገጫ ትብብር ዕውቀትን መደለል የጥራት መሻሻል ትብብርውሕደት የዕውቀት ተግባቦት የምርምር አቅም ብቃት የጋራ ዕድገት የዕውቀት ጊዜ ዘመን የዕውቀት ዑደት ምርምር አተገባበር አወዛጋቢ ገላጋይነት አስቸጋሪ ውስብስብ ገላገጋይነት ዕውቀት ማጎልበትና ትግበራ ሳይንስ ተግባቦት የሳይንስ ውስብስብነት የዕውቀት ስርጭት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የቴከኖሎጂ እና ዕውቀት ሸግግር ቀጣይ ትምህርት ዕውቀት የማስፈለግ ሂደት ዕውቀትን ማዳረስ መናኘት ማሰራጨት መንዛት ዕውቀትን ቅብብሎች መለዋወጥ አጠቃላይ የጥራት አመራር ግኝት ማስፋፋት ማሠራጨት ዕውቀት አስተዳደር » ሥርጭትከፍፍል ዕውቀት ማነቃቃትማነሳሳት ትርጉማዊ ምርምር ስኬታማ ስርፀት የምርምር ዉጤታማነት የዕውቀት ሽግግር ዕውቀት ማስፋፋትማሰራጨት ግምገማዊ ምርምር የዕውቀት ማጎልበትማደግመበልጸግ ግብረ መልስ የዕውቀት ትርጉም አጠቃቀም አያያዝ ፅ ቀሩሀ የእጥረት ትንተና ላ መወሪያ አፈጻጸም ዕውቀት አጠቃቀም ተጽዕና ዕውቀት በተግባር አፈጻጸም ትሥሥርና ልውውጥ እና ሴሎችም በዕውቀት ሽግግር አና መጋራት ላይ የቀረቡት ሐሳቦች እንዳሉ ሆኖ በተቃራኒው ደግሞ አንዳንድ ሰዎች እና ተቋማት ዕውቀትን በመጋራት በኩል የራሳቸው የሆኑ በርካታ ውስንነቶች ወይም የፍላጐት መገለጫዎች አሏቸው ከብዙ በጥቂቱ የሚከተሉትን የዕውቀት ሽግግር ወይም መጋራት አጋዥ ሁኔታዎችን እንመልከት ዕውቀት የኃይል መገለጫ ነው በሚል የተዛባ እምነት ዕውቀትን ለመጋራት የጊዜ አጥረት አለብን ከሚል ያልተፍታታ አመለካከት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዕውቀትን ከማሸጋገር ወይም ከመጋራት የላቀ መደበኛ ወይም አጣዳፊ እና በርካታ ሥራዎችና ኃላፊነዎች አሉብኝ ማለት ይህ እኔን የሚመለከት ሥራ አይደለም በሚል ጨለምተኛ አስተሳሰብ የሌሎችን ሐሳብ በመቀመር ወደ ጠቃሚ እሴት መለወጡ ለሐሳቡ ወይም ለዕውቀቱ አመንጪዎች የሚገባቸውን ዕውቅና አይሰጥም በማለት ተግባራትን ለእኔ በሚያመቸኝ መንገድ ወይም አዝማሚያ ማካሄድ አለብኝ ከሚል ጠባብ አስተሳሰብ የዕውቀት ሽግግር ያለምንም ትኩረት በራሱ አካሄድ የሚከናወን ስለሆነ ምንም አዲስ እና የተሻለ ነገር የለም ከሚል ሰንካላ ምከንያት ከፍተኛ የመረጃ ሸከም ስላለብኝ ተሰላችቸቻለሁ ከሚል ሰበብ ያጐለበተው እይታ ሴሎች እኔ የማውቀውን ሁሱ ያውቃሉ በሚል የቸልተኝነት አስተሳሰብ ፅ ቀሩሀ ማንኛውንም ሐሳብ ወይም ዕውቀት ባካፍል ተቋማዊ ፋይዳው እርባና ቢስ ነው ከሚል ሰንካላ አስተሳሰብ ለማሸጋግረው ዕውቀት ለአኔስ ምን ጠቃሚ ምላሽ ወይም ስጦታ ወይም ልዩ ትኩረት ሊጠኝ ይችቸላል አና ሴሎቸም ከላይ የተጠቀሱት የዕውቀት ሽግግር አዘጋጆችን ጠርጥሮና ለይቶ እርምጃ መውሰድ አለመቻል መልካም አስተሳሰቦች እየሟሸሹ አላስፈላጊ ወይም ገዳዳ ፋይዳዎችን ይተፋሉ ይህ ልዩ ጥንቃቄው ዝግጁነትን አና ቁርጠኝነትን ይሻል ምከንያቱም በዕውቀት ላይ ያልተመረኮዘ ውሳኔ በቀጣይ ማስተካከያዎች የሚስተጋባ አንደሚሆን መገንዘብ ይቻላል በመጨረሻም የዕውቀት ሽግግር ውጤታማነት መመዘኛው አቀባዩ ግልጽና ተዓማኒ ሆኖ ሲገኝ ተቀባዩ ደግሞ ዝግጁ ሆኖ ሲቀበልና ተግባራዊ ሲያደርግ መሆኑን ልብ ሊሉት ይገባለ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ፅ ቀሩሀ ዕውቀትን መተርጐም እና መጠቀም በሮ ጊዜ ምርምርና ማስረጃዎች በፖሊሲ አፈጻጸሞች ላይ የራሳቸው የሆነ አወንታዊ ፋይዳ አንዳላቸው በግልጽ ይታወቃል የምርምር ውጤቶቸና ማስረጃዎች ተግባራዊ እንዲደረጉና ውጤታማ አንዲሆኑ ለማድረግ ዕውቀትን ማዕከል ያደረገ እንቅስቃሴ እጅግ አስፈላጊ ነው የምርምር ውጤቶች አና ተጨማሪ ማስረጃዎች በትከከል ተተርጐመው እንዲተገበሩ ካልተደረጉ ውጤታማነታቸው እምብዛም እንደሚሆን መገመት አዳጋች አይሆንም በትከከል የተተረጐመ ዕውቀት የምርምር ውጤቶች ከፍተኛ ወጭ ተደርጐባቸው የተገኙ በመሆናቸው ቢያንስ ወጫቸውን የመሸፈን አቅም እንዲኖራቸው ያስፈልጋል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ተመራማሪዎች የምርምር ውጤቶቻቸውንና ማስረጃዎችን በወቅቱና በተገቢው መጠን ማቅረብ ካልቻሉ ተቀባዩ ወይም ተርጓሚው ችግር ውስጥ እንደሚገባ መረዳት ውስብስብ ትንተና የሚያስፈልገው ጉዳይነው ከዚህ በተጨማሪ ተመራማሪዎች ውጤቶቻቸውን ወይም የዕውቀት ትሩፋቶችን በውል ተተርጉመው ተግባር ላይ አንዲውሉ የማስፈጸሚያ ጥቆማዎችን ማድረግ የኃላፊነት ግዴታቸው መሆኑን ሊገነዘቡ ይገባል ይህ በግልጽ የሚያሳየን ፅውቀት በአግባቡ ተተርጉሞ ለሚመለከታቸው ሁሉ ተደራሸ አንዲሆን ማድረግ የዕውቀት ባለይዞታዎችና ዕውቀትን ተርጉመው ተደራሽ የሚያደርጉ ሁሉ ግዴታ መሆኑን ነው በተለይ በሕክምና በሥነምግብ አና ሌሎች ቴከኒካዊ በሆኑ ጉዳዮች ዙሪያ የሚፈልቁ ዕውቀቶች በተጠቃሚው ወገን በቂ ግንዛቤ ካልተወሰደባቸው አስጊና አደገኛ ሁኔታዎች ሊፈጠሩ ይችላሉ ከአንድ የሕከምና ባለሙያ የታዘዘ መድኃኒት ወይም ከአንድ የግብርና ባለሙያ የተሰጠ የአፈር ማዳበሪያ አጠቃቀም በተጠቃሚው ወገን በትከከል ግንዛቤ ተወስዶበት ተግባር ላይ እንዲውል ካልተደረገ ሊከተል የሚችለውን አደጋ መገመት አስቸጋሪ አይሆንም ይህ የሚያሳየን ዕውቀትን በትከከል ተርጉሞ ተግባራዊ አለማድረግ ማስረጃዎችንና ፅውቀትን ፅ ቀሩሀ ከማባከን ባሻገር ሊከሠቱ የሚችሉ አሉታዊ ሁኔታዎችን ማባባስ ጭምር መሆኑን ነው የምርምር ውጤቶችን በሚገባ ተርጉሞ አለመጠቀም በሚታወቀው እና በሚተገበረው ዕውቀት መካከል የሰፋ ከፍተት መኖሩን ነው ስለሆነም በተገቢውና አጥጋቢ በሆነ መንገድ የተተረጐመ ዕውቀት የሰዎችን ኑሮ አንደሚያሻሽሸል መረዳት ተገቢ ነው ከላይ የተገለጸውን ጠቅለል አድርገን ሥናይ በምርምር እና በፖሊሲ ጉዳዮች ላይ ሊታይ የሚገባ ትስስር ጠንካራ ሊሆን እንደሚገባው ነውቀደም ባሉት ምዕራፎች እንደተገለፀው አንዱ የዕውቀት ማኔጅመንት ጥቅም መልካም ተሞክሮዎችን ማስፋፋት ነው በመሠረቱ መልካም ተሞከሮዎች ከአንድ ወይም ከተለያዩ ምንጮች ፈልቀው ወይም ተሻሸለው ወይም ዳብረውና ጐልብተው ውጤታማነታቸው ተመስክሮላቸው በሌላ ሥነ ምሕዳር ወይም ሥርዓት ውስጥ ጥቅም ላይ ቢውሉ በተመሳሳይ ወይም በተሻለ ሁኔታ ምርታማነታቸውንና ትርፋማነታቸውን ሊያሳዩ የሚቸሉ የሚታዩና የሚዳሰሱ ወይም የማይዳሰሱ የምርምር ወይም የተሞከሮ ተምሳሌያዊ ውጤቶች መሆናቸውን መረዳት ተገቢ ነው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ በተለያዩ ሙያዎችና ይዘቶች ሥር ያለ ዕፅውቀትንተርጐሞ ከመጠቀም አንፃር በርካታ ተዛማጅ ትርጉሞች ወይም አባባሎች በተለያዩ የመረጃ ምንጮች ተካተው ይገኛሉ በሰፊው ጥቅም ላይ የዋሉ ተዛማጅ ትርጉሞች አና አባባሎች የሚከተሉትን ሊያካትቱ ይችላሉ ። ሐሳብ ማካፈል በተቋም አደረጃጀት ሲታይ ደግሞ ዕፅውቀት በአግባቡ ካልተተረጐሙመ መሠረታዊ ለውጦችን በማምጣት ተቋማዊ ሽግግርን አውን ማድረግ እጅግ አስቸጋሪ እንደሆነ ይታወቃል ለዚህም ነው በተቋማዊ ለውጦች እንደግብዓት የምንጠቀምባቸው ዕውቀቶች ግልጽነት በጐደለው መልኩ ሲተገበሩ በርካታ ሁኔታዎች የሚከሠቱት የዚህ ሥረመሠረቱ በርካታ ቢሆንም የተዛባ አመለካከት ሳይጣራና መስመር ሳይዝ ወደ ተግባር መገባቱ በሠራተኛው በባለሙያውና በአመራሩ መካከል አለመተማመንን መፍጠሩ አንደሆነ በቀላሉ መረዳት ይቻላል እጅግ የሰፉና የረቀቁ ግላዊና ማኀበራዊ ሐሳቦች በውል ባልተንሸራሸሩበትና የጋራ መግባቢያ ባልተደረሰበት ሁኔታ በለውጥ ማስፈጸሚያ ሂደት በርካታ ውጣ ውረዶችና ሁካታዎች የሜታዩትና የሚሰሙት እነዚህ ያልተፍታቱ ሐሳቦችን በትከከል ለመተርጐም ባለመቻል በርካታ ሽንቁሮችና ከፍተቶች የመፈጠራቸው አጋጣሚ ወይም አድል ከፍተኛ በመሆኑ ይታወቃል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ዕውቀትን በአግባቡ ካለመተርጐምና ለተቋማዊ ለውጥ ዝግጁ አድርጐ አለመጠቀም ሐሳብንና ከህሎትን ለውጥን ተግባራዊ ለማድረግ በሚደረጉ ሂደቶቸ በተለይ ለውጥን በእቅድ ከመምራት አኳያ ለውጥን ተግባራዊ ለማድረግና ለውጡን በቀጣይነት ከማስኬድ አንጻር ልዩና ከፍተኛ ጥንቃቄን ተገን አድርጐ በላቀ አንቅስቃሴ መጓዝን መምረጥ ወሳኝ ጉዳይ ነው ይህ አካሄድ ለማንኛውም ተቋም ተመራጭ እንደሆነም ልብ ሊሉት ይገባል አንድን የዕውቀት መስመር የሜጋፉ የማኀበረሰብ አካላት ለፅውቀቱ የሚኖራቸው ግንዛቤ የተለያዩ ስለሚሆን በጋራ ሊያግባባቸው የሚያስቸል ትርጉም ይዘው መንቀሳቀስ እንደሚገባቸው ግልጽ ነው ይህም የጋራ የሆነ ችግራቸውን ለመፍታት አመቺ ሁኔታን ስለሚፈጥርላቸው ነው በሌላ መልኩ ማኀበረሰቦች ዕውቀትን ሲጋሩ ተግባራዊነቱንም መጋራታቸው ወይም ለትግበራው መተጋገዛቸው አይቀሬ ነው በሂደቱም የበለጠ ዕውቀት በማግኘት ውጤታማነታቸውን እያጐለበቱ በስኬት ጐዳና ሽርጉድ ማለታቸው አያጠራጥርም በመሆኑም የዚህ እሴት መነሻው የማኅበረሰቡ ተነሳሽነት እና የዕውቀት ተርጓሚዎች ችግር ፈቺ ጽናት ለመሆኑ ማስረጃ ፍለጋ ፅ ቀሩሀ መሄድን አይጋብዝም በዚህ መልኩ የሚንቀሳቀስ ማኀበረሰብ ለጋራ ፍላጐታቸው የጋራ መፍትሔ ለመሻት ቆርጠውና ተስማምተው ለትግበራ ዝግጁ መሆናቸውን መረዳት አካሄድን ወደ ሴሎች የማኀበረሰብ አካላት ለማጋራት እንደሚረዳ መገንዘብ ተገቢ ይሆናል የሚል የጸና እምነት አለኝ አንዳንዴ በጋራ ወይም በግብቡነት ተተርጐሞ ተግባራዊ የሚደረግ ዕውቀት የራሱን ወሰን ወይም ጥግ መያዙ አይቀርም የዚህ መገለጫም የጋራ የተደረገው ሐሳብ መሆኑን በግልጽ መረዳትን ይጠይቃል የጋራ የተደረገውና የሚተገበረው ሐሳብ ዙሪያ መለሱ የማኀበረሰቡ በመሆኑ የሌሎችን ግላዊ ሐሳቦች የማግለል ባሕሪ ይኖረዋል ይህ የሐሳብ ከልል አልፎ አልፎ የፍላጐት ግጭቶችን ሊያስከትል ይቸላል በተያያዘ መልኩም የሐሳብ ግጭቶች ወደ አላስፈላጊ ፉክክሮች ሊያስገቡ የሚችሉበት ሁኔታ ሊፈጥር ይችላል ስለሆነም ማኀበረሰባዊ ከልሎች በጋራ ዕውቀቶች ምክንያት በሚያስከትሉት ፉከከር አከል አለመግባባቶች በተሞከሮ እና በጥረት ሊስተካከሉ እንዲቸሉ ልዩ ልዩ የማህበረሰቡ አካላት የጋራ የመማሪያ መድረኮችን በመፍጠር ሲንቀሳቀሱ ይገባል ይህም የማኀበረሰቡን የፅውቀት አተረጓጐምና የትግበራ አድማስን ያሰፋል የግብ ስኬት ሂደትን በማፋፋም ማኀበራዊ ትርፋማነትን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ያመጣል ስለሆነም ዕውቀትን በአግባቡ በመተርጐም ማኀበረሰባዊ ጥቅምን ከማምጣትና የፍላጐት ድምጽን ጐላ አድርጐ ለማሰማት እንዲቻል ማኀበራዊ ሥነምግባራትን ከግምት ውስጥ በማስገባት የጋራ መግባቢያ ውሎችን ማዘጋጀት እንደሚያስፈልግ መረዳት ይገባል የማያስፈልጉ ጥርጣሬዎችን ለማስወገድና ማኀበራዊ እድገትን ከመሻት አኳያ በጋራ በመማማር ወይም በመመካከር የዕውቀት ትርጉምን እና ግንዛቤን ማስፋት ጠቃሚነቱ የተለየ ነው ማለት ይቻላል በተቋም ደረጃ ሲታይ ደግሞ የተቋሙንአደረጃጀት ከግምት ውስጥ ማስገባት ልዩ ልዩ የሥራ ድርሻዎች በየዘርፉ ውስጥ እንዳሉ መረዳት ይቻላልፁ ይህ የሥራ ከፍፍል በዕውቀት ትርጉም ላይ የራሱ ተፅፅኖ ሊያመጣ ይችላል በሥራ ከፍፍሎች ውስጥም የሙያ ስብጥሩ የተፈረጀ በመሆኑ በዚህ መልኩም የዕውቀት ትርጉምና ቀጣይ ትግበራ የተለየ መልከና አቅጣጫ ሊይዝ ይቸላል ስለሆነም የዕውቀት አተረጓጐም ስልታዊና ፈርጃዊ ሊሆን ይቸላል ብሎ ማሰብ የሚቻል ይመስለኛል ቀደም ባሉት ምዕራፎች እንደተመለከተው በአንድ ተቋም በተለያዩ ደረጃዎችና ሙያዎች ሥር ሆነው የዕውቀት ምንጮች ተብለው የተለዩ ግለሰቦችም የፅውቀት ሐብታቸው ፅ ቀሩሀ ችሎታቸውና ሰብዓዊ አስተሳሰባቸው እንዳይባክን ማድረግ ልዩ ትኩረት ይሻል ከፍላጐት አንፃር በተለይ ተቋማዊ ለውጥን በቀጣይነት ለማስኬድ ይህ የዕውቀት ምንጭ ምሰሶነቱ ልዩ ግንዛቤ እንዲሰጠው ያስፈልጋል በተቀጣይም የዕውቀት ግብዓትነቱን ለይቶ እና አንጥሮ መተግበር ቅድሚያ የሚሰጠው ጉዳይ መሆኑን መቀበል ተገቢ ነው የፅውቀት ምንጮቹንም ያለምንም መሸማቀቅ ከተለመደው አካሄድ በላቀ ሁኔታ ተገቢውን ግብዓት እንዲሰጡ ማበረታታት እና ምቹ ሁኔታዎችን መፍጠር የዘወትር ተቋማዊ ሥርዓት ሆኖ ሊቀጥል ይገባል በተቃራኒ ገፅታው ምንጮቹ ማሟሟቂያ እንጂ የውሳኔ መስጫ ሊሆኑ ያዳግታቸዋል የውጤት መገለጫቸውም ያለ ተጋጣሚ በእስታዲዬም ኳስ መጫወት ሊሆን ይትላል በግለሰብ ደረጃ ሲታይ ደግሞ ሰዎች ከእነሱ በላይ ከሆኑት ከልምዳቸው ከብስለታቸው ከዕድሜ ጸጋቸው ይቋደሳሉ ከአነዚህ ሰብዓዊ የዕውቀት ምንጮች ሲያጠፉ ለመገሰጽ ቢሳሳቱ ትክክለኛውን መንገድ ለማሳየት ከፍተቶችና ጉድለቶቹ ቢያጋጥማቸው ለማጥበብና ለመሙላት ሁነኛነታቸው የላቀ ነው ከፍ ብሎ አንደተገለጸው ዕውቀትን በሚገባ መጠቀም በግለሰብ ደረጃ የተሟላ ስብዕናን በተቋም ደረጃ ደግሞ በግብ ተኮር እንቅስቃሴ ለለውጥ ዝግጁ መሆንን በማስፈን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ እንደሚጠቀም ግንዛቤ ለመስጠት ተሞከሯል በሌላ መልኩ ደግሞ በዕውቀት ያለመታገዝ ከዚህ በታች ከተዘረዘሩት ተግባራትና አካሄዶች የእነሱም ብሥራት ከሆኑት ሁሉ ሊያርቅ እንደሚችል ማስተዋል ይገባል የሚል ሐሳብ ማቅረብ ይቻላል በመሠረቱ ዝርዝሮቹ ከተለያዩ የመረጃ ምንጮችና እኔ ራሴ ከሰዎች አንደበት የሰበሰብኳቸው ሲሆኑ በአጠቃቀም ደረጃ ልዩነታቸው ጐልቶ እንደሚታይ መታወቅ ይኖርበታል የፊት ለፊት ትርጉማቸውን በሚመለከት ብዙዎቹ ከልዩነታቸው ይልቅ ተመሳሳይነታቸው ያይላል ስለሆነም አንባቢያን አገልግሎቱን በራሳቸው ግንዛቤ ወይም ሊጠቀሙባቸው በፈለጉት አግባብ እንዲወስዱት አበከሬ ለማስገንዘብ እወዳለሁ ድግግሞሸ እንዳልሆኑም በተቻለ መጠን ጥንቃቄ እንዲያዝበት እጠይቃለሁ ታሪካዊ ነባራዊና ዘመን ተሻጋሪ ይሆናሉ በሚል ከፖለቲካ ከኢኩኖሚ ከባሕላዊና ከእምነት አኳያ መገለጫዎቹን በሙሉ ለመዘርዘር አስቸጋሪ መሆኑ ብቻ ሳይሆን እንደማይቻልም መግለጽ ተገቢ ይሆናል ሆኖም በተለያዩ የማኅበረሰብ ከፍሎች በስፋት የሚጠቀሱትን ለማቅረብ እንደተሞከረ ግንዛቤ ይወሰድበት ፅ ቀሩሀ ። ጠንካራ የከትትልና ድጋፍ ከመስጠት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ምከርን ተቀብሎ ከመተግበር የተንጋደደ አተገባበርን አቃንቶ ከማስኬድ የጋራ ፕሮጀከቶችን ከመቅረፅና ከተመግበር ተወዳዳሪተፎካካሪ ከመሆን ሐሳብ ከመለኩስ ፍትሕን ከማግኘት የከህሎት ግንባታን በአግባቡ ከመተርጐም ከማሳመንና ከማጤን ምኛትን ከማሳካት የፍትሐዊነትን የግልጽነትንና ተጠያቂነት መርሆናዎችን አጉልቶ ከማውጣት በሕግ ደንብና መመሪያ ከመመራት ሂስን በቅንነት ወስዶ ማስተካከያ ከማድረግ ጠበኝነትን ከማብረድ የሥራ አፈጻጸምን ከማቀላጠፍና ከሪፖርት የከህሎት የሙያ ብቃትና የለውጥ መሣሪያዎችን ከመጠቀም የሕዝብየተገልጋይ እርካታን ከመፍጠር የሕዝብ መብትና ተጠቃሚነትን ከማረጋገጥ የተቋም አደረጃጀትና አሠራርን ከማጣጣም የሥራ ፍሰትን ከማስተካከል ለጋራ ግብ መሳካት ተሳስሮና ተናቦ ከመረባረብ ባሕልና ታሪከን ከመገንዘብ ፅ ቀሩሀ ። የታሪካዊ ቅርሶች ተደራሽነትን ከማጉላት ገዳፋ ተግባራትንና አመለካከቶችን በመታገስ በመቻል በመሸከም አንደራስ ጉዳይ በማየት የተደናበረ የዕውቀት ምልከቶችን አይቶ የሚያልፍ ሰብዓዊ ዕውቀትን ያመለከታል ማለት ይቻላል ምንም እንኳን መላላት አጥብቆ ለመጓዝ ብቃት ትጋትና ፍላጐትን በምሰሶነት መያዝ ቢገባም ማወቅ ማመዛዘን መለወጥ መሻሻል መገመት መመዘን ካለፈው መማር ነገን ማሰብ ከአካባቢ ከዘር ከሃይማኖት ከቆዳ ቀለም ወጣ አድርጐ ማሰብን የማኀበረሰባዊነት ልማትን ማጐልበት የራስ የላቀ ቦታ መስጠትና አዕምሮን ማሳለጥ ስህተትን መቀበልና ማረም አዲስ ነገርን ወይም ሁኔታን ለመረዳትና ተቀብሎ ለመጓዝ ለመሠልጠን ለመማር ለፈጠራና ትጋት ለፍቅር ለርኀራሄ ለመቻቻል ለሥርዓት ሕግ ተገዥነት በአቅም ለመዝለቅ በመርሕ ለመጠቀም ዕውቀት የተጠበቀ ቋጠሮ ነው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ብ ፅ ቀሩሀ የሳይንስዕውቀት ሳ ከንዋኔን አምዳዊና አግድማዊ ተደራሽነቱን ከማጐልበት አኳያ የሳይንስ የዕውቀት ዘርፍ ጉልህ ሚና አለው የሳይንስ አጠናን ዘዴ ከጊዜ ወደ ጊዜ እያደገ መምጣቱ ተጨባጭና የማይጨበጡ ክስተቶችን ለማጥናትና ዘርፋዊ ወይም ሁሉአቀፍአውነትን ከማመንጨት አንፃር በርካታ ከፍለዘመናት መቆጠራቸው እሙን ነው አንድ አጠናን ሳይንሳዊ የሚያሰኘው የአጠናኑ ዘዴ የመረጃ አሰባሰቡ የመረጃ አተናተኑና ትርጉም ያለው የዕውቀት ምንጭ ከመፍጠርና አኳያ ያሉ ገሃዳዊ አንዳንዴምሚሥጢራዊ ሂደቶች ዓይነትና ይዘት እንዲሁም በቀጣይነት ሊተገበሩ መቻላቸው ሁሉም ከግምት ውስጥ ገብተው ሲመዘኑ መሆኑን መረዳት ይገባል በመሆኑም ሳይንሳዊ የአጠናን ወይም ነገሮችን አና ከስተቶችን የመረዳት ዘዴ በቅድሚያ ስለሚጠናው የጠለቀ ዕውቀት መያዝን ጥናቱን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ለማካሄድ የተመረጠ አካሄድን በጥናቱ ሂደት የተሰበሰቡ አሃዛዊ ወይም ቃላዊ መረጃዎችን የማደራጀት እና የመተንተን ብሎም የትንታኔዎችን ወደ ትርጉም ያለው መረጃ ማዳረስን አጥብቆ ይጠይቃል ከሳይንስና ቴከኖሎጂ መመንደግና የዕውቀት ፍላጐት እያየለ ከመምጣቱ ጋር ተያይዞ ትውፊቱ እየሰፋና እየጠለቀ ጉዞውን ቀጥሏሷል በዘመናት ሂደትና በሰው ልጅ የማሰብና የመተንተን ብቃት ማደግ የተነሳ ሳይንሳዊ ዕውቀትም የፍልስፍና ዘርፍ ሆኖ እያገለገለ ይገኛል በተለያዩ ዘርፎችም የጥናት አና የትምህርት ዘርፍ እየሆነ የአዕምሮ ቀራጭ እንዲሆን በርካታ ጥረቶች እየተደረጉ መገኘቱ የዓለማቸን የወቅቱ ከስተት እየሆነ መገኘቱ አያስገርምም ሰብዓዊና ሥነሕይወታዊ ፋይዳዎችና ሥርዓቶችን ለይቶ እና ጥቅም ሊሰጡ በሚችሉበት አግባብ ማስቀመጥና የግንዛቤ ወይም የዕውቀት ምንጭ ማድረግ የሳይንሳዊ ዕውቀት ማኔጅመንት ትኩረት ነው በዚሁ አግባብ አሉታዊና አዎንታዊ ተፅዕኖዎች ቀጣይ ፋይዳዎቻቸው ምን ሊሆን እንደሚችል ምክረሐሳቦችንና የተጠቃለሉ ፅውቀቶችን ማቅረብ የዘወትር እንቅስቃሴው አካል መሆኑን ሳይንቲስቶች ለሚያወጡት ዕውቀት ዋቢነታቸውን ፅ ቀሩሀ ይገልጻሉ ለዚህም ነው ለዕውቀት ምንጮቻቸው የተቀናጀ ትንተና በመስጠት ልዩ ትኩረት ለሚቸራቸው ምከሮቻቸው ቅድሚያ ሰጥተው እና ከተለመደው አካሄድ ወጣ ብለው አንፃራዊ መልዕከቶችን ለማስተላለፍ ደፋ ቀና ሲሉ የሚታዩት ምከንያቱም ጥቃቅን ስህተቶች የማይሽሩ ጠባሳዎችን ይዘው ስለሚቀሩ ነው ሳይንስ ሁኔታዎችን ወይም ከስተቶችን አንጥሮ ለመረዳት ሰዎች በተሟላ የሐሳብ ወሰን ወስጥ ሆነው በመረጃዎች ላይ በመመርኮዝ አብሮ መቆየት የሚቸሉ የውሳኔ መዳረሻዎችን ወይም የግንዛቤ አድማስን ለማስፋትና ለማጐልበት የሚረዳ አካሄድ መሆኑን መረዳት ይገባል በሳይንሳዊ ሂደት የነገሮችን ምንነት ወይም የእንቅስቃሴዎችን አካሄድ ወይም በሳይንስ ሊገለጹ የሚችሉትን ሁሉ ለመገንዘብ ሁለት ዓይነት አካሄድ አንዳለ መረዳት ተገቢ ይሆናለ አንደኛው መንገድ ዙሪያገብ አካሄድ ሲሆን ሁኔታዎችን ከውጭ ወደ ውስጥ በማየት ቅኝት ላይ ትኩረት ሰጥቶ መንቀሳቀስን በመርሕነት የሚይዘው ነው ሁለተኛው ደግሞ ከውስጥ በመሆን የመስተጋብሩ አካል ሆኖ ግንዛቤን በተለያዩ ዘዴዎች የመመርመርን አካሄድ መከተልን አጥብቆ ይይዛል በመሠረቱ እነዚህ ስልቶች በሳይንሳዊ ምርምር የራሳቸው የሆነ ጠቀሜታ ያታታቃታማናኛጅመጋሃውፖሮቻ እንዳላቸው የሚገመት ሲሆን ተመራማሪዎች ምርጫቸውን በፍላጐታቸውና ምርምሩ በሚጠይቀው የጥናት አካሄድ ወይም ስልት ይመሰረታሉ በሳይንስና ፅውቀት ዙሪያ የወሳኝነትና የአሳማኝነት ባሕሪ ያላቸው በርካታ አመለካከቶች በዓለማችን ጐልተው ይታያሉ በሰፊው የሚወሱትን እንደሚከተለው ማየት ይቻላል ሳይንስ የዕውቀት መዋቅር ነው ዕውቀት ደግሞ በመረጃና ማስረጃ ላይ ያማከለ ነው መረጃ ደግሞ የዳታ መዋቅርን አጥብቆ የሚሻ ጉዳይ ነው ያልተተነተነ ዳታ ደግሞ መዋቅራዊ አደረጃጀቱ ያልተሟላ እና በዘፈቀደ የተቀመጠ የመረጃ ሥረ መሠረት እንደሆነ እና አወቃቀሩም ትርጉም ሲሰጥ የማይችል መሆኑ ይታመናል ስለሆነም ሳይንስ በዕውቀት ዕውቀት ደግሞ በመረጃና ማስረጃዎች መረጃና ማስረጃ ደግሞ በዳታ ላይ መመሥረቱ ለተጨባጩ ዓለም መገለጫ መሆኑን ባለሙያዎች ያስረዳሉ ጠቅለል ብሎ ሲታይ ዕውቀት እየተተገበረ ያለ ወይም የተተገበረ ብ ፅ ቀሩሀ መረጃ ነው ብሎ መውሰድ ይቻላል ስለሆነም ሳይንቲስት መረጃና ዕውቀት የጠበቀ ወዳጅነታቸው ዘልቆ የሚሄድ ዘላለማዊ ነው ይህ በዚህ እንዳለ ሳይንሳዊ ዕውቀትን ለማመንጨት ምርምር ሊያተኩርባቸው የሚገቡ በርካታ ጉዳዮች መኖራቸውን ልብ ማለት ይገባል በሳይንሳዊ ምርምር የሚመነጩና የሚጐለብቱ ዕውቀቶች በምርምሩ ሂደት ምርምሩ በሚካሄድበት ጊዜ በሚያጋጥሙ ውስንነቶች እንዲሁም ምርምሩ በራሱ አጠቃላይ ባሕሪያት የሚወሰኑ መሆኑ ይታወቃል የምርምር ሂደቱን በሚመለከት በተለይ ለጥናቱ ወይም ለምርምሩ የተመረጠው ችግርን ከመለየት አንጻር ለጥናቱ ይመጥናሉ ተብለው ከሚመረጡት የማጣቃሻ የመረጃ ምንጮች ከምርምሩ የሚጠበቀውን ውጤት አስቀድሞ ከመገመት አንጻር በጥናቱ ወይም በምርምር ሂደት ከሚሰበሰቡ መረጃዎች ዳታ ዳታውን ከመተንተን የተተነተነውን ዳታ ትርጉም በሚሰጥ ደረጃ ከመጻፍ እና የምርምሩን ውጤቶች እንዲሁም ከምርምሩ ዓላማ ጋር በማነፃፀር መደምደሚያ ወይም ምከረሐሳብ ከማዘጋጀትና ከማቅረብ አንፃር የሚታይ ጉዳይ ነው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ምርምሩ በሚካሄድበት ወቅት የሚታዩ ውስንነቶች ደግሞ ምርምሩን ለማካሄድ የሚያስችል የሰው ኃይልና ሌሎች መሠረታዊ ድጋፎች የተቋሙ አደረጃጀትና አሠራር የምርምሩ ወይም የጥናቱ ውስብስብነት አንዲሁም የምርምሩ ስልት ወይም አካሄድ በዋናነት የሳይንስ ዕውቀት ምንጮችን አንደሚወሰኑ ግንዛቤ መውሰድ ይገባል የምርምሩ ባሕሪያት ደግሞ የምርምሩ መረጃ ተጨባጭነትን የምርምር ውጤቱ ተጠቃሚዎች ማረጋገሜጫ የምርምሩ ዓላማ የምርምሩ ምክንያታዊነት እና የውሳኔ እርግጠኝነት የሳይንሳዊ ዕውቀት ምንጮችን ሊገቱ ወይም በተቃራኒው ሊያፋጥኑ የሚችሉ ጉዳዮች መሆናቸው በሰፊው ይታወቃል ሌላው ነጥብ ደግሞ ከሳይንስ የሚመነጩ እውቀቶች በምርምር ዓይነቶች ሊመካኙ ይቸላሉ የሚለው አስተሳሰብ ነው በዚሁ መሠረት የምርምር ዓይነቶች መሠረታዊና ተተግባሪ ተብለው በሰፊው ይታወቃሉ አንዳንድ አዋቂዎች ደግሞ አንድን ጉዳይ ወይም ልዩነት መገምገምን አንደ ሳይንሳዊ ምርምር አካል ወይም ዓይነት አድርገው ይቆጥሩታል እነዚህ የምርምር ዓይነቶች የሳይንሳዊ ዕውቀት ምንጮችን በተለያዩ መንገዶች በምክንያትነት ፅ ቀሩሀ ከሚያስጠብቅላቸው ውስጥ በአጭሩ እንደሚከተለው ቀርበዋል መሠረታዊ ምርምር የመሠረታዊ ምርምር ትኩረት ተፈጥሯዊና ማኀበራዊ ከስተቶችን መረዳት መግለጽና መተንበይ ላይ ትኩረት ይሰጣል ይህ የሳይንስ ምርምር ዘርፍ በጽንሰሐሳቦች በመርሖችና በተጠቃለሉ ጉዳዮች ላይ መነሻውን ያደርጋል ከዚህ ጋር በተያያዘ በተለይ ጽንሰ ሐሳቦችን ለመፈተሽ ሳይንሳዊ አካሄዶችን በዋቢነት ጥቅም ላይ ያውላል አካሄዱም በበርካታ ተግዳሮቶች ሊወሰን ስለሚችል ጥንቃቄ የተሞላበት የምርምር ስልትን ይጠይቃል ተተግባሪ ምርምር ተተግባሪ ሳይንሳዊ ምርምር ደግሞ በአመዛኙ ከቤተሙከራዎች ውጭ በሆነ መልኩ በማሳ ወይም በተወሠኑ ሥነምሕዳራት ላይ ጥናቱን ያተኩራል ትኩረቱም ችግርፈቺ በሆኑ ጉዳዮች ላይ ሆኖለተከሠቱ ወይም ለነበሩ ወይም ወደፊት ሊከሠቱ በሚቸሉ ችግሮች ምከረሐሳብ አና ተጨባጭ መፍትሔዎችን በማፍለቅ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ላይ ያተኩራል ይህ የሳይንሳዊ ምርምር ዘውግትኩረት ባነሰው የተጠቃለለ ሐሳብ በማቅረብ ላይ አይወሰንም እንዲያውም ቀደም ብለው በውል በተለዩና የምርምር አጀንዳ ሆነው በተመረጡና ትኩረት በተሰጣቸው ጉዳዮች ላይ ሙሉ ትኩረት ያደርጋል ግምገማዊ ጥናት ግምገማዊ ጥናት ደግሞ የትኩረት መስኩ አንድን መርሐግብር ወይም ነባራዊ ተግባርን ውጤታማነት ከተለያዩ መነሻዎችና ጠቋሚዎች ላይ በመመሥረት የጥናት ውጤት ማቅረብ ነው በዚህ መልኩ የሚመነጩ የዕውቀት ምንጮችም ከግምገማዊ ጥናት ባሕሪ ጋር የተያያዙ እንደሆኑ መገንዘብ ይቻላልየተለያዩ ምሁራን ደግሞ የሳይንስ ዕውቀት ምንጮች ውጤቶችን በአሃዛዊና በቃላት ትረካ በመከፋፈል ሲለዩዋቸው ይታያል እነዚህ የውጤት መገለጫዎች የሚለያዩባቸው በርካታ ጉዳዮች ቢኖሩም በተለይ ትኩረት የሚስቡት የሚከተሉት ናቸው በሚወስዷቸው ታሳቢዎች በምርምሩ ዓላማ ፅ ቀሩሀ በምርምሩ የአካሄድ ሥልት የተመራማሪው ሚና ወይም ፍላጐት ጥናቱ የሚያተኩርባቸው ጉዳዮች የውጤቶች አገላለጽ ወይም አቀራረብ የውጤቶቹ ተጠቃሚዎች ፍላጐት ከሞላጐደል በስፋት የሚጠቀሱ ሲሆኑ የፅውቀት ምንጮቹም ይዘት በዚሁ ቅኝት ውስጥ እንዳሉ ይገለጻል ጠቅለል ብሎ ሲታይ ሳይንሳዊ ምርምር እንደ ዕውቀት ማመንጫ ወይም ማጐልበቻ ምሰሶነቱ የራሱ አካሄዶች ከመነሻቸው ችግሮችን ወይም ከሥተቶችን መለየት የምርምር አካሄድን ስልት ከመንደፍ ጥናቱን ማካሄድ መረጃ መሰብሰብና መተንተን ጥናቱን ቀደም ካሉ ጥናቶች ጋር ማመሳከር የጥናቱን ውጤቶች ተቀብሎ ተግባራዊ ማድረግና ከአተገባበሩ የሚወጡ ግብረ መልሶችን በመንተራስ ፅውቀትን በደረጃ እና ፈርጅ ማየት እንደሚቻል መጠቆም ይቻላል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ከላይ የተጠቀሱትን ተገን በማድረግ ሳይንሳዊ ዕውቀት ተለያይነት በፍጥነትና በውስብስብነቱ አያየለ በሚታይበት የዘመናችን ሁኔታ አንኳ ቢሆን ዘላቂነቱ እሙን እንደሆነ መገንዘብ ይቻላል ሆኖም ከሳይንሳዊ ምርምር የሚገኙ ፅውቀቶች በተናጠልም ሆነ በጥምረት ለሁሉም ችግሮች መፍቻ ቁልፎች ናቸው ብሎ መውሰድ ያዳግታል ምከንያቱም ሳይንሳዊ ሐሳቦች ሁሌም በለውጥ ማዕበል ውስጥ መሆናቸውን በእርግጠኝነት መውሰድ ይቻላል የሳይንሳዊ ፅውቀት መንገድም ጽናትን ትሕትናን ታማኝነትንና ተዓማኒነትን አጥብቆ የሚሻ ጉዳይ መሆኑ ሊሠመርበት ይገባል የሳይንሳዊ ፅውቀት የራሱ ሥርዓት ባህል ዘዴና አቀራረብ የመተንተኛ የማቅረቢያ የመገምገሚያና የማስተላለፊያ ሥርዓቱም ጠንካራ ነው ሊባል ይቻላል የሳይንሳዊ ዕውቀት ውጤትን ወይም ተሞክሮን ለተለያዩ ምክንያቶች ከማዋል ባሻገር ሕብረተሰቡን የሠመረ ለመለወጥና መዋቅራዊ ሽግግርን ለማምጣት መሣሪያነቱን በተግባር ለማሳየት መትጋት ተተኪ የለውም ለዚህም ሳይንቲስቶች ተመራማሪዎች እና የአካዳሚ ምሁራን የሳይንስ ዕውቀት ምንጮች ሥርጭትና መጋራት ባህሉን አካሄዱንና ስልቱን ደረጃውን በጠበቀ ሁኔታ ለማኀበረሰብ ግልጋሎትና አወንታዊ ውጤት ሁነኛ አጋር ፅ ቀሩሀ እንዲሆን አድርጐ ማቅረብ የሙያና የዜግነት ግዴታ መሆኑ ሊሰመርበት ይገባል ጠቅለል ብሎ ሲታይ የሳይንስ ዕውቀት ባለቤቶች ከማኀበረሰቡ ርቀውና በሥራና በሙያቸው አጥር ውስጥ ተከልለው ከማኀበረሰቡ እይታ ውጭ ሊሆኑ አይገባም የማኀበረሰቡ አካል ነን በሚል እሳቤም ማኀበረሰቡን አጮልቀው በማየት ደካማ የዕውቀት ነፀብራቅን ብቻ እንደ አቅም አውራሸነት በመተንፈሱ ሊቀላቀሉት አይገባም ለከብርና ለንዋይ ፍጆታ ብቻ ዕውቀታቸውን ሲያባከኑም ሆነ ሊያስቡት አይገባም ቢባል የቆየና የታወቀን ጉዳይ በድጋሚ እንደመግለፅ ይታሰባል ሳይንሳዊ ዕወቀት የልማት አጋርነቱን ፅውን ሲያደርግ ብቻ ነው ትርፋማና ውጤታማ የሚሆነው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ፅ ቀሩሀ ዕውቀት የልማት ውል ውቀት ለተለያዩ ጥቅሞች ያለው ፋይዳ በተለያዩ ገፅታዎችና ግዝፈቶች ለማሳየት ተሞከሯል ዕውቀት እና ልማት የሚዋዋሉባቸው አግባቦች ደግሞ እንዴት እንደሚመስል ለማዬት እንሞከራለንዕውቀት ልማትን በተለያዩ ሁኔታዎች ተፅእኖውን እንዴትና ለምንስ ያሳድራልሃ ብሎ መጠየቅ ምናልባት ለሚሰጠው ትንተና መነሻ ሊሆን ይቸላል ወደሚያሰኝ መደምደሚያ መድረስ እንደሚቻል መገመት ይቻላል ዕውቀት ለልማት ምሰሶ እንደሆነ ቢታወቅም መተማመን መከባበር ለግልና ለጋራ ፈጠራዎች ትኩረት መስጠት መማማር ገንዘብ ኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽንስ ቴከኖሎጂዎች እንዲሁም ሌሎች የሚዳሰሱና የማይዳሰሱ ጉዳዮች ሲታከሉበት ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ተጠባቂ ውጤቶች አመርቂ እንደሚሆኑ በእርግጠኝነት መናገር ይቻላል በመሠረቱ ፅውቀት ማኀበረሰባዊና ኢኩኖሚያዊ ተፅዕኖው ፀሐይ የሞቀው ምሥጢር እንደሆነ ቀደም ባሉት የዚህ መጽሐፍ ምዕራፎች ተጠቅሲል ይህም የዕውቀትን ሁለንተናዊ እሴት በሚገባ ማጤን አስፈላጊነቱ አጠያያቂ አይሆንም ብሎ ሙግት ማንሳት የተሰለቸ አስተሳሰብ መሆኑንም ግንዛቤ ሊወሰድበት ይገባል ሆኖም ፅውቀት ከዘመን ወደ ዘመን መሸጋገሪያነቱ እንዳለ ሆኖ በጊዜ ሂደት ልማትንና ኀብረተሰብን መፍጠርን በግንባር ቀደምትነት ያስቀመጠ ነው ማለት ይቻላል ይህ ማለት ዕውቀትና ግለሰቦች ማኀበረሰቦች ድርጅቶች ተቋማት መንግሥትና ባጠቃላይ ሕዝቦች ሊነጣጠሉ የማይችሉ ስብስቦች መሆናቸውን በእርግጠኝነት መናገር ይቻላል ስለሆነም ዕውቀት እና ልማትን ነጥሎ ማየት አስቸጋሪ ብቻ ሳይሆን የማይቻል ነው ፅ ቀሩሀ ዕውቀት ከሰፊውና ከጥልቁ እውነታ ተቀድቶ የአካባቢ ሁኔታዎችን ከግምት ውስጥ በማስገባት ልማትን እንዲያግዝ ተደርጐ መቃኘት ይኖርበታል ከላይ የተቀመጠውን በዋቢነት በመያዝ ዕውቀት የልማትና የሂደቶች አቀጣጣይ መሆኑን ነው የዕውቀትና የልማት መተሳሰር ዕውቀት የወደፊት አቅጣጫን እውን ለማድረግ ዋቢ መሣሪያነቱ ምጡቅ መሆኑን ያለ ማንገራገር መውሰድ ይቻላል ለዚህ ስኬትም ሰዎቸወሳኝነታቸውን በተደጋጋሚ መግለጽ ይገባል ሰላም ልማትና ዲሞከራሲ ውጤታማነታቸው የሚሰካው እነሱን ለማስፈን ፈሰስ በሚደረገው ፅውቀት ላይ መሆኑን ያለመዘናጋት መቀበል ተገቢ ነው የዚህ ዓይነቱ ዕውቀት ሥልታዊ አጠቃቀሙ የተቀናጀ አካሄድ ነው ይህም የዕውቀት ማኔጅመንት መሣሪያዎች በሚገባ ተግባራዊ መደረጋቸው ሲረጋገጥ ብቻ ነው ከፍ ብሎ እአንደጠቆመው እነዚህ መሣሪያዎች የፅውቀት ተደራሽነት መማማር መጋራት በጋራ ፈጠራ ማሻሻል መተግበር መጠቀም ማንጸባረቅ እና መጠበቅ በሚሉ መሠረቶች ላይ መዋሉን ልብ ሊሉ ይገባል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ እነዚህን መሣሪያዎች መጠቀም የሚሻለው ማኀበረሰባዊ ትስስርን ጠበቅ በማድረግ የዕውቀት ባሕል ስብጥርን በማከበር እንዲሁም እይታዎችንና ፍላጐቶችን በውል በመለየት መሆኑ በቅድሚያ ሊገነዘቡት የሚገባ ጉዳይ ነው ይህን ተግባራዊ ማድረግ ዕውቀት ለልማት የሚኖረውን መልካም ተጽአኖ አውን የሚያደርጉ መሪ መርሖችን በዕውቀት ዙሪያ የሚካሄዱ ውይይቶችን ማሳለጥ እና ውጤታቸውን መጠቀም የዕውቀት ሥነምጎዳርን ማስፋትና ማጥለቅ በቀጣዩም የልማት እቅዶችን የላቀ አፈጻጸም እና የሕዝብ ተጠቃሚነትን አስቀድሞ መጨበጥ እንደሚቻል የተለያዩ መረጃዎች ይጠቁማሉ ቀደም ባሉት ምዕራፎች ዕውቀት አዕምሯዊ ስሜታዊ መንፈሳዊ እና ወሳኝ ኩነቶችን ያቀፈ መሆኑን ለማስረዳት ተሞከሯል ይህም በዕውቀት የሚመራ ማኀበረሰብ ለዕውቀት ትኩረት በመስጠት ደስተኛ ኑሮን በዘለቄታ መምራት የሚችል መሆኑን ነው ዕውቀት ለልማት ያለው ጸጋ ሲመዘን በተግባራዊ ሂደቱ ሰብዓዊ መብቶችን በማስጠበቅ መብቱም የግለሰቦች አዕምሯዊ ስሜታዊ እና ወሳኝ ጉዳዮች መሆኑን በቅድሚያ ግንዛቤ ወስዶ መንቀሳቀስ ላይ መመሥረቱን ማረጋገጥ ተገቢ ነው በሰብዓዊ ጉዳዮች ፅ ቀሩሀ ዙሪያ ያሉ ሁኔታዎችን ዘርዘር አድርጐ ማየትም ተገቢ ነው ስለሆነም የግለቦችን ዓመኔታ ኃላፊነት ተወዳዳሪነት የወደፊቱን አስቀድመው መለየት የሚቸሉ መሆናቸውን እና ሌሎች ጸጋዎችን ተጠቅመው ከሁለንተናዊ የዕውቀት ምንጭ ተጠቃሚነታቸውንና ለዕውቀት ምንጮችም ዋቢ ተሳታፊነታቸውን ማረጋገጥ አግባብነት አለው የዕውቀትና ልማት ትስስር ከግለሰቦች ከቤተሰብ ከማኀበረሰብ ከተቋም እና ከአምራችና አገልግሎት ሰጭ ድርጅቶች የፖለቲካና የልማት አመራሮች ድረስ በልዩ ልዩ ደረጃና ጥራት በሚላኩ እንቅስቃሴዎች የተገነባ ነው ማለት ይቻላል ስለሆነም እነዚህ አካላት ተያይዘው ሲንቀሳቀሱ የዕውቀትና ልማት ውሎችን ያጠናከራሱ የዕውቀትና ልማት ትስስርሐሳብን እንደሚከተለው አጠር አድርጐ ማየት ይቻላል ዕውቀትን ለልማት አጋዥነት ያለውን ሚና አጉልቶ ለማየት የዕውቀት ሥነምኀኅዳሮችን አካታች ያላፈነገጠ ተዓማነ ነፃ ኃላፊነት የተሞላበት ተጠያቂ እና ግልጽ መሆኑን ማረጋገጥ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የዕውቀት ሥነምኀዳር ሰዎችን ተቋማትንና ድርጅቶችን እንደ ፅውቀት ጸጋዎቻቸው በሚገባ የተሳሰረ እንዲሆን ማደረግ በተለይ በወጣቶች በሴቶች አና ልዩ ድጋፍ በሚሹ ዙሪያ የሚታዩ የተጋላጭነትና ሌሎች ከፍተቶችን ለመሙላት ትኩረት ሰጥቶ መንቀሳቀስ ዕውቀትን ማዕከል አድርጐ የሚንቀሳቀስ ማኀበረሰብ ከመፍጠር አኳያ ተባብሮ የመሥራት ባሕልን በማጐልበት የፖለቲካ መቀስቀሻ ብቻ ሳይሆን የሰዎችን ኑሮ በአወታዊ መልኩ ከመቀየር ጋር አስተሳስሮ ማየት ዕውቀት የሴት የወንድ የዚህኛው ሃይማኖት የዚያኛው ብሔር ወዘተ ብሎ ለውጥ በማይታይበት ሁኔታ የግለሰቦችን ሕይወት ማለትም ኑሮ ጤንነት ትምህርት እምነቶች መብት ኃላፊነትንና ግዴታንከነባራዊና ተጠባቂ ሁኔታዎች ጋር መላመድንና መቋቋምን እንዲወሠራ ተገቢው ምቹ ሁኔታ ሊፈጠርሰት ይገባል የተፈጥሮ ሀብትን በሚገባ በመንከባከብ መጠቀም ፅ ቀሩሀ ጥራት ያለው የትምህርትና ስልጠና አቅርቦትን እውን በማድረግ ማኀበራዊ ተጠቃሚነት ማረጋገጥ ዓለማቀፍ የመረጃና የዕውቀት ተጠቃሚነትን ማረጋገጥ የብሔር ብሔረሰቦችንና ሕዝቦችን ሥብጥርና የቋንቋ አጠቃቀምን ማከበር አገራዊ ሉዓላዊነትን በማስቀደም አገርበቀል የዕውቀት ምንጮች በሠርጐገብ አላስፈላጊ የዕውቀት ምንጮች አንዳይዋጡ ጥንቃቄ በማድረግ ጠቃሚውን ብቻ በመውሰድ ከአገርኛ የዕውቀት ምንጮች ጋር አቀናጅቶ ተግባራዊ ማድረግ ለአገርበቀል የዕውቀት ምንጮች መጐልበት ምቹ አደረጃጀትና ፖሊሲዎችን ለመተግበር ሙሉ ዝግጁነትን ማረጋገጥና ለተግባሩም በሚገባ መንቀሳቀስ ተገቢነቱ አያጠያይቅም የዕውቀት ምንጮች ከገጠር እስከ ከተማ ተያይዘው ልማት አጋዥ መሆናቸውን ማረጋገጥ የልማት የዕውቀት ሥነምኅዳራት በጠንካራ ግንኙነትና ትብብር ራዕይንና ግብን በመጋራት የሚጐለብቱ መሆናቸውን ማረጋገጥ ይህ በውድድር ላይ የተመረኮዘ መሆኑንም ማጤን ተገቢ ነው ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ እነዚህ የውድድር ሂደቶችም ማኀበረሰብ ችግሮችን ወይም ፈተናዎችን በመጋፈጥ መልካም አጋጣሚዎችን በመቀመር ጠቀሜታቸውን ማጉላት አንጂ በቀላሱ አገላለጽምሑራዊ ትንተና መስጠትና ከግንዛቤ ውጭ ፋይዳቸው አናሳ የሆኑ አስተሳሰቦችን ለሕዝብ ማቅረብ ተገቢ እንዳልሆነ ሊታወቅ ይገባል በሌላ መልኩም ሕዝብን በሰፊው የማይጠቅም ለጥቂቶቹ ብቻ እርካታን የሚሰጥ መሆንና አለመሆኑን በመለየት አንደአግባቡ መጠቀም ይገባል የዕውቀት ሥነምኀኅዳር በሙያ ስብጥር ያልተገደቡ ውይይቶችን ያበረታታል የወል ጥቅም ያላቸውን ዕውቀቶችን ለመጋራት የሚተጋ ተሳታፊ ማኀበረሰብን ከመገንባት አንጻር የጐላ አስተዋጽኦ ሊኖረው እንደሚችል ያለጥርጣሬ መውሰድ ይቻላል ዕውቀት የሚጐለብተው ከነባራዊ ሁኔታዎች እና ከነባር የዕውቀት ምንጮች መሆኑን መረዳት በራሱ ዕውቀት ነው የዕውቀት ለልማት አጋዥነቱም ቅኝት መነሻው ከዚሁ መሆኑን ልብ ይሏል ሳይንሳዊና ቴከኒካዊ የዕውቀት ምንጮችም ይህን ጉዳይ አጉልተው ያዩታል ከዚሁ ጋር በተያያዘ የአካባቢ መሪዎች በዕውቀት ምንጭነታቸው ይጠቀሳሉ ፅ ቀሩሀ ልማትን በዕውቀት ለመቃኘት የግለሰብ የተቋምና የድርጅት ተስፋን ከማለምለም ባሻገር የግብ ስኬትን በሚያጓጓ መልኩ እንደሚያቀርብ ይታወቃል የሰዎችን ዕውቀትና ከህሎት የበለጠ ውጤታማ በሆነ መልኩ ለመጠቀም በጋራ መርሖች እና ራዕይ ላይ ተመርኩዞ የትብብር መንፈስን በመፍጠር ተቻቸሎ ከአንድ ሁለት ይሻላል በሚል ብሂል መጓዝ ወሳኝነቱ አያጠያይቅም ይህን ተግባራዊ ለማድረግ ፅውቀትን መጋራት መማማር የጋራ ፈጠራ የጋራ ትግበራ የጋራ ጥበቃን እና የመሳሰሉት ላይ ትኩረት መስጠት ያስፈልጋል ዕውቀትን ለልማት አጋርነቱ የበለጠ ተሳትፎን ለማምጣት የግል መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችና የመንግሥት ድርጅቶች ተቀናጅተው ቢሠሩ ውጤቱ የላቀ እንደሚሆን መረዳት ቀላል ነው ሆኖም በአነዚህ የተቋማትና ድርጅቶች ይዞታ ሥር ያሉ የዕውቀት ምንጮች ተደራሽነት በተለያዩ ምከንያቶች ሊወሰን ይችላል ለተፎካካሪነት የሚጠበቁ የዕውቀት ምንጮች ምንጊዜም ሲሆን ተደራሽነታቸው ከባድ ወይም ምስጢራዊ እንደሚሆን መረዳት ይቻላል ሆኖም የጋራ ዓላማና ግብ ይዘው ሲንቀሳቀሱ ግን የትብብር ውጤቱም ሆነ ግዴታው በሚያዘው መሠረት ዕውቀትን በደርጅቶች መካከል በግልጽና በጋራ መጠቀም ለጋራ የግብ ስኬት እምብርት ነው ማለት ይቻላል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ በተለያዩ ድርጅቶች እና ተቋማት የሚገኝን የዕውቀት ጸጋ ለጋራ ዓላማና ግብ መጠቀም እንዲቻል የዕውቀት ማኔጅመንት ሁኔታው በውል ታስቦበት ታቅዶ አና ቅድሚያ ትኩረት ተሰጥቶት ተግባራዊ መደረጉን ማረጋገጥ ሲቻል ነው ከግለሰብ ወይም ከአዕምሮ ውስጥ ከታጨቀ ያልተፈረጀ ዕውቀት ውጭ የተደራጀ ዕውቀት ምንጮቹ ቤተመዛግብት ቤተመጻሕፍት ቤተመዘከር እና ሌሎች ተቋማት በሥርዓት ተደራጅተው በአግባቡ ተደራሽ ሆነው መገኘታቸው ለወቅታዊ የዕውቀት ፍጆታ ብቻ ሳይሆን ለቀጣይ ትውልዶች ጠቃሚነታቸው ምንም ማጣጣያ ሊያድርባቸው አይገባም በተጨማሪም ዕውቀትን ማዕከል አድርጐ የሚንቀሳቀስ ማኅበረሰብ ከመፍጠር አኳያ ሚናቸው የላቀ ነው ሆኖም እነዚህ ተቋማት ተደራሸነታቸው በተቻለ መጠን ሁሉንም ፅውቀት ፈላጊ አሳታፊ እንዲሆኑ ይጠበቅባቸዋል ለዚህም ተቋማዊ አይታ ወሳኝ እንደሆነ ለማንም ግልፅ ይመስለኛል ምከንያቱም ሂደቱ የዕውቀት ዲሞክራሲያዊነትን ከማሳለጥ አንፃር የሚጫወቱት ሚና ግልፅና የላቀ በመሆኑ ነው ዕውቀት የልማት አጋዥነቱ የማያጠራጥር ቢሆንም በይዞታነት የተቀመጠ ዕውቀት ሁሉ በአግባቡ ተለይቶ አግባብ ላለው ልማት አጋዥ አንዲሆን ማድረግ ብስልን ከጥሬ ለይቶ መጠቀም መሆኑን ለአፍታም ችላ የማይባልበት ጉዳይ ነው ጥርጣሬን የሚጭሩ ፅ ቀሩሀ ወይም አግባብነት የሌላቸው ከምችቶችን ለይቶ ማስቀረትግለሰብንም ሆነ ማኀበረሰብን ከመንከባከብና ከማብቃት አንፃር መሠረታዊ ጉዳይ ነው ይህን የዕውቀት መምረጥ ጥረትን ለማጐልበት ተጠቃሚዎች ሲያውቋቸው የሚገቡ ርዕሰጉዳዮችን ከትምህርት ተቋማትና ማሠልጠኛ ማዕከላት ጋር ትስስር በመፍጠር የተሻለ ከህሎት ማግኘት እንዲችሉ ተቋማትና ድርጅቶች ትኩረት ሊሰጡት ይገባል ከዚህ ጋር በተያያዘ ከውጭ ከተገኙ የዕውቀት ምንጮች በላቀ ሁኔታ አገራዊ ምንጮችን መጠቀም በውጤታማነቱ የሚፎካከሩት ጥቂቶች መሆናቸውን በእርግጠኝነት መናገር ቢቻልም የላቀ ዕውቀትን ከመሻት አኳያ የውጭ ምንጮችና መጠቀም የግድ ይላል ይህም አማራጭ ችግር ፈቺ መፍትሔዎችን ከማቅረብ አንፃር የላቀ ሚና ይኖረዋል ብሎ መቀበል ይቻላል ወቅታዊና ነባራዊ የልማት ማነቆዎችን ከመፍታት በተጨማሪ ሳይንስ እና ቴከኖሎጂ በሰዎች ላይ የሚያደርሱትን ተፅዕኖ እንዲሁም የሚያመጡትን ከፍተት ከመለየትና አግባብ ያለው ምላሽ ለመስጠት የሳይንስና ቴከኖሎጂ ጥግ የያዙ ፅውቀቶች ከመሠረታዊ ጥንካሪያቸው በተጨማሪ አጋዥነታቸው ያየለ እንደሆነ ይገለጻል ስለሆነም በአግባቡ ሊገኝ በሚቸል ሁኔታና የጠቀሜታ ፈርጅ ተደራጅቶ መገኘት አንዳለበት በሰፊው የተመሰከረለት ጉዳይ ብቻ ሳይሆን የዕውቀት ጠቀሜታን ለማጐልበት በቅድመ ሁኔታነትም ይጠቅሳል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የዕውቀትና ልማትን መስተጋብር ከማጠናከር አንፃር የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽን ቴከኖሎጂ በማንኛውም ጊዜ ሁኔታና ቦታ ወሳኝነታቸውን በድጋሚ ማብሠር አሰልቺ እንደማይሆን አመኛለሁ ስለሆነም ከእነዚህ ቴከኖሎጂዎች መነጠል የዕውቀት ለልማት አጋዥነትን ያሳጣል ቢባል ስህተት እንደማይሆን ይታመናል ሆኖም ሌሎች የዕውቀት ምንጮችና ማሳለጫዎች ለምሳሌ መጻሕፍት ጋዜጦች ቴሌቪዥን ራዲዮ እና የሰዎች የፊት ለፊት የሐሳብ መጋራት አስፈላጊነታቸው የሚቀጥል እንደሆነ ሊሠመርበት ይገባል ጠቅለል ብሎ ሲታይ የዕውቀትና ልማት ጥምረትን የበለጠ ውጤታማ ለማድረግ ደረጃውን የጠበቀ የፅውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት መዘርጋት የዲጂታል የዕውቀት ምንጮችን አቅርቦት ማሳደግ የዕውቀት ማኔጅመንት አገልግሎት አቅራቢዎችን የባለሙያነት አቅም ማሳደግ የፅውቀት አገልግሎት ስብጥርን ማሳደግ ተቋማት የዕውቀት ማኔጅመንት አንደ ተቋም አደረጃጀትና ተግባር መውሰድ እንደሚገባቸው ማድረግ የዕውቀት ተደራሽነትን መከታተል መገምገምና ግብረመልስ እየቀረበ በየጊዜው የሚሻሻልበትን መንገድ መሻት ተፈላጊ ጉዳዮች መሆናቸውን ተቀብሎ መተግበር ሊተኮርባቸው ይገባል ፅ ቀሩሀ ዐዐዐሀ ፈጠራን በዕውቀት መታደግ አረ በአሁኑ ጊዜ ማንኛውም ልማት በውድድር ላይ የተመሠረተ መሆኑ ግልጽ እንደሆነ መረዳት ይቻላል በተለይ ገበያን ወይም ትርፍን ማዕከል ያደረገ ልማት ወይም ንግድ የሙሉ ጊዜ እንቅስቃሴው የውድድር መድረከ መሆኑ ይታመናል ይህ በዚህ እንዳለ የሳይንስና ቴከኖሎጂ ሚና በእጅጉ እያደገ እንደመጣ በርካቶች ይስማሙበታል በተጨማሪም የልማቱ ወይም የንግድ አንቅስቃሴው ተጠቃሚዎች ፍላጐት መጨመር የግንኙነት አውታሮች መመንደግ ዓለምአቀፋዊ የገበያ ሁኔታዎች መወሳሰብና የመሳሰሉትየዘመናችንን የልማትና የንግድ እንቅስቃሴ ባሕሪያት ወሳኞች እንደሆኑ በርካታ የመረጃ ምንጮች ይጠቁማሉሱ ስለሆነም ከላይ የተጠቀሱትን የልማትና ንግድ ባሕሪያት ወሳኞችን በመቋቋም ትርፍንና የማኅበረሰቡ ተጠቃሚነትማሳደግ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ የግድ ይላል ይህ የማምረትንና የአገልግሎት አሰጣጥን ከማሳለጥ በተጓዳኝ የዕውቀት አቅርቦትን ልዩ ትኩረት እንዲያገኝ በማድረግ ተጠቃሚነትን እና አትራፊነትን ማንሰራፋት ይቻላል በተጨማሪም የማምረትንና የአገልግሎት አሰጣጥን ትርጉም ባለው መልኩ ለማሳለጥ በዕውቀት ላይ የተመሰረተ የምርትና የአገልግሎት አሰጣጥ ማኔጅመንትን ወደላቀ ደረጃ ማሳደግ ቸል የማይባልበት የዘመኑ ጉዳይ መሆኑን በእርግጠኝነት መናገር ይቻላል ፈጠራን በዋቢነት ተገን አድርገው ለመንቀሳቀስ ያለሙ ወይም እንቅስቃሴ ውስጥ ያሱየልማትና የንግድ ተቋማት ካላቸው አንቅስቃሴ አንፃር ውስጣዊ የዕውቀት ጸጋቸውና ተተግባሪነቱ የማያዋጣ ሆኖ ሲያገኙት በዕውቀት ማኔጅመንት የተካኑ አመራሮችን በቅጥር ወይም በሌላ አመቺ ሁኔታ በማሳተፍ አስፈላጊ ሲሆንም የሥራ አመራሩን ለሌሎች ተቋማት አሳልፈው እንደሚሰጡ የሚታወቅ ጉዳይ ከሆነ ውሎ አድሯል ለምሳሌ በዐዐዐ ዓም አካባቢ የኢቲዮቴሌኮም ማኔጅመንቱን ለአንድ የፈረንሳይ ኩባንያ ለተወሰኑ ዓመታት ሰጥቶ እንደነበር ይታወሳል የዚህ ዓይነቱ አካሄድ ውድድሩን ከማሳለጥና ተቋማዊና ማህበራዊ ተጠቃሚነትን ከማጐልበት አንፃር ተገቢ አካሄድ ቢሆንም በጥልቅ ጥናት ወይም ዕውቀትን ከተለያዩ ፅ ቀሩሀ አቅጣጫዎች በመጠቀም ሊተገበር እንደሚገባ መገንዘብ ራሱ አዋቂነት ነው ማለት ይቻላል ከዚህ በተቃራኒው በተደረጉ እንቅስቃሴዎች ውጤታቸው ውድቀትን ያመቻቸ እንደነበር በርካታ ተሞከሮዎች ይጠቁማሉ ኢኩኖሚያቸው በእጅጉ ባደጉ አገሮች እንደሚታየው ለፈጠራ ሥራዎች የላቀ ትኩረት አእንደሚሠጡት ነው በተጓዳኝም የፈጠራ ሥራዎች በአግባቡ አንዲመሩና የሚጠበቀውን ውጤት አእንዲያበሥሩ ያደርጋሉ ለዚህ እንቅስቃሴም የዕውቀት ዋቢነት ከምንጊዜወም በላይ ጐልቶ እየወጣ መሆኑን በእርግጠኝነት መናገር ይቻላል ዕውቀት የተቋማትንና የድርጅቶችን አሴቶች ከመፍጠርና የፈጠራ አመራርን በጥንካሬ ለማስኬድ ወሳኝነቱን ለማረጋገጥ መሠረታዊ እንቅስቃሴዎች እያየሱ የመጡበት ወሳኝ ዘመን ውስጥ ያልገባ ጉዳይ መሆኑን ግንዛቤ ሊወሰድበት ይገባል በመሠረታዊነት የፈጠራ አመራርን አስፍኖ የሚበጠቅ ውጤትን ለማምጣት በሚያስችል መልኩ ፈጠራ የሚለውን ጽንሰሐሳብ መስጠቱ አስፈላጊ ይመስለኛል ስለሆነም ለዚህ ምዕራፍ ቅርብ የሆነ ትርጉም በሚል መልኩ ሲተነተን ፈጠራ ማኔጅመንት ወይም አገልግሎት የአዲስ ፈጠራ የሂደቶች እና የውጤቶች ያሪጋፇያማሪ። ጋጋፖርሮጾ መስተጋብር ሆኖ አዲስ ምርት አዲስ አገልግሎት አና አዲስ የአሠራር ዘዴዎችን ማቅርብ ብሎ ማየት ይቻላል የፈጠራ ማኔጅመንትንና ራሱን ፈጠራን ውጤታማ ለማድረግ ለሚከተሉት መርሖዎች ቅድሚያ ትኩረት መስጠት ተገቢ ይሆናል ሃሳቦችን ማፍለቅ ሐሳቦችን መተንተንመፈተሸ ሐሳቦችን ወደተግባር ማሸጋገር ትግበራውን መገምገም እና ሴሎቸም ሐሳብ ማፍለቅ የሚለው መርሕ ትኩረቱ በፈጠራ ሂደቶች ላይ ይሆናል በዚህ አፈጻጸም በጋራ ውይይት ላይ የተመሠረተ የፈጠራ ጸጋዎችን ለመለየት የተሳትፎ መድረክ ነው ከቀረቡት ሐሳቦች ውጤታማ ወይም ጸጋ ያላቸውን መለየት ትኩረት ይደረግበታል ፅ ቀሩሀ ሐሳብ መተንተን ወይም መፈተሽ የሚለው ደግሞ የተመረጡትን ባለጸጋ ሐሳቦች ውጤታማነታቸውን ለማረጋገጥ የፍተሻ ሥራ የሚሠራበት ነው የተመረጡና የተፈተሹት ሐሳቦች ወደተግባር ገብተው ሂደታቸው በሚገባ ነጥሮ የሚጠበቀው ውጤት ምርት ወይም አገልግሎት ትርፋማ እንዲሆን የሚያደርግ ነው በተያያዘ መልኩም ለውጤቱ ዕውቅና ወይም ማረጋገጫ መሻት ማስተዋወቅና በገበያ ውስጥ የላቀ ድርሻ እንዲኖረው ማድረግ አጥብቆ ይሻል በጨረሻም ከሐሳብ ምንጮች እስከ ምርት ማቅረብ ወይም አገልግሎት መስጠት ድረስ ያለውን ሂደት በመገምገም ለቀጣይ የፈጠራ ሐሳቦች ዝግጁ ሆኖ መገኘትን አጥብቆ ማቀድና መተግበር ቅድሚያ ትኩረት የሚሰጠው ጉዳይ እንደሆነ ለአፍታም ቸል የማይባልበት ነው ከላይ የተጠቀሱትን የፈጠራ አመራር እና ሂደቶች ቀልጣፋና ውጤታማነታቸውን በቅኝት ውስጥ ለማቆየት አሁንም የዕውቀት ማኔጅመንት ሁነኛ አጋር እንደሆነ በእርግጠኝነት መናገር ይቻላል የፈጠራ እና የዕውቀት ማኔጅመንት ትብብርን ዘመኑ ከሚጠይቀው የአመራር አገልግሎት አሰጣጥ ጋር ሲታይ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ከለውጡና ከተቋማዊ ሽግግር አንጻር ሊታይ ይገባል ትስስሩም የላቀ ድርጅታዊ አገልግሎት ወይም ምርት ከማቅረብ አንጻር እንዲሁም ከአደረጃጀት ጋር ተቀናጅቶ መታየቱ አግባብነቱ የላቀ ነው ለዚህ ሁሉ በፈጠራ ላይ ያተኮረ ውጤት የዕውቀት ማኔጅመንት የአንበሳውን ድርሻ ይይዛል ቢባል ማጋነን አንዳልሆነ ቀደም ሲል የቀረበው ሐሳብ አመላካች ሊሆን ይችላል የሁለቱ ትሥሥርም በዚሁ አንጻር ሊታይ ይችላል በማንኛውም መለኪያ ሲታይ በዕውቀት ላይ የተመሠረተ ፈጠራ ውጤቱ በቀላሉና በአጭር ጊዜ የሚታይ አንዳልሆነ ሊታወቅ ይገባል የሁለቱ ቅንጅት የማያገኘውን ውጤት ተዓማኒና በቀጣይነት ተደራሽ አንዲሆን ለማድረግ የሠራተኞችና የአመራር ልባዊ ቁርጠኝነት ይሻሉ በመጨረሻም ተቋማትና ድርጅቶች እሴቶቻቸውን መሠረት አድርገው ለፈጠራ ሥራዎቻቸው ውጤታማነት ሳይታክቱ አዳዲስ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓትን መገንባትና በቀጣይነት ማጐልበት አንደሚገባቸው መጤን ይኖርበታል በተለይ ለፅውቀት ማኔጅመንት ባለሙያዎቻቸው ትኩረት በመስጠት ወቅታዊ የአቅም ግንባታ ማድረግ እንደሚገባቸው ሲያጤኑትና በዕቅድ ይዘው ሊንቀሳቀሱ ይገባል ይህን እና ሌሎች አስፈላጊ ፅ ቀሩሀ ጉዳዮችን ከዕቅድ በዘለለ መልኩ ሲተገበር ግስጋሴው ውጤታማና ትርፋማ የሆነ ተቋም ወይም ድርጅትን መምራት እንደሚቻል ማመን ይቻላል ግለሰቦች የተቋም ሠራተኞችም ይሁኑ አመራሩ ለፈጠራ ትኩረት ሰጥተው የመጨረሻ ውጤቱ አመርቂ መሆኑን ብቻ ሳይሆን ለውጤቱ አመርቂ መሆን ከልብ መትጋታቸውን ማረጋገጥ ይገባቸዋል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ፅ ቀሩሀ ትረካና ዕውቀት ማኔጅመንት ተ በሰው ልጅ የአዝጋሚ ለውጥ ሂደቶችንና ታሪካዊ ከሥተቶችን እንዲሁም ልዩ ልዩ ተሞክሮዎችን ተገን አድርጐ እያደገ የመጣ ከሥተት ነው የትውልድ ሽግግር ሳይበግረው ይዘቱንና አካሄዱን ጠብቆ የዘለቀ ዋቢ ቅርስ ቢኖር ትረካ ወይም ተረከ ለመሆኑ ጥርጣሬን የማይጭር ጉዳይ ነው ለዚህ ምከንያት ደግሞ ተረከ ግንኙነትን ለመፍጠርና መልእከትን በቀላሉ ለማስተላለፍ ቀላልና አመቺ መሆኑ በስፋት ይገለፃል የተረከ እሴቶች ዋነኛ መገለጫዎች ደግሞ የተወሳሰቡና ድርብርብ ሐሳቦችን በቀላሉ ማስተላለፍ ማስቻሉ መሆኑን ልብ ሊሉት ይገባል በመሠረቱ ትረካ እና ማነቃቃት መልእከት በቀላሉ እንዲተላለፍ በማድረግ የሚጫወቱት ሚና ወሳኝ ነው ለማለት ያስደፍራል በተጨማሪም ግጭቶችን ወይም አለመግባባቶችን ያኖውታቃታማሷጅመጋሃጂሐጋታሮቻ በማርገብ ሚናቸው የላቀ ነው አንዲሁም ለመማማርና ተግባብቶ ለመዝለቅ የራሳቸው አስተዋጽኦ እንዳላቸው መጠቆም ይቻላል በተቋም ደረጃ ሲታይ ተረክ የሚተረከው በተለያየ መንገድ ሲሆን ዋና ግቡም የተቋሙን እሴቶች ደንቦች ለውጦች እና ሌሎች ተቋማዊ ጉዳዮችን ማስረፅ ነው ዕውቀትን መሠረት አድርገው ለሚንቀሳቀሱ ተቋማትና ድርጅቶች ተረከ አንዱ የዕውቀት ማሸጋገሪያና ማጋሪያ መሣሪያ መሆኑን በውል ይገነዛባሉ ወይም ሊገነዘቡትና ሊጠቀሙበት ይገባል ስለሆነም ዓለምአቀፋዊ ሂደቶችን ዋቢ በማድረግ ዘመኑ ትረካን ለአንድ ተቋም ወይም ድርጅት በውጤት ለመዝለቅ እንደ አንድ አስተማማኝ መሣሪያ መጠቀም አስተዋይነት ነው ብንል ማጋነን አይሆንም በመሠረቱ ተረከ ቀደም ያሉ ሁነቶችን አና አጋጣሚዎችን በመጠቃቀስ ወይም በርዕሰጉዳይነት በማንሳት የሚቀርብ መረጃ አንደሆነ ጠቅለል አድርጐ መግለጽ ይቻላል ተረከ እንደሁኔታው ወይም አንደመረጃው ተዓማኒነት ሊቀርብ የሚቸል ሲሆን አንዳንዴ በመረጃው መራቅ ግልጽ ያለመሆንና ተደጋግሞ ፅ ቀሩሀ ሲነገር በሚደርሱ መፍሰሶች ምከንያት ሊዘበራረቅ እንደሚችል ግንዛቤ ሊወሰድበት ይገባል በሌላ ጐኑ ሲታይ ተረከ ለቸግር መፍቻ የሚሆኑ ተሞከሮዎችን እንዲይዝ አድርጐ ማቅረብ የተራኪውን የዕውቀት ምሉዕነት ያሳያል የሚል እምነት አለኝ በተቋም ወይም በድርጅት ስም የሚቀርቡ ተረኮች አንደሁኔታው ጽንሰሐሳባዊና በተግባር የተፈተሹ መረጃዎችን ያቀርባሉ ከተጻፉና በሐሳብ ደረጃ ከሚገኙ ምንጮችም ሊቀዱ ይቸላሉ ስለሆነም ተረኮች የፅውቀት ምንጭነታቸው ብቻ ሳይሆን በቀላሉ ሊጋሯቸው የሚችሉት እና የተቋም ባልደረቦችን በማነቃቃትና በማትጋት ሚናቸውን የላቀ አንደሆነ ይታመናል የትረካ መንገዶች በአብዛኛው በቃል የሚተላለፉ በመሆናቸው ተረኩ በግልጽ አንዲተላለፍ ተራኪው ጥንቃቄ ሊወስድበት ይገባል ሆኖም በጽሑፍ ተረኮች ሲተላለፉ በቃል እንደሚተላለፉት ሁሉ ተራኪው የተረከ አጻጻፍ ከህሎት እንዲኖረው ይጠበቃል የጻፈውንም በአግባቡ ሊተርከው ይገባል ለዚህም ልምድ ማዳበር ወሳኝ ነው ቀደም ሲል እንደተገለጸው ተረከ የሁነቶች ተከታታይነት መሠረት አድርጐ የሚቀርብ መሆኑን ተረድተናል የሚል እምነት አለኝ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ትረካ ደግሞ እነዚህን ሁነቶች በዓይነትና በይዘታቸው መሠረት ለታዳሚው ማቅረብን ያካትታል ሁነቶችን በሙሉ ወይም እንዳሉ ማቅረብ አስቸጋሪ እንደሚሆን ቀደም ሲል ተገልጾአል ስለሆነም እአንደጥንካሪያቸው ወይም እንደ ተዓማኒነታቸው አንዳንድ ሁነቶች ወይም ከሥተቶች ሊዘለሉ ወይም ተቆርጠው ሊቀርቡ ይቸላሉ ይህም የተራኪውን ከህሎት ይሻል ጠቅለል ብሎ ሲታይ ትረካ ተረከን ያሳልጣል ብሎም ተዓማኒ ወይም ተሰሚነት ያላቸውን ሐሳቦች ለማሸጋገር ዋቢ መሣሪያ መሆኑን በድጋሚ መግሰጽ ተገቢ ይመስለኛል በአንድ ተቋም ወይም ድርጅት ውስጥ ተረኮች እጅግ አስፈላጊ መሆናቸው ቀደም ሲል ተጠቅሲል በአለት ውሎዎች ውስጥ ትርጉም ያለው ሚናቸው የላቀ ነው እነዚህ ተረኮቹ በተፈጥሯቸው ተደራጅተው የተቀመጡ ምንጮች አይደሉም ይልቁንስ ከከሥተቶች ወይም ሁነቶች ከስኬቶች ከውድቀቶችና ከሌሎች ልዩ ሁኔታዎች ጋር ተዛምደው ሊቀርቡ የሚችሉ መሆናቸውን በእርግጠኝነት ማስገንዘብ ይቻላል ስለሆነም ተቋማትና ድርጅቶቸ አብዛኛውን ጊዜ በራሳቸው ተረኮቸምንጮቹም የተቋማቱ ሠራተኞች ባለሙያዎቸና አመራሮች በሥራ ላይ ያሉና የሌሉትን ያካትታል ይህ የሚጠቁመው ተቋማትና ድርጅቶች በተራኪዎች ሲጣሉ ሲነሱ ፅ ቀሩሀ ሲንኳሰሱና ሲሞገሱ እንደሚውሉ መረዳት ይቻላል ይህ በግልጽ የሚያሳየን ተረኮች የሚተረኩት የተቋማትን እሴቶች ግቦችና ባጠቃላይ ባሕሎችን መሠረት አድርጐ የግብ ስኬትን ማምጣት ላይ ትኩረት በመስጠት ነው የተቋም ሠራተኞችን ባለሙያዎችንና አመራሩን አመለካከት እና ባሕሪን ለማቅረብና በተቋም እሴቶች ላይ እንዲታሰሩ ለማድረግ ብቃት ያላቸው መሣሪያዎች ናቸው በተቋም ደረጃ ሲታይ ተረከ በዕውቀት ምንጭነቱ ተግባራዊ እንደሚደረግ ይታወቃል በዘመናዊ ተቋማትና ድርጅቶች ተረኮች በደንብ እንዲቀርቡ ከተደረጉ ለግብ ስኬት ዋቢ መሣሪያነታቸው አያጠያይቅም ሰብዓዊ ግንኙነቶችንም ለማጠናከር አመቺ ናቸው ተቋማትን ከደንበኞቻቸው ጋር የጠበቀ ትስስር እንዲኖራቸው በማድረግ ይጠቀሳሉ ስለሆነም ተረክ ነባር የፅውቀት ምንጭ ሆኖ ለዘመናዊ ተቋማት ዘላቂነት እየጐላ የመጣ ጉዳይ ነው በዓላማ ላይ የተመረኮዘ ተረከ በአንድ ጊዜ ብዙ ሰዎችን ወይም ሰፋ ያሉ የማኀበረሰብ አካላትን ማዳረስ የሚያስችል ብቃት እንዳለው መረዳት ተገቢ ነው ተረከ ዘመናዊ የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽንስ ቴከኖሎጂዎችን በዋናነት አይፈልግም የሰዎችን አንደበት ግን በውል ይሻል በዚህ እና በሌሎች ተመሳሳይ ምከንያቶች ሳቢያ አንዲሁም ያሪታቃታማነሆመፇላውፖሮቻ በአነስተኛ ወጪ ከፍተኛ አወንታዊ ምላሽ የሚገኝበት መድረከ ነው ለማለት ያስደፍራል ከፍ ብሎ የተጠቀሱትን ከግምት ውስጥ በማስገባት ማንም ሰው ተራኪ መሆን ይቸላል ስለሆነም ነውሁሌም ተረከ ማቅረብ መቻላችን ይህ ሲሆን ግን በእርግጠኝነት ግንዛቤ ወስደንበት አለመሆኑን መዘንጋት አያስፈልግም ተራኪነታችንን ግን በውል ብንገነዘበው በሂደት የተዋጣለት ተራኪ መሆን መቻላችንን መመስከር የምንቸል ይመስለኛል ተራኪ ብቻ ሳይሆን ለተቋማቸን ስኬት አስተዋጽኦ ለማድረግ ብቃት እንዳለን መገንዘብ ይገባል በተጨማሪም አዕምሯዊ ዕውቀትን ለመተግባር የሚያስቸል ቁመና እንዳለንም ልብ ልንለው ይገባል ለዚህም ነው ተረከ የዕውቀት ማኔጅመንት ጠንካራ አጋዥ መሆኑን መመስከር እና መገንዘብ የሚገባን ምከንያቱም ተረኮች ትርጉም ይሰጣሱሉ አዕምሯዊ ዕውቀት ወደ ተግባር እንዲሸጋገር ያግዛሉ በተጨማሪም ለዕውቀት ሽግግር ተፈጥሯዊ ባሕሪያቸው የላቀ ነው ዕውቀትን የሚሹ ለተረኮች ቅድሚያ ይሰጣሉ ቀደም ሲል አንደተገለጸው ውስብስብ ሐሳቦችን ቀለል አድርጐ ለማቅረብ ተረኮች ግንባር ቀደምት ናቸው በባሕል በአስተሳሰብና በሌሎች ማኅበራዊ ጉዳዮች የተሰባጠሩ ፅ ቀሩሀ የማህኀበረሰብ አካላትን ለሚቀራረብ የተረኮችን ተፈላጊነት የጐላ ያደርገዋል ተረኮች በራሳቸው በቀላሉ የሚዳረሱ ናቸው ለፅውቀት በቀላሉ መዳረስ መቻል ልዩ መገለጫው ነው ውጤታማ እና ተዓማኒ ተረከ አንደሰደድ አሳት በቀላሉ የሚዳረስ ነው የሕትመት ባለቤትነት የማይመለከተው የዕውቀት ማሸጋገሪያና መጋሪያ መሣሪያ በመሆኑ በቀላሉ ለመዳረስ መቻሉ አንዱ ምከንያት እንደሆነ መግለጽ ይቻላል በተጨማሪም ተራኪዎች በራሳቸው ስልት ተረከ ማቅረባቸው ለፈጣን ተደራሽነቱ ሌላው መገለጫ እንደሆነ ይነገራል ለተረኮች ባለውለታነት በርካታ ተጨማሪ መገለጫዎች እንዳሉ ልብ የሚሉት ጉዳይ ነው ተረኮች ለአዕፅምሯዊ እና ለተግባራዊ ዕውቀት ድልድዮች መሆናቸው ሌላው መገለጫ ነውቀደምት ጀግኖችን እያወደሱ ለአዲሱ ትውልድ ማቅረቡ የእነዚህ ጀግኖች ተምሳሌነት ለዚህኛው ትውልድ የላቀ ትርጉም እንዳለው ለመመስከር ያስችላል ተረኮች ቀደምት ከሥተቶችን ማወደስ ብቻ ሳይሆን የተራኪውን ስብዕናም ለመመዘን ማስቻላቸው ነው ተራኪው የመረጣቸው ያሪጋፇያማሪ። ጋጋፖርሮጾ ተረኮችን በራሱ ጭብጥ ሳይስት አገላለጽ ማቅረቡና አድማጩን ማሳመን መቻሉ የብቃቱ መገለጫ እንደሆነ ማመን ይቻላል የተረከ አድማጮች መልዕከት ሰሚዎች ብቻ አለመሆናቸውን መረዳት ተገቢ ነው አድማጮች ተረኩን ሊቀበሉትም ሆነ ላይቀበሉት ይችላሉ አንዳንዴም ለራሳቸው ፍላጐት እርካታ ተረኩን ተርጐመው ወይም አሻሸለው ሊቀበሉት ይችላሉ ብሎ ማሰብም መልካም ነው ዕውቀትን ለማሸጋገርና ለመጋራት በሚል ዓላማ የሚቀርቡ ተረኮቸቾ በተቻለ መጠን በሚታመንና እርግጠኝነቱ በታወቀ ምንጭ ለመፍለቃቸው በቅድሚያ ሊተኩርበት የሚገባ መሆኑን መረዳት ይገባል ይህም መማማርን በሰፊው ተግባራዊ ለማድረግ ያግዛል ጠቅለል ብሎ ሲታይ ተረከና ተቋማት የሚተሳሰሩበት ገመድ መገለጫዎች እንደሚከተለው ማቅረብ ይቻላል ተረኮች የተቋም እሴቶችንና ደንቦችን ለመጋራት ዋቢ ናቸው በተቋም ውስጥ የሥራ ተነሳሽነትንና መተማመንን ይፈጥራሉ ፅ ቀሩሀ አዕምሯዊ ዕውቀትን ለመጋራት ምቹ ናቸው ለስሜታዊ ትስስሮች ምንጮች ናቸው እና ሴሎቸም ስለሆነም ተረከና ትረካ የተቋማትና ድርጅቶች ግብስኬት ትርጉም ያለው ፅውቀትን በማስራጨት ይታመናሉ በተቋማት መካከል መደጋገፍንና መተባበርን ያጠናከራሉ ለተቋማት ተፈጥሯዊ የግንኙነት መሣሪያዎች ናቸው የማኀበረሰብን ባሕልና ታሪክ በማስገንዘብ የላቀ አስተዋጽኦ አላቸው ማኅበራዊ መማማርን ያጐለብታሉ የምሁራንን የፅውቀት ጸጋ ለማካፈል ያመቻሉ ባሕላዊ ለውጥን ያበስራሉ አንዲሁም ውስብስብ ሐሳብን በቀላሉ ተደራሽሸ ያደርጋሉ ዕውቀት ሲተረከ ማኀበረሰቡ እንዲወስደውና እንዲጠቀምበት መደረግ አለበት ካልሆነ መነቃነቅ የተሳነው የኩሬ ውሃ መሆኑ አይቀርም የመረጃ እና ዕውቀት መከዘኛ ሥርዓቶችን ማድመቂያ ከመሆንም አያመልጥም ይህን ተያያዥነት ለማጥለቅ ተተግባሪና ለዋጭ ዕውቀቶች ለማኀበረሰብ ጥቅም እንዲሰጡ ሆነው ሊተረኩ ይገባል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ፅ ቀሩሀ ዕውቀት ማኔጅመንትና ፖለቲካዊ አንደምታው የ ከፍለ ዘመን አንዱ መገለጫው የዓለም ኢኮኖሚ በዕውቀት ላይ ያተኮረ መሆኑ በግልጽ እና በስፋት የሚወሳ መሠረታዊ ጉዳይ መሆኑ የአደባባይ ምሥጢር ነው ስለሆነም የዕውቀት ማኔጅመንት ከፖለቲካዊ አካሄድ ተነጥሎ ሊታይ የማይቸልበት አካሄድ እንዳለ ማጤን ግድ ይላል በተለይ ይህ ጉዳይ ጐልቶ የሚታየው ዕውቀትን ለይቶ ጥቅም ላይ ለማዋል በሚደረግ ጥረት በሰዎቸና በድርጅቶች መካከል በሚከሠት ተግባቦት የፍላጐት መጣረስ የሚያስከትላቸው ግጭቶች በመልክም ሆነ በይዘት የተወሳሰቡ መሆናቸው በግንባር ቀደምትነት ሊጠቀስ ይችላል ከዚህ ጋር በተያያዘ በተለይ የዕውቀት ምንጮችን ለመመዝበር የሳይበር ቴከኖሎጂን ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ በመጠቀም የሚደረገው አሽቅድድም ከምንጊዜውም በላይ እያየለ መምጣቱ ነው ስለሆነም በተለይ ኢኮኖሚያቸው በከፍተኛ ደረጃ እያደጉ በመሄድ ላይ ያሉና ልማታቸውንም በከፍተኛ የለውጥ ጉዳና ውስጥ ያስገቡ አገሮች የዕውቀት እሴትን ከምንም በላይ ከፍ ያለ ቦታ የሰጡት በመሆኑ በየዕለቱ የሚታዩት ልማታቸውንና ኢኮኖሚያቸውን ዳር ለማድረስ የሚያስፈልጋቸውን የዕውቀት ጸጋ መቼ አንዴትና ማን ያሸጋግርላቸው ዘንድ ሳይታከቱ ጥረታቸውን መጠቀላቸው ገሀድ ትግል ግለት ከጊዜ ወደ ጊዜ እየከረረ መምጣቱም ይታወቃል ቀጣይ ለመሆኑም ጥርጣሬ ውስጥ የሚያስገባ አይመስልም ለዚህም ነው ሰዎች ተቋማት ድርጅቶችና አገራት ዘመኑ ያቀረባቸውን የኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽንስ ቴክኖሎጂዎችን ከሰዎች ፅውቀትና ማኔጅመንት ሥርዓታቸውን በመገንባት እና በማጠናከር ተግባራዊ ለማድረግ እየጣሩ የሚገኙት ይህም አካሄድ በማንኛውም መገለጫው ጫፍ የያዘ የተቋም አደረጃጀትና አሠራርን ትርጉም ባለው መልኩ ተግባራዊ ለማድረግ አስገዳጅነቱ በግልጽ ይታያል ማለት ያስችላል እንደሚታወቀው የሳይበር ቴከኖሎጂ ለዕውቀት ማኔጅመንት የማይተካ ድጋፍ ማድረጉ ተደጋግሞ የተገለጸ ነው በተለይ ዕውቀትን በማመንጨት በማከማቸት በማሰራጨት ፅ ቀሩሀ በማቅረብና ለትግበራ አመቺ ሁኔታን በመፍጠር የላቀ አስተዋፅኦ እንዳለው በእርግጠኝነት ይጠቀሳል ለዚህም ነው ዋስትናው የተረጋገጠ የዕውቀት ማኔጅመንት ሥርዓት የተቋማት እንዲሁም የአገራት ልዩ ትኩረት እየሆነ በመምጣት ላይ ያለው የዘመኑ መገለጫ የሆነው የሳይበር ቴከኖሎጂ በዋናነት በዕውቀት ድብብቆሽና ተደራሸነት ላይ የራሱ የሆነ ፖለቲካዊ ጫና እያሳደረ መምጣቱ ግር የሚያሰኝ ጉዳይ አይደለም ይህ ሁኔታ ቀደም ካሉት ዘመናት ጋር ሲነፃፀር በእጅጉ ይለያል በተለይ የዕውቀት ተደራሽነትና ድብብቆሽ በአጭር ጊዜ በሴኮንዶች ወስጥ ሊለያይና ኃያልነቱም በግልጽ ሊታይ በሚችልበት አካሄድ ውስጥ መሆኑ ዋነኛ የሁኔታዎች መገለጫ ነው ማለት ይቻላል ከላይ የተጠቀሱትንም ከግምት ውስጥ በማስገባት የዕውቀት አሴቶቹች ፋይዳ በአጅጉ እየረቀቁና ብዝኀነታቸውም እየታዬ መምጣቱን ማጤን ተገቢ ይሆናል ለፅውቀት አቅርቦት ቀረቤታ ያላቸው ሰዎች ተቋማት ድርጅቶች ማኀበራዊ መስተጋብሮች በተቻለ መጠን ከዕይታ ውጭ ሆነው ፅውቀትን ለመደበቅ እና እንደአስፈላጊነቱ ለመጋራት በውድድር ላይ የተመራጭነት አካሄድን እየመረጡ የሚገኙት ይህም የውስጥና የውጭ ፖለቲካዊ እንቅስቃሴዎች አጃቸውን አንዲያስገቡ የሚያበረታታ ሁኔታን መፍጠሩ አይቀሬነቱን ያሳያል ተግባራዊ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ እንቅስቃሴውም በዚሁ ሳብረገብ በሚል ቅኝት ውስጥ የሚሽሎከለከው ይህ በግልጽ የሚያሳየው የዕውቀት ኃያልነትን ብቻ ሳይሆን ተቋማት ድርጅቶችና አገራት የፖለቲካኢኮኖሚ እንቅስቃሴያቸው ሳይገታ እንዲቀጥል በተግባር እየተጠቀሙበት መሆኑን ነው እንዲሁም ይህን ጸጋ ለመጠበቅና ለመጠቀም የሚያስቸል ሥርዓት መኖር በራሱ የኃይል መገለጫ መሆኑን ልብ ይሏሷል ተደጋግሞ አንተገለጸው ዕውቀት ሁኔታዎችን ድርጊቶችንና እንቅስቃሴዎችን በውል መረዳትን ያገናዘበ መሆኑን መረዳት ተገቢ ይሆናል ስለሆነም ዕውቀት አብዛኛውን ጊዜ በአጠራጣሪ ጉዳዮች ላይ ተመሥርቶ ሊከሠት እና ሊወሰድ ይቸላል እነዚህ አጠራጣሪ ወይም አደናጋሪ ሁኔታዎችን ለይቶና አንጥሮ በማውጣት እሴት የሚጨምረውን ብቻ መውሰድ ተገቢ ነው ይህም ውሳኔን እና ምርጫን በጠንካራ መሠረት ላይ ለማስቀመጥና ውጤቱም ተዓማኒ እንዲሆን ያደራጋል አንዳንድ ጊዜ ድርጅቶች ተፎካካሪዎቻቸውን ለማጣጣል አጠራጣሪና አደናጋሪ መረጃዎችን ያቀርባሉ ይህም በውድድር መድረኮች የላቀ ድርሻቸው ሳይቆራረጥ አንዲፈለግ የሚያደርጉት አንቅስቃሴ መሆኑ ግልጽ ነው ፅውቀትን ተቀብሎ ከመተርጐም ፅ ቀሩሀ አንፃር በፈለቀው ዕውቀት ዙሪያገብ የሆኑ አማራጮችን መሻት ግድ ይላል ዕውቀትና ኃያልነትን በተመለከተ በተለያዩ አጋጣሚዎች የተገሰጸ መሆኑ ይታወቃል ዕውቀት አሉታዊና አወንታዊ ተፅዕኖያሳድራል የአፈጻጸም ደረጃን ይወስናል ለአገራዊና አህጉራዊ ጦርነቶችና እሰጥ አገባዎች ይዳርጋል ሆኖም እነዚህና ሌሎች የዕውቀት ተፅዕኖዎች በተፍታታ መልኩ ለሕዝብ ሲደርሱ አይታዩም ወጥነት የሚጐድላቸው መረጃዎች በስፋት ሲዳረስ ሲታዩም በመረጃ ምንጭነታቸው እርካታን የሚለግሱ እንዳልሆኑ ይታወቃል ይህም በማኀበራዊና ግለሰባዊ መስተጋብሮች ላይ መተዛዘቦቸንና ጥርጣሬዎችን መጫሩ አይቀሬ ነው የዚህ ፋይዳውም ፖለቲካዊ መናቆርን ያስከትላል በተግባርም እየተከሰተ ለመሆኑ በግልጽእየታዬ ይገኛል ለዚህም ነው ዕውቀት ማኔጅመንት ስትራቴጂያዊ ዕይታን ይፈልጋል የሚባለው በያዝለቀቅ ተጠቃሚነትን ማምጣት ውጤታማም ትርፋማም አያደርግም ማለት የሚቻለው ይህን ግልፅ የሆነ ጉዳይ መቀበልና የዕውቀት ኃያልነትን በተግባር ማስመስከር ልዩ ትኩረት የሚሻ ነው የሚባለውሱ የዕውቀት ኃያልነት መገለጫዎችም የሚመነጩት ዕውቀትን ከማመንጨት ተደራሽ ከማድረግና ከማሰራጨት ብሎም ጥቅም ላይ ከማዋል አንጻር ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ ማየት ይቻላል በተያያዘ መልኩ መስተጋብሩ ከዕውቀት ይዘቱ እና ከሚሰጠው ጥቅም አንጻር ሲቃኝ የዕውቀት ተዓማኒነትንና ኃያልነትን ያስመሰከራል የውስጣዊ ወይም ድርጅታዊ ጥንካሬንና ተወዳዳሪነትንም በዋቢነት ያሳያል በአመራሩም የፈጠራ ሂደቶችን በእጅጉ ያበረታታል በተለይ በሳይበር ቴክኖሎጂ እሴቶች ላይ ትኩረት እንዲሰጥ መንገድ ይከፍታል ቀደም ባሉት የዚህ መጽሐፍ ምዕራፎች እንደተገለጸው የዕውቀት ይዘቶች ሚናቸው ከፍ ያለ መሆኑን ለማቅረብ ተሞክሯል በዚህ ዙሪያ የሚያተኩሩ ምሁራን ለዕውቀት ይዘት የተለያዩ ትርጉሞችን ይሰጣሉ የሰው ሀብት አና ምሁራዊ ካፒታል የሚሉት በተለዋጭ ትርጉምነት ሲያገለግሉ ይታያልለ ይህ የሚጠቁመው ዕውቀት ለማኀበራዊና ኢኮኖሚያዊ ግንኙነቶች በሰዎች ዋቢነት ወሳኝነቱን ነው በተጨማሪም የዕውቀት ይዘት በባሕሪው እንዲሁም በከፍታና ዝቅታው የተለያይነት አዝማሚያው የላቀ ነው በተጨማሪም ዕውቀት ከግለሰቦች ተነስቶ የሕዝብ ሃብት መሆን የሚቸልበት ሁኔታ መኖሩን መገንዘብ ተገቢ ይሆናል ይህም ማለት በግለሰብ ደረጃ የፈለቀ ዕውቀት ካለምንምና ማንም ተጽዕኖ ሌሎች ሲጠቀሙበት የሚቸሉበት ሁኔታ መኖሩን ማወቅ ተገቢ ነው ፅ ቀሩሀ ሆኖም ፖለቲካዊ በሆነ አግባብ የዕውቀት ይዘት ሕጋዊ አካሄዶችን ሊከተል ይገባል የሚሉ ወገኖች ጥቂት አይደሉም የዕውቀትና ፖለቲካ ግንኙነት ምልከታዊ እንጂ በመቆጣጠር ላይ ያተኮረ ሊሆን አንደማይቸል መገመት ይቻላል በተለያዩ ደረጃዎች እአና የአስተሳሰብ አድማስ ላይ ያሱ ፖለቲከኞች ለፅውቀት እና ለፖለቲካዊ መልእከቶች ፖለቲካዊ ትርጉም ይዘው ተደራሽ ቢሆኑ የሚል መልእከት ሲያስተላልፉ ይታያሉ በሌላው አድማስ የሚገኙት ደግሞ የዕውቀት ተደራሸነት ካለምንም ተለጣፊ ወይም አስገዳጅ ሁኔታ መሆን አለበት ብለው ይከራከራሉ እነዚህን ሁለት አመለካከቶች በሚያስታርቅ መልኩም ዕውቀት ሕጋዊ መደላድል ኖሮት በተቻለ መጠን ተጠቃሚዎችን በሚያገል መልኩ ተደራሽ ሊሆን ይገባል የሚሉ አስተሳሰቦች ሲንጸባረቁ ይታያሱ ሳይበር ፖለቲካን በተለይ ለማየት የፖለቲካ አንቅስቃሴዎች ካላቸው በጐ ተጽዕኖ ባሻገር ፖለቲካ በግጭቶች በድርድሮች እና በመግባባት የተሞላ መሆኑን ማጤን ተገቢ ይሆናል በሳይበር ቴከኖሎጂ አማካኝነት የዕውቀት ከምችትን ለመምራት በተለይ መሠረታዊ እሴቶችን ትርጉም ባለው መልኩ ለመጠቀም ፖለቲካዊ አመራር ከጊዜ ወደ ጊዜ አቅሙን እያጐለበተ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ በመምጣት ላይ ነው በተለይ ፖለቲካዊ አመራሩ በአገር ደረጃ ጐልቶ ይገኛል ለዚህ አገራዊ ፖለቲካዊ አመራርም ተቋማትና ድርጅቶች ተጠቃሚ ሊሆኑ ይገባል በተለይ የዕውቀት ሽግግርን ማን ሊጠቀምበት ይገባል ለማን ምን ዓይነት ዕውቀት ሊሽሸጋገርበት ይገባል የዕውቀት ሽግግሩ መቼና እንዴት ተግባራዊ ሊሆን ይገባል የሚሉ ጉዳዮች የበለጠ የፖለቲካ ስበቶች ተጋላጭ በመሆን ላይ ይገኛሉራ ይህም ዕውቀት ወደ ተግባር የሚሸጋገርበትን አግባብ መልክ ከማስያዝ ጋር ያለው ቁርኝት በመልካም ጐኑ ሊታይ ይችላል ሆኖም የፖለቲካ አካሄዱ ዕውቀትን ተግባራዊ ከማድረግ አንጻር የአግላይነት ተጽዕኖው የጐላ መሆን የለበትም የሚል አምነት አለኝ የተለያዩ አገራት የዕውቀት ከምችቶቻቸውን ደህንነት ለመጠበቅ የተለያዩ የሳይበር ፖለቲካዊ ውሳኔዎችን ይሰጣሉ ይህም የዕውቀት ማኔጅመንት እንቅስቃሴና አመራሩን ሕጋዊ እይታ ኖሮት የፅውቀት ልማትና ስርጸት በዚሁ ምህዋር ዓለምአቀፋዊ ግንኙነት ውስጥ እንዲሳተፍ ለማድረግ የሚጥሩት የዚህ ሂደት የውጤት መጠቆሚያዎች በሙሉ በሕዝባቸው ተጠቃሚነት ዙሪያ እንደሚያጠነጥን መረዳት ይቻላል ፅ ቀሩሀ በዚህ የዕውቀት ፖለቲካዊ ሥነምኅዳር ዲሞከራሲያዊ ተጠቃሚነት ሁሌም ጥያቄ ውስጥ ሊገባ ይችላል የዕውቀት ምንጮች ተጠቃሚነት ከሰብዓዊመብቶች አንጻር ሲታይ ተደራሽነታቸው ግልጽና ቀጥተኛ ሊሆኑ ይገባል በሌላ መልኩ ሲታይ ደግሞ ድርጅቶች ተቋማትና አገራት ለሉዓላዊነታቸው መገለጫ ዕውቀትን ኢዲሞክራሲያዊ በሆነ መንገድ ሲደብቁ እና አሳሳቸ መልእክቶችን በመጠቀም ሲያደናግሩ ይታያሉ ስለሆነም የዕውቀት ማኔጅመንት ተፈጥሯዊ ሂደቱ በየጊዜው ሲቀያየርና ሲወሳሰብ ማየት የተለመደ ከሥተት እየሆነ መጥቷል ሳይበር ቴከኖሎጂ በፈጣን አማራጭነቱ ለዕውቀት ሽግግር ሚናው የላቀ ነው ፋይዳውም በግልጽ እየታየ መሆኑ እሙን ነው ሆኖም በሳይበር ቴክኖሎጂ የሚተላለፉ ዕውቀቶች ምን ያህል አስተማማኝና ትክከለኛ ለመሆናቸው ጥያቄ የሚያመጣ እንደሆነ በርካታ አሉታዊና ወቅታዊ ሁኔታዎች ያስገነዝባሉ ይህም የሳይበር ዕውቀት ምንጮች አቅርቦትን ዲሞክራሲያዊነት ያጠያይቃል አንዳንድ ምሁራን እንደሚጠቁሙት የሳይበር ውጤት የሆነው ለምሳሴ ዊኪፒዲያ በይዘት ደረጃ ሲታይ የሕትመት ውጤት ከሆኑ የዕውቀት ምንጮች ጋር ሲነጻጸር ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ አስተማማኝነቱ በእጅጉ አጠያያቂ መሆኑን ነው ይህም በእጅጉ አሳሳቢ ነው ማለት ይቻላል ፅ ቀሩሀ የዕውቀት ኃያልነት ሲጠነጠን ሇዌ ባሉት ምዕራፎች ለመጥቀስ እንደተሞከረው ለግብ ስኬት ተግቶ ከመሥራት አኳያ ግለሰቦችም ሆኑ ተቋማት የዕውቀት ኃያልነትን አጥብቀው ሊገነዘቡት የሚገባ ጉዳይ ነው ጠለቅ ብሎ ሲታይ የአሠራርና የአመራር ጥበብን ማዕከል አድርጐ ለመንቀሳቀስ የሥራ አጋርነትን መሠረት አድርጐ ለመምራት ብሎም ተከታይ አጋርን ለማግኘት ለውጡንም በአዋጭነት ለመምራትና በቂ የትግበራ ጊዜ መስጠት ተገቢ ጉዳይ መሆኑን መዘንጋት አይገባም እንደሚታወቀው ሐሳብ የትምቦታ በማንኛውም ጊዜና ሁኔታ ይፈልቃል ጉዳዩ ይህ ሳይሆን ሐሳቡን በሚገባ ማስረፅና ተግባራዊ እንዲሆን ማድረግን ይጠይቃል ለዚህም ዝግጁ ሆኖ ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ መገኘት ትልቅ ቅድመሁኔታ ነው ሐሳቦች ቀድሞ የነበረውን በማስቀጠል የሚገቱ አለመሆናቸውን ለይቶ በመጠቀ ዕውቀት ላይ የተመረኩዘ የለውጥ መንገድን መከተል ችላ የሚሉት ጉዳይ አይደለም ሁሌም በአዲስ ሐሳብና ዕውቀት ለትግበራ ዝግጁ መሆን ያዋጣል ይህም ያለምንም ቆምታ ቢቻል ደግሞ ፈተናዎችን በፅናት ከመወጣት አንጻር ሊቃኝ የሚገባው ጉዳይ ነው ማለት ይቻላልለ በግልና በተቋማዊ የግንኙት እና ተግባቦትመርሕ በተቻለ መጠን ዕውቀትን በጋራ እያለሙ በስፋትና በቀጣይነት ለመዝለቅ የተራራቁ ፍላጐቶችን በማቀራረብና ቢቻልም በማዋሐድ ወደላቀ የእድገት ምሕዋር ውስጥ ዘልቆ መግባት አንደሚቻል ግንዛቤ መውሰድ ያስፈልጋል በዕውቀት የሚሠሩ ግላዊና ማኀበራዊ ጉዳዮች የእድሜልክ ተግባራት በሆኑት በዕቅድ ከትትልና ግምገማ ይታገዛሉ ወይም ሊታገዙ ይገባል ይህም በውል አልሞ በመሠራት ላይ በተመሠረተ እና በማያቋርጥ የዕውቀትና ከህሎት አቅም ግንባታ የሚታገዝ መሆኑን ልብ ሊሉት ይገባል ጥራትን እና ብቃትን ጠብቆ ወደ ውድድር ለመዝለቅ ሂደቱ የራሱ የሆነ የዕውቀት ሽግግርና ትግበራ ይጠይቃል ይህም የሚበጀውን ወይም የሚያዋጣውን ነቅሶ በመያዝና በቀጣይም እየገመገሙ ፅ ቀሩሀ የሚያስተካከሉበት አዕምሯዊና ተግባራዊ ዕውቀት በአጅጉ ይፈለጋሉ ለዚህ ትኩረት መሥጠት ግድ ይላል የተወሰደን ለማግኘት የተወሳሰበን ለመፍታት የዕውቀት ባለቤቶችና አቅም አጐልባቾች ሚናቸው ከምንጊዜውም በላይ ይጠበቃል በተለይ በማኅበራዊ ዕውቀት ቅኝት ውስጥ ሲታለፍ ጠያቂ መርማሪ ተከራካሪ ሞጋች ተቺ እና መስካሪ በስፋት ይከሠታል የሚል የላቀ ግምት አለ ይህን የዕውቀት አምባ ከመናፈቅ ባሻገር ይዘውት እና ልምላሜውን ጠብቀው ሊያቆዩት የሚገባ ጉዳይ ነው ዕውቀት ተቀባዩም የረጅም ጊዜ ተጠቃሚነትን ዓላማ አድርጐ በመናፈቅ በጉጉት ሊዋደቅበት ይገባል ተሳትፏዊ ሁኔታን በማሟሟቅ ምክክከራዊ እንቅስቃሴን ተገን አድርጐ መጓዝ ተገቢ ይሆናል የምርትና የአገልግሎት አቅርቦቱና ተነየፃሪ ትርፋማነቱም የዚህ ቅኝት ማጠንጠኛ ናቸው ሊባል ይችላል ስለዚህ በተለያዩ ይዞታዎች ያሉ ዕውቀቶችን በመተሳሰብ መርሕ መቀመርና ተጠቃሚ መሆን የፅውቀት ኃያልነት ወቅታዊ የፊት ለፊት መገለጫዎች እንደሆኑ በራስ ምልከታ መደምደሚያ ላይ መድረስ ይቻላል ያሪያውፇቃታማኒኞጅመውፖሪቻ አነቃቂነት ያላቸው ሐሳቦችንና ተሞከሮዎችን መጋራት ተገቢ ነው መማማሪያዎች የዕውቀት ኃያልነት መልከ መድረኮች ናቸውበማንኛውም ተቋማዊ ሕዝባዊና ግላዊ ተልዕኮዎች ለመሰማራትና በአስተማማኝ የስኬት ማማ ላይ ለመድረስ በኃይል አስላለፍ ረድፍ ውስጥ ዕውቀት ግንባር ቀደም መሆኑን አቻም እንደሌለው ሁሌም መረዳት ተገቢ ነው አውነታንና ሐሳብን አምኖ ለመቀበል ሰምቶና አዳምሮ ለመተግበር ተግባብቶ ለመሥራት የዕውቀት ኃያልነትን ብቻ ሳይሆን ከተስፋ የላቀ የዕውቀት ዘመን መገለጫ ነው ብሎ መድፈር ይቻላል ይህም መገለጫ ለሥርዓት ግንባታ ለሕግና ደንብ ጽናት ለአገር ልማት ለፖለቲካዊ ኢኮኖሚያዊና ማኀበራዊ መዋቅራዊ ሽግግር የሚጠበቅ የጽናት ዘመንን አብሣሪ ነው ማለት ይቻላል በሌላ መልኩ የዕውቀት ኃያልነት ማኀበራዊ መገለጫው ደግሞ ማኀበረሰቡ በግሉ ተነሳሽነት ወይም በጋራ አመለካከት ኖሮት የማኀበረሰቡ አባልና አካል ተግባብቶና ተስማምቶ መገኘት ነው ፅ ቀሩሀ የዕውቀት ኃይል የትንተና ዱካን የዛሬ ተግባርን እና የነገውን ራዕይ አጣምሮ ለመረዳት ያስችላል ስለሆነም ዕውቀት የትይይዝ መድረከና ሂደት መሆኑን ልብ ሊሉት ይገባል ሲደመደምም የዕውቀት ኃይል የራሱን ባርኔጣ አድርጐ እንዲጓዝ ማድረግ ጽናትን የግድ ይሻል እ።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation