የኦሮሞ_እና_አማራ_እውነተኛው_የዘር_ምንጭ.PDF

• word cloud

• Extraction Summary

የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ኦየባሂ። እንዴው ለነገሩ በኢትዮጵያ ሥርወመንግሥታት ውስጥ የአማሮች ተሳትፎ ምን ያህል እና እስከ ምን ድረስስ ነበር።

• Cosine Similarity

የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ምንጭ በፕሮፌሰር ፍቅሬ ቶሎሳ ጂግሳ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዞር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው ሸር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ » ማውጫ ገጽ ስለደራሲው አጭር መረጃ መቅድም ክፍል አንድ ኦሮሞ ለኢትዮጵያ ሥልጣኔ ያበረከተው አስተዋጽኦ ስነልሳናዊ አስተዋጽኦ ፍልስፍናዊ አስተዋጽኦ መንፈሳዊ አስተዋጽኦ» ለውትድርና ጥበብ አስተዋጽኦ ለትምህርት እና ለቅኔየግዕዝ ስነቃል ለግጥም የተደረገ አስተዋጽኦ ለዳንኪራ እና ለ ሙዚቃ የተደረገ አስተዋጽኦ የሽፋን ስዕል የጥንት አሮሞና አማራ ጠቢባን የዓፉባቸው ጥንታዊ የሙዚቃ መሳሪያዎችን በተመለከተ ሉት ልዩ ልዩ አስተዋጽኦዎች ዊሟ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የአርሾ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ሪ ክፍል ሁለት ል ስለደራሲው አጭር መረጃ የኦሮሞና የአማራ ሕዝብ እውነተኛው የዘር ምንጭ ኦሮሞና አማራ በዘር አወራረድ ክፍል ሦስት በኢትዮጵያ ሥርወመንግሥታት ውስጥ የአማራው ተሳትፎ መጠን ከ ን ተ ተ ከ ዘ የዘመነ መሳፍንት ክስተትሣሣ ከ «ፊፊ የንግሥተሳባ ማንነትና ስለ መኖር አለመኖርዋ ማጠቃለያ እና መደምደሚያመ። አማሮች የአማራ ስርወ የኦሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ መንግሥት የሚል መስርተው ኢትዮጵያን የገዙበት አጋጣሚስ አለ። መገኘታቸው ነው ምንጫቸው በተለይም ፈላስፋ እና ካህን እንዲሁም ሃአ አና የአማራ እውነተኛው የዛር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የኢትዮጵያ መስራች የነበረው የኢትዮጵ ዝርያ ከሆነው በዚሁ በደሼት ወይም ደሴት ሥም እስከ ዛሬ ከሚጠራው ከጣና ፃይቅ አካባቢ ከኖረው ከደሸት ነው በእነዚህ መጽሐፎች አዲስ ከተካተቱት ጠቃሚ መረጃዎች ሁስጥ ቀዳማዊ ኢትዮጵ ኢትዮጵያ ለምትባለዋ አገር መሥራች የሆነው ንጉሠነገሥት ለአሮሞ ለአማራ እና ለሌሎችም ኢትዮጵያውያን ሁሉ ቀደምት አባት መሆኑ መገለጹ ነው ከሁሉም ዘላይ ደግሞ ለአኛ ለዛሬዎቹ ኢትዮጵያውያን መገኛ የሆኑትን የኢትዮጵን ልጆች አና የልጅ ልጆች ስም ዝርዝር የያዘው የዘር ሐረግ ለነድም ይገኝበታል የጥንት የኦሮሞና አማራ ምሁራን ፈላስፎች ነቢያት እና ካህናት ታሪካቸውንና አውቀታቸውን ለመፃፍ የተጠቀመበትን የሉባን ፈደልም ፈጥረው አንደ አስተላለፉልንም ይዘግባል። አማራና አማርኛ ከሶስት ሺ አምስት መቶ አመት በሳይ መኖራቸውን ጥቅሱ ያረጋግጣል ከሞረሽ ጀምረን እስከ ላሲበሳ ድረስ ብንጠቅስ የመጀመሪያው ሞረሽ ከ ዓመት በፊት ኢትዮጵያን የገዛ ሲሆን የመጨረሻው ላሊበላ ደግሞ ከ ዓመት በፊት የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት የነበረ ነው ሞረሽ በሌሊት የሚያስፈራ ስምን የሚተካ ለንደቅ ዓልማ ባንዲራ ግብ ዓለም ሰገድ ድፍን ዓለም የሚለሰግድለት ሰው አሜን ይሁን ይፈጸም መረብሳባ መረብሳቢ መረብ የሚጎትት ዓሳ አስጋሪ አሞር አማራ እሞራ ጆፌ አሞራ ኩርፋ ዥጉርጉር እባብ ለርፌ ዝርፌ በርፍ የግርጌ ጌጥ ምኒልክ ምን ይልክ ይሆን ዘግዱር ጥቅጥቅ ያለ ደን የማያሰልፍ ጫካዝግዱር ባሉፀህይ የኮኮብ ምልክቱ ፀሀይ የሆነ ወረደብፃሃይ ነደፀፃይ የወረደ ፀህይ በጣም ሞቃት ወጢጥ እውጥ ኪኒን የሚበሉ ትናንሽ ፍሬዎች ዘዋሬንብረት ተንቀሳቃሽ ንብረት ሰይፈ »» የኔ ሰይፍ ራስዳሽ ራስ እዳሽ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የኦሮፃ አና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ገርላሞት ሞትን የምትገረስስ ሞትን ድል የምታደርግ በቢህ መሰረት በርካታ ነገሥታት የአማርኛ ስሞች ያሳቸው በመሆኑ አማርኛ እና አማራ አንደ ቋንቋ አና አንደ ሕዝብ ከ ቢልለቢላ ቢልቢላ ስለተናገርኩ ተናገረች ትንሻ ዓመት በፊት ጀምሮ ኖረዋል ማለት ነው ደወል ቃጭል እንደማለት ኦሮሞውን በተመለከተ ባመዛኙ ኦሮሞው መደባይ ጂማ እና አልነጋሽ ንጉሥ መንዲ ከተባሉ ነገድ መምጣቱንና የመደባይ ሁለት ወንድሞችም ጂማና መንዲ መሆናቸውን ዘረሃፃረጋቸው ያረጋግጣል። አንድ ቁዋንቁዋ ስለሚናገሩ ግን አንድ ጎሣ ናቸው ነገዶች በአንድ ጎሳ ስር ሆነው ተበታትነው በመጠነኛ ልዩነቶች ተመሳሳይ ቋንቋ ባሕል ወግ ሙዚቃ አጨፋፈር እደናነስ እና አለባበሰ የሚጋሩ ያንድ ጎሣ አባላት ነገድ ይባላሉ ነገድ የሚባሉት አንድ ቋንቋ የሚናገሩ አንድ ጂኦግራፊያዊ ክልል የሚጋሩ ተመሳሳይ ባሕል ተመሳሳይ ሙያ እና አንድ ዓይነት ሥኑልቦና ያላቸው ሰዎች ናቸው እነሺህ ነጥቦች የነገድ መለያ ባሕርያት ናቸው ወደ ኢትዮጵያ ሁኔታ ስንመለስ እንድ ዓይነት ቋንቋ የሚናገሩ አና በውስጣቸው በርካታ ነገዶችን ያቀፉ ብዙ ጎሣዎች አሉ ሁለቱን አበይት ጎሣዎች አማራን እና ኦሮሞን ወስደን የተወሰኑ ነገዶቻቸውን የኦሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የዞር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ አንይ አማርኛን በአፍ መፍቻነት የሚናገሩ ዝርያዎች ሁሉ የአማ ጎግ አባላት ናቸው አንድ የጋራ ቋንቋ ለጎሣ መሠረታዊ መሰፈርትቸ ነው አብዛኞቹ በሸዋ በወሎ በጎጃም አና በጎንደር ይኖራሉ በመላ ኢትዮጵያም ተሰራጭተው ይገኛሉ በአማራ ጎሣ ሥር የተሰያክ ነገዶች አሉ ለምሳሌ ቅማንት ወይጦ እና አዝማሪ በጎንደር ሞረክ በሸዋ አና ደበናንሳ በጎጃም የሚጠቀሱ ናቸው። ደሸት ልጆቹ እና የአማራ አባት ማራ ይናገሩት የነበረው ፊደሱ በዚህ መጽሐፍ የመጀመሪያ ሽፋን ላይ የሚታየውን የሱባን ቋንቋ ሳይሆን አይቀርም የግዕዝና የሱባ መዝገበ ቃላት በሱባ የተከተቡ መጣጥፍ እና የሱባ ፊደላት ተገኝተው በእጃችን ስለአሉ ግን ጥንታውያን አባቶቻችን በሱባ ፊደላት መፃፋቸው እሙን ነውፅ በኋላ የማራ ልጆች አማርኛን ፈጥረዋል አጎቶቻቸው መደባይ ጂማ እና መንዲም እንዲሁ አዲስ መሬት እና ግዛት ለመያዝ አጎጃም እየራቁ ሄዱ እና ክሌሎች ኢትዮጵያውያን አና ክምሥራቅ አፍሪካ ክ አፍሪካ ቀንድ ሀዝቦች ጋር በፈጠሩት መስተጋብር የተነሳ ዛሬ ኦሮምኛ እያልን የምንጠራውን የራሳቸውን አዲስ ቋንቋ ፈጠሩ አማራ አና ኦሮሞ በፈጠሯቸው ሁለቱ ቋንቋዎቻቸው ሳቢያ ሁለት የተለያዩ ጎሣዎች ሆኑ ቋንቋም የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የጎግ መስፈርት ሆነና አማርኛ ወይም ኦሮምኛ የሚናገር ማንኛውም ሰው ከቋንቋው አንፃር አማራ ወይም ኦሮሞ ይባል ጀመር ክሥነ ሕይወት ወይም ክስነዘር አንፃር ግን ክአንድ ምንጭ የመጡ በመሆናቸው አማራም ኦሮሞም ሥረመሠረታቸው አንድ ነው ማንም ልጅ በመወለድ ወይም በጉዲፈቻ በማደግ አማራ ወይም ኦሮሞ መሆን ይችላል ቋንቋ የጎሣ መለያ መሥፈርት ነውና። ከማሊያውያን ጋር በኦሮምኛ ቋንቋ ይግባባ ነበር አፍሪቃን ሲያካልሱ ቆይተው በተለያዩ ጊዜያት ወደ አገራቸው ወደ ኢትዮጵያ የሚመለሱ ኦሮሞዎች ብዙ ናቸው ኢትዮጵያውያን የታሪክ አዋቂዎችን ለምሳሌ ጊዮርጊስን አለቃ ታዬንና አልፎም አቶ ተክለጻድቅ መኩሪያን ኦሮሞዎች በሞዛምቢክ ማደጋለካርና ኬንያ በኩል ከአስያ መጠ ለማለት ያነሳሳቸው ምክንያት ይህ ሊሆን ይችሳል በዛሬዎቹ ጎጃም ወለጋ እና አናርያ የቀሩ በርካታ መደባዮ የጥንት አባቶቻቸውን የመልከጴዴቅን የንጉሦች ንጉሥ እና የሳሌም የኢየሩሳሌም ከፍተኛው ካህንን የኢትዮጵንና የዝርያውን የደሸት የኦሮሞና የአማራ አባትን መንፈሳዊና አእምሮአዊ ባሕል ቀዳማ ምኒልክ የፃይማኖት ጭፍጨፋ እስክ አካሄደባቸው ጊዜ ድረለ ሳይሰቄ ጠብቀው በመያዝ ቀሳውስት ፈላስፎች አና ሊቃውንት አየሆኑ ነበር ቀዳማዊ ምኒልክ መደባዮችን በከፊለ የጨፈጨፋቸው ኢትዮጵያን ወደ አይሁድ ምድርነት ለመቀየር የነበረውን መሰሪ አቅድ በመቃወማቸው ነበር በሚያሳዝን ሁኔታ እነሱንና መጽሐፎቻቸውን አጠፋ ከእንድ ሺ ዓመት በሁዋላ እየሱስ ሲወለድ ወደ አኢየሩሳሌም አደረገ አንዳንድ መደባዮች ጭፍጨፋውን በመፍራት በጥንቱ የሱባ ቋንቋ የተጻፉ መጽሓፎቻቸውን ደበቁ ወይም ለቀዳማዊ ምኒልክ አለረከቡ አና አሱም የወረሳቸውንና በጁ የገቡትን መጽሓፎች በሙሱ አቃጠላቸው በዚህ ያዘነ አንድ መደባይ መጽሐፉን ለንጉሥ አላለረክብም ብሎ ለሳሙ አብልቷታል ጥቂት ቆየት ብሎ ላሟን ሊያርዳት የተወሰነ ጽሁፍ በስጋዋ ሳይ ማግኘቱ ተዘግቧል እሱና ልጆቹ አንዳንዶቹን ፊደሎች አገጣጥመው ለመተርጎምና ስለታሪካቸው ፍንጭ ለማግኘት በመሞከራቸው መደባይን ኦሮሞ ብሎ መጥራት ሃኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ተጀመረ በሱባ ቋንቋ አሮሞ ማለት አውቀት ገሳጭ ተርጓሚ ዘለው ልብ ውስጥ ያለውን የሚያነብ ብልኅ ሰው ማለት ነው ከዚህ ጊዜ ጀምሮ መደባይ የሚለው መጠሪያ አየቀረና ኦሮሞ የሚለው እየጎላና እንደ ለደድ እሳት እየተዛመተ መጣ የቀዳማዊ ምኒልክን መንግሥት እንዲያገለግሉና የአጋዚን ባህል እንዲላበሱ የተገደዱ መደባዮች አርባ ሺ የጋዛ ሰዎች ፃያ ስምንት ሺዎቹ ጄጀቡላይቶችኢያቡላውያን ከቀዳማዊ ምኒልክ ጋር ከእስራኤል መጥተው የነበሩ የታላሳቅ አባቶቻቸውን የኢትዮጵንና የደሸትን የሱባ ቋንቋ አርግፍ አድርገው ትተው የግፅዝ ተናጋሪዎች ሆኑ። ራላቸውን ያዳቀሱ ነገዶች ናቸው ሐበሻ ወይም አበሻ የሚለው ቃል ድብልቅ ወይም ክልለ አለዛም አበሳ» የሚል ክብር ነኪ ፍቺ አለው የተከበረውን ኢትዮጵያዊ ማንነታቸውን ከእስራኤል ክልሶች ጋር ማምታታት ካላስፈለገ በስተቀር የአማራ ብዙኃን አበሾች አይደሱም ኢትዮጵያውያን የኢትዮጵ ልጆች ናቸው የኢትዮጵ ልጆች ስለሁኑም ኢትዮጵያውያን ናቸው ኢትዮጵያውያን ተብለው ነው መጠራት ያለባቸው ቀዳማዊ ምኒልክ አግኣዚዎችን ሥልጣን ላይ አውጥቶ መንግሥታቸውን ቀደም ሊል አንደገለጽኩት የለለሞን ሥርወ መንግሥት የተባለውን በኢትዮጵያ መለረተ በዘመነመላፍንት ማብቂያ ሳይ የሸዋው ንጉሥ ሣህለ ሥሳሴ ጎንደርን ማዕከል እድርጎ ራሱን የጋሳ አና የአቢሲኒያ ንጉሥ አያለ ይጠራ ከነበረው መንግሥት አውቅና ውጪ የራላቸውን ግዛት መሰረቱ ልጆቻቸው ንጉሥ ኃይለመለኮት እና ዳግማዊ ምሂልክም እንደዚያው በማድረግ ቀጠሉ እነዚህ ሶስቱም ራሳቸውን ከአግኣዚ አበሻ አቢሲኒያ ጋር አገናኝተው የሰለሞናዊውን ሥርውመንግሥት ይጠቅሱ ጀመር አፄ ምኒልክ ከሰለሞናዊው ሥርወመንግሥት እና ከኣግኣዚ ጋር አለኝ ለሚሉት ትስስር እውቅና ሲለጡ ንጉሠነገሥት ዳግማዊ ምኒልክ ስዩመ እግዚአብሔር ድል አድራጊው የይሁዳ አንበሳ ብለው ራላቸውን ጠሩ ምንም አንኳ እነዚህ ሶስቱ ነገሥታት ከአግአዚ ጋር የነበራቸውን ግንኙነት ብቻ ቢጠቅሱም የኦሮሞ ሥረመሠረታቸው የሚካድ አይደለም የይኩኖ አምሳክ ተስፋ ኢየሱለ የልጅ የኦሮሞ እና የኣማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ልጆችየጊፍቲ መንዲያ አና የአቤቶ ያቆብ ልጅ ተወላጆች ናቸው አቤቶ ያቆብ የአዔ ልብነድንግል ልጅ ነው አናቱ አሌኒ ሞገሳ ኛ የደዋሮው የቱሉ በዴሳ ሴት ልጅ ያን ጊዜ ሐረርጌ የደዋሮ አካል ነበር ናት በዚህም አጹ ምኒልከ ቢቀበሉትም ባይቀበሉትም በዛ አነስም በደም ስራቸው ውስጥ የኦሮሞ ደም ነበር የህያው አግዚአብሔር ሊቀካህናት የሳሌሙ ንጉሥና የካህ የኢትዮጵ ዝርያ የነበረው ትልቁ የኦሮሞ ሕዝብ ከመነሻ ቦታወ አየተስየ ሲበታተን ቀላውስቱም በአይሁድ እምነት ሲዋጡ ወይቻ። አርሣዛ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ሰያሜ መኖሩ ኢትዮጵ ከኦሮሞ እና ከአማራ ጋር እንዲሁም አማራ ከሌሎቹ ኢትዮጵያውያን ጋር ያለውን ዝምድና ያመሰክታል ሱባ ባለፉት ጊዜያት የተለየ ግምት የሚስጠው ልዩ ቃል ነበር የኦሮሞ ሊቃውንት እና ነቢያት የሜጽፉበት ፊደል የሱባ ፊደል ይባል ነበር። ደ ሕሬ ፍቅሬ ቶሎሳ ይ ጅሯኞኡ ጸኤ ንን የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፊ ም ር ተ በድ ም ር ም ውን ኢዴ። የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ አርሜንያ ከኢትየዮጵያ ጋር ስትነፃፀር ትንሽ አገር ናት ኢትዮጵያ የስው ዘር መገኛ ናት። ቀሬ ቶሎሳ ጄመስላል ቢያንስ አንድ ሺ ዓመት አገምተዋለሁ በአንድ ጥንታዌ ኢተዮጵያ ገዳም ውስጥ ነው የተገኘው መ የኦሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ጥንታውያን ኦሮሞ ምሁራን በግዕዝ ፊደል መጻፍ ከቻሉ ልጆቻቸውም ፍላጎቱ ቢኖረን ኖሮ አንዲሁ መጻፍ አንችል ነበር ቁቤን ያስጀመሩ ምሁራን ያንን ርምጃ የወለዱት የኢትዮጵያሳባዊ ፊደላት የአማራና የትግሬ ብቻ ስለመሰሳቸው በአማራ በአማርኛ አና በግእዝም ላይ በነበራቸው ጥላቻና ቁጣ ተገፋፍተው ነው ነገር ግን ግለለቦቹ በዚህ ነጥብ ሳይ ፍጹም ተሳስተዋል ከሁሉ አስቀድሞ የኢትዮጵያሳባዊ ፊደላት ባለቤቶች ቀደም ሲል አንደተጠቀሰው ኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ኦሮሞን ጨምሮ ሁሉም ኢትዮጵያውያን መሆናቸው ግልጽ መሆን አለበት የማንኛውም የአንድ ነገድ የግል ንብረት አይደሉም በተጨማሪም አነዚህ ፊደሎች የሚጠቀሙባቸውን ሰዎች ራሳቸውን እንዲገልጹና አርስ በርሳቸው ኣና ከሌሎችም ጋር አንዲግባቡ ከመርዳት ውጪ ፊደሎቹ በራሳቸው በማንም ሳይ ምንም ዓይነት ጉዳት አላደረሱም በላቲን ፊደል ከመጻፍ ይልቅ በግአዝ ፊደል መጻፍ ለኦሮሞዎች ጠቀሜታው በርካታ ነው አንደኛው የግአዝ ፊደሳት ከሳቲኑ በተሻለ የኦሮሞን የንግግር ድምጸች ይወክላሉ ስለዚህ ጥቃቅን ማሻሻያዎችን ለምሳሌ በላቲን ፊደል ላይ ለሌሉት የኦሮሞ ድምጾች አንደ ል ዕ በነ ዕ ኩ እና ጅ አይነቶች አናታቸው ላይ ምልክት አድርጎ ኦሮምኛን በግኣዝ ለመጻፍ ያመቻል ሁለተኛው ደግሞ ኦሮምኛን በኢትዮጵያዊ ፊደሳት መጻፍ ጊዜና ገንዘብ ይቆጥባል። ኦሮሞዎችን አማሮችን ፃድያዎችን ከምባታዎችን ሶማሊዎችን አፋሮችን ጉራጌዎችን እና ሌሎቹንም ኢትዮጵያውን ጨምሮ እንደ ሁሉም ኢትዮጵያውያን ወገኖቹ እፄም የነዚህ ሁሉ ልጅ ነኝ የኢትዮጵ ልጆች መሆን እና በዚህም ኢትዮጵያዊ መሆን የሜታፈርበት ሳይሆን የሚኮራበት ነው የመልከጹዴቅ እና የኢትዮጵ ተወላጅ መሆን የሚያስገርም እና በእጅጉ የሚያኮራ ነው መጽሐፍ ቅዱሰ እንደሚስው እየሱስ ክርስቶስ ወደፊት በኢየሩሳሌም በሚገዛበት ወቅት በመልከጹዴቅ ሥርዓት መስረት ነው የሚገዛው በርግጥ የሚታየውን እና የማይታዩትን ዐለማት የፈጠረ እየሱስ ክርስቶስ የሙሌ ወንድም እና የአይሁድ ከፍተኛ ካህን በነበረው በአሮን ስርዐት አይደለም የሚገዛው የአሮን ካህንነት ከመልከጴዴቅ እና ከኢትዮጵ አጅግ ዝቅ ያለ ነው እንዲሁም የንግሥተሳባ እና የንጉሥ ለለሞን ልጅ አስከ ሆነውና ከእናቱ ሃይማኖትና ባሕል ይልቅ የአባቱ ሃይማኖትና ባሕል በልጦበት ሊቀካህናትነትን በአይሁድነት አለከለወጠው እስከ ቀዳማዊ ምኒልክ ድረስ ለአንድ ሺ አመታት ባንድ ጊዜ የነገሥታት ንጉሦች እና የካህናት አለቆች ከነበሩት ስፍር ቁጥር ከሌላቸው ከኢትዮጵ ወራሾች ካህንነት በጣም ያነስ ነው ልድገመውና የመልከጹዴቅ የኢትዮጵ እና የተከታዮቹ ንጉሠ ነገሥትነት እና ሊቀካህናትነት ሁሳችንም ኢትዮጵያውያን ልንኮራበት የሚገባን ትልቅ ነገር ነው የኢትዮጵ ልጆች በመሆናችንም ልንኮራ ይገባናል ምክንያቱም ከ ዓመት በፊት የኢትዮጵያን ግዛት መሰርቶልናል መጻህፍትም ጽፏል ስለ መንግሥት መዋቅር እና ሰለ ህገመንግሥት ተከታዮቹን አስተምሯል ፊደላችንን አሻሽሏልዳ ባለፉት ጊዜያት መላው የአሮሞ አና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምነጭ አፍሪቃ ኢትዮጵያ እየተባለ እንዲጠራ ታላቅነቱንና ምርቃቱን ስልጆቹ አ ካህናት ነቢያት ፈርኦኖች እና ህን እስያን አረቢያን ኒጄርን ናይጀሪያን ታንዛኒያን ሞሪታኒያን እና አሰተዳድረዋል የኢትዮጵያን ሥልጣኔ ንግሥታት መካከል ፋሲላ አኖኒ በሚል ፈንታሌ ተሾማ ኛዋ ህንደኬ ትጠቀሳለች ቀደም ሲል አንደዘረዘርኩት ከጋ ንጉሠነገሥት በነበረበት ወቅት በመጽሔ ጠቢባን የተባሉት ቱ የኢትዮጵ ዝርያ አና ጠቢባን ሆነዋል እጆቻቸውን ለእ በመባል የሚታወቀውን ልዩዉን የኢትዮጵ አጣን ሥጦታ አበርከተዋል የእየሱስ ትንቢቱም ኢትዮጵያ እጆቿን ወደ እ ነው እነዚህ አሥራ ሁለት ወን የኢትዮጵያን ሕዝቦች ይወከላሉ ለ ሙርኖ ንጉሥ መቃዲሺ እና ንጉሥ ተከተላቸው ኦሮሞን አፋርን ሶማሌን ኡ ከ ዓመት በፊት ሌላው በመጽሐፍ ቅዱለ ውሰጥ የምድያም ሊቀ አኛ ኢትዮጵያውያን የትሮአብ ብለን ሙሴን በአግዚአብሔር ሥርዓት ለ በላይ በአይሁዳውያን መካከል ይነሳ ለብቻው ለመዳኘት ሲደክምና አይሁ የፍትህ እና የፍርድ ሥርዓት እንዴ የመከረው እሱው ነው እግዚአብሔር ሕዝቡን ከግብፅ የተጠቀመበት እና ቃል በቃል ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ እአና የኢትዮጵያውያን ባህርይ አና ማንነት ቿ ስሜታዊ እንድሆን ያለገድዱኛል ሬ ቶሎሳ ቶለሳ ጂግሳ የላሌም ንጉሥ አና ካህን የነበረው የመልከጹዴቅ ልጅ የኢትዮጵያ ቱ ፈጣሪ ከፍተኛ ካህን የነበረው የኢትዮጵ አና ፈላሰፋ የነበረው የጎጃም ንጉሥ የደሸት ምዎችን አማሮችን ፃድያዎችን ከምባታዎችን ን ጉራጌዎችን አና ሌሎቹንም ኢትዮጵያውን ኢትዮጵያውያን ወገኖቼ አኔም የነዚህ ሁሉ ልጅ መሆን እና በዚህም ኢትዮጵያዊ መሆን የሚኮራበት ነው የመልከጴዴቅ አና የኢትዮጵ ስገርም እና በእጅጉ የሚያኮራ ነው መጽሐፍ ሱስ ክርስቶሰ ወደፊት በኢየሩሳሌም በሚገዛበት ሥርዓት መሰረት ነው የሜገዛው በርግጥ ይታዩትን ዐለማት የፈጠረ አየሱሰ ክርስቶስ የአይሁድ ከፍተኛ ካህን በነበረው በአሮን ስርዐት የአሮን ካህንነት ከመልከጹዴቅ እና ከኢትዮጵ አንዲሁም የንግሥተሳባ አና የንጉሥ ሰለሞን ከአናቱ ፃይማኖትና ባሕል ይልቅ የአባቱ በልጦበት ሊቀካህናትነትን በአይሁድነት ምኒልኮ ድረሰ ለአንድ ሺ አመታት ባንድ አና የካህናት አለቆች ከነበሩት ሰፍር ቁጥር ካህንነት በጣም ያነለ ነው ጳክጴዴት የኢትዮጵ እና የተከታዮቹ ንጉሠ ትነት ሁላችንም ኢትዮጵያውያን ልንኮራበት ነው ች በመሆናችንም ልንኮራ ይገባናል ምክንያቱም የኢትዮጵያን ግዛት መስርቶልናል መጻህፍትም መዋቅር አና ለለ ህገመንግሥት ተከታዮቹን ንን አሻሽላሏል ባለፉት ጊዜያት መላው የኦሮሞ አና የአማራ እውነተኛው የዞር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ አፍሪቃ ኢትዮጵያ እየተባለ አንዲጠራ ምከንያት ሆኗል እንዲሁም ታላቅነቱንና ምርቃቱን ለልጆቹ አሰተላልፎ ነገሥታት ከፍተኛ ካህናት ነቢያት ፈርኦኖች እና ህንደኬዎች አየሆኑ ኢትዮጵያን እስያን አረቢያን ኒጀርን ናይጀሪያን ግብፅን ኑቢያን ሱዳንን ታንዛኒያን ሞጨሪታኒያን እና ሊቢያን በጽድቅና በፍትህ አለተዳድረዋል የኢትዮጵያን ሥልጣኔንም አለራጭተዋል ከታላላቅ ንግሥታት መካከል ፋሲላ እኖኒ በሚል ስያሜ የምትጠራውና በአጴጹ ፈንታሌ ተሾማ ኛዋ ህንደኬ የነበረችው መደባይዋ ኦሮሞ ትጠቀሳለች ቀደም ሲል እንደዘረዘርኩት ከ አመታት በኋላ አጴ ባዚን ንጉሠነገሥት በነበረበት ወቅት በመጽሐፍ ቅዱስ ውሰጥ የምሥራቅ ጠቢባን የተባሱት ቱ የኢትዮጵ ዝርያዎች አሥራ ሁለት ነገሥታት አና ጠቢባን ሆነዋል። እሴ የኢትዮጵ ዝርያ ሲሆን እኔ አስከማውቀው ድረስ ፍፁም አቻ የሌለው አጅግ ታላቅ የኢትዮጵያ ንጉሠነገሥት ነበር በመልከጴዴቅ አና በኢትዮጵ ስርዐት መሰረት መንፈሳዊውንና ዓለማዊውን ሥልጣናት አጣምሮ የያዘ ሊቀጣህናት እና ንጉሠነገሥት ነበር እንደ አባቶቹ እሱም ሁለት ታላላቅ ሥልጣኖች ነበሩት ማለት ነው መንፈሳዊ አና ፖለቲካዊ ከፍ ያለ ዝናን ያተረፈ እንደ ጥንታዉያን የመጽሐፍ ቅዱስ ሰዎች የረጂም ዕድሜ ባለፀጋነትን ምሰጢር ተረድቶ ዓመት የኖረ ሩቅ ምሥራቅን አስገብሮ በክህነት ስሙ እስያ ብሎ ሰይሞ እስከ ዛሬ አህጉሩ አስያ እየተባለ የሚጠራለት እጅግ ታላቅ ንጉሠነገሥት ነበር አሴ ልዩ ችሉታ የነበረው ሳይንቲስትም ነበር አዝፅርትንና አፅዋትን እንዲሁም አንስሳትን አእያዳቀለና አዳዲስ እዕዋትንና የእንስሳት ዝርያዎችን እያስገኘ በቤተመንግሥቱ ያኖር የነበረ የመጀመሪያው በራፄጂንዘረመል መሐንዲሰ በከር ፎበዐከበ ነበር በሰው በራፄጅን ሀዐክል ላይም ምርምር ያደርግ ስለ ነበር ኢትዮጵያውያንን ከአእስያውያን እና ከመካከለኛው ምሥራቅ ምርኮኞቹ ጋር እያጋባ ዛሬ ያለን ልዩ የሆነው ቅይጥይጥ የቆዳ ቀለም የፊት ቅርጽ የተለያየ የጸጉር አሠራር እና ልዩ ልዩ የነገድ አካላዊ ቅርፁ መልክ እንዲኖረን አስችሏል የተለያዩ ቀለማት እንዳሉት ውብ አበባ በልዩነት እንድናምር ያደረገን እሱ ነው የቋጥኞችን ተፈጥሮ የተረዳ ጂኦሎጂስት እና አንዳንድ እንስሳትን ከሌሎች ጋር እያዳቀለ አዳዲስ እንስሳት እንዲፈጠሩ ያደረገ ታላቅ ሳይንቲስትም ነበር በፈልሳፊነቱም ገና በጥንቱ ዘመን የኢትዮጵያን ሰንደቅዐሳማ ፈጥሮ የመንግሥት ባለሥልጣናት በየሥራ ቦታዎቻቸውና በየ ሰረገሳዎቻቸው ላይ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የኦሮሞ አና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ የግጭ አስከሬኑ ይቺኑ የጠላትንና ጨር ለብሶ መታየቱ ነው አንዲሁም ከስራዊቶቻቸው ፊት እና ኋላ አንዲያውስበልቧት በሕግ ደንግጓል ይህን ሲያደርግ ምናልባት በዐለም የመጀመሪያው መሪ ሳይሆን አይቀርም የስንደቅ ዓላማው ቀለም አረንጓዴ ቢጫ እና ስማያዊ ነበር በጥቁር አባይ መነሻ ላይ ሆኖ የስንደቅዐላማዋን መፈጠር ባወጀበት ፅለት ለዜጎቹ ንግግር ሲያደርግ አግዚአብሔር ምድርን ዳግመኛ በውህ አንደማያጠፋት ለኖኅ ቃል አንደገባለት አና ስቃል ኪዳነ ምልክት ቀስተዳመናን አንዳቆመ የቀስተደመናው ቀለማትም የአግዚአብሔርን ቃል ኪዳን እንደሚወክሉ አስታውሶ በተመሳሳይ መንገድ አጹም በነገሥታት አና በሕዝቦች በሱ እና በተወዳጅ ዜጎቹ መካከል ያለውን ፍቅር ለማሰብ ስንደቅዐላማዋ ከፍ ብላ እንደምትውለበለብ ማድረጉን ገልጾ ነበር በገለጻው መስረት አረንጓዴ ምድራዊነትን ቢጫ ፍቅራችንን ሰማያዊ ደግሞ መንፈሳዊነታችንን ይወክላሉ የመስቀያው አናት በወርቅ አና በብር የተስበጠ የኮከብ ቅርፅ አንዲሆንና ስንደቅዐላማዋን ያላውሰበለበ ማንኛውም ባለሥልጣን በጥብቅ አንዲቀጣ ደንግጎ ነበር እንግዲህ ሰንደቅዐሳማችን በአጁ አስያኤል ለመፈጠርዋና የ ዓመት አድሜ ባስጸጋ ለመሆንዋ ማስረጃው አጹ በዚህ ዘመን መግዛቱ የተመዘገበ መሆኑ አና ስንደቅዐለማ ስመመንግሥቱ እንደነበረ መረጋገጡ አንዲሁም ስንደቅዐላማችን የዚያን ልዕሉስብ መሪ ስም ይዛ አስከዛሬ ስንደቅዐላማ እየተባለች መጠራትዋ ነው ኢትዮጵያውያን አገራቸውን ከውጪ ወራሪዎች ሲከላከሉ ያፈስሉትን አና የሚያፈሱትን ደም ለመወከል ታስቦ ከጊዜ በኋላ ሰማያዊው በቀይ ተተከቷል ከ ዓመታት በፊት ይኩኖ አምላክ የኦሮሞው ዝርያ ንጉሠነገሥት አና ነአኩቶ ለአብ የዛጉዬው ንጉሠነገሥት በአቡነ ተክለፃይማኖት ሸምጋይነት የዛጉዬን ሥርወመንግሥት ለሠለሞን ሥርውመንግሥት አባላት ለማስተላስፍ ሲስማሙ ይቺ ስንደቅዐላማ አንደገና ተጠቅሳለች አዎ። ባዝ ጐ ሠ የኦሮሞ አና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ኦሮሞዎች ለኢትዮጵያ አዲስ መጥ ባዕዳን አለመሆናቸውን ይህ በሚገባ ያረጋግጣል ኦሮሞዎች ባዕዳንም አይደሉም ታሪክ ላይኖራቸው የሚጮሁ ድመቶችም አልነበሩም የታሳቁን አባታቸውን የኢትዮጵን ደማቅ ታሪክ አንግበው የሚያገሱ አንበሶች ነበሩ እንጂ ናቸውም ኦሮሞዎች ኢትዮጵያ ውስጥ ተፈጥረው እዛው ግሩም ድንቅ ታሪክ የሠሩ ኢትዮጵያውያን መሆናቸውን የማይቀበል ማንኛውም ኦሮሞ አንድም የገዛ ታሪኩን የማያውቅ ወይም ክቡር ማንነቱን አሽቀንጥሮ የጣሉ የሚያሳዝን ስው ነው ያ ው የአሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ መደምደሚያ ክዚህ በላይ በቀረበው ጽሁፍ እንግዶች ሳይሆኑ ልክ እንደ አማራ አገር በቀል ኗሪዎች መሆናቸውን አማራ በደም የተዛመዱና ሳለፉት በኢትዮጵያ አመራር ውስጥ ቁልፍ ስልጣኔም ጉልህ ድርሻ ያበረከቱ አስተዋፅኦም በስነልሳን በፍልስፍና ሳይንስ በቅኔ በቤተ ክህነት አገልግ በአደጥበብ ዘርፎች ተዘርዝሮ ቀ በብዙ መልኮች በርስበርስ መፈቃቀድ የተመስረተ አና በርግጥም ተገንዝበናል ባለፈው ታሪካቸው ኢትዮጵያ አንድነት እድገት እና አልጠራጠርም ስለ ኦሮሞና አማራ የዘር አንድ መሆኑን ተገንዝበናል ላይ ብቻ አንኳ ብናተኩር በቂ ነው በጎጃም ክአንድ ምንጭ ለሰ ማረጋገጫዎች አሉ። የአማራ የትግፊ ወይም የኦሮሞ ሥርወመንግሥት የሚባል በኢትዮጵያ ውስጥ አልነበረም ባለፉት ዐመታት ኢትዮጵያ ውስጥ የነበሩት ሥርውመንግሥታት የሰለሞናዊ እና የዛግዌ ብቻ እንጂ ሆኖም በርካታ ኦሮሞዎች በሰለሞናዊው ሥርወመንግሥት ውስጥ በጋብቻ ሰርገው ገብተው ሳለፉት ዓመታት በሥልጣን ላይ ኖረዋል በርግጥ ለኢትዮጵያ ህልውና አና ሥልጣኔ አማሮች ያበረከቱት አስተዋጽአ በጣም ከፍተኛ ነው ይህንን ጉዳይ በተገቢው ቦታ አነሳዋለሁ ይህ ርእስ ዓሳማው ግን አማራው ኢትዮጵያን አንደ ሥርውመንግሥት አለመግዛቱን አስመልከቶ አባባሉን በማሰረጃ ለማረጋገጥ የኢትዮጵያን ሥርወመንግሥታት ታሪክ በዝርዝር መመርመር ነው በመግቢያው ላይ ግልጽ አንዳደረግሁት አንዱን የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ጎግ የመካብ ወይም ሌላውን የ አውነታው ከተረቱ ተለይቶ ሀቁ ብርፃን መፈንጠቅ ነው የኔ ተግ ፍጹማዊ የሆነ የፖለቲካ ሥልጣን የገዛ ትግሬ ወይም ኦሮሞ ወይም ብል ትግሬን ወይም ኦሮሞን ወደ ብዬ ታሪካዊውን አውነታ ማሰቀጋ ይህ ሁሉ ሆኖ አንድ ታረ ዐመት ገደማ አ በሰለሞናዊውኣግኣዚ ሥርውመ ላጭር ጊዜ የወጡበት አጋጣሚ አለ በሸዋ እንዳደረጉት ሁሉ በጋብቻ ዓመታት በኢትዮጵያ ጉዳዮች ላይ ባመዛኙ የሰለሞናዊውኣግኣዚ ነገ ያላቸው ግለሰቦች ቢሆኑም ቅሉ መስፋፋት ምክንያት አንዲ በአሰተዳዳሪነት በአገረገዢነት የተወሰነ ሥልጣን የተነሳ አኡ። የሥልጣን ዘመናቸው በመቶዎች ታት ሊዘልቅ ይችላል በዚህ ፍቺ እንደ ሥርውመንግሥት ገዝቷል ለቲካ መድልዎ ላይ የተመሰረተ እንደ ግለሰብ ንጉሥ በመሆን ዳድረዋል ሆኖም የራሳቸውንም ው ንጉሠነገሥት አና ንኝንሥተ ያን አልገዙም አዚህ ላይ ግልፅ ኑ ትግሬዎች አና ኦሮሞዎችም ተው ኢትዮጵያን አላስተዳደሩም ሥርውመንፃሥት የሚባል ባለፉት ዐመታት ኢትዮጵያ ሠታት የሰለሞናዊ አና የዛግዌ ብቻ ቓፆች በሰሰሞናዊው ሥርወመንግሥት ላለፉት ዓመታት በሥልጣን ያ ህልውና አና ሥልጣኔ አማሮች ነው ይህንን ጉዳይ በተገቢው ው ግን አማራው ኢትዮጵያን አንደ ን አስመልከቶ አባባሉን በማሰረጃ ወመንግሥታት ታሪከ በዝርዝር ላይ ግልጽ አንዳደረግሁት አንዱን የኦሮሞ አና የአማራ እውነተኛው የዞር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ጎሣ የመካብ ወይም ሌላውን የማሳነስ ፍላጎት የለኝም የታሪካችን እውነታው ክተረቱ ተለይቶ ሀቁ ፍንትው ብሎ አንዲታየን በጉዳዩ ላይ ብርፃን መፈንጠቅ ነው የኔ ተግባር ለምሳሌ በአክሉማይት ዝመን ፍጹማዊ የሆነ የፖለቲካ ሥልጣን አስክ ዘለቄታው ጨብጦ ኢትዮጵያን የገዛ ትግሬ ወይም ኦሮሞ ወይም አማራ ንጉሠ ነገሥት አልነበረም ብል ትግሬን ወይም ኦሮሞን ወይም አማራን ማሳነሴ ሳይሆን ዝም ብዬ ታሪካዊውን አውነታ ማስቀመጤ ብቻ ነው ይህ ሁሉ ሆኖ አንድ ታሪካዊ ፃቅ ተመዝግቦአልፅ የዛሬ ዐመት ገደማ ኦሮሞዎችን ሳይጨምር አማሮች በሰለሞናዊውኣግኣዚ ሥርወመንግሥት በአክሱም ሥልጣን ላይ ላጭር ጊዜ የወጡበት አጋጣሚ አለ አሱም ያው ኦሮሞዎች በሁዋላ በሸዋ እንዳደረጉት ሁሉ በጋብቻ አማካይነት ነበር ላለፉት ዓመታት በኢትዮጵያ ጉዳዮች ላይ የመጨረሻውን ውሳኔ የሚሰጡት ባመዛኙ የሰለሞናዊውኣግኣዚ ነገሥታት ነን የሚሉ የኦሮሞ ዝርያ ያላቸው ግለሰቦች ቢሆኑም ቅሉ አማሮች በቋንቋቸውና በባሕላቸው መሰፋፋት ምክንያት እንዲሁም በየፃገራቸው በንጉሥነት በአስተዳዳሪነት በአገረገዢነት እና በጦር አሰቅነት በነበራቸው የተወሰነ ሥልጣን የተነሳ አማሮች ዘውዳዊውን ሥርዓት ሙሉ በሙሉ የተቆጣጠሩ የመላዋ ኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥታት እና ንግሥተ ነገሥታት መስለው ታይተዋል በዚህ የተሳሳተ ግምት የተነሳ አማሮች አላግባብ የጥቃት ዒላማ ሆነው ሲሰቃዩ ኖረዋል አሁንም እየተሰቃዩ ናቸው በመግቢያዬ ላይ አንደጠቀስኩት አማሮች በየግዛታቸው በአስተዳዳሪነት አና በጦር አለቅነት የነበራቸውን ያንኑ ውሱን ቦታ አንኳ ካጡ ከ ዓመት በላይ ሆኗቸዋል የዛሬ ፀመት የደርግ ወታደራዊ መንግሥት የቀዳማዊ ኃይለሥላሜዔን መንግሥት ገልብጦ ሥልጣን ሲይዝ ነው አማሮችም የነበረቻቸውን ያችኑ ቦታ የአጡአት በዱሮው መሰረተቢሰ ክሰና ቅሬታ ሰበብ እስከዛሬ ድረስ አማሮች አየተጠቁ ናቸው። ሱስንዮሰ ኦሮምኛ አቀሳጥፎ ነበር ይሁን አንጂ በንጉሠ ዝርያዎች ነበሩ እንጂ ኦሮሞ ገዢዎቹ አልነበሩም በወቅቱ ሰሀረር እና አውሳ የ አህመድ ግራኝ አሮሞ የጦር በአማራው ይዞታ ላይ ነበር በፊት በአጴጹ ይኩኖ አምላክ በሰሌሰላሌ የተመደቡ የግራ ራርጌ ይሉት የነበረውን ያዙት እለስከዛሬም በዚሁ ስያ ምንም እንኳ አማሮች አጴ ልብነድንግልን ለማዳን ብዙ ውለታ የሠሩ ቢሆንም ለራሳቸው ያዙ እንጅ ያካፈሏ ፍቅሬ ቶሎሳ ያወጡ እና የብር ማዕድን ለወታደሮቻቸው ደሞዝ መከፈል ነበሩ መሬት አንደልብ ስለነበረ ችን ሊይዙ ችለዋል አንደቢህ ወታደሮች ነፍጠኞች ተባሉ ጠመንጃ ማለት ነው ሁሉም ፎጋጋፐው በርግጥ ነገሩ ጊዜው ት ጥቂት ማየት እንችላለን ኦቺ የተባለና ከመደባይኦሮሞ ቀዳማዊ ምሂኒሲክ ይህንን ጦሩን የዛሬውን ማእከላዊ ኢትዮጵያን ዚህ ቦታ ላይ አስፈረና እገሩን ጠራው በዚህም ወንድማማቾቹ ከ ዓመት በፊት ጀምሮ ይኖሩበት ለሚባለው ሰቀዳማዊ ምኒሊክ ዘውድ አልተስጣቸውም ሰለዚህ ዝርያዎቻቸው ወታደራዊ ኃይል ግሥት ውስጥ እትዮጵያን ገቡ ጦረኛች በአናቱ ኦሮሞ የሆነው ዬን ንጉሠነገሥት ይትባረክን ዝ ረዱት ይኩኖ አምላክ ውለታ አማሮች የነበሩትን ወታደሮች ቸው ቀደም ሲል አ ላሊበላ አማሮች አድርጎላቸው አንደነበረው ግሥቱ የሥራ ቋንቋ እንዲሆን ምንም የፈየደላቸው ጉዳይ ል ግን ለንጉሣውያን ቤተስብ አምላክ ሲሞት ልጁ ነገሠ እንጂ ምኒልክ የእናቱ ወገን ከሆኑት ወታደሮች አግአዚ የተባሉ ከጋዛ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምነጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የመጡ እሥራኤሎች ነበሩ ቀዳማዊ ምኒሲክ በአግአዚ እማካይነት አና በወላጅ እናቱ በኢትያኤልጎግሥት ላባ ድጋፍ ኢትዮጵያውያንን ድል ካደረገ በኋላ የሱባን ቋንቋ አና የሱባን ባሕል በአዋጅ አጥፍቶ በግዕዝ ቋንቋ እና በኣግኣዚ ባሕል ተካው ለኣግኣዚዎች ሰፋፈ መሬት አና ታላላቅ ሥልጣን ለጣቸው። አሱን ለልጆቹ ብቻ ነበር ያወረሰው በኛው ከፍለዘመን በልጅነቱ በጦርነት ላይ ተማርኮ በአንድ የኦሮሞ ባላባት ዘንድ በጉዲፈቻነት ያደገው አጹ ሱስንዮስም ስልጣን ላለመያዝ የበቃው በመሰረተው ታላቅ የኦሮሞ ጦር ታግዞ ነበር ያንን የኦሮሞ ጦሩን ያስፈረውም በአመጹበት አማሮች መሬት ላይ ጎንደር አና ጎጃም ነበር ከሁሉም በላይ ደግሞ ማንኛውንም አማጺ አማራ እንዳሻቸው እንዲቀጡና በነፍጠኛነት እንዲገነባቸው ለወታደሮቹ ሙሉ ሥልጣን ስጥቷቸው ነበር ኦሮምኛም አንዲያብብ ተደረገ ራሱ ሱስንዮስ ኦሮምኛ አቀላጥፎ ከመናገሩም በላይ የኦሮሞን ባሕልም ወርሶ ነበር ይሁን እንጂ በንጉሠነገሥትነት ኢትዮጵያን የመሩት የሱስንዮስ ዝርያዎች ነበሩ አንጂ ኦሮሞ የጦር አበጋዞቹ ወይም ኦሮሞ እገረ ገዢዎቹ አልነበሩም በወቅቱ ሰህረር እና አውሳ የኢትዮጵያ ሙሰሊሞች ጦር መሪ የነበረው አህመድ ግራኝ ኦሮሞ የጦር አበጋዞቹን አና ደጋፊዎቹን በሸዋ በአማራው ይዞታ ላይ ነበር ያስፈራቸው ያ መሬት ከ ዓመት በፊት በአጹ ይኩኖ አምላክ ሰአማሮች የተለጠ ይዞታቸው ነበር በስሌለላሌ የተመደቡ የግራኝ ደጋፊ የነበሩ ኦሮሞዎች አማሮች ማራርጌ ይሉት የነበረውን ያንን ቦታ ስላሌ ወደሚለው ቀይረው ያዙት እስከዛሬም በዚሁ ስያሜው ይጠራል ምንም አንኳ አማሮች ከኦሮሞ የሚወለደውን ንጉሠነገሥታቸውን አጹ ልብነድንግልን ለማዳን ሕይወታቸውንና ርስታቸውን አጥተው ብዙ ውለታ የሠሩ ቢሆንም አጹው እና ዝርያዎቹ ግን ዘውዱን ለራሳቸው ያዙ እንጅ ያካፈሏቸው ነገር የለም በርግጥም አማሮች የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ንጉሠነገሥቶቻቸውን ለማዳን ደማቸውን አፍስስው ለውሰታቸው ምንም የተለየ ስልጣን አላገኙም ይህ ሁሉ የሆነው ኢትዮጵያ በስለሞናዊ ሥርወመንግሥት ነገሥታት በምትገዛበት ወቅት ነበር በዘመነመሳፍንት ግን ሁኔታው ተቀየረ አያንዳንዱ መሥፍን በየራሉ መንገድ አየሄደ የየራሱን ቅጽበታዊ ፍላጎት ያሟላ ነበር ከወህኒ አምባ የመረጠውን ልዑል አያወጣና አሻንጉሊት ንጉሠነገሥት አድርጎ እያነገሠ ራሱ በቀጥታ ባለ ሙሉ ሥልጣን እንደራሴ ይሆን ነበር በውጤቱም ኢትዮጵያ ብዙ ቦታ ተበጣጥሳ አረፈች ካሳ ኃይሉ አጁ ቴዎድሮስ የኢትዮጵያን አንድነት ለማስጠበቅ እና ስለሞናዊውን ሥርውመንግሥት ለመመለስ አንዲሁም የሀገሪቱን ሉዓላዊነት አና የንጉሠነገሥቱን ዓለማቀፋዊ ተጽዕኖ አሳዳሪነት ለማስጠበቅ ከነዚህ መሳፍንት ጋር መራራ ውጊያ አካፄዱ ፈውዳሎቹ እና ቀስውስቱ አበሳጭተው አቀወሱአቸው። በኋላ ራሳቸውን የአቢሲኒያና የጋሳ ንጉሥ ጊዜ ድረስ ንጉሥ አልነበረም ጋላ መጠሪያ አንደነበር ከዚህ በፊት አምባ ማምለጡ ሲነገራቸው ጥያቄ አልጣሸን ይዚት ሄዷል የጠየቁት ምኒልክ እንደሚነግሥና የውቁ ሰልጃቸው የወደፊት እጥ ቴዎድሮስ በሞቱም ጊዜ ምኒልከ ክበው የአሳደጉዋቸው አባታቸው አዔ ዮዛፃንለስን የሚያሰጉዋችው የጎጃሙ ንጉሥ ተከለሃይማኖት አና አዳልን ንጉሥ ተክለሃይማኖት ብለው ምኒልክ የነገሠው ግን በገዛ ራሱ ነገሥት ቢገዙም በዘመናቸው ንጉሥ አክሊሉ ሀብተወልድ ሥልጣን አልባ እያንዳንዷን ቅንጣት የመንግሥት አክሊሉሱ ህብተወልድ መንግሥትን ቀርቶ በውጪ አገር አና ባገር መንቀሳቀስ አይችሱም ነበር አውቀትና ችሎታችውን መስዋዕት የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ያደረጉ እያ ብልህ ሰው በኃይለሥላሴ ተጨቁነው ነበር የኖሩት ካለ ጥሩ ነገራቸው ኃይለሥላሴ የማይረካ የሥልጣን ጥማት ነበራቸው ወደ ተነሳንበት ርዕሰጉዳይ አንመለስ ኢትዮጵያ በታሪኳ ላለፉት አራት ሺ አምስት መቶ ዓመታት ያስተዳደሯትን አራት ሥርወመንግስሥታትን ታውቃለች የመጀመሪያው ኩሻዊሥርውመንግሥት ሁለተኛው የኢትዮጵ ሥርውመንግሥት ሶስተኛው ሰለሞናዊ ሥርወመንግሥት አና አራተኛው የዛጉዬ ሥርወመንግሥት ይባላሉ አማራ እንደ ዘር እና ጎላ የተከለተው የኢትዮጵ ሥርውመንግሥት ከተቋቋመ ከ ዐመታት ጀምሮ ስለነበር ኩሻዊ ሥርውመንግሥትን አልደረሰበትም አሱ የደረሰበትን ሌሎቹን ሶስቱን ግን አያነሳሁ አማራ አንደ ሥርወ መንግሥት መግዛት አሰመግዛቱን አመረምራለሁ ከአራት ሺ አምስት መቶ ዓመት በፊት አንደ ንጉሥ ሆኖ ኢትዮጵያን ያለ ዘውድ የገዛ አንድ መሪ እንደ ነበር የተመዘገበ መረጃ አለ ኩሻዊ ነው ዝዮን ሃከ ይባላል ጥቂት ጊዜ መራና ሞተ ኤባልር የተባለ ሰው ተካውና ንጉሥ ተብሎ ዘውድ ጫነ ስመመንግሥቱ ሰበታህከኳከ ይባል ነበር። የኢትዮጵ ሥርወመንግሥት ከተመሰረተ ከአራት መቶ ዓመታት በኋላ አማሮች መታየት ጀመሩ ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ሥልጣን ላይ የወጡ ነገሥታትንና ንግሥታትን ቀጥሎ እዘረዝራለሁ በዚያውም ከመካከላቸው አማራ መኖር አለመኖሩን አንፈትሻለን ቀጥሎ የተዘረዘሩት የኢትዮጵ ሥርወመንግሥትን ለአንድ ሺ ዓመት የወከሉ ነገሥታት አና ንግሥታት ናቸው ቆኦሮም እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ የንጉሥንግሥትዋ ስም ፍቅሬ ቶሎሳ ዘመነ ንግሥናበዓመት የኦሮሞ እና የእማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ዘግዱር ሂርሂተር አንጋቦ አጋቦስ ኩርፋን ስርፌ አኪላ ጵርስቅላ ንግሥት አቅጃቦ አጋቦና የንግሥተሳባ አያት ኢትያኤል ማከዳንግ ሳባ አጹ ወይም እሴ ስመክ ንጉሠነገሥት ዓመት በህደ የስው ዘር መነሻ የሆነውን አመት ድረስ በሕይወት ኔ መጀመሪያ ወጣት ሳለ አጴጹ ወዉ ባወጣውና ባክበረው ደንብ ሥልጣትኑን ለቀቀ የአድሜ ባለ በኋላ መጣና አጋቦስ ተብሎ እንድ አዝሚና ከስዋ ጋር ሰአሴ ይዘክ በሚስጥር ፀንሳ ኢትያኤልን ንግ ብሉ ወላጆችዋን ገድሎ ስለነበር እስከገደለቸውና በዙፋኑ እስከ መልሶ እየያዘ ብዙ ዐመታት ኖ መፋለስ ያለ ቢመሰለን እሴ ወ ሥልጣትኑን እየሰቀቀ እና መልሶ መገንዘብ ይገባል በቀረበው በታች የተጠቀሱት በሱባ ከተማ ግን በበላያቸው ንጉሠነገሥት የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የሄር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ አጋቦና የንግሥተሳዛ እያት ኢትያኤል ማክዳንግሥተ ሳባ እጹ ወይም እሴ ስመክህነቱ እስያኤል የተባስው ልእስለሰብእ ንጉሠነገሥት ዓመት በህይወት ኖረ ሲባል ያሥገርም ይሆናል። የኢትዮጵ ዝርያዎች ለየትኛውም ነገድ ወገናዊነት ጳስይኖራቸው በኢትዮጵ ሥርወዎመንግሥት ስር ለአንድ ሺ ዓመታት አሰተዳደሩ ይኸውም የኢትያኤልየንግሥት ሳባ አና የንጉሥ ሰለሞን ልጅ ቀዳማዊ ምኒልክ ሰለሞናዊውን ሥርወ መንግሥት አሰከመሰረተበት ጊዜ ድረስ ነው ይህንን ሥርው መንግሥት መርምረን በሱ ውስጥ አማራው የነበረውን ሚና አንይ የኦሮሞ እና የእማራ እውነተኛው የሀር ሐረግ ምንጭ ሰለ ቀዳማዊ ምኒልክ እና መፈንጠቅ ታላቅ ጠቀሜታ ይኖረዋል የሁሱም ኢትዮጵያውያን አባት ከኢየሩላሌም ወደ ዛሬዋ ኢትዮጵ የመጣው በጥንቱ የሳባ ቋንቋ ሲሆን ኤል ደግሞ አግዚአብሔር ኤል» ወይም ገብርኤል ላይ አን የኢትኤል ተልዕኮ ወደፊት ልጆቹን ለአንድ የተቀደሰና መለኮ ተግባሩም የኢትዮጵያ ምርጥ ምርት ልዩ ቢጫ ወርቅ ከርቤ እና እጣን ሰው ሆኖ በቤተልሔም ሲወለድ ኢትኤል በጣና ሐይቅ ደሴቶች መጠራት ጀመረ ኩሽ ትባል የነበረ ጀመር በዚህም ኢትዮጵ እና ለአግዚአብሔር የቢጫ ወርቅ ሥጦ ያልነውን ለማጠቃለል በምድር ላይ ይሆናቸው ዘንድ ለዝርያዎቹ በሰማይ ኮከቡም ከኢትዮጵያ ግዛት አሱ ወደ እየመራ አንደሚወሰዳቸው አግዚአ ከሁለት ሺ ዓመታት በኋላ አየሱሰ ተፈጸመ በዚያን ወቅት የኢትዮጵ የሚወክሉ አሥራ ሁለት ንጉሦች ነበር መቀመጫውን አክሱም ያደረ ወቅት በትንቢቱ ሲጠበቅ የነበረው የኢትኤል ወይም የኢትዮጵ ዝርደይ የኢትዮጵያ ንጉሦች በኮከቡ አየተቆፀ ለሕጻኑ እየሱሰ ሰግደው ይጠብቀው ምርት ቢጫውን ወርቅ ከርቤውንና ኢትዮጵ እና ዝርያዎቹ ሰለ ኮከቡ የ የሚከሰትበትን ጊዜ በታላቅ ጉጉትና ልጅና የአሮሞና የአማራ ቅድሙአድነ ፍቅሬ ቶሎሳ የኢትያኤል አያት አጋቦና የሳባ ከተማ መላው የኢትዮጵያ ንጉሠነገሥት ነበር ውስጥ ከዝቅተኛ ስው ጋር ዝሙት ለመበተል የልጅ ልጁ ኤትያኤል አሴን ሲሆን የኢትዮጵያ ህዝብ የኢትያኤልን ነ ጊዜም ጦሩን አስልፎ የተዋጋላት ። ትርጉሙም ሰጠኝ ማለት ነው ያ የሚስው ፊደል ኢትኤል ከተባስ ግን የተባአትን ፆታ ትዮጵ ገናናው አባቱ የሳሌም ንጉሥ ሰጠኝ ነበር በእግዚአብሄር ትዕዛዝ ምኔ ምድረኩሽ ነበር የሚባሰው ተጉዞ ላይ በሰፈረ ጊዜ ግን ወደፊት መሲሁ ቼም የሚዐወስዱሰትን ዮጵ የተሰኘውን አና ለማስታወስ ኢትዮጵ ተባለ ሥተነገሥትነትን የሚያመስከተው ቃል ጋር ኅብር አስው የጀመረው የኢትዮጵ ሥርውመንግሥት በኋሳ ነው አንዳንዶቹ ንጉሦችና ቢይዙም ከላይ ከተዘረዘሩት ውስጥ የአማራ ሥርወመንግሥት ብሎ የኢትዮጵ ዝርያዎች ለየትኛውም ነገድ ሥርወዎመንግሥት ስር ሰአንድ ሺ የኢትያኤልየንግሥት ላባ እና ምኒልክ ስለሞናዊውን ሥርው ጊሼ ድረስ ነው ይህንን ሥርው አማራው የነበረውን ሚና እንይ የኦሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ስለ ቀዳማዊ ምኒልክ እና ስለዙፋኑ ዳራ ጥቂት ብርሃን መፈንጠቅ ታላቅ ጠቀሜታ ይኖረዋል ቀደም ሲል እንደጠቀስኩት የሁሉም ኢትዮጵያውያን አባት ኢትኤል ወይም ኢትዮጵ ከኢየሩሳሌም ወደ ዛሬዋ ኢትዮጵያ ሲመጣ ተልዕኮ ይዞ ነው የመጣው በጥንቱ የሳባ ቋንቋ ኢት ማለት «ስጦታ ማሰት ሲሆን ኤል ደግሞ እግዚአብሔር ተብሎ ተተርጉሟል ልክ ዳን ኤል ወይም ገብርኤል ሳይ እንዳስው ማስት ነው የኢትኤል ተልፅኮ ወደፈት ኢትዮጵያ ላይ የሚወለዱትን ልጆቹን ለአንድ የተቀደስና መለኮታዊ ተግባር ማዘጋጀት ነበር ተግባሩም የኢትዮጵያ ምርጥ ምርት የሆኑትን ዮጵ የተባለውን ልዩ ቢጫ ወርቅ ከርቤ እና አጣን ለስሳሙ ንጉሥ ለአየሱስ ከርስቶስ ስው ሆኖ በቤተልሔም ሲወለድ ገፀበረከት ማቅረብ ነበር። አልአሜዳ ሲያድግ ኦሃዮ የተባለችውን በከፊል አማራ የሆነች ሴት አገባ አና ንግሥት አብረሂት ዘ ኢትዮጵያ አሰኝቶ አነገሣት ኦፃየ የኮሮሞ ተወላጅ ከነበረው ከታላቁ መጋል የሚወለደው የአዘቦው ንጉሥ የከሀለ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ልጅ ነች በጊዜ ሂደት ልጆቻችው ኦፃየ በአናትዋ በኩል አማራ ዌ ትዛመዳለች በ ኦሃፃየ ለአ የተባሉ መንታ ወንዶች ልጆች ወ በኋላ አጹ አብርፃ አና አጹ ጃንሰገድ ሞት በኋላ ማርብላ ከማሳደጋቸውም በላይ አልሜአዳ አና ሰለሞናዊውን ሥርወመንግ አብርፃ እና አጽብፃ ልጆች በ ንግሥት አብርሂት ቦኦዛየ ኢትዮጵያ ንግሥት አብርሂት ሃይማኖት ክፍሉዘመን ከርስትና በአብርሃ አዓ አንዲስፋፋ አና የመንግሥቱም ፃደ መሳሪያ አሷ ነበረች አጴ አብርፃ አጴጹ ሰይፈአርዕድ በአናቶቻቸው ይሁንና የአማራ ሥርውመንግዶ ይቆጥሩ የነበረውም አግአዚለ የአግአዚሰለሞናዊ » ሥርወመንግ አድርገዋል በአግአዚሰለሞናዊ ሴቶች የነበራቸው ሚና ከአብርፃ በአከሉማይት አግአዚሰለሞናዊ ዶ አና ልጅዋም ኢትዮጵያን የገዛ አልተመዘገበችም ከዚያን ጊዜ በቷ ሰብ ውስጥ የአማራ ሴት ህልፀ ቢሆኑምንም አንኳ ቀዳማዊ ምኒልክ ኣመት በፊት ጀምሮ ከሰለሞናዊሙ መጋባት ጀምረዋል ቢባልም ኢትዮጵ ንግሥታት ታሪክ ውስጥ ኦሮሞዎጻ ደረጃ መደባይኦሮሞ የነበረችው ለመርዌ ለሶባ ለዳንጉል አና ለዓ የአጹ ዋዜባ ልጅ በሆነው በአጹ ፈ አንድ ጥያቄ ማንላት አለብን የ ፈንታሌ ተብሎ ነገሠ። ያንን ያደረጉት ንግሥተነገሥታት ሕንደኬ ክርስትናን በመቀበልዋ አና አግአዝያን ደግሞ አምነታቸው አይሁዳዊ ስስነበረና ፀረክርስቶስ ስስነበሩ ነው ዝቅ ብዬ ስሰ ትግሬ ሕዝብ ስጽፍ ተጨማሪ መረጃ አስጣስሁ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ አጹ ጊዳጃን በአክሱም በስለሞ ዓመት አኤአ በ ዓም የአገው ፈላሻ አይሁዳዊት ሴት ጌዳጃንን ገደስችው የዓሥር ቄ ውድም ከዘመዶቹ ጋር ሸሽቶ ደም የሌላት ሆኖም በርግጥ የዳዊትና የስስሞን ዘር ነኝ አያለ የሚያስገርመው የአይሁድ ነገሥ አየጠቀስች አስራኤላዊ ደም መንግሥት አልመስረተችም ነገሥታት የተወስደው ባልዋ ወልዶ ቢሆን ኖሮ አሱ ዳግማዊ የወስደውን ልጅ አሱ ዙፋኑን አሷ አንደሞተች ማን እንደተተካ ያስው አንዳንዶች መንዝ ተደ ውድም ወደ አከሱም ተ አስከተገስበጠበት ጊዜ ድረስ ለ የአክሱም ሕዝቦች የተነጠቀውን ከስከሉት ይላስሉ በሌሳ በኩል የንግሥት ዮዲት ባል መራ ተ ስመመንግሥቱንም የንጉሥ ዘመድ የነበረችው የአዘቦ ንግ ዛግዌን ስማስታወስ ዳግማዊ ይላሉ ቀደም ሲል አንደጠና ንጉሥ ስለሞንን ስማየት ኢየ ንግሥቶች ከስስሞን ፀንሰው ምኒልከ አና ዜጋዬ የተባሉ ወንዶች የዳግማዊ ዛጉዌመራ ተክስይ ነበር ከዳግማዊ ዛጉዌ ጀምሮ አባላትን ዝቅ ብዬ አዘረዝራለዘ መንግሥቱን ዳግማዊ ዛጉዌ ዛጉዌም የንጉሥ ስስሞን ልጅ አና በመሆኑ አሱና ተተኪዎቹ ፍቅሬ ቶሎሳ ሶርያውያን ወገኖቹ ወደ ኢትዮጵያ ታት በፊት ወልደ እዴር ተብሎ ለማስታወስ ይመስሳል በአርግጥም ሥ መኖሩ በመፅሃፍ ቅዱስ ውስጥ ፍ ቅዱስ ማህበር እኤአ በ ፍ መፅሃፍ ቅዱስ ውስጥ በ ብቻ ወልደ እዴር የሚስው አንዱን ብናይበምዕራፍ ሠራዊቱን ሁሉ ስበሰበወጥቶም ተቀመጠ ከዚህ የሶርያዊ ስም አዴር ወልዱ ንግሥቲትዋ እህቱ ትልቁ ትዕዛዝ ስአፄ ዋዜባ በገፁ ከሶርያ ወደ ኢትዮጵያ የመጡ ሮዊት ሚስቱ አና ወንድምዋ አዴር ውያን ያደስጳ ሥልጣን ቀስ በቀስ ዓመት ነው የገዛው እነዚያ ው ኢራቅ መጥተው የተከማቹ በነዚያ ዓመታት ጊዜ ውስጥ አግአዚዎቹ ቀስ በቀስ አንስራርተው ን መልስው ጨበጡ አጴጹ ባዚን ት ወቅት በኛው ክፍለዘመን እንደገና ክፍተኛ ሥልጣን ያዙ ን አስከተነሳችበት ጊዜ ድረስ ስሰ ቡጩጪጩ አውራጅ ሆነው ጉልህ ተጽዕና ው እቴጌ ሕንደኬን ከልጅዋ እና እስከማቃጠል ደረሱ ያንን ያደረጉት ትናን በመቀበልዋ እና አግአዝያን ስለነበረና ፀረክርስቶስ ስስነበሩ ነው ተጨማሪ መረጃ እስጣስሁ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ አጹ ጊዳጃን በአክሱም በስለሞናዊው ዙፋን ሳይ በተቀመጠ በሃያኛው ዓመት እኤአ በ ዓም አስቴር ወይም ዮዲት ጉዲት የተባስች የአገው ፈሳሻ አይሁዳዊት ሴት አክሱምን ወረረችና ንጉሥን አጴጹ ጊዳጃንን ገደለችው የዓሥር ዓመት ዕፅድሜ የነበረው ልጁ እንበካ ውድም ከዘመዶቹ ጋር ሸሸቶ ሸዋ ውስጥ መንዝ ተደበቀ ንጉሣዊ ደም የሌሳት ሆኖም በርግጥ አይሁዳዊነት የነበረባት አስቴር እፄም የዳዊትና የስለሞን ዘር ነኝ እያለች በጎራዴዋ ኃይል ዓመት ገዛች የሚያስገርመው የአይሁድ ነገሥታትንና የአሥራኤሉን ንጉሥ ዳዊትን እየጠቀስች እስራኤላዊ ደም አስኝ ብትልም የራስዋን ሥርው መንግሥት አልመስረተችም ልጅ ሳትወልድ ገደልዋት ከዛግዌ ነገሥታት የተወስደው ባልዋ መሪተክስሃፃይማኖት ከ አስዋ ልጅ ወልዶ ቢሆን ኖሮ እሱ ዳግማዊ ዛግዌ ነኝ ብሉ ከነገሠ በሁዋካ ከእስዋ የወስደውን ልጅ እሱ ዙፋኑን ሲለቅ እንዲነግሥ ያመቻችለት ነበር። ልጥቀሳቸው ፐኋሰራሌቋ ሥ ከድልነአድ መዳፍ ረሳቀፇ ወፖፇ ጳዳዕራሌውፖሃ ሳያሆት ሐታቻ ቋሥቻ ፕፓጥፐሥልወ ጸሐፌ ትአዛዙ በግልጽ የነገሩን የድልነአድ ግዛት የእሰራኤል ሲሆን የዛጉዬ ግዛት ግን የአሰራኤል አይደለም ብለው ነው ሀቁ ግን የሰለሞን ዘክር በመሆናቸው የቀዳማዊ ምኒሊክ ልጆች እና ግዛታቸው አሰራኤላውያን ከሆኑ ዛጉዬም የሰሰሞን ልጅ በመሆኑ ልጆቹና ግዛቶቹ አሰራኤላውያን የማይሆኑበት ምክንያት አለመኖሩ ነው ቡግና አዳፋ እና ሮፃ ተቀምጠው የገዙ የዛጉዬ ሥርውመንግሥት አባላት ዝርዝር ቀጥሎ ቀርቧል የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ሰም መራ ተክሉሃይማኖት ጠጠውደም አኮቴት በዕምነት መይራራ ሐርቤይ አሴዳ ሓርቤ ሳሊበሳ ነኣኩቶ ለኣብ ይትባረከ ፍቅሬ ቶሎሳ ውድ ያገባናል ለማለት ነበር በኖሩበት ዘመን በልጅ ልጆቻቸው ነበር በወንድማማቾቹ ከል ውይይት ተካሄፄደና ምኒልክ ሻንዌን የላሰታ ንጉሥ አድርጎ ብቻ ንጉሠነገሥት እና ንግሥተ እናቱ ሳሆይ ልጅዋን አማርኛ ቋንቋ ቢያንስ ለነገሩማ ምኒልክ ምንይልክ ኢትያኤል የቀዳማዊ ምኒልክ እናት ምኒልክም ነጉሠነገሥት እንዲሆን ሣሆይ የንግሥት ሳባ ታዛዥ ነገሥት መሆን አይችልም ነበር ይህ ስምምነት ቢኖርም የዛግዌ ዌው ዙፋን ባዶ ሆኖ ሲያገኙት ጉብ አሉበት ምኒልክ ታሪክ ጸሐፊ ጸሐፌ ትዕዛዝ ዳዊትም ሆነ እንደ ስለሞን ዘር ው ጳዕራሌጴሳቋ ሥ ፉ ራሌጎውያፖ ሰሆት ሴታቅች ትአዛዙ በግልጽ የነገሩን የድልነአድ ግዛት ግን የእስራኤል አይደለም ር በመሆናቸው የቀዳማዊ ምኒሊክ ያን ከሆኑ ዛጉዬም የስለሞን ልጅ ውያን የማይሆኑበት ምክንያት የዝዙ የዛጉዬ ሥርወመንግሥት የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ስም ዘመነንግሥና ዓመት መራ ተክለሃይማኖት ጠጠወደም አኮቴት በዕምነት መይራራ አንዳንዶች ዓመት ይላሉ ሐርቤይ አንዳንዶች ዓመት ይላሉ ነኣኩቶ ለኣብ ይትባረክ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የዛጉዌዛጉዬያጅ ሥርውመንግሥት ኢትዮጵያን ለ ዓመታት ገዝቷል መይራራ የገዛው ዓመት ብቻ ከሆነና ሀርቤ ደግሞ ለ ዓመት ብቻ ከሆነ የነገሠው ዓመት ብቻ ይሆናል የዛግዌ ሰርወ መንገሥት መሰራች መራ ተክለሃይማኖት ለወራሾቹ እያንዳንቸው ከ ዐመት በላይ እነዳይነግሠ ደንግጎ ስለነበር ከዛ ዘመን በላይ የነገሠ አልነበረም ከዛጉዬ ነገሥታት ውስጥ የአማራን ሥርወ መንግሥት አወክላለሁ ያለ አንድም ንጉሠነገሥት የለም የሚልበትም ምከንያት አልነበረም ይሀ ግን አማሮች በዛግዌ ሥልጣን ዙሪያ አልነበሩም ማለት አይደለም በትክክል በሥልጣኑ ዙሪያ ነበሩ ታሪካቸውም አንደሚከተለው ነበር በዛጉዬ ቤተሰብ የሥልጣን ሽኩቻ እና መራራ ፀብ ምከንያት እንዲሁም ላሊበላን በመርዝ ለመግደል ሀርቤ በጠነለሰው ሜራ የተነሳ ላሊበላ ሀይወቱን ለማትረፍ ወደ ኢየሩሳሌም ሸሸቶ ሄፄደ ኢየሩሳሌም ጥቂት ዓመታት ቆይቶ ግብፅ ውሰጥ አማርና ደልታ ወደሚባለው ቦታ መጣ ይህ ቦታ በርካታ አማሮች የሰፈሩበት ቦታ ነው አማሮቹ ከኢትዮጵያ ወደ ግብፅ የፄዱት ከአንድ ሺ ዘጠኝ መቶ ዓመት በፊት ሲሆን አከሱማይት በሕፃንነቱ ራምሴሰ በሚል ስም የግብፅ ፈርዖን ሆኖ ሲፄድ አሱን ሊጠብቁ አጅበው ፄደው ነው አማርና በተባለው ቦታ ስፍረው የቀሩት እነዚሀ አማሮች በግብፅ አስላም መሪዎች በመስቃየት ላይ ነበሩ ጎልማሳው ላሊበላም ከሱ ጋር ወደ ኢትዮጵያ ፄደው ዛርቤን በመጣል እንዲረዱት አና ኢትዮጵያ ውስጥ ካሉ ዘመዶቻቸው ጋር በስላም እንዲኖሩ አሳመናቸው በዚሀም አሥር ሺ የሚሆኑ አማራ ጦረኞችና ባለእጆች ከላሊበላ ጋር በሱዳን በኩል ዓባይ ወንዝን ተከትለው መጡና ክፃሃርቤ ጋር ጥቂት እንደተዋጉ ዛፃርቤ ፈርቶ ሰልጣኔን አለቃለሁ አለ መልካሙ የእግዚአብፄር ሰው ላሊበላም አባታችን መራ ተክለፃየማኖት የደነገገውን ህግ አላፈርስም ዐመትሀን ጨርስና እነግሣለሁ አለው በዚህ ምክንያት የፃርቤ ዐመት ክአለቀ በሁዋላ በ ዓም አንደ ኢትዮጵያ አቆጣጠር የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምገጭ ገብረመስቀል በሚል ሰም ሳሊበላ አጁ ገብረመስቀል በከፍተኛ የ ሾማቸው አማርኛም የመንግሥ በዚሀም ክግብፅ የመጡት አና አኡ ገብረመስቀል አስተዳደር የጀርባ መንፈሳውያን መፃል በሁዋላ ትልቅ ፃድቅ ነበሩበት። አነዚያ የኦሮሞ ዝርያ ንጉሠነገሥቶች ሠፊውን የኦሮሞ ሕዝብ እንደማይወክሉም ግልጽ መሆን አለበት ንጉሣውያን ቤተስቦቻቸውን ብቻ ነበር የሚወክሉት ስለዚህ የኦሮሞ ዝርያዎች የሆኑ ነገሥታት ሰልጣን ላይ በመውጣታቸው ብቻ ሰፊው የኦሮሞ ሕዝብ ያገኘው ልዩ ጥቅም አልነበረም ነገሥታቱ የሚተጉት ለራሳቸውና የነሱ ለሆኑቱ ምቾት እና ድሎት ብቻ ነበርና ከላይ እንደጠቀሰኩት የኦሮሞ ሴቶችና ወንዶች ልጆቻቸው በሰለሞናዊው ሥርወውመንግሥት ውሰጥ የኦሮሞ ዘራቸውን የሚሸፍን የክርስቲያን ግዕዝ ስም ይዘው ነበር የሚገዙት ለምላሌ ከሴት ኦሮሞ ንግሥታት መካከል የቱሉ በዴላ ልጅ ፅዮን ሞገሳ የሐረር ኦሮሞ የገራድ መሐመድ በንቲ ሴት ልጅ ንግሥት ቀኝ ባልቲሃት አሌነ ንጉሠነገሥት በእደማርያም ሚስት የታላቁ አምደፅዮን ባለቤት ጊፍቲ ዳዲ ቫንሞገሳ ንግሥት ስብሉወንጌል የገብረመስቀል ዛተማ ሴት ልጅ የአጴጹ ልብነድንግል ባለቤት እና ንግሥት ወስሰተ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ በርሳቤህ የአጹ ዳግማዊ ኢያሱ ሚስት ሁለቱም ውቢት ተብለዋል ከዚህ ለየት ባለ መልክ የአጹ ልብነድንግል ባለቤት ብቻ ወሳጆችዋ ባወጡላት የኦሮሞ ስም አቴጌ ንግሥት ላሎ ጃራ ተብላ ነበር የምትጠራው የነዚህ አና የሌሉችም ኦሮሞ ንግሥታት ወንዶች ልጆችም የአማራ አንጂ የኦሮሞ ስም አልነበራቸውም። ም ኬ ኣነ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎላ አጴጹ ሱስንዮስ ጊዜ የፈተናቸውን የኦሮሞ ወታደሮቻቸውን ብቻ ነበር የሚያምነት ከነሉ መካከል በርካታዎችን ወደ ከፍተኛ ማዕረግ አጳድገው ቤተመንግሥታቸውን በነሱ ሞሉት በጊዜ ዛደት ውስጥ ግን ከአዲሶቹ ኦሮሞ ወዳጆቻቸው ጋር ብቻ መሆን አበዙና ስጥንት ኦሮሞ ወዳጆቻቸው ለአማሮች አና ለሌሎችም ነገዶች አባላት የሚሰጡት ጊዜ ታጣ በዚህ ምክንያት እንደመሪያቸው ይመሰከቷቸው የነበሩትን የፊት የኦሮሞ ተከታዮቻቸውን ቀስ በቀስ ችላ እያሉዋቸው ስለመጡ እነዚያ የቀድሞ ወዳጆቻቸው እንደተካዱ ቆጥረውት ታማኝነታቸውን ሲቀንሱ ሌሎቹ ግን በታማኝነት ማገልገላቸውን እስከመጨረሻው ቀጥስዋል የሚከተለው ሰሌዳ በቀጥታ ወይም በተዘዋዋሪ ከኦሮሞ ጋር ተያያዥነት የነበራቸውንና የኦሮሞ ስም ሳይኖራቸው እንደገና በተመስረተው ስስሞናዊ ሥርወመንግሥት ውስጥ ኢትዮጵያን የገዙ ባብዛኛው የኦሮሞ ዝርያ የሆኑና ከሌሎችም የተካስኩ ነገሥታትን ዝርዝር የያዘ ነው በሸዋ እና በጎንደር ከመጀመሪያው አጹ ይኩኖ አምላክ የኦሮሞአዋ የጊፍቲ ሃዊ መንዲያ ልጅ እስከ መጨረሻው አስከ ፍፃሜመንግሥት ኢዮአስ የወሎዋ ኦሮሞ የዋቢ ወይም እቴጌ ቤርሳቤህ ልጅ እና እስከ ዘመነመሳፍንት መጀመሪያ ድረስ የነበሩ ነገሥታት በዝርዝሩ ተካትተዋል ከእነዚህ በርካታዎቹ የኦሮሞ ዝርያዎች ቢሆኑም ሁሉም የኢትዮጵያ ተዋህዶ ቤተክርስትያን እምነት ተከታዮች ነበሩ ስም ዘመነንግሥና ዓመት ተስፋኢየሱስ ይኩኖአምላክ አግባፅዮንአ ገ ባሕርአስግድ ዐ እጓስጽዮን ዐ ጽንፈአሰግድ ፍሬሃይማኖት ዐ ኪድመአሰግድ ዐ ኢሙን ጃን አሰግድ ዐ አርእድ የኦሮሞ አና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ አምደዮን ንዋዬክርስቶስ ስይፍ አርእድ ንዋዬማርያም አስፍሪ ቀዳማዊ ዳዊት ቀዳማዊ ቴዎድሮስ ይስሐቅ ገብረመስቀል እንድርያስ ጃንህርቤ ተክሰማርያም ሕዝበናኝ ተ ውኢየሉስ ምህርቃነ ና አንድርያስ ዳግማዊ አምደ ጽዮን ናኦድ ልብነድንግል ገላውዲዎስ ሚናስ ቀዳማዊ ዮሐንስ ቀዳማዊ ኢያሱ ዳገማዊ ተክሰፃይማኖት ቴዎፍሎስ ዮስቶስ ውድም ሜጨመመጫኦንእመ መ ረ ፎ ረ ፌሒሒጮ ኢርርክ ኢኢ ተ ኑ ር ፌ ፍቅሬ ቶሎሳ የፈተናቸውን የኦሮሞ ወታደሮቻቸውን ከነሱ መካክል በርካታዎችን ወደ ከፍተኛ ሥታቸውን በነሱ ሞሉት በጊዜ ሂደት ወዳጆቻቸው ጋር ብቻ መሆን አበዙና ለአማሮች እና ስሌሎችም ነገዶች አባላት ምክንያት እንደመሪያቸው ይመለከቷቸው ክታዮቻችውን ቀስ በቀስ ችላ እያሉዋቸው ወዳጆቻቸው እንደተካዱ ቆጥረውት ሌሉሎቹ ግን በታማኝነት ማገልገላቸውን በተጥታ ወይም በተዘዋዋሪ ከኦሮሞ ጋር የኦሮሞ ስም ሳይኖራቸው እንደገና ወመንግሥት ውስጥ ኢትዮጵያን የገዙ የሆኑና ከሌሎችም የተካስሱ ነገሥታትን እና በጎንደር ከመጀመሪያው አጴጹ ይኩኖ ሃዊ መንዲያ ልጅ አስከ መጨረሻው አስ የወሎዋ ኦሮሞ የዋቢ ወይም እቴጌ ዘመነመሳናንት መጀመሪያ ድረስ የነበሩ ል ከእነዚህ በርካታዎቹ የኦሮሞ የኢትዮጵያ ተዋህዶ ቤተክርስትያን ዘመነንግሥና ዓመት ። ፍጽጹ ብህዝቡ ሳይ መጫን ይችሉ መሰሉ ስሳልታያቸው አማር ት ክስተት ቢ በኩል ኦሮሞ የነበረውን አጁ ሚካኤል ሥሑል አሻንጉሊት ሆነ በይዘቱ ከዛሬው የጠቅላይ በልጠው በ ባስ ሙሉ ሥልጣን ሽስፆሩ ድረስ አዛዥ ናዛዥ ሆነው ያት ምንም እንኳ የአጴ ፋሊል ወመንግሥት ቀጥተኛ ዝርያ ነኝ ው ህዝቡን በመፍራታቸው ነው የደረሰ ምንም ቀውስ አልነበረም እንደራሴ መሆን ያስብኝ እኔ ነኝ መስፍን ካልጋው ያስጋሉ ተብስው አባስት ተግዘውታስረው ቤት አንዱን ልዑል ጎትቶ በዙፋኑ ጳይ ያስቀምጠውና ራሱን የእውነተኛው ሥልጣን ባለቤት የሚችልበት ወቅት ስለነበረ እንደራሴዎቹ ራሳቸው ዘውድ ት ምከንያት ስፊው ሕዝብ ይፈሩ ስለነበረ ነው በፊውዳሏ ጸጉ እንደዚያ ነበር ከወህኒአምባ ው እያመጡ አነሱን ስይስሙላ ዋእያንዳንዱ መስፍን ምኞትና የአሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ፃማጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ከነዚህ ገናና መሳፍንት መካክል አንድ ቤተስብ የሆኑ የየጁ ኦሮሞዎች ይገኙበታል የሴሩ ጉዋንጉል ዝርያ የሆኑት እነዚህ የየጁ ኦሮሞዎች ከትልቁ ራስ ዓሊ እስከ ትንሹ ራስ ዓሊ ድረስ ያስት ካሳ ኃይሉ ዳግንማዊ አጹ ቴዎድሮስ ትንሹ ራስ ዓሊን ድል አድርገው ንጉሠ ነገሥት ተብለው በ ዓም ዘውድ እስከ ደፉበት የትንሹ ራስ ዓሊ ዘመን ፍፃሜ ድረስ ባለ ሙሉ ሥልጣን እንደራሴ አየሆኑ በተክታታይ ኢትዮጵያን በከፊል የገዙ መሳፍንት ናቸው ኢትዮጵያን በከፊል ስ ዓመታት የገዙ ባስ ሙሉ ሥልጣን እንደራሴዎች አሉ ከነዚህ ውስጥ ምንም አንኳ ሁስቱ የአማራ ስም ቢኖራቸውም ስምንቱ ኦሮሞዎች ናቸው አንዱ ቀደም ሲል የተጠቀሱት የትግሬው ሣሕስሚካኤል ሥሑል ሲሆኑ ሁስቱ ከላስታ ነበሩነ የሁሉም መሳፍንት ስም እንደ ቅደም ተከተላቸው ቀጥሎ ቀርቧል ራስ ሣሕስሚካኤል ሥሑል ትግሬ ራስ ጎሹ የቦረና ባላባት ኦሮሞ ራስ ዓሊና ራስ ዓሊጋዝ ኦሮሞ ራስ ዓሥራት እና ራስ ወልደገብርኤል ላስታ አገው ወይም አማራ ራስ ጉግሳ ራስ ይማም ኦሮሞነ ራስ ማርዬ ኦሮሞ ራስ ዶሪ ኦሮሞ ራስ ዓሊ ትንሹ ኦሮሞ ሁስቱ ጳካስታዎች አማራ ካልሆኑ ከነዚህ ገዢዎች መካከል አንድ አንኳ አማራ የለም ማስት ነው አገውም እንዲሁ ምንም እንኳ የየጁ ቤተኦሮሞ የሆኑት የሴሩ ጓንጉል ልጆች የአረብ ስም ያላቸው ቢሆኑም ጥብቅ ክርስቲያንና የኢትዮጵያ ተዋሕዶ ቤተ ከርስቲያን አባል ነበሩ የአረብኛዎቹ ስሞቻቸው ያሳስታሉ አንድ ስው በአረብኛዎቹ ስሞች ተመርቶ ስዎቹ ሙስሊሞች ናቸው ብሎ መደምደም የለበትም አብያተክርስቲያናትን የሚያስገነቡ ገንዘባቸውንና ርስታቸውን ስቤተክርስቲያናት የሚቸሩ ጥብቅ ከርስቲያኖች ነበሩ ትንሹ ራስ ዓሊ ብቻ በዋና ከተማቸው በደብረ ታቦር አምስት ቤተከርስቲያኖችን አሠርተዋል እነዚህ የኦሮሞ ዝርያ ያላቸው መሳፍንት ኦሮምኛን ቢያቀሳጥፉም አማርኛ አጥርተው የሚናገሩ በግዕዝ ፊደል የሚፅፉ ስብዙሃኑ መግባቢያ የአንድ ብሔራዊ ቋንቋ አስፈሳጊነት የገባቸው ብልሆች ስዎች ነበሩ አማርኛ ብዙ የተሰራጨና ተወዳጅ መሆኑን በመረዳታቸው የመንግሥታቸው ቋንቋ አድርገውታል ፍጹማዊ ሥልጣን ስስነበራቸው ኦሮምኛን ብህዝቡ ሳይ መጫን ይችሉ ነበር። ንግሥት አዜብ ንጉሥ ሻር ፃቢልን የኦሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ አግብታ ቢልቂስን ወልዳለች የተጋቡት እሱ ወደ ኢትዮጵያ መጥቶ ይሁን ወይም አሷ ወደ አሱ ሄዳ የታወቀ ነገር የለም አንድ ነገር ። ፍጹም በሆነ ርግጠኝነት ንግሥት ሳባ በገህዱ ዓለም የነበረች ገሃዳዊ ስው ናት ኢትዮጵያዊትም ነች የሳባ ከተማ ንጉሥ የነበረው የንጉሥ አጋቦና ተብሎ ይጠራ የነበረው የ ተዋስያ ሳቢ የልጅ ልጅ ናት ሳባ ከተማ የተመለረተቸው የንግሥናው ስም ሰንደቅዐልማ ይባል በነበረው በአሴ ወይም እስያኤል ነው እስያኤል የቀዳማዊ ኢትዮጵ እና የሳልሳዊ ኢትዮጵ ተወላጅ ሲሆን የሳባ ከተማ የመጀመሪያው ንጉሥ ነው የኢትዮጵያ ንጉሠነገሥት ሆኖ ረጅም ዘመን ከመኖሩም በሳይ ልጆቹ እና ዘመዶቹ የሆኑ በርካታዎችን ንጉሦች አያደረገ ሾሟል ከነቢህ ውስጥ አሞር ሳቢሳባ ተብሎ የነገሠው ልጁ ኩርፋን ዣንዛቦ ተብሎ የገዛው የኩርፋን ልጅ ስርፌ የቆቦ ንጉስ ተብሎ የነገሰው የሰርፌ ልጅ አኪላዣን እና የአኪላዣን ልጅ ሳባ የሳባ ልጅ ጵርስቅላ አንዘቦ የጵርስቅላ አንዘቦ ልጅ አቅጃቦ አና ተዋስያሳቢ ተብሉ የነገስው የአቅጃቦ ልጅ አጋቦና ይገኙበታል አጋቦና የሚባለው ተዋስያሳቢ ልዕልት አዝሚናን ወለደ ልዕልት አዝሚና ኢትያኤልን ወለደች ኢትያኤል አያትዋ አጋቦና ተዋሰያሳቢ ተብሎ በነገስባት ሳባ ከተማ ንግሥት ሳባ ተብላ ተጠራች ስለዚህ ከዚህ የዘር ሐረግ ሳባ የኢትዮጵ ዝርያ የሆነች አያትዋ የሳባ የኦሮሞ እና የአማራ እውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ንጉሥ የነበረ ኢትዮጵያዊት ናት ብለን እንደመድማለን። ጆጮሙጳ»»ራ እነጸቿች ጪደኙ እነጽጅች ባልጭ ምንም እንኳ በአባታቸው በኩል ዘራቸው ቋራ ቢሆንም የአጴጹ ቴዎድሮሰ እናት ያፍ መፍቻ ቋንቋ አማርኛ ከሆነ ይሆናል ብዩም አስባለሁ አና ቴዎድሮስ በአማርኛ አፋቸውን ከፈቱ በጎሣ ትርጉም መሰረት ጎሣቸው አማራ ይሆናል በዘራቸው አማራ እንዳልሆኑ ግን አለቃ አፅመጊዮርጊስ ግልጥ አድርገው አስቀምጠውታል አጴ ልብነ ድንግል በእናታቸው ከቱሱ በዴሳ ልጅ ከኦሮሞይትዋ ከጽዮን ሞገሣ ነው የሚወለዱት ከፍ ሲል አጹ ቴዎድሮስ ከእሳቸው አብራክ ይፈልቃሉ የአጹ ቴዎድሮስን ማህተም ስንመረምር የተለመደውን የይሁዳ አንበሳን ምሥል ይኳል ለንግሥት ቪክቶሪያ አና ለሌሎችም ማሰታወቂያ ይነበብ ነበር የኦሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅራ ቶሎሳ በጻፉአቸው ደብዳቤዎች ላይም የአባቶቻቸውን ንጉሣዊ ግዛት ሰለሞናዊውን ሥርውመንግሥት እግዚአብሔር ከኦሮሞዎች እጅ አውጥቶ እንደመለሰላቸው ጠቅለዋል በአጹ ቴዎድሮስ ደም ስር ውስጥ የኦሮሞ ደም መኖሩን ያስታወሰ አንባቢ መቸም ፈገግ ማለቱ አይቀርም ከሁሉም በላይ ደግሞ በደብዳቤዎቹ አናት ላይ የአግዚአብሔር ባሪያ የዳዊት እና የሰለሞን ልጅ የሚል አሟሟታቸው አሳዛኝ ቢሆንም አ ቴዎድሮስ እውነተኛ የንጉሠነገሥትነት ሥልጣን ይዘው ኢትዮጵያን እንደገና አንድ አድርገው ለማዋፃድ ያደረጉት ብርቱ ጥረት ከንቱ አልቀረሬም ከአልፈተሕይወታቸው በኋላ ለአጭር ጊዜም ቢሆን በአግራቸው የተተኩት አጴጹ ተክለጊዮርጊስከዛም አጴ ዮሐንስ አጹ ምኒልከ አጴ ኃይለሥላሴ የልፋታቸው ውጤት ተቋዳሾች ሆነዋል በዘመነመሳፍንት ከነበረችዋ ኢትዮጵያ ይበልጥ የሰፋች አገር መውረስ ችለዋል አሳይ ጠቆም እንዳደረግኩት ወታደራዊው ደርግ የገዛት አና ሕወሃት ኢህአዴግም ዛሬ እየገዛት ያለችው ኢትዮጵያ ዳር ድንበርዋ የተፈጠረ በአ ቴዎድሮስ በአፄ ዮፃንስ በአፄ ምኒልክ እና በአፄ ኅይለሥላሴ ጥረት ነው ኢሕአዴግም ቢለቅና ማንኛውም ዓይነት መንግሥት ቢመስረትም መጪውም መንግሥት የሚረከበው ያሁኗን ኢትዮጵያን ነው የተከፋፈለች ኢጣሊያንን ለማዋሀድ አና የተበታተነች ጀርመንን አንድ ሰማድረግ አንደ ቅደም ተከተላቸው ጋሪባልዲ ኦና ቢስማርክ ለየአገሮቻቸው ብዙ ደክመዋል የጣልያንና የጀርመን ሕዝቦች ያን ጊዜ አስተዋዮቹ መሪዎቻቸው በሠሩላቸው የውህደት እና የአንድነት ሥራ ቫሬ በዓለም መድረከ ኃያላን ሕዝቦች ለመሆን በቅተዋል ያን ጊዜ ጋሪባልዲ አና ቢስማርክ ለውህደት ባካፄዲቸው ጦርነቶች ዛሬ የጣልያንና የጀርመን ሕዝቦች ፅድለኞችና ተጠቃሚዎች። ሴማዊነቱ ሙሉ በሙሉ ያልተረጋገጠውን ቋንቋ አንደ መሰፈርት ወስዶ አማርኛ ሴማዊ ሰለሆነ አማሮች ሴማውያን ናቸው ብሎ መደምደም ስህተት ነው ከዚህ በላይ ደግሞ ቋንቋ ሁል ጊዜ የሰውን ዘር እንደማያረጋግጥ አስተውለናል ለምሳሌ በርካታ አፍሪቃውያንና አፍሪቃአሜሪካውያን እንግሊዝኛ ስፓንኛ አና ፈረንሳይኛ አቀላጥፈው ይናገራሉ ቢሆንም ዘራቸው አንግሉሎሳከሶን ሂስፓኒክ አና ፈረንሳይ ነው ብስን አንደመድምም ቋንቋቸው ሴማዊ ቢሆን አንኳ ሰአማሮችም ልክ አንዲሁ ቋንቋቸው ሴማዊ ስለሆነ አነሉም ሴማውያን ናቸው አንልም ያለ አማሮች ወታደራዊ ድጋፍ አግአዚሰለሞናዊ አና በኋላም አግአዚኦሮሞ ሰርወ መንግሥታት ገና ከመነሻቸው በተንኮታኮቱ ነበር ያ ብቻ አይደለም የኢትዮጵያ ነፃነት ሳይቀር አደጋ ላይ ይወድቅ ነበር ለዚህ ተግባራቸው ኢትዮጵያውያን በሙሉ የአማሮች የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ውስታ አስባቸው አማሮች የኢትዮጵያ ነፃነት ጠባቂዎች ሆነው ባከናወኑት የመስዋዕትነት ተግባር ባንዛራዊ መልኩ ይበልጥ ጠንከር ያለ የኢትዮጵያዊነት ስሜት አዳበረዋል ስዚህ ነው አማሮች ዘረኝነትን ከሚያራምዱ ነገዶች በተቃራኒው ከምንም ነገር በፊት ከአማራነትም በላይ ኢትዮጵያዊነት አጅግ ጎልቶ የሚበልጥባቸው አንዳንድ ስዎች አንኮበሬ የሚባሉትን ከጠቅላላው አማራ ጋር ያምታታሉ ሸዋ ውስጥ ከሚገኘው ከአንኮበር በመነሳት አንኮበባሬዎች የሚባሉት የሸዋ ልዑላን አና ነገሥታት ፈጽሞ ራሳቸውን አንደ አማራ አይቆጥሩም ወይም የአማራ ሥርወመንግሥት እንወክሳለን ብስው አያውቁም ራሳቸውን የሚቆጥሩት የአግአዚእስራኤልስሰሞናዊ ሥርውመንግሥት ዝርያ አድርገው ነው አንኮበሬዎች አማሮች ቢሆኑ አንኳ አሁን በሥልጣን ዐታቸው ላይ የሉም ከ ዓመት በፊት አፄ ኃይስሥላሴ ከስልጣን ሲወርዱ ከፖስቲካው ተወግደዋል ስስዚህ እነሱ በተጨባጭ ማስረጃ አጥፍተዋል ከተባስ የነሱ መጥፎ ሥራ ነው የሚባስውን መቆፈር ሰዛሬው ችግራችን ምንም መፍትፄ አይሆንም አንዳንዶቻችን ስስ ገዳ ሥርዓት ማዳነቅ እና መከራከር እንወዳሰን ባንድ ወገን አውነታችንን ነው ህዝብን በሚውክሉ በህገር ሽማግሎች በጎ ፍቃድና ከትውልድ ትውልድ በተላስፈ ደንብ የሚመረጡት ጎልማሶች እያንዳንቸው ግዛታችውን ስስምንት ዐመታት አስተዳድረው ጊዜያቸው ሲያበቃ ያሰ ደም መፋሰስ መሰናበት እውነተኛ ዲሞክራሲ ነውፅ በዚህ ረገድ ከአሜሪካ ዲሞክራሲ ጋር መሳ ሰመሳ ይራመዳልፅ ክስልጣኔ ሞት ብቻ ይገላግስኝ ስሚሉት የአፍሪካ መሪዎችም ትልቅ ትምህርት የሚሰጥ ነው። አማሮች እና እማርኛ ግን በሁሰቱም ሥርወ የኦሮሞ አና የአማራ አውነተኛው የሀር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ መንግሥታት የተፈቀዱ ነበሩ ምክንያቱም ይኩኖ አምላክንም ላሊበላንም ሥልጣን እንዲይዙ አማሮች ስለረዱዋቸው ይሁን አንጂ በአማራው ስም በኢትዮጵያ ምድር ንጉሠነገሥት ሆኖ የገዛ አንድም ሰው አላገኘንም ይልቁንስ አጴ ሱስንዮስ አና አጹ ኢዮአስ አንዲሁም አሮሞዋ የአጹ ኢዮአስ እናት ንግሥት ወለተቤርሳቤህ በኛውና በኛው ክፍስዝዘመናት የኦሮሞ መሳፍንትና መኳንንትን በአማራው ላይ ነፍጠኞች አድርገው በጎንደር እና በጎጃም ይሾመጮ ኦንደነበር አይተናል። በዘመነመሳፍንት ወቅት ጎንደር ከትመው የነበሩ የየጁ የኦሮሞ መሳፍንት በሰሰሞናዊው ዙፋን ላይ አሻንጉሊት ንጉሠ ነገሥት ለስሙ አያስቀመጡና እነሱ ባለሙሱ ሥልጣን እንደራሴ አየሆኑ እውነተኛውን ሥልጣን በመጨበጥ ሰሜንና ምእራብ ኢትዮጵያን ለ አመታት እንደገቡ ተገንዝበናል ከዚህ ሁሉ የምንረዳው ሀቅ የአሮሞ ዝርያዎች ክአማራም ሆነ ከሴሎች ጎሣዎች በላይ የፖለቲካ ሥልጣን ባለቤት ሆነው ላለፉት ዓመታት ኢትዮጵያን ሊገዙ ሲመሩ እና ሲያስተዳድሩ የኖሩ መሆናቸውን ነው እንዳንድ የአሮሞ ልቂቃን ግን ይህን ታሪካዊ ህቅ በወጉ የተገነበቡት ስለማይመስል ግንዛቤያቸውን ማደስ እና ከአውነታው ጋር ማጣጣም ይጠበቅባቸዋል በጎሳና በነገድ በዘርና በቋንቋ በብሄርና በጎሳ በፃገርና በዜጋ መፃል የአሉትን ልዩነቶች ሁሉ ተመልክተናል በዚህ ጽሁፍ ይዘት ውስጥ የተለያዩ ነገሥታት እና ኢማም አህመድ ግራኝ አማራና አሮሞ ወታደሮቻቸውን ዛሬ ሸዋ እና ወሎ ብሰን በምንጠራቸው ቦታዎች በማስፈራቸው በሸዋ ውስጥ ግራርጌ በማዕከላዊ የአማራ ክልል ደግሞ ሊኮ ተብሰው ባማርኛ ይጠሩ የነበሩ ቦታዎች በስተኋላ በመጡ ኦርሞ ሰፋሪዎች ስያሜአቸው ሰላሌ እና ወሎ ወደሚሉት መለወጡን ተገንዝበናል አንዲሁም የሰሰሞናዊው አና የዛጉዬ ስርወ መንግሥታት አጴጹዎች ዙፋኑን እና ፍጹማዊውን ሥልጣን ለራሳቸው ብቻ አድርገው በየክልሎቹ የሚሾሟቸው እና ሉኣላዊ ገዢነታቸውን ተቀብለው የሚገብሩላቸው ንጉሦች ግዛቶቻቸውን በነፃነት እንዲያስተዳድሩ መብት የሚሰጥ ፌዴራላዊ ዓይነት ሥርዓት እንደነበራቸው ተረድተናል ክነዚህ አውነታዎች ጋር የሁለቱም ሥርወመንግሥታት ንጉሠንግሥተ ነገሥታት የሚወክሉት የሚጠብቁትና የሚንከባከቡት ራሳቸውን እና ቤተ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ ሰቦቻቸውን ብቻ እንጂ የኦሮሞን እና የአማራን ሰፊ ሕዝብ ፍላጎት እንዳልነበረ እውቀናል እንዲሁም በሰለሞናዊው ሥርወመንግሥት ዙፋን ላይ እየተቀመጡ ከመጀመሪያ እሰከመጨረሻ ኢትዮጵያን የመሩ አና ያስተዳደሩ ኦሮሞዎች ነበሩ እንጂ አማሮች እንዳልነበሩ ተገንዝበናል ከዚህ በተጨማሪ ኦሮሞና አማራ በጣም የተቀራረበ ባሕላዊ መንፈሳዊ ሥነልሳናዊ እና ሥነሕይወታዊ ትሰሰሮሽ እንዳላቸው ተምረናል ይህ ጥናት በኦሮሞና በአማራ መካከል ባለው ግንኙነት ላይ ቢያተኩርም የተቀሩት ኢትዮጵያውያንም ኢትዮጵያን የመሰረታትና መጠሪያዋንም የሰጣት የኢትዮጵ ልጆች መሆናቸውንና ላለፉት ዓመታት በጋብቻ በማህበራዊና መንፈሳዊ ሕይወት በባሀላዊ መስተጋብር እና በመሳሰሉት እንደቅደም ተከተሉ ከኦሮሞና ከአማራ ጋር እየተሳለሩ መዛመዳቸውን የኢትዮጵያን ታሪከ ስንቃኝ አይተናል የላቲኑን ወይም የኢትዮጵያውያን ፊደል ሰለመጠቀም ጉዳይ አእንሰተን በላቲን ፊደል ለንባብ እስቸጋሪ እና ላፃፃፍ የተንዛዛ የሆነው በኢትዮጵያው ፊደል ግን ላነባበብ ቀና እንደአጠራሩ የሚጻፍ እንደተጻፈው የሚነበብ እና ላፃፃፍ ቀልጣፋ ፊደልገንዘብና ጊዜ ቆጣቢ እንደሆነና የኢትዮጵያ ፊደላት ለሚውሉበት ኣላማ እጅግ ተስማሚዎች መሆናቸውን በዚህም ኦሮሞዎች እና ሌሎችም ኢትዮጵውያን ከላቲኑ ፊደል ይልቅ በኢትዮጵያ ፊደል ቢጽፉ ተጠቃሚ እንደሚሆኑ ተረድተናል ሰለ ኢትያኤል ታዋቂ በሆነችበት መጠሪያዋ ንግሥተሳባ ሰለምትባለዋ ማንነት እና በርግጠኝነት መኖር አንብበናል በንባባችንም ኢትያኤልንግሥት ሳባ የኢትዮጵ ዝርያ እንደሆነች አያትዋ አጋቦና በአጹ አሰያኤል የተመሰረተችው የሳባ ከተማ ንጉሥ እንደነበረ ሳባ የተሰኘው የኢትያኤል መጠሪያም ከዚች ከተማ የመጣ መሆኑን ጨብጠናል ከኤትያኤል ጋር በተያያበ ኢትዮጵያዊ ምንጭ ያላት ቪልቂሰ በኢትያኤል ፈቃድ የአረቢያ ንግሥት ሆና በአግአዚዎች እገዛ አንደ ነገሰች አንብበናል ኢትዮጵያ ረጅምና ዝነኛ ታሪክ ያላት አሰገራሚ አገር ናት ህዝቧም ቅይይጥ መልክ ያለው የተለየ ሕዝብ ነው የኢትዮጵያውያን መልክ የኦሮሞ እና የአማራ አውነተኛው የዘር ሐረግ ምንጭ ፍቅሬ ቶሎሳ የተለያዩ ቀለማት እንዳሉት ውብ አበባ የሚወደድና የማይጠገብ ነው የተለያዩ ቋንቋዎቿ ባህሏ መቪዚቃዋ ዳንኪራዎችዋ የምግብ አሰራሯ አልባሳቷ የፀጉር እሠራር ዘዴዎቿ እንዲሁም የንድፍ ጥበብዋ እና አደጥበብዋ ይህ ሁሉ በያንዳንዱ ነገድዋ ውሰጥ ሲታይ ኢትዮጵያን ከልክ በላይ በፀጋ የታደለች አገር ያደርጋታል ኢትዮጵያ በዓለም ላይ ብዙ ቋንቋዎች እና በርካታ ባህሎች ላላቸው ማኅበረሰቦች ጥሩ ሞዴል የምትሆን አገር ናት።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation