ክብረ-ክህነት.pdf

• word cloud

• Extraction Summary

ኦረጋዊ መንፈሳዊ ስንታመም የሚያክሙንን ሰዎች ሐኪም ብለን የምንጠራው የእግዚአብሔርን ፈዋሽነት ሳናውቅ ቀርተን አይደለም። የአገለግሎት መዓርጋቸው ግን ሦስት ዓይነት ነበር። ይህ ታሪክ በኦርቶዶክሳዊ መነጽር የካህናትን ሥልጣንና የሚያስተምሩትን ትምህርት እንጂ ምግባር መመልከት የለባቸውም እንኳ ስለ ሐዲስ ኪዳን ደገኞቹ ካህናት ይቅርና ስለ ፈሪሳውያን እንኪ ቅራ ቋይዕታተስሙ ግበሩ ወዕምፇሮሙሪ ጴፇቱግያረ ዳዕመ ለይሜሀሩ ታዐጓ ዳሙቃድሯ ዲይዖፀፅፍሩ ያዘዙአችሁን ሁሉ አድርጉ ጠብቁትም ነገር ግን በማንኛውም ጉዳይ በምክረ ካህን መኖር ራሱ ትልቅ መንፈሳዊ መዓርገ ነው። ነበር። እኔ ግን ይህን በእስራኤል ሁሉ አደርገዋለሁ» ብሎታል በሳሙ ብዙዎች ኃጢአትን ገልጦ ለመናገር የ በነውር መስቀቅ የሥራ ዋጋ ነው። የፈጸመ ሰውም ንስሓውን ጨርሶም እንኳን የነፍስ እረፍትን ተሸ ሰለሙም አይመለስለትም ኑዛዜ የሚለው ቃል ቴየአንደበትን ነቅፃርም ሊተካ ይችላል በዚህም መቃረት «እግዚአብሔር በነሳው ላይ እቻ። ጨ መፎፎፎ ከሙ ዲቦ ፍለ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ።

• Cosine Similarity

ሐዋርያው ቅዱስ ዳውሎስ በመልከም የሚያተዳድሩ ሽማግሌዎች ይልቁንም በመስበክና በማስተማር የሚደክመት እጥፍ ክብር ይገባቸዋል በማለት ስለ ክብረ ክህነት ተናግሮአል ጢሞ እንዲሁም የክህነት ክብር ከእግዚአብሔር ካልተሰጠ በቀር እንዲሁ ሊያገኙት የሚቻል አለመሆኑን እንደ አሮን በእግዚአብሔር ከተጠራ በቀር ማንም ለራሱ ክብርን የሚወስድ የለም ዕፌ ባለንበት ምን የክህነት ከብር እጅግ እየተቃለለ ደግሞ በቤተ ክርስቲያኒቱ የመጪው ዜ ጌታችን «ስሞ ዘስንበቤየስ ምጋም ዳታደርፇ ለፇቅታምዩፍ» ዘመን ምክንያቱ ምንም ሆነ መጣበት ጊዜ ላይ ነን ይህ ን ህልውና ላይ ከፍተኛ አደጋ በመሥ የሚሆን ነው ስለዚህ ይህች ስለ ክህነት የምታወሳ መጽሐፍ በዚህ ጉዳይ ቢያንስ እንዲታለብበት ለማድረግ ታገለግላለች ይህ መጽሐና ስለ ምሥጢረ ክህነት የተጻፈ አይደለም ምሥጢረ ክህነት በውስጡ አጅግ ብዙ ነገሮችን የያዘ ሰፊ ርእስ ነው በዚህ መጽሐፍ ላይ ስለ ክሀነት ክብርና ከክህነት ጋር ተያያዥ ስለሆኑ ጉዳዮች ተጽፎአል ምናልባት ከክብረ ክህነት ባሻገር ሌሎች ቁም ነገሮችን የሚያስጨብጡ ሐሳቦች በዚህ መጽሐዓ የተካተቱ ቢሆንም በሚጸናው መናገር የመጻሕፍት ልማድ ነውና «ክብረ ክህነት የሚለው ቃል በርአስነት ተቀምጧል ይህ መጽሐፍ ከአምስት ዓመታት በኋላ በድጋሚ የታተመ በመሆኑ በድጋሚ የሚገዛው ሰው ሊኖር ይችላል ይሁንና ይህ ኅትም ከቀድሞው ኅትም በይዘትም ሆነ በገጽ ብዛት ሰፊ ልዩነት ያለው በመሆኑ እንደ ኪሳራ የሚቆጠር አይሆንም ከዚህ በተጨማሪ መጽሐፉን ለሚያነቡ ሁሉ አስቀድመው ከግምት አእንዲያስገቧቸው የምፈልጋቸው ቁም ነገሮች አሉ በዚህ መጽሐፍ ላይ የተተመጡት መጽሐፍ ቅዱላዊ ጥቅሶች ከነትርጓሜአቸው የተቀመጡ ናቸው ስለዚህም ጥቅሶቹን ሰፋ ባለ አይታ ለመረዳት መሞከር የአንባብያን ፈንታ ነው «ወኢነኀድጎ እንበለ ትርጓሜ ለኩሉ ከነበብነ የተናገርነውን ሁሉ ያለ ትርጓሜ አንተወውም» የሚሉት አባቶቻችን ፊኗል እንደሚገድል መንፈስ ትርጓሜ ግን ሕይወትን እንደሚሰጥ አስተምረውናልና መጽሐፍ ቅዱስን ከነትርጓሜው መመልከት የእኛ ፈንታ ነው ሌላው ነጥብ ደግሞ በዚህ መጽሐፍ ተአምራትና ገድላት በአስረጂነት መቀመጣቸው ነው ገድላት ይልቱንም ተአምራት ከተለመደው የተፈጥሮ ሕግ ውጪና ከሰው ልጅ አቅም በላይ የሚፈጸሙ የእግዚአብሔር ከፃሊነት መገለጫዎች በመሆናቸው እንደ አስረጂነት ለመቅረብ የሚከብዱ መሆናቸውን ስቹው አይደለም ይሁንና በእነዚህ መጻሕፍት ከተአምራትና ከመንክራት በተጨማሪ በማንኛውም ክርስቲያን ሕይወት ውስጥ ትርጉም ያላቸው በየጊዜጡ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሣሪያነት ከምጠቀምባቸው ምሳሌዎች የተሻሉ ምሳሌ የሚሆኑ ከማከተማሪያ ነገሮች እንዳሉም በማሰብ ነጦ እንጂ በከዋልድ ታሪኮችና ብዙ ቁም ነገር መናፍቃን በሚያሳድሩት ተጽእኖ ሁነ በለላ መአና ኦነ መቆጠብ እየተለመደ መጥቷል ህም ያት ቸት ን አካሄድ በተግባር እየተከተልነው ነው በጽንስ ሃሳብ የምን ሟ መ ንደ ተአምረ ማርያም ባሉ ቅዱሳት መጻሕፍት ሀሺ። በሥጋ የሚወልዱን ወላጆቻችንን አሳዳጊዎቻችንን የምናከብራቸውን ሰዎች አባሁ የምንለው የእግዚአብሔርን አባትነት ክደን አይደለም ካህናትንም ካህን ብሉ መቀበል የጌታችንን ክህነት ማታሰል አይደለም በሐዲስ ኪዳን ከአምላካችን ከኢየሱስ ክርስቶስ ክህነት ሌላ ክህነት ያላቸው እንዳሉ መጽሐፍ ቅዱስ ያስረዳል ቅዱስ ጴጥሮስ ለመንጋው ምሳሌ ሁኑ እንጂ ማኅበሮቻችሁን በኃይል አትግዙ የእረኞች አለቃ በሚገለጥበት ጊዜ የማያልፈውን የክብር አክሊል ትቀበላላችሁ ሲል ተናግሯል ጴጥ የእረኞች አለቃ ያለው መድኃኒዓለም ክርስቶስን ሲሆን እረኞች የተባሉት የሐዲስ ኪዳን ካህናት ናቸው። አንደኛው ሊቀ ካህናት የሚባሰው ሲሆን አሮንና ከእርሱ የሚወለድ የበኩር ልጅ የሚሰጠው ሥልጣን ነበር ይህ የሊቀ ካህናትነት ሥልጣን የበኩር ልጆችን እየተከተለ ሲወርድ ኖሯል የሊቀ ካህናቱም ሥራ በዓመት አንድ ጊዜ ወደ ውስጠኛይቱ ድንኳን የመግባት ሥልጣን የተሰጠው ሲሆን ስለራሱ እና ስለ ሕዝቡ ስኅተት እጆቹን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ዘርግቶ ደምን ያቀርብ ነበር ኬ ከሊቀ ካህናቱ ቀጥሉ ያሉት ደግሞ ካህናት የሚባሉ ሲሆነ አስከ መጀመሪያው ድንኳን ድረስ ብቻ የመግባት ሥልጣን ያላቸ ርች ና ናቸው እነዚህ ካህናት የአሮን ልጆች ሆነው ነዢ ግን ከር ልጁ ያልሆኑ ናቸው አብዛኛውን የቤተ መቅደስ ሥራ የሚፈጽመና በሊነ ከነገደ ሴዊ ሊዋውያን የሚባሉት ናቸው እነዚህ ደግሞ እንደ ከሊቀ ካህናቱና ከካህናቱ በሥልጣን ዝኑ ያሉ ሲሆኑ በቤተ መቅደሱ አገልግሎት የሚራዱ ናቸውጡ በሐዲስ ኪዳን ሊቀ ካህናት አምላካችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ነው መጽሐፍ ቅዱስ የፃይማኖታችን ሐዋርያና ሊ ካህናት እንደ መልከ ጴዴቅ ሹመት ሊቀ ካህናት ተብሎ ተጠራ ዕብ። «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሮ አማራጭ አይደለም በእንዲህ ዓይነት ሳብ ክህነት ውስጥ የሚገባ ወይም የገባ ሰው ቤተ ክርስቲያንን እንደ ቤት መንፈሳዊውን አገልግሎት እንደ ሥጋዊ ሥራ ቆጥሮ ዱስን ሲቀምስና በመንፈሳዊ ሕይወቱም መተዳደሪያ ሙያ ወይም የነ መሥሪያ መ መንፈስ ቅ መር ሪል የአገልግሎት ጊዜውንም ከሌሉች ጋር በመናቆርና በሽኩቻ እያሳለፈ ከመንፈሳዊው በረከት ይላያል ስለዚህ ሥልጣነ ክህነትን የሚቀበሉ ሁሉ ስለ ክህነት ምንነት አስቀድመው ሊረዱ ይገባል የተቀበሉትም እግዚአብሔር በሥጋዬ ይቀሥፈኛል በነፍሴ ይፈርድብኛል ብለው በፍርሃት ሊያገለግሉ ይገባል ክህነትን መቀበል መሻት በመጽሐፍ ቅዱስ ከተመሰገነ በጎ መልካም ምኞት ተብሎም ተጠር ምኞቶች አንዱ ነወ ፅጢሞ ምንም ቢሆን ክህነትን መመኘት ራሉ በጎ ወ ግን የክህነትን ምንነትና ኃላፊነት ከመረዳት ጋር የእግዚአብሔርን ሕዝብ ከማገልገልና ነፍሳትን ለማዳን ከማሰብ ቢሆን የተሻለ ነው ምንም እንኳን ክህነት ያለ እግዚአብሔር በአርሱ ሳይመረጡ ሊገኝ የማይችል ቢሆንም ለመመረጥም ዝግጁ ሆና መገኘት ያስፈልጋል አዚህ ላይ «ያ። ግሂሉሕጋፊር ምረነሜጩ ሀቻ ዖሟይም ነ ይለዲፅ ጴፆ ህ ሇቃ ሐሆታ ታታ ዖሦዕቭ መሆኑ ምታ ሷዕ ነው ሬመረሙቻቃኦቃ ዘዝቻ ያሟዕም ጎው » የሚል ጥያቂ ሊነሳ ይችላል ነገር ግን የእግዚአብሔር ፈቃድና ምርጫ ያለበት መሆኑ የሐዲስ ኪዳንን ክህነት ለሚበቁ ሁሉ የተሰጠ ከመሆን አይከለክለውም አንድ ሰው ለቤት መሥሪያ አንጨት ፈልጎ ከጫካ ቢወርድና ቤቱን ለመሥራት የሚሆኑ ጥሩ እንጨቶችን መርጦ ቢወስድ አዳላ ሊባል አይችልም ምክንያቱም ይህ ሰው ለቤት መሥሪያ ይሁኑ ብሎ እንጨቶችን አልለየም ምቹ ሆነው ያገኛቸውን መረጠ እአንጂ አግዚአብሔርም ሲመርጥ አድልቶ አይደለም ይህንን ፈሪሳውያን መ ላ ነገር አንኳን ያፌዙ መስሎአቸው ሳያውቁ ለማንም አታዳላም የሰውን ፊትም አትመለከትምና» ብለው መስክረውለታል ማቴ ነገር ግን እግዚአብሔር እንዲመርጥ ሆኖ መገኘትም ያስፈልጋል «ይታዘዙ ዘንድ ለተመረጡት» በማለት ቅዱስ ጴጥሮስ በመልዕክቱ የተናገረውን አበው በዚህ መልኩ ተርጉመውታል ኛ ጴጥ ትር ይህ ማለት ግን ዕሀሁኦ ሪያሳሦመረጋ ፆታ ወማማ ንው መይም ፅፅሀታታ ያያቃ ሯሥታ ዖሃሠቃና ጎው ማለትም አይደለም የእግዚአብሔር ምርጫ ለተለያየ ጸጋ ነውና ለክህነት ያልበቃ ሰው እግዚአብሔር ይጠላዋል ማለትም አይደለም ክህነትን ለመቀበል የሚያበቃ ትምህርት ቢኖራቸውም ክህነት ሊሰጣቸው የማይገባና አመክሮ የሚያሻቸውም አሉ ለምሳሌ ከመናፍቅነትና ከአረማዊነት የሚመለሱ ንዑሰ ክርስቲያንን ምንም ቶሎ ቢማሩ እንኳን ቶሎ ክህነት መስጠት አይገባም ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ስለካህን አመራረጥ እንዲህ ሲል ተናግሮአል «በትዕቢት ተነፍቶ በዲያቢሎስ ፍርድ እንዳይወድቅ አዲስ ክርስቲያን አይሁን በማለት ሇጢሞያኳ በትዕቢት ተነፍቶ እንዳይወድቅ» የሚለው ቃል ከኑፋቄ የተመለሰውን ወዲያው ክህነት ቢሾሙት «ዕቃው ፅጥፖው ቋረ ዳዱሮመጋራሁ ሙቹቼ » ብሎ ይታበያልና ነው በአደባባይ የመናፍቃንን ሴራ ስላጋለጠ የነበረበትን ስለነቀፈ ብቻ ደርሶ መሾም አይገባም የመናፍቅ መመለስ ትልቅ ጉዳይነቱ ለተመለሰው ሰው ነው እንጂ ለልዕልት ቤተክርስቲያን አይደለም በመመለሱም እሱ ይጠቀም ይሆናል እንጂ ቤተ ክርስቲያን የምታገኘው አዲስ ነገር የለም በውቅያኖስ ላይ አንድ ማንኪያ ውሃ የመጨመር ያህል ነው እንጂ እንዲሁም ተመለስሁ ያለው መመለሱ የእውነትም ላይሆን ይችላል ኑፋቄን ለመዝራት ነበርኩበት ሁሉን አይቹዋለሁና ጨሙጮጨ መመመ መ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ለማስካድ እንዲመቸውም ሊሆን ይችላል ይህ ሁሌ በጊዜ ብዛት ሊታወት የሚችል ስለሆነ ክህነትን ሳይሰጡ መጠበቅ ሰዚህ ይጠትማል እንዲህ ሳለው ሰው ቸኩለው ክህነት ቢሰጡት ግኔ ቅድስቲቱን ክህነት ለማይገባው በመስጠታቸው እንድትረገጥ ያደርጋሉ ቤተ ክርስቲያንንም ያስነክሱአታል በእግራቸው እንዳይረግጡዱ ተመልሰውም እንዳይነክሉአችሁ የተቀደሰውን ለውሾች አትስጡ ዕንቄዎቻችሁንም በእርያዎች ፊት አትጣሉ» እንዲል ማቱ ኣ ለማለትናሌሉችን ክህነት ከላይ እንደተቀመጠው በፈቃዶ እግኪአብሔር የሚገኝ ነው በብሉይ ኪዳን ዘመሥን እግዚአብሔር ሳይመርጣቸው ራሳቸውን ለክህነት መርጠውና ይገባናል ብለው የተነሱት ቆሬ ነቭ ዳታንና አቤሮን ምድሪቱ አፍዋን ክፍታ ውጣቸዋለትፕ በሕይወታቸውም ሲዖል ወርደዋል ዘጉ ቼ ንጉሥ ዖዝያንም ሌላው ራሱን በድፍረት የካነ ካህን ያደረኸ ነበረ ይህ ንጉሥ ሊቀ ካህናቱ በቀች ሲቀመጥ ይታወም ነበር እነርሱም «ወጓሀ። ልጃቸውን አስተምረው ለክህነት የሚያበቁ ንጹሕ መሥዋዕትን እንዳቀረቡ ይቆጠርላቸዋል ተአምረ ኢየሱስ በሌላ በኩል ደግሞ የከተማ ልጅ ጸዳ ያለ ልብስ የለበሰ ወጣት ለክህነት የሚሆን የማይመስላቸውም አሉ እርግጥ ነው ይህ ስስተሳሰብ ያለ ምንም ምክንያት የመጣ አይደለም በከተማ ከሚታየው ሥርዓት የለሽ የወጣቶች ሕይወት በመነሣት ፇቃታ ለታቻፀሮ ለይዕው ይያጋኃ ከሚል ሥጋት የመነጨም ነው ይሁንና የከተማ ልጅ የሆነ ሁሉ ክህነትን ጠብቆ አይይዝም ብሎ መደምደም አይቻልም ገጠር ተወልዶና አድጎም መሬት የማይበቃውም አለ ሰውን ከኃጢአት «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ምዕራፍ ሁለት የካህናት ሥልጣን ከጅገ የከበር ሥሰጣነ የሐዲስ ኪዳን ሥልጣነ ክህነት በሥጋና በነፍስ በሰማይና በምድር በሰውና በመላእክት ላይ ነውና እጅግ የከበረ ደገኛ ሥልጣን ነው የክህነት ሥልጣን ከሥልጣናት ሁሉ ከፍ ያለች ናት ሌላው ቀርቶ የክህነት ሥልጣን ንጉሥ ሥልጣን ይበልጣል ምክንያቱም ነገሥታት ሥጋን ለመጠበቅና ለማስተዳደር የሚሾሙ ሲሆን ካህናት ግን በእግዚአብሔር የሚሾሙት ሥጋንና ነፍስን ከጥፋት ይጠብቁ ዘንድ ነው ነፍስ ከሥጋ የሚበልጠውን ያህል ክህነት ከመንግሥት ይበልጣል ፍትሐ ነገሥት «በከመ ነፍስ ትከብር እምሥጋ ከማሁ ክህነትኒ ትትሌዓል በክብር አመንግሥት ነፍስ ከሥጋ እንደምትበልጥ እንደዚሁ ክህነት በክብር ከመንግሥት ትበልጣለች ፍትነጊመጌ ዘ ሥጋ በዚህች ምድር ፈርሳና በስብሳ የምትቀርና በሌላ አካል የምትተካ ስትሆን ነፍስ ግን በዚህች ምድርም በወዲያኛውም ዓለም የምትኖር ሕያዊት ናት የመንግሥትነት ሥልጣንም በዚህች ምድር ሽረት ባይገጥም እንኳን በኅልፈት በሞት የሚገታ ነው የክህነት ሥልጣን ግን በወዲያኛውም ዓለም የማያቋርጥ ነው ሥልጣነ ክህነት ሣጸጋ አምላክነት ሲሆን ካህናትም የጸጋ አምላክ የሚለው ቃል መለከ ገዛ ከሚለው ግሥ የተገኘ ሲሆን ገዥ የሚል ትርጉም አለው እግዚአብሔር በባሕርይው ፈጥሮ የሚገዛ ጌታ ሲሆን መጨጨጨኤጭዌከዝጨ ባአ ። እንዲል የሐዋርያትን ሥልጣን የያዙ ካህናት ብዜ በመላእክት ላይ የመፍረድ ሥልጣን አላቸው ማኅሌተ ጌ በምሥጢራት አፈጻጸም አይደሰም ላይ የካህኑ ሓዲ መረዳት አን አስተያየት ነው ንት ተጽዕኖ ያለው ሆኖ ያደረጋት የመልአኩ በግዝት የተወለደችውን ይሞ ልክ እንዳልሆ መነሣቷ አይደለም መታሠር እንጂ በቅዱስ ዮሐነለ አጅ ርስትና መፎፎጮፄጭ አባ ሳሙኤል ዘደብረ ቀልሞንም ቀውስጦስ የተባለው መልኣክ ትአዛዘ እግዚአብሔርን ባለመፈጸሙ ጸጋውን ቢያጣና ከምድር ቢቀር በምልጃቸው ክንፈ ጸጋውን አስመልሰውለታል እነዚህ ታሪኮች የሚያስረዱት የካህናትን ሥልጣን ከመላእክት የከበረ እንደሆነ ነው በሠራዊተ ስጋገንት ሳይ አባቶቻችን ዕወህነ ዕመጋፈሰ ዒኒድ ታታ ኃይታ ዳዓ በመንፈስም ሠራዊተ አጋንንትን ድል እንነሣ ዝንድ የሰጠኸን» በማለት በኪዳን ጸሎት እንደሚያመሰግኑት ካህናተ ቤተ ክርስቲያን አጋንንትን የማውጣትም የማዘዝም ሥልጣን ተሰጥቶአቸዋል ስርየተ ኃጢአትን የማወጅ የማሰር እና የመፍታት የመንግሥተ ሰማይን ቁልፍ የመያዝ ሥልጣን ለተሰጠው ካህን አንድን የወደቀ መልአክ ማሸነፍ እንደ ትልቅ ሥልጣን ሆኖ የሚነገርለት አይደለም አጋንንትን መርታትም ካህናት ሊሠሩት የሚችሉት እጅግ ትንሹና ከዓቅም በታች የሆነ ሥራ መሆኑን እናምናለን በክርስትና አጋንንትን ከማውጣት በላይ የሆኑ ጸጋዎች አሉ የካህናት ሥልጣን መለኪያ አጋንንትን ማውጣትም አይደለም አጋንንት እነርሱ ያልጮኹለት ካህን ካህን ያልሆነ ያሀል በምእመናን ሕሊና እየሣሉ ቤተ ክርስቲያንንም ከማመን ይልቅ በማየት የሚመላለሱባት ስፍራ ሊያደርጓት ይጥራሉ ጌታችን አጋንንትን አወጣን ብለው ደስ የተሰኙ ካህናትን ቅዱሳን ሐዋርያትን አጋንንት ተገዙልን ብለው በነገሩት ጊዜ «መናፍስት ስለተገዙላችሁ በዚህ ደስ አይበላችሁ ስማችሁ ግን በሰማያት ስለተጻፈ ደስ ይበላችሁ» ብሎአቸዋል ሉቃ ካህንም አጋንንት ከማውጣት ይልቅ ብጽዓን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ በ። ጡ ዘበቻ እንድትሆን የሚያደርጉ ቤተ ክርስቲያን መ አስተምህሮ የሚቃረትና እርግጥ ነው የጠላት ምስክርነት የታመነ ነው ጣን ኃኔንን ጆሮ ስጥተው ካዳመጡት ክህደትንም ሊዘራ ዘ ማሰብ ይገባል ስለዚህ ካህናት አጋንንት ባገኙት አጋጣሚ ከህደትና ኑፋቄን የሚዘሩ መሆናቸውን አውቀው ሲናገሩ መገሠጽና ራሳቸውንም ከውዳሴ ከንቱ ማትረፍ ይገባቸዋል እ ካህናት አጋንንትን «አስከ ማዘዝ ድረስ ሥልጣን ተስጥቶእቸዋል ሚልኪ ቁልዝማዊ የተባለ ቅዱስ አባት ዲያቢሎስን በሥልጣኑ ገዝቶ ለገዳም የሚሆን ደንጊያ በራሱ ላይ ደፍቶ አሸክሞ አቤቱ ጌታ ሆይ እባብንና ጊንጥን እንረግጥ ዘንድ ሥልጣን የሰጠኸን» ቀም የመሳሰሉትን ድርጊቶች የቤተ ክርስቲያናችገነነ ባነ እያስ እየነዳ ወስዶታል ስንኪመስከረም ይህ ቅዱስ ሚልኪ ቁልዝማዊና ለላው አባት ሳዊሮስ ዘገብሎን ደብዳቤ በመጻፍ ብቻ አጋንንትን ያወጡ ነበር የእነዚህ አባቶች ታሪክ የሚያስረዳው ካህናቅ በሠራዊተ አጋንንት ላይ ሥልጣን እንዳላቸው ነው ይህ ማለት ግን ሐጋንንትን የማያወጣ ካህን አይደለም ወይም የሚያወጣ ሁሉ ካህን ነው ማለት አይደለም ምንም ሥልጣን ቢኖር የጸጋ ስጦታ ልዩ ልዩ ነወና ኛ ቆሮ ቭቭ ነ ብ አጋንትን በሚያወጡምፔዜ ካህናት ለዲያቢሎስ ጆሮአቸውን ከሰጡ ለብቡ ፈተና ይጋለጣሉ አጋንንት ካህንን በጻሖታህ ቃጠሪ ንፉ ዳድቀ ካዕ ወዘአ እያሉ የትዕቢት እሾህ ሊተክሉበት ናና የሠትውንም ያልሠራውንም ጽድት እየዘረዘሩ በም መናን ት በደስ አንዳታበይና የራሱን ከል መስማት እንዲለምድሌ መ ባስን ለመደ በለ ግን ሀለኔን ማጋቀና ያብ ኔ ብሎ አጋንንትን አክካማዘነም ይደርሳል ስለዚህ ህን የአጋንንትን ሴራ መረዳትና መጠንቀቅ አለበት ቅዱሳን ሐዋርያት ዲያብሎስ በስውርም በግልጥም በውዳሴ ከንቱ አሽክላ ሊያዛቸው ሲሞክር ገሥጸው ያዋርዱት ነበር ለምሳሌ በአንዲት ሴት ያደረ አጋንንት ሮመዳንን መንገድ የሚነግሩዋችሁ እነዚህ ሰዎች የልዑል አምላክ ባሪያዎች ናቸወቱ እያለ ሲያወድሳቸው «ከእርስዋ እንድትወጣ በኢየሱስ ክርስቶስ ስም አዝዘንፃል ብለው አስወጥተውታል ሐዋ ይህም ሊቀ ካህናት ክርስቶስ «የሕያው እግዚአብሔር ልጅ ሆይ ልታጠፋን መጣህን። » እያሉ የጮኹትን አጋንንት ዝም እንዳሰኘ በግብር ሲመስሉት ነው ማቴ ሀ ሥሰዕካነና ምገዛር ካህናት ምንም በክብር ከፍ ከፍ ቢሉም ሥጋን የለበሱ ሰዎች ናቸውና በሌላው ሰው የሚመጣ ሥጋዊ ድካም በእነርሱም ላይ ሊታይባቸው ይችላል ይልቁንም በሰው ልጆች መንፈሳዊ ክብር የሚቀናው ዲያብሎስ እርሱ ከሰማዩ ቤተ መቅደስ አፍርሶ የተባረረ አገልጋይ ስለነበር በካህናት ክብር በመቅናት ከሌላ ሰው የበለጠ ካህናትን ሊፈትናቸው ይችላል የካህናት ምግባር ምእመናን ከካህናት በሚያገኙት አገልግሎት ላይ የሚያመጣው አሉታዊና ምናልባትም አወንታዊ ተጽእና የለም ካህን በምግባሩ ቢደክም ሊቋረጥ የሚችለው በካህኑና በእግዚአብሔር መሀል ያለው መስመር እንጂ በካህኑ በኩል ከእግዚአብሔር ጋር የሚገናኙት የምእመናን መስመር አይደለም ለዚህ ምክንያቱ ካህኑ ጻድቅ የሆነ እንደሆነ በረከቱ ያድርብናል ከተባለ በሚል ነው። ከ እየተባባሉ በጸሎት መተሳሰባቸው የካህናት ፍቅር መገለጫ ነው ካህን ከካህን ጋር ሲጣላ ልጅ ወላጆቹ ሲጣሉ የሚሰማውን ያህል ምእመናንን ያሳቅቃል ፍቅርን ተቀባይነት አገኝ ብሎ ካህን ካህንን ለምአመናን ቢያማና ቢተች ራሱን ያዋርዳል የቀደሙት ቅዱሳን ካህናት ሌላውን ካህን እያቃለሉ በምእመናን ፊት የሚናገሩና ራሳቸውን ብቻ ጥሩ አድርገው የሚያሳዩ አልነበሩም እንዲያውም ከራሳቸው ክብር ይልቅ የሌላው ክብር በምዕመናን ፊት እንዲገለጥ የሚሹ ነበሩ ቀደም ሲል የሥልጣነ ክህነትን አስመልክቶ ያነሣነውን ታሪክ እዚህ ላይ ደግመን እናንግ ኃጢአቷን ጽፋ ያመጣችለትን ሴት ባስልዮስ ነው አንጂ» ብሏታል ቅዱስ ባስልዮስም እንዲሁ ለእኔም አይሆንልኝም ለቅዱስ ኤፍሬም ነው አባቶች ሥልጣን ሳይኖራቸውና መፋቅ ይገለጥ ብለው ነው እንጂ ከካህን የሚጠበቅ ገን ጥል አይደ ሉ ነፍ ምስለ ዘከማሁ ወሰብአኒ ላም «ወኩሉ ነፍስ ይትጋባእ ላ ከይዛወጎ ይተሉ ፍጥረኑ ሁሉ እንደ እርሱ «ካለ ፍጥረት ጋራ ወዳጅ ይሆናል ሰውም የሚመስሰውጌ ይከተላል» እንዲል ሲራ ካህን በመዐርግ ከማይመስሉት ጋር ወዳጅነት መስርቶ ንቀትን ከሚያተርፍ ይልቅ ወታደር ከወታደር ሸማሄ ከሸማኔ ጋር አንድ አንዲሆን ካህን ከካህን ጋር በፍቅር ተወዳጅቶ በመንፈሳዊ ሕይወቱ ሊደጋገፍ ይገባል ይልቁንም ሃለመታ ናኗሙ ኃዉሥይሙ እርስ በአርሳችሁ ኃጢአታችሁን ተናዘዙ እንዲል ካህናት ለምእመናን ንስሓ ከመስጠት ባሻገር አንዱ ቂስ ለአንዱ ኃጢአቱን እየተናዘዘ እርስ በእርስ በመደጋገፍና በመገሣጸጽ የፍቅር አብነቶች መሆን ይጠበቅባቸዋል ያዕ ቅዱስ አትናቴዎስ በቅዳሴው ህኖኦ ታታሙ ወላኃ ሪይታሦ ጂታብጩሴሮ ብሃም ፖፍዳሓሩ በይፍሂሁሙ ፅዱ ፖዕ ጎሳሖ ካህናት ሆይ የእግዚአብሔር ብሩህን ዓይኖች አናንተ ናችሁ አርስ በእርሳችሁ አንዱ ከአንዱ ጋር ተያዩ» በማለት ካህን ከካህን ጋር በመንፈሳዊ ሕይወቱሊደጋገፍእንደሚገባ ያስረዳል ፋጻ ካዝ ዘወትር የሚሠዋውን ኅብስት በተራራና በኮረብታ በበረፃና በቆላ የተበተነ ሲሆን የሚስበስበውና አንድ የሚያደርገው አምላክ ከካህናቸ ወገን አሳቡ የተለያየውን አንድ ያድርገው አሜን። አርአያ ለመሆን እንጂ ካህንም ምናልባት የማይጠቅመውንም ቢሆን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ መንፈላዊ ነገር እስከ ሆነና አርአያ የሚሆንበት ነገር ካለ ሲፈጽመው ይገባል ሌላው ነጥብ ደግሞ ለሌሎች ማሰናከያን ላለመስጠት መጠንቀቅ ነው ቅዱስ ጳውሎስ «አገልግሎታችን እንዳይነቀፍ አንዳች ማሰናከያን አገሰጥም» እንዳለ ኛ ቆሮ ኔ ካህን ሆኖ ምእመናንን ለኃጢአት የሚገፋፋ ምግባርን ማሳየት መንጋን ካለመጠበቅ አልፎ በጎችን እንደ መግደል የሚቆጠር ነው ወደ መልካም መንገድ መምራት አለመቻል አንድ ጥፋት ሆኖ ሳለ ወደ ክፉ መንገድ መምራት የበለጠ ጥፋት ነው ካህኑ አደራ የተሰጠው ልጆቹን እየመራ ወደ እግዚአብሔር መንግሥት እንዲገባ አንጂ ወደ ሲኦል እንዲነዳ አልተሾመም በታሪክ ከራሳቸው አልፈው ለብዙዎች ጥፋት ምክንያት የሆኑ ብሎም ለቤተ ክርስቲያን ጠላት ሆነው ጠላት ያፈሩ ካህናት ተከስተዋልእእነ አርዮስ ንስጥሮስ መቅዶንዮስን የመሳሰሉት አርእስተ መናፍቃን ቤተ ክርስቲያን በክብር ያስቀመጠቻቸው እስከ ጵጵስና መዓርግ ጭምር የደረሱ ካህናት ነበሩ ይሁንና መንጋውን ካለመጠበቅም አልፈው ለብዙዎች ክህደትና በተኩላ እጅ መውደቅ ምክንያት ሆነዋል ዛሬም ድረስ የእነርሱ ክፉ እርሾ ምእመናንን የሚያቆስል ብሉም ለክ ቅዱስ ጳውሉስ ለቤተ ክርስቲያን እሾህ ሆኖ ህደት የሚዳርግ ሆኖ ቀርቶአል ዚሁ በኋላ ለመንጋው የማይራሩ ጨካኞች ቡባችሁ ደቀ መዛሙርትንም ወደ ኋላቸው ይስቡ ዘንድ ጠማማ ነገርን የሚናገሩ ሰዎች በመካከላችሁ እንደሚነሱ እኔ አውቃለሁ» ያለው እንዲህ ስላሉት ነው ሐዋ ከእነ አርዮስ በኋላም ቢሆን እስካለንበት ድረስ ከኑፋቄ እስከ በባዕድ አምልኮ ድረስ ጠልቀው እየገቡ ይሁዳ ከአይሁድ ጋር እንደተስማማ ከጠንቋዮች ከሥር ማሾች ቅጠል በጣሸሾች ጋር እየተባበሩና እየተወዳጁ ላዩ ሰንሰለት ውስጡ ዓውደ ነገሥት እንደሚባለው ባሕታዊ ስመ አጋንንትን እየጠሩ መተት እየመተቱ ቤተ ክርስቲያንን አለስሟ ስም አለግብሯ ግብር ያሰጧትና ምእመናንን ለክህደትና ለባዕድ አምልኮ የዳረጉ ካህናት ተነሥተዋል እንዲህ ያሉት በክህነት ስም እየነገዱ ለሥጋዊ ብዕል ሀብት የሚሮጡ ካህናት ምእመናን ታቦትን ከጣዖት ክርስቶስን ከቤልሆር ጸሎትን ከመተት ለመለየት እንዲቸገሩ ፍጽምት ቤተ ክርስቲያንን እንደ ርኩስ ነገር እንዲቆጥሩ ምክንያት ሆነዋቸዋል በላይኛው ስፍራ የሚጠብቃቸው ፍዳ ጽኑዕ ነው ሕዝብ ስቤ ገንዘብ ሰብስቤ ሰው አሳብራ ጥንቆላ አስከብሬ የልቤን ሠርቼ ኋላ ንስሓ ገብቼ ድጌ እሞታለሁ የሚል ዕቅድ ያላቸውንም ታሠግራ ነፍስ ሕዝብየ ወታሐይዋኑ ነፍስክን የሕዝቤን ነፍስ አጥምዳችሁ ነፍሳችሁን ልታድኑ። ዐጸህል ሊቀ ሐዋርያት ቅዱስ ጴጥሮስ ጌታችንን ለመያዝ ጭፍሮች በመጡ ጊ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥ ይ ፍ ኮ የሊቀ ካህናቱን ባሪያ ማልኮስን ዞር ሲቆርጥ ጌታችን ፉና ው ኻን ፆኞቹ ዝ ሊ ህና ሮ ታትገ ጊዜ ዕሳ ፇሃና ፉናሰ ብሉ ሰይፍ መገ ላከው ረድኡም ሂዶ «ግፀሩ ድኃ ሆኑ ተጽፎአል በትርጓሜው ላይ ደግሞ አንድ ቁም ነገር ፇዝቋፅሄሳ ሲለው «አሺ» ብሉ ገብቶ ቀድሷል ራልተፅ ካክ የገሠጸው መ እናገኛለን ቅዱስ ጴጥሮስ ሰይፉን የሰነዘረው የማልኮስን አንገት አገኝ ይህ አበምኔት ደህን መልሼኩኑ ብሎ ነበር ነገር ግን የካህን እጅ አያቀናምና ለአንገቱ የሰደደው ጽናትና ትፅግስቱን ለማየት ነው ለጆሮው ሆነ ይላል ከዚህ ማብራሪያ ካህን የጥል ሰው አለመሆኑን በማድረግ በመጀመሪያ አንድ ለመረዳት እንችላለን ለአባ ሙሴ መላኩ የእምነቱን ይሁንና ይህን ንግግር መነዛ ነገር እናነላለጌ አባ ሙሴ እንደ ኢትዮጵያዊነቱ ጥቁር ነውና በመልኩ የሟተቸት ሰዎች ነበሩ ጥቁረት ካህን ትዕግስትን ገንዘብ ማድረግ አለበት ሲባል ዱላ ከመማዘዝ እና ቅላት ወይም አፍአዊ ተክለ ሰውነት ለመንፈሳዊ አገልግሉት ብቻ ሳይሆን ክፉ ንግግርን ከመመለስ ቂም ከመያዝም ጭምር ነው በህ አይደሰም ለአገልግሉት የማይከለክል የአካል መጉደልንም እርሱ የእግዚአብሔር እንደራሴ ነውና ከየትም አቅጣጫ የሚመጣን ጨምሮ ሌሉች አፍአዊ ምክንያቶቹ መልክአ ነፍስን የነፍስ መልክን በደል በይቅር ባይነት እንደ አምላኩ ተሸክሞ ታግሶ መኖር ብቻ በሚመለከት አምላክ ፊት ከማገልገል አያግዱም ፍትሐ ይጠበቅበታል ካህን ቂም በቀል ቢይዝ ከሕዝባዊው ይልቅ ይጎዳልና ሥትም ኃሐመ ጋውረ ሥጋ ሊህ ጩሪ ወዓሕዱሐ ነውረሪ ሮውሪ በትዕግሥትና በአኮቴት ስድብና ጥቃትን እየተቀበለ በእግዚአብሔር ፊት ውዳታ የአካል ጉድለት ነውር አይደለም ነውርስ የነፍስ ነውር ሊቆም ያስፈልገዋል ሊቀ ካህናት ኢየሱስ ክርስቶስ እንኳን ንጹሐ ጢአት ነው» ይላል ስለዚህ እንዲህ ባሉ ምክንያቶች ትችት ባሕርይ ሆኖ ሳለ ስለ ሕዝቡ መዳን ስድብን ታግሷል የክርስቶስ አደፍርስስት ካህን ትዕግስተኛ መሆንን ከአባ ሙሴ ጸሊም ሊማር መልእክተኛ የሆነው ካህንም ቀሪይርሙ ፅጳሐ ይታቄያሩዕ ወድፇ ተ ቴቋዖ የሰደቡህ ስድብ በላዬ ወድቃብኛለች» እያለ ስለተሰጠው ማንኛውንም አይነት ከዴብንና ያልተገባ ሃን ይታ ሥልጣን መነቀፍንና መከራን መታገስ አለበትመዝ ለጊዜው እንደእሾህ ነው ኋላ ግን እንደ እሾህ አክሊል ሆና ዋጋን እዚህ ላይ ቅዱስ ሙሴ ጻሊምን እንደ አብነት መጥቀስ ሚያሳቸ ነሱና መታገስን አንተው ለቦብ ይኖርብፃል በአንድ ወቅት አባ ሙሴን አበምኔቱ ቀድስ ብሎ ረድኡን ሳክበት አባ ሙሴም እሺ ብሉ ሊቀድስ ልብሰ ተክህኖውን ለብሶ ከዚህም በተጨማሪ አባ ሙሴ አንዴ ቀድስ አንዴ መጽሐፉን ደግሞ ሲጨርስ ምጋ ደረ ብሉ እከምነቱ ረድኡን እትቀቋስም እያሉ ሲያጉላሉትና በመቱት ለከብሩ ሳይሳሳ ከትያርለ ጠየቀው ረድኡም «ው ነው ደፇም ጩረርኋፅ አለ ሦት ጊዜም እሺ ማለቱ ሌላ ቁምነገርን ያስጨብጠናል ቃብ አበምኔቱም ረድኡን ሂድና ለንፉ ቀ ደሃምፉ ማፇ አሥ መንፈሳዊ አገልግሎት የራስን ክብር ጥለው የስን ካክሹም ወደሙ ቆርሃቹ ብሰህ በጥፊ መቶታህ ዕወጣው» አለው ረድኡም በቡም ቢሆን ሊፈጽሙት የሚገባ እንደሆሃ ነውፅ በ የተባለውን በአባ ሙሴ ላይ አደረገና ወደ ከበምኔቱ ተመለሰ ገልግሉታችው የሚያስከፋፍ የሚያስቆጣ ነነር አለዚያም ለዎች አበምፄቱም ምጋ ፅ ብሉ ቢጠይቀው ገሥ አለው ይህን ና መነቀፍ ቢገጥማቸው በተቻላቸው አቅም ማ ሰ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ላለመስጠት እየጣሩ በጎ ሊሠሩ የሚመጣባቸውን ክፉ ነገር በመቀበል ስለ ስሙ የተጠሉና የተናቁ ይሆኑ ዘንድ የተገባቸው ሆነው ከለ ተቆጠሩ አምላክን እያመስገኑ መኖር ይጠቅማቸዋልሐዋ ፀ ትሩረፋትኘ መስማመድ ብዙ የተስጠው ብዙ ይጠበቅበታልና ካህን በመንፈሳዊ ማዕረግ ከሁሉ ከፍ እንዳለ ያንኑ ያህል በመንፈሳዊ ትሩፋት በጾም በጸሎት በስግደት በምጽዋት በመንፈሳዊ ግብር ሁሉ የቀደመ መሆን ይጠበቅበታል በሐዋ «ወይዳሕዜኒ ዕፇዑ ረኃሪዕቃሙ ወሎታ መራሪያ ለመንጋውና ለራሳችሁ ተጠንቀቁ በማለት ካህን ለራሱ ካልተጠነቀቀ ለመንጋው እንደማይተርፍ አስምሮበታል ቅዱስ ጳውሎስ በሌላም ስፍራ ነፋስን እንደሚጎስም ሁሉ እንዲሁ አልጋደልም ነገር ግን ለሌሎች ከሰበክሁ በኋላ ራሴ የተጣልኩ እንዳልሆን ሥጋዬን እየጎስምኩ አስገዛዋለሁ ኛ ቆሮ ሀጳ በማለት ሌሎችን የሚያስተምር ካህን ራሱን ትሩፋትን ምግባርን ባያስተምር የተጣለ እንደሚሆን አስረድቷል ሐዋርያው እንዲህ ዓይነቱን ካህን የሌላ መምህር ራስህን አታስተምርምን። ምሕረት መንፈሳዊ» ማለት ክፉ ግብር በጎ ግብር መስሏቸው እየሠሩ ለሚኖሩት ለኃጥአን መራራት ማዘን ነው ማቴ ትዕ በመጽሐፍ «እርስ በእርሳችሁ ኃጢአታችሁን ተናዘዙ» ሆዕ ተብሎ የተነገረው ናዛዚው ካህን ከተነሳሒው ጋር በባሕርይ አንድ ሰለሆኑ መሆኑን ቀደም ሲል ተመልክተናል ስለዚህ ካህን በባሕርይ የሚመስሉትን ምእመናንን በደል ሲሰማ በባሕርይው ከእነርሱ ጋር አንድ መሆኑ እንዲራራላቸው ችግራቸውንም እንዲረዳ ያደርገዋል ለዚህ ነው ለመናንያን መናኒ ካህን ለሰብአ ዓለም ደግሞ ሕጋዊ ካህን ያገባ መምህረ ንስሓ እንዲሆናቸው የሚመከረው ካህ እንደ ምእመናኑ በነገር ሁሉ የሚፈተን በመሆኑ ለምእመናን ደካም ለራራ ይገባዋል በመራራቱም ኃጢአታቸውን ለመናሸዝ እንዲበረታቱ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ከ »ስን በማሻከር ፊትን በማጥቆር ነ ንን ተነሳሒያኑ ለመናዘዝ አቅም እንዲያጡ ጢአታቸውን ዋል ር ን በአንድ ወቅት አባ ፋቁኡል ለሚባል ካህን ከተናገረቸው ቃል የካህን አቀባበል በተነሳሒያን ላይ የሚኖረውን ተጽእኖ ልንረዳ እንቸላለን። ሳሳታ ድቋው ሙጓቱ ታሦሪምዖም ስለ ለላው በደል የማያዝን ጠቀሳ ይገባዋል» በማሰት ቅዱስ ዮሐንስ አፈወርቅ የተናገረውም ይህንኑ ነው ተግሣጽ መምህረ ንስሓ የልጆቹን በደል በሰማ ቁጥር ኀዘንንና ልመናን ማድረግ ይገባዋል ይህም ከሐዋርያት የተማርነው ነው ቅዱስ ጳውሎስ ሐዋርያ ከተግሣጽ ጋር እንባና ጸሎትን ስለ ምእመናን ያደርግ ነር « ነመ ሠፅዕፉ ፍመታ ሊኑታ ላበዎ ሐቂፉ ወመጓሰታ ሳሀረሙ ታሳይዕሙ ሦስሕመት ሌሊትና ቀን በእንባ አያንዳንዳችሁን ከመገሠጽ እንዳሳቋረጥሁ ኣእያሰባችሁ ትጉ» ብሎ የተናገረውም ለዚ» ነው ሐዋ ፖብ ዜናት ዊዊ ሌዮ ህና ምንም ምእመናን የኃጢአት ሲወድቁ እየገሠጹና ዘወትር ስለ ልጆቻቸው እየመከሩ ቢቤመልሱም በእግዚአብሔር ፊት ግን ይቅርታን ይለምናሉ ያማልዱማል በቀደመው ዘመን ርኅሩጉ እግዚአብሔር ሳይቀር እስከ መቼ ታለቅሳለህየ ብሎ እስኪቆጣው ቀብቶ ለሾመው የመንፈስ ልጁ ለንጉሥ ሳኦል ያለቅስ የነበረው ላሙኤል ነቢይ ለዚህ ምሳሌ ነው ፅሳሙ ሳሙኤል ሳኦል ትእዛዘ እግዚአብሔርን በማፍረሱ የሚገባውን ተግሣጽ የገሠጸው ቢሆንም ስለ አመፀኛው ንጉሥ ግን ማልቀሱና መለመኑን ግን አላቆመም ነበር ካህናትም በጥምቀት የልጅነት ሥልጣንን ለሾሙአቸው ምእመናን ማልቀሳቸው ይልቅ የተገባ ነው ምእመናን ከኃጢአት ሳይለዩ ምግባር ትሩፋትን ሳይሠሩ ሲኖሩ እግዚአብሔር በሥርዓተ ቤተክርስቲያን እንዲያወግዙ ባዘዘበት ገንዘብ እንኳን «መክሬ አስተምሬ ሃይማኖት እስካስይዛቸው ምግባር እስካሠራቸው ድረስ የዘንድሮን ተዋቸው» እያሉ እንደ መላእክት የሚያማልዱና የንስሓ ጊዜን ማሰጠት የካህናት ሥልጣን ነው ሉቃ ቶፀ ትር ካህን ስለ ምእመናን በመጸለዩ የሚጠቀሙት ምእመናን ብቻ አይደሉም ካህኑም ጭምር እንጂ በያዕ «ከእናንተ የታመመ ቢናር የቤተ ክርስቲያንን ቀሳውስት ይጥራ ዘይትም ቀብተው ይጸልዩለት» በሚለው ኃይለ ቃል አንድም ዘይት የተባለ የካህናቱ ጸሎት ነው ዘይት የሚቀባ ሰው እጁን ሳይነካው እንደማይቀር ለምእመናን የሚጸልዩ ካህናትም ከሚጸልዩት ጸሎት ተጠቃሚዎች ናቸው። ካህን የእግዚአብሔር መልእክተኛ ነው እግዚአብሔር ደግሞ የሚንቀው ዘርና ወገን የለም ለቅዱስ ጴጥሮስ እንዳሳየው «በራእይ ሰማይ ተከናቶ በአራት ማዕዘን የተያዘ ታላቅ ሸማ የሚመስል ዕቃ ጠ ምድር ሲወርድ አየ በቪያውም አራት እግር ያሳቸውሁሉ አራዊትም በምድር የሚንቀሳቀሱት የስማይ ወፎችም ነበሩበት «ፊጥርፅ ይ ሃዕሳና ዳርጀሀ የሚል ድምጽ ወደ እርሱ መጣ ጴጥሮስ ግን ወታ ሀይ ለይሆጋም ዳ»ቆቻ ርሱዕ ዖሚነጸፀፍም ፆ በሰቾ ውቀምፍ ክለ ደግሞም ሁለተኛ ሺሉብሔር ያነዳውጋ ለንጾ ሥርሰውዕ የሚል ድምጽ ወደ እርሱ መጣ ይሀም ሦስት ጊዜ ሆነ ወዲያውም ዕቃው ወደ ሰማይ ተወሰደ ሐዋ የ ይህ ራእይ አንዳንዶች አለቦታው እንደሚጠቅሱት ለሌላ ታየ ሳይሆን የቅዱስ ጴጥሮስን አመለካከት ለማረም የታየ ነው በአራት ማዕዘን የተያዘው መጋረጃ በስራቱ ወንጌሳውያን የተጻፈች የወንጌል እንስሳቱም አእዋፍ የነቢያት የካህናት አራዊት የምዕመናነ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ በዘሀሸ አሕዛብ እንስሳት የምእመናነ እስራኤል ምሳሌ ናቸው «አርደህ ብላ ማለቱ «አሕዛብን አስቲምር ሲል ነው ሁሉም ሲያርግ ማየቱ እስራኤላዊውም አሕዛቡም ያመኑ ሁሉ በአንድነት መንግሥተ ሰማያት የመግባታቸው ምሳሴ ነው ይህን ሲያስረግጥም በቁጥር ላይ ለእኔ ግን እግዚአብሔር ማንንም ሰው ርኩስና የሚያስጸይፍ ነው እንዳልል አሳየኝ» በማለት ቅዱስ ጴጥሮስ ተናግሮአል ስለዚህ ቃለ እግዚአብሔርና መንፈሳዊ አገልግሎት የማይገባው ወገን ጎሣ የለምና ዘር ሳይለዩ አስተምሮና መክሮ ለመንግሥተ ሰማያት ማብቃት የመምህራን ኃላፊነት ነው ታራ ከምገባር ስሰመበዖየት ከምእመናን ወገን በጎዎች እንዳሉ ሁሉ ምግባራቸው ያልቀና መንፈሳዊነት የሌላቸው አለባበሳቸው አነጋገራቸው አኗኗራቸው ሁሉ ከሥርዓት የወጣ የሆኑ አሉ ካህናት የእነዚህም ሁሉ አባቶች ናቸውና ሳይጠየፉና ሳይንቁ ማስተማር አለባቸው የምእመናንን ሕይወት ማስተካከል የተቃናውን ብቻ ሳይሆን የተጣመመውንም ማቅናት የካህን ድርሻ ነው ጌታችን በወንጌል «ሕመምተኞች እንጂ ባለጤናዎች ባለ መድኃኒት አያስፈልጋቸውም ኃጢአተኞችን ወደ ንስሓ እንጂ ጻድቃንን ልጠራ አልመጣሁም» በማለት እንደተናገረ ማቴ በኃጢአት ድውያነ ነፍስ የሆኑትን መቀበልና ፈውስን መሸጠት የካህናት ሐላፊነት ነው ስለዚህ በበጎ ምግባር የጸኑትን ብቻ ሳይሆን በጎ ምግባር መብላት በመጽሐፍ ቅዱስ ትርጓሜ ማስተማር ተብሎ ይተረጎማል ለምሳሌ ጌታችን በዮሐዶ ሳይ እናንተ የማታውቁትየምበሳው መብል አለኝ ሲል ማስተማሩን መብላት ብሉታል በመጽሐፈ ኢሳይያስም ቅቤና ማር ይበላል ተብሎ የተጻፈው ብሉይና ሐዲስን ያስተምራል ተብሎ ይተረጎማል ኢሳ የበከ ሙጮሙጐር ክክ ጨመሙ የሌላቸውንም የጊዜው ድክመታቸውን ታግሰው በየውሀት መንፈስ ሲያቀኑ ይገባል ሐኪም ጤነኛችን ብቻ ካልሆነ በጣምታመሙትን አላክምም ካለ ሐኪምነቱ ትርጉም ያጣል። ሀብት ከተገባ እገደምን ሰማያት ሲሉ መከራን አንድ ካህን እየሔደ የሚጎበኘው ጠበል የሚረጨው ሲታመሙ የሚጠይቀው ሲሞቱ የሚያጽናናው ባለጸጎችን ብቻ ከሆነ ምእመናን ለካህናት ያላቸውን አክብሮት ይቀንስዋል ለድሆች ፊት እየነሣ ባለጸጎች ፊት የሚሽቆጠቆጥ ካህን ክብሩን እያዋረደ ነው ምንም ላይጠቀምም ክብሩን ያጣል እንደ አንድ ቂስ አንድ ባለጠጋ ታምሞ ለሞት ደርሶ ሳለ ይህ ካህን ከዚህ ሰው ሳይለይ ጎይ ለታምፇፇሃ ቻ ሀ ታናሃጅ እያለ ይወተውተው ነበር በዚህ ስዓት አንዲት ደፃ ባልቴት ልትሞት እንደሆነና ሥጋ ወደሙን እንዲያቀብላት መልእክት ይደርሰዋል ይሁንና ይህ ካህን «ኃሕዴታ ይሀ ያነፀረ ሐው ታ ሳሄዳጎታይ በማለት ይመልሳል በእግዚአብሔር ፈቃድ ይህች ባልቴት ሥጋ ወደሙን ተቀብላ በክብር አረፈችፁ ካህኑ ግን ደጅ የጠናው ባለጸጋ ምንም ሳይሰጠው ሞተ ከድካምም በቀር ያገኘው ነገር አልነበረም ነገር ግን ያጣው ክብርና የሚጠብቀው ቅጣት ብዙ ነው ተአምሩም ሲያበቃ «ወውእቱስ ቀሲስ አልቦ ዘረከበ ወኢምንተኒ ዘእንበለ ጻማ ወድካም ይህስ ካህን ከድካምና መከራ በቀር ምንም አላገኘም ይላል ተኢማር ጸጵ ካህን በገንዘብ ብቻ ሳይሆን በምድራዊ እውቀትና በሥልጣን ከፍ ያሉ ሰዎች ቢገጥሙት ከክህነት የሚበልጥ ክብር የለምና ከትሕትና ባሻገር በበታችነት ስሜት ሊሽቆጠቆጥና ማዕርጉን ሊጥል አይገባም ክብሩን አዋርዶ ቢቀርባቸው ይወድዱኝ ያላቸው ይንቁታል በሥጋዊ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ወፀዋጆመ መቁ ሦስስትትችሽ ን ነገር የከበሩ ሰዎችን ካህኑ እንደማንኛውም ምእመን ሊመለከታቸው ያስፈልጋል ለምድራዊ ሀብትና እውቀት የተጋነነ አድናቆት ያለው ካህን በእርሱ አባትነት የንስሓ ልጁ መኩራት ሲገባው እርሱ በንስሓ አባትነቱ ኮርቶ «ኃፅ ለዳሶ ይጓኔ ሐሯ ንስሓ ልጅ ጎውኃ እስኪል ይደርሳል ይህም ክብርን አለማወቅ ነው ካህኑ ሲማር የኖረውን የቤተ ክርስቲያን ትምህርት ዝቅ እያደረገና እየተቆጨ ምድራዊውን የምእመኑን እውቀት እያደነቀ የሚናገር ሲሆን አድማጭ ክህነትን ንቁ አንዲመለከት ያደርገዋል ከዚህም አልፎ ምድራዊ ክብር ያላቸውን ሰዎች በሆነ ባልሆነው የሚያወድስና የሚመርቅ ጻድቁ ትልቁ። » ብሎ እምነታቸውን ለማወቅ ጢሞቴዎስን ወደ ተሰሎንቄ ምእመናን እንደላከ «ጸድቅ ሰእንስሳው ነፍስ ይራራልና» አባግዕ ምእመናንን የሚመራ እረኛ ካህን የሚያሻቸውን አውቆ በየጊዜያቱ የሚያስተምር የሚመክር ሊሆን ይገባል ምሴ ተኛ ሰው ሲያድን ቢደክምና ቸል ቢል ትጋቱ ሽቶበት ሊሞት አንድ ባለ መድኃኒት አንድን በሽ ቂት ሲሻለው ፈጽሞ ሳይድን መድኃኒት ማድረጉን ሦሉ ከንቱ ይቀራል በሽተኛውም ሕመሙ ካ ክሎኋበከጤውሙው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ብበዉጸህበአአጢርከክ ለ ለ ር ፍና ሌት ውክ ይችላል እንዲሁም መምህረ ንስሓ በደዌ ነፍስ በኃጢአት የተያዘን ምእመን በንስሓ ከመለሰው በኋላ መንከባከቡን ጀምሮ ቢተወው ያ ተነሳሒ ዳግም ወደ ቀደመ ግብሩ ይመለሳል ዳግመኛም ወደ ንስሓ የመመለስ አዝማሚያው የጠበበና ለመንፈሳዊ ሕይወት የሚኖረው ሥዕልም የተወሳሰበና አስቸጋሪ» የሚል ይሆናል ስለዚህ መምህረ ንስሓ ለተነሳሒው የማያቋርጥ ክትትልን ማድረግ ይኖርበታል ይ ጆርዓተ ቤተ ክርስቲያገን ማስከበርና ሳደፈሩ መገሠጽ ሠራዔ ሥርዓት ሥርዓትን የሠራ ኢየሱስ ክርስቶስ ለቅድስት ቤተ ክርስቲያን መመሪያ ይሆን ዘንድ የሰጠውን ሥርዓት ያስከብሩ ዘንድ ያቆማቸው ዐቃብያነ ሕግ ካህናት ናቸው መጽሐፍም «ካህናትን ስለ ሕጉ ጠይቅ» ይላል ሐጌ ጳ መምህራነ ንስሓ ካህናት ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያንን ማክበርና ምእመናን እንዲያከብሩ ማስተማርና መከታተል አለባቸው ካህን ምእመናን ሥርዓትን ሲጥሱ ዝም ብሎ መመልከትም ሆነ እንዲያፈርሱ ማደፋፈር የለበትም ለምሳሌ በፍትሐ ነገሥት ላይ ከቀሳውስትና ከዲያቆናት ወገን አንዱስ እንኩዋን ተደፋፍሮ ከደሟ ያልነጻቸውን ሴት ሥጋ ወደሙን ያቀበላት ክመዓርጉ ይሻርኔ የሚል ቃል ተጽፎ ይገኛል ፍነአ ኢ እያወቀ የሚ ያልና ካህን እንደሚቀጣ ለመረዳት ይቻላል መምህረ ንስሓ የሆኑ ካህናት አንዳንድ ጊዜ ለልጆቻቸው ካላቸው በጎ ምኞትና ቶሎ ፍሬን ለማግኘት ከሚኖራቸው ጉጉት ለሥ ጋ ወደሙም ሆነ እንደ ተክሊል ላሱ መንፈሳዊ ምሥጢራት ገፋፍተው ያለ እውቀት አንዲገቡ ሊያደርጓቸው ይችላሉ ይህ ግን ተገቢ አይደለም ሰያለሰለሱ መዝራት ፍሬ እንደማይሰጥ ሳያስተምሩ መንፈሳዊ ምሥጢራትን ማስፈጸምም መንፈሳዊ ፍሬን አያስገኝም ለምሳሌ ምአመናን ስለ ሥጋ ወደሙ ምሥጢር ሳይረዱ ሥርዓቱንም ሳያውቁ ቢቀርቡ ዕዳ ሊሆንባቸው ይቸላል ሥጋ ወደሙን ለመቀበል በመጡ ጊዜ ለታጎቀ ለዳራሻጃ ፅዴ ፉጋ ያወይ መጩመኞ ጠፓፖታፇ ጨድጋ እንዳይሉ ኅብስቱ ተለውጦ ሥጋ ወልደ እግዚአብሔር ደሙ ተለውጦ ደመ ወልደ እግዚአብሔር እንደሚሆን ሊያስተምራቸው ይገባል «የጌታን ሥጋ ስለማይለይ ለራሱ ፍርድ ይበላልና ይጠጣልምና» ኛቆሮ እንዳሰ ሐዋርያው ካህኑ ሳያስተምር ምእመናኑ የሚገባቸውን ቅድመ ሁኔታ እንደሚያሟሉ ሳያደርግ መንፈሳዊ ምሥጢራትን ልንደ ተክሲል ቁርባን ያስፈጸማቸው ምእመናን በኋላ የማይገባ ኑሮ ውስጥ ቢገቡ እንኳን ሳላውቅ ተገፋፍቼ የገባሀብት ነበር እንዲህ መሆኑን ባውቅ ናሮ አልገባበትም ነበርነ ሊሉ ይቸላሉ ካህናት የሥጋ ወደሙ አንሳዕቻች ናቸውና እንደቅዱስ ዲሜጥሮስ በቅተው ኃጥኡን ከጻድቁ ማሳየት ባይችሉ ምእመናን በንስሓ ታጥበው ምሥዉሩን ው አንዲየርቡ ማድረግ ይገባቸዋል መዓርገ ቅስና በሚሰጥ ጊ የሚገባቡኦ ቃል ናህኑ ለሥጋ ወደሙ የታመነ እንዲሆ ሐ ኑን በለጣይ ወደ ሕይወት ዛፍ የሚወሰደውን መንገድ ኣ በ መው በኪሩብ የሚመስለው ሲሆን እውነታኛው የቁወ። ሬቭጸ ሙ ሩዴፌ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጋና ደም የማይገባው ሰው እንዳቀበል ካህኑ የመስቀልን ሥ የታን ይህ ሲባል ማናችሁም ፈጽሞ ሰይፍ ይዞ መጠበቅ ሐላፊነቱ ነው ሥጋ ወደሙን አትቀበሉ እስከማለት እንዲደርሱም አይደለም መምህረ ንስሓ ርኅራቴን ማሳየትም ሆነ ምእመናንን ማቅረብ ያለበት ያልተሰጣቸውን መብት በመስጠት አይደለም ካህኑ በራሱ አስተያየት የሚሰጣቸው ከሥርዓት ውጪ የሆነ መብት መሰጠት የሚገባው ቢሆን ኖሮ በድካማችን የሚራራልን» የተባለለት ሊቀ ካህናት ክርስቶስ በሥርዓት ውስጥ እንዲኖር ባደረገ ነበር ሁሉን የሚያውቅ ፈጣሪ በሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን ከሠራው ውጪ ካህኑ «ለምእመናን የራራ»ኔ መስሎት መብት ቢሰጥ ግን «ፈጣሪ ዐቂይ ሐምዔመና ሃሃ ታ እንደ ማለት ነው እንግዲህ ካህን ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያንን ጥሶ የማይገባቸውን መበት ለምእመናን መስጠት አይገባውም አይችልምም ስንል ለምሳሌ ቅድመ ጋብቻ ሩካቤን መፍቀድ አጮኛሞችን ከተክሊል በፊት ባልተሠራ ሥርዓት ማማማል ተነሳሒያን የሚናዘዙትን ኃጢአት «ይሀቻማ ምኃደሮ ናታጋ አያሉ ኃጢአትን ቀላል እንደሆነ ማሳሰብ በመቅረጸ ምስል ዲዮ ካሜራ ሊቀረጹ የማይችሉ መንፈሳዊ ሥርዓቶችን ና ምስጢራትን እንዲቀረጹ መፍቀድ የመሳሰሉት ቀለል ያሉ ማሳያዎች ናቸው በምእመናን ዘንድ መንፈሳዊ ዝለትና ሥርዓትን መጣስ መመለከት ፍቶት መምህረ ንስሓ የሆኑ ካህናት ጠንከር አድርገው መ መብትና ግዴታ አለባቸው ካህናት የሚገሥጹቅ ምእመን ሥ ባለጸጋ ባለሥልጣንም ሊሆን ይችላል ይሁንና መክረውና መ መ መመመ መመጂመጂበዩዘጩበመዉ ገሥጸው ኮክፉ መንገድ ባይመልሉት ደሙን ከአጅህ እፈልጋለሁኔ ብሎ የሚጠይቃቸው አምሳክ አለና ሳይፈሩ ሊገሥጹ ይጎባል ሕዝ የ ተግሣጽ አልቀበልም ባይም ከሆነ አባትነትን አስክ መተውና ከደምህ ንጹሕ ነኝ እስከ ማለትም ወዳጅነትን ጥቅምን አጣለሁ ሳይሉ እስከ ማውዝም ሊዘልቅ ይችላል ተግሣጻቸውን ባይሰማ ጫማቸውን እያራገፉ «አኛ ደከምንላችሁ በአምቢተኝነታችሁ ቀረባችሁ» እንዳሉ ሐዋርያት ተመክሮ የማይሰማን ሰው በጊዜ ማሰናበት ይገባል ነቢይ ፆ ይሪርዕ ሎታ ሪሜሪረ ይጋረዕ የሚያርስ ሁልጊዜ ያርሳልን። ብሏል ካህን በሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን ውጪ ምንም ነገር ሲፈጽም ከተመለከተ ወኪልነቱ የቤተ ክርስቲያን ነውና ጠንክሮ መገሠጽ ሰሚ ካጣም እንደ ቅዱስ ጳውሉስ ከደሙ ንጽሕ ነኝ» ማለት ይገባዋል ሐዋ ቤተክርስቲያንን ባይሰማት እንደ አረመኔና ቀራጭ ይሁንልህ ማቴ ተብሎ አንጻ ተጻፈ የታ ክርስቲያን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ አባቶችን የማይሰማ ከሆነ ቤተ ክርስቲያንን አልሰማምና ከዚያ ሰው ጋር መተባበር አይገባም በፍትሐ ነገሥት ላይ «እኅትማማቾችን ወደ አገባ ሰው ሰርግ ቄሱ ለምሳ አይሂድ» የሚል ቃል ተጽፎአል ይህ ትእዛዝ ከላይ ሲታይ አንድን ድርጊት አስመልክቶ የተነገረ ቢመስልም በውስጡ ግን ብዙ መልእክት ያስተላልፋል እኀኅትማማቾችን ማግባት» በክርስትና የተከለከለ ነው ይህን የፈጸመ ሰው ጋብቻ ላይም መታደም ለካህን አይገባም ከዚህም አልፎ በጋብቻ ሥርዓት ላይ ሌሎች በርካታ የተከለከሉና መፈጸም የሌለባቸው ነገሮች አሉ እነዚህን የቤተ ክርስቲያን ትምህርቶች እያወቀ የሚጥስ ሰው ሰርግ ላይ መገኘትም ለህህን አይገባም ሰምሳሌ በሥጋ ወደሙ መፈጸም የሚገባውን የጋብቻ ሥርዓት ብዓለማዊ መንገድ ካልፈጸምን የሚሉ ምእመናን ሊናሩ ይችላሉ በዚህ ወቅት ካህኑ የሚገባውን ተግሣጽ ከተናገረ ወዲያ ባይሰሙት ትቶ መሄድ ይኖርበታል እንጂ ቻራ ይታ» ብሎ ከሰርጉ ታድሞ በ አይን ት መድረክ ጸሎት ሊያደርስ የሚቆም ሊሆን ለዚህ ታሪክ በቀጥ እንችላለን መምህር አርአያ የሚሆኑ አንድ አባትን ልንጠቅ መጣሪያ የሚወሱ ት ዘኢያደሉ ለገጽ» ባለው ሐዋርያዊ ሥላሴ ቤተሰብ የህ ፌ ። ሰዎች ያደረጉትን እየተናዘዙና እየተናገሩ ሐዋቿ ጌታችን ለቅዱሳ ኃጢእታቹውን ይቅር ያ ነገር ግን ያለ ኑዛዜ ይህ ር ዙም በደላቸውን በመናገር ካልገለጡ ህሪሃዬን ለኝ ሲሰጡ ይችላሉሃ ደግሞም ቅዱስ ቁበት ጸጋ ኣፆ ሠራ ሳይነገራቸው የሚያው የሰው ክፉ ሥራ ባይነገራ ሰጥ ሐዋርያት ሥልጣነ ክህነትን እ ቀርላቸዋል» ብሏል ች ሰብ አይደለም ኃጢአተኞኝ አውቀው ይቅርታን ሰሏራን እንዳወቀ ያላቸው ካህናት «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጨፎ ቢኖሩ እንኳን ሳይነገራቸው በጸጋ አውቀው ሥርየት በሰጡ «ልትድን ትወዳለህንክ ሳይሉና ፈቃድን ሳይጠይቁ ከመፈወስ ይቀጠርባቸዋል ነገሩም ንስሓ ጸጸት ሊስኝ አይችልም ፍትሐዊም አይደለም ስለዚሀ ሥርየተ ኃጢአትን ለማግኘት ራስን ለካህን በንስሓ ማሳየት ይገባል ጌታችን ከለምጽ የፈወሰውን ሰው «ሂድና ራስህን ለካህን አሳይኔ ማቴ ያለውን ቃል በዚህ ሥፍራም ልንጠቅሰው እንችላለን እርግጥ ነው ይህ ቃል የተነገረው በቀጥታ ኃጢአትን ለካህን ስለመናዘዝ አይደለም ከለምጽ የሚነጻ ሰው ወደ ካህን ሔዶ መንጻቱን እንዲያሳይ እና ካህኑም ደም እየረጨ ንጹሕ ነው እንዲለው በሙሴ ሕግ ሥርዓት ተሠርቶ ስሰነበር ነው ዘሌ ይህ ትርጉም እንዳለ ሆኖ ግን ይህ ታሪክ በምሳሌነት ይተነተናል በቀደመው ዘመን ለምጽ ከእግዚአብሔር ሕዝብ የሚለይ እንደነበረ እንዲሁ ኃጢአትም ከምእመናን ማኅበር የሚለየን የነፍስ በሽታ ነው ከዚህ ለምጽ ይህን ሰው ጌታችን እንዳነጻው ከአመጻ ሁሉ» ከኃጢአትም ሁሉ ሊያነጻን የሚቻለው መድኃኔዓለም ኢየሱስ ክርስቶስ ነው ከለምጽ የነጻውን ሰው ጽተፃል» የማለትን ሥራ ጌታችን ወደ ካህኑ እንዳስተላለፈ ከእርሱ የምናገኘውን የኃጢአት ይቅርታ የሚያውጁልንና እግዚአብሔር ይፍታህ» የሚሉን ካህናት ናቸው ይሁንና ከሥጋዊ የለምጽ ደፃ በነዓ ለ ት የምናወት ክርስቲያናች እህተ መን ከለምጽ የከፋ ኃጢአትን ጻጸ ኮማን ግሥቲ ለማያት የደባ በመጽሐፍ ቅላዕ ዌን ራሳችንን ለካህን እናሳያለን ሠ የሚቸሉ ተነሳሒያን ቅ ስስት ለላህን ሳይክ ለሐ ኩዶ ተ ቀኝ የተሰቀለው ግብሄዌ አ ስ ዱጥሮስ አና ክጌታ ቦ ብሎ መደምደም ሚደመው ግ ኛው ነገር ግን አልታቸሽ እንዳይናዘዝ የእግዚአብሔር ዓዱስ ዳዊት የሠራውን ኃጦ ነቧይ ናታን ኃጢአቱን በምሳሌ አሳም ር ታ አይደለም ኃጢአትን ለካህን መንገር ለእግዚ አስቀድሞ ነግርታል ስለዚህ በድያለሁ ከማለ አይችልም ጃሳሙጸ ቅዱስ ጴጥሮስ ጌታውን ከመንዱ በፊት ሦስት ጊዜ እንደሚክደው አስቀድሞ በሐዋርያቱ ፊት ነግርት ነበር ፈያታዊ ዘየማን ግን በዝርዝር ለመናዘዝ ሁኔታዎች ባፈቅዱለትም በአንዲት ዐረፍተ ነገር ኃጢአቱን ተናዝዚል «ስሰአደረግነው የሚገባንን እንቀበላለን ማለቱ ለተረገመው የመስቀል ሞት የሚያበቃ ኃጢአትን ሠርቹአለሁ ማለት ነውና ሉፉዶ ጓፅ ት ውጪ ምንምሊል በምን በስገዚስቭሒር ብቻ ከስኀናዘዝም በቤተ ክርስቲያን ትምህርት ኃጢአትን መናዘዝ በአፈጻጸም ደረጃ በአራት ይከፈላል የመጀመሪያው በጸሎት ለእግዚአብሔር መናገርና ይቅርታን በመለመን ነው ሁለተኛው በሥርዓቱ መሠረት በእግዚአብሔር ካህን ፊት የምናቀርበው ኑዛዜ ነው ሦስተኛው በኃጢአታችን ሰውን በድለን ከሆነ በበደልነው ሰው ፊት ሔደን ጥፋታችንን አምነን መናገር ነውማቴ አራተኛው ደግሞ ለራስ የሚደረግ ኑዛዜ ነው የጠፋውልጅ በእርያ መንጋ መዝል ሆኖ በረፃብ ሲሰቃይ ወደ ልቡ ተመልሶ የፊት ካብሩን የኋላ ኃሣሩን እያሰበ «እንጀራ የሚተርፋቸው የአባቴ ሙያተኞች ስንት ናቸው። ብ በምክረ ካህን ያለ ሰውም ኃጢአቱን ሲናዘዝ በተዋርዶ ቢሆንም ቀኖና ተቀብሎ በፈጸመ ጊዜ ግን ከሁሉ የሚበልጥ ይሆናል ያቺ ቅንጣት ዘር አድጋ የአእዋፍ መሥፈሪያ እንደሆነች በንስሓ የተመለሰ ሰውም ሰው ሁሉ መጥቶ ከእግሩ ሥር ወድቆ «ሰዕያኝ ለሦርሳኝ እስኪለው ድረስ ይክብራል ማቴ ወ ትር በመመለሱም ታላቅ መንፈሳዊ ኃይልን አምላክ ይሰጠዋል ኃጢአትን በግልጽ መናዘዝ የሕሊና ዕረፍትና መንፈሳዊ ፈውስ ነው ብሎም ከመንፈስ ቅዱስ ጋር አንድ የሚያደርግ ነው «ፓጎምኖ ኃግወ ፈውሰ መረዊ ውሉቱ ኃጢአትን ማመን መንፈሳዊ ፈውስ ነው እንዲል ኃጢአትን መታመን መንፈሳዊ ፈውስ ማግኘት ነው የመንፈስ መባሉም ሥጋዊ ተዛምዶ ከሥጋ ጋር እንደሚያዛምድ ከመንፈስ ቅዱስ ጋር ስለሚያዛምድ ነው ፍነገ የ ቀ በኑዛዜ ወቅት ተስሩ መቁረጥ ትዕቢትና መዘናጋት ንስሓ ከገባን በኋላ ደግመን ኃጢአት ብንሠራ ተስፋ መቁረጥና ሐክ ኃጢአትን እየተውን ለመፄድ መሞከር ንል ሰው ለ ነቱ ከወሸባ ቤት መታጠቢያ ቤት ገብቶ ው የመጣህ ብሎ አይደለም በንስሓ ኃጢአቱን በኑዛዜ ስናር ህ መኛ አይበድልም ማለት አይደለምፎ ስለዚህ ሓ በኋላ ተፈትነን በኃጢአት ብንወድቅ ተስፋ መጨ ሙም አንድ ሰው የለበሰው ልብስ ትንሽ ጭቃ ቢነካው መንካቱ ካክልቀሪ ብሎ ከጭቃታ አይለወስም የቆሸሸውን አካሉን ፈጥኖ ይታጠባል ሰውነቱ የቆሰለ ሰውም «ቀይ ትንሽ ያመርቅዝ በደንብ ይዳረስ አይልም ወዲያው ይታከመዋል አንዴ በኃጢአት ስንወድቅም ፈጥነን በንስሓ መታጠብ እንጂ ንስሓ ባለመግባት ለባሰ በደል መዳረግ የለብንም ሰው ወደ ቤቱ ለመመለስ የሚፈጀበት ጊዜ ከቤቱ የራቀውን ያህል እንደሆነ ከአምላካችን በኃጢአት ርቀን ስንፃይም መመለሱ እየከበደን በዚያው ልንቀር እንችላለን ስለዚህ እንደወደቅን መነሣት ይገባናል ኃጢአት በእሾህ ትመሰላለች እግዚአብሔር ሰአዳም ምድር ከአንተ የተነሣ የተረገመች ትሆናለች እሾህና አሜክላንም ታበቅላለች» ብሉ ሲረግመው በዕለተ ማክሰኞ ያልተፈጠረ እሾሀና አሜከላ ኖሮ እንዳዲስ ይፈጠራል ለማለት ሳይሆን ምድር የተባለ ሰውነትህ «ክፉ ምኛትንና ኃጢአትን» ታበቅልብሃለች ሲለው ነባር። » ኢዮ በማለት ጠቢቡ ሰሉሞን «ታጋ ደውድቀ ዳድቀ ወይታታዓ ወረፏፃጋጎ ይላነጎዞጆ ዕጳሳሱይ ጻድቅ ስባት ጊዜ ይወድቃል ይነሣማል ኀጥአን ሙ ህን ስንል ግን ንስሓንና የእግዚአብሔርን ቸርነት አንደ እየቆጠሩ ወደ ኃጢአት አውቆ መነከር ይገባል ለማለት ጋወተማመ አጠገናለሁ ብሉ መለበር እንደሌለ ንስሐ እገባለሁ ብሎም አይደሰም « ሥራት አይገባም» ማርይስ መጽሐፍ ቅዱስም «ስለ ን ሰ መግባትን አትፍራ የእግዚአብሔር ቸርነቱ ብዙ ነው በትን አት ላይ ኃጢአት አትሥራ» ይላል ሌራ ዌ ነገር ግን እያልክ በአብ አት ለመላቀቅና ብሎም የኃጢአትን ምንጭ ለማድረቅ አወ ይናርበታል ራስን ወደ ኃጢአት በሚመራ መንገድ ላይ ሠዮ ከኃጢአት መለየት አይቻልምና በተቻለ አቅም መሸሽ ያስፈልገዋል ኃጢአትን አንደ ጀብድ ቆጥሮ ዘና ብሎ መናዘዝ ጸጸት የ ኑዛዜ ነው «ስንቱን አየነው አይቆጨንም እያሉ በትዝታ ሐር እየዋኙ ኃጢአትን መናገርም ሆነ ኃጢአትን እያጣጣሙ የላ ሠርተው ወደ ካህን እየመጡ ነውርን እንደ ክብር እንደ ዘገባ ሠፖሪ ማቅረብ ኑዛዜ አይደለም አበው ካህናት ሠጃያዕቻ ና ገ ዕፍርድ እዳይጋ ታግሰው ኑዛዜያችንን ቢሰሙን እንኳ እ ብዎ እንደፈጸመ ሰው ኃጢአትን ሳንቃወም እየሠራን ልንመጣ የሠሩትን ሠርቶ «ለይጣን ፈተነኝ» ማለትም ርው ለን ረህ ራሱን ለኃጢአት ከሚመራ ሁኔታ ሳያርቅ በሰይጣን ከሰይጣን ይልቅ ራሱን በራሱ እየፈተነ ነው የሚያደርጉን በየዕለቱ የምንወድቅበትን ኃጢአት እ መትናል አዚህ ምክንያቶች በመለየት የኃጢአትን ምንጭ ወብትሽን ወሷልፍ» ተብሎ ላይ «ቤትሽንና የአባትሽን ቤት እርሺ ንጉሥ ጎመውን ቃል ለምእመናን ለእመቤታችን ቤተ መቅደስ መግባት የሚመረ ንጽሕናን የሚያሰጥ መተርጎሙንም ልናነሣ እንችላለን ክን ነውና ንስሓ የሚገባም ሰዎችን መተው ሳይሆን ግዛን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሰው ለበደል የሚመሩትን ሁኔታዎችንና ባልንጀራዎችን በመተጡ ኃጢአቱን ለመቀነስ መታገልና መወሰን ይኖርበታል ኃጢአትን በንስሓ ለመናዘዝ ቀጠር አያስፈልገውም ከዛሬ ነገ ክዘንድር ከርሞ ኃጢስቴን ለመምህረ ንስሓዬ ነግሬ የወዲያ ዓለም ቤቴን ሠርቼ ከፈጣሪዬ ታርቄ እሞታለሁ» ብሎ የሚያስብ ሰው ንስሓ ሳይገባ ከፈጣሪው ሳይታረቅ ንግድም ቢሉ ዘመቻም ቢሉ በፄደበት ግልድው ብሎ ሊቀር ሊሞት ይችላልና «የመዳን ቀን ዛሬ» መሆኑን አስተውሎ ቶሎ ከፈጣሪው መታረቅ ለክርስቲያን ይገባዋል ለንስሓ ቀጠርን የሚሰጥ ግን ከላይ እንደተገለጠው ምቹ ጊዜ ሳያገኝ ክፉ ሞትን ይሞታል «ምፉ ጋጥእ ፀዎፇ የኃጥእ ሞት የከፋ ነው» እንዲል መዝ ፅ ኑዛዚና ኝዙዙር ሴሳው በኑዛዜ ወቅት መወገድ ያለበት ደግሞ የራስን ኃጢአት ክኛ ሰዎች ኃጢአት ጋር ከዘመኑ ሁኔታ ጋር ተነሳሒው ራሱ ባክ መ ግብር ጋር ማነጻጸር ነው አንዳንዶች ሪት ዳኔ ሪቶ ኔ ሀዋ ደርፇ » እያሉ ለራሳቸው ይቅርታ በመስጠት ኑዛዜያቸውን በሚገባ አይፈጽሙምፎ ይሁንና መ መ መው መዬ መኣ መ ኣመ የኃጢአት ትልቅ ትንሽ የለውም ቅዱስ ዮሐንስ አፈወርቅ እንዲህ አለ «ጥቂት እንደ በደልክ አትንገረኝ ጥቂት በደልኩ አትበለኝ የኃጢአት ጠብዓዩ አንድ ነው ልዩነትየለበትም ይህንን የሚያስረዳ ነገር የጎልማሳ ገዳይና የሕጻን ገዳይ እኩል መሆናቸው ነው ብሏል አሥር በሮች ያሉት ቤት ውስጥ የሚኖር ስውዘጠኙን በሮች ዘግቶ አንዱን ከፍቶ ቢተው ሌባ በአንዲቱ በር ገብቶ ክኩተት እስከ ሽበት ከልጅነት እስከ እውቀት ያፈራውን ሀብቱንና ንብረቱን ይዘርፍበታል እንደዚሁም ሁሉ ብዙ ሕግጋተ እግዚአብሔርን በመጠበቅና ጥቂቶቹን ቸል በማለት አልጎዳም ማለት አይቻልም ንስሐ ከገቡም ኋላ ስላሰፈው ኃጢአት መጨነቅ አይገባም እግዚአብሔር ከዚህ የሚብስ እንዳይደርስብህ ኃጢአትን አትሥራ» ብሉ እንደተናገረው ስለወደፊቱ እንጂ ስላለፈው መጨነቅ አይገባም መጽሐፈ ቀሌምንጦስም ወኢትኩን ንሱሐ ላዕለ ዘጎለፈ ግብር «ባለፈው ሥራህ ንስሐ በገባህበት የምትጸጸት አትሁን ይላል ቅኛናና መገዚሳዊ ሥርዓቱ «ቀኖና» ማለት «መሥፈሪያ» ማለትሲሆን እንደየአገባቡ የተለያየ ትርዓሜን እየሰጠን የምንጠቀምበት ቃል ነው በምሥጢረ ንስሐ ካህት ተናዛዚው ያለበትን ደረጃ በማገናዘብ እንዲፈጽም የሚያዝዛቸው መንፈሳዊ ክንውናች ቀኖና ተብሎ ይጠራል ቀዋና ቅጣት ሳይሆን ሕክምና ነው ዓላማውም አንድን ሰው ለሠራው ኃጢአት እንደ ክፍያ እንዲሆን መቅጣትና መበቀል ሳይሆን ከኃጢአት እንዲላቀቅ የሜሰጥ መፍትሔ ነው ሐኪም ለበሸተኞቹ የሚሰጠው መደኃኒት እንዲመገቡና እንዳይመገቡ የሚስጠው መምሪያ የሚነግራቸው የአድርጉና የአታድርጉ ትእዛዛት በሚሉ በሸታኛውን ከየሽታው ለማላቀቅ የሚስጥ እንጂ ታማሚውን ለመቅጣት የሚደረግ አለመሆኑ ግልጽ ነው ካህኑም ለልጆቹ የሚሰጠው ቀናና ከዚህ አንጻር ሊታይ ይገባል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቀኖ ነው እንዚ ና በቀል ነው እንኳን ቢባል በቀልነቱ በኋ ንስሐ በገባው ሰው ላይ አይደለም ይ መታዘዛችሁም በተፈጸመች ጊዜ አለመታ ት ርያው ዘ ተዘጋጅተናል» እንዳለው ነው ዐፀቆሮ ቀሉ ል ይኸው ሐዋርያ እንደዚህ በሠራው ላ ፈርጄበታለሁ መንፈሱ ሰሶፍሱ በጌታ ቀ ተርን ም ን ትድን ዘንድ እንደዚህ ርዴ ነውኔ ብላል ዕፅኛ ሆን የሚሰጥበት ዓላማ ነፍስን ለማዳን እንደሆነ ያስረዳል ለሰይጣን እንዲሰጥ ፍርደ ነው» ነው ማለት ነው በቤተ ክርስቲያናችን ሥርዓ የተለ ነው ፍ ዳር ት ካህናት የሚሰጡት ቀኖና ስግደት ምጸጹዋት ከማኅበረ ና እንደሚቆጠርና ተቆ ችል ዉስ ት። ቀድሞ «ይሪጎ የሂሀኛው ዖሂይማኖኦ ፇለታዮቻ ቋሮረ ይሃሳ እየተባለ ይቆረጥ የነበረው ቃለ ተውኔት ዛሬ ያለ ከልካይና ያለ መሰቀቅ በአደባባይ መሰማቱ የሕዝቡን እና የአገልጋዮችን ለዘብተኝነት ተገን አድርጎ ነው ቦ ዛ ሰ ፌኖ አባቶችን ከማማት ባሻገር በግልጽ የሚሳደቡና የሚያቃልሉ ባህ ፋይዳ የሌላቸው መጻሕፍት ኦርቶዶክሳዊ ላህይ ላባ ነፃ ት መናኗቃጋ ቃጋቆ ያፉዎቻ ጎፆፉጋ ዖፉምታ ስብከቶች ኣዚ ልዩ ልዩ የመገናኛ ዘዴዎች እየተሰራጩ ከፍተኛ ተቀባይነትን ከካበበለህ መድረሳቸውም የትውልዱን የሥልጣነ ክህነት ግንዛቤ ውስጥ የሚያስገባ ነው እነዚህን መሰል ጽሑፎች ከየትኛውም መዱ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ አቅጣጫ ሆነን ብንመለከ የሚሰጡት ምንም ሰቸው ለምአመናን ጥቅም የለም አንዳንድ ሰባክያንና አገልጋዮች መድረክ ጋዮች በቅድስት በመጀመሪያ የ እየነቀፉ ሲያስተምሩ መኗ ይቁጠራል ምክንያ ቤት ህሌ ለማፍረስ እነ ላክ በበበ ይረጩ ጥበብ ኢየሱስ ክርስቶስ በቤቴ ነደል ካህናት ናቸውና ላህ ንን ብር ሠ ና ሮዒዘጃ ትር ታዲያ በክብር መዴረኳ ሳክ ሰባክያን በዐውደ ምሕረቷ ቆመው ከምለና ሽክ ለ ጊደገፍ አይደለም ከጉባኤ ባይውሉ ም ሜ ውም ያሰኝባቸዋል ለዚህ ተግባራቸው የ ተሽ የመጥምቁ ዮሐንስን የድፍረት ተግሣጽ ነው ወዛ ብሽ የገሠጸው የጉዳዩን ባለቤቶች በቀጥታ እንጂ ለማይመዘታናል ከ ጅሮ ለውም መታሰብ አለበት ክርስቲካ ሞክ ከዚህም አልፎ «ወዱቆሂ ፅመ ራጳዳዖ መረቃ ፊቱም እጃ መብረቅ ምስያ ነበር» ተብሎ የተነገረላቸውን ይላፇዚሌሐሮ ሬቻ ዳድ መገረቃ ዖሚነፈኗ ዕንፖ ርዕቷፖፖ ፇሮማዎቻ ጳጳሳትን ፍርፃትና መሰቀቅ በግልጥ በአደባባይ እስከ መዝለፍ መድዕ ዳሂዳጩሌረፇ ለቃመፍራታ ደሙ ያዎ ይፉ ርዕፊጋም መቻ ነው እርግጥ ነው በዚህ ድርጊት በአላዋቂዎች ዘንድ «ደረ ሠ ሰ ሰዖምው ሠራምው» የሚል ሙገሳና ስምን ማግኘት ይዞጻ ሆናል ነገር ግን መንፈሳዊ ዋጋን ማግኘት አይቻልም ምክህም ይ በየትኛውም የገድል መጽሐፍ አባቶች ካህናትን አቃሎ ቅደስናን ፆ የለምና ብ የሰባኪ ዓላማው ተወዳጅነትንና አድናቆትን ማትረፍ ደግሞም ኣከድ ማጮች ንገባ እንፈልጋለን ን እገሌ ታዋቂ ሰባኪ ነው በሚያሰኘው ስብከትና በሚያሰኘው ስብከት መካከል ከፍተኛ አለዋናው ቁም ነገር ራሱን ስባኪመምህር ማድረግ ትክክለኛው ዓላማ ነፍሳትን ማዳን ነውየተዋጣለት ሰባኪ ፍላትን ለእግዚአብሔር የሚያስባስበው እንጂ ከአድማጮቹ ስበው ሰባኪ አይደለም መንፈሳዊ ውጊያዎች አንድን በሽተኛ ከሕመሙ እንዲድን ሊያደርገው ውስጣዊ ሕመም እየመረመረ ነው እንጂ አይደለም ሰባኪውም ምዕመናንን ከኃጢአት ሚችለው በቃለ እግዚአብሔር ሕይወታቸውን የአባቶችን ኃጢአት በመንገር አይደለም ቤተ ችው ምእመናንን ለንስሓ እንጂ ለሐሜት ብሶትም ካለ በወንጌል አገልግሎት ወቅት ደ ምሕረትም የግል አ ይደሶም ብሖ ዶ ልዩነት አይደሶም የሚባለው ነ ውዳሴን የሚያሰባ አንድ ሐኪም የሚችለው የታማሚውን የሌሎችን በሽታ እየነገረ ሕመም ሊፈውሳቸው የ በመመርመር ነው እንጂ ክርስቲያን መድረኩን የሰጠ እንዲያበረታታ አይደለም ሊቆጣጠሩት የሚገባ ነው የቤተ ክርስቲያን ዐው አመለካከትና ስሜት የሚንጸባረቅበት አይደለም አባቶችን በመንቀፍና በአደባባይ በማዋሪድ መገሥጽ ጥቡዕ የሆኑ ተጋድሎን የፈጸሙ ለቅድስት ቤተ ክርስቲያን የቀኑ የሚመስላቸው የዋፃንም አሉ ነገር ግን አባቶችን ከመንቀፍ ራስን መንቀፍ የሚበልጥ ዋጋ አለው ይህ ማለት ግን የሚገባቸው መምህራነ ቤተ ክርስቲያን ከላይ እንደተገለጠው ካህናትን መገሠጽ የለባቸውም ማለት አይደለም ነገር ግን ተግሣጽ የሚደረገው ሊገሠጽ በሚገባው ካህን ፊት ለራሱ እንጂ ለማይመለከታቸው ለሌሎች በማወጅ የ ይህንን ማድረግ ቤተ ክርስቲያንን ሰድቦ ለሰዳቢ መስጠት ዑ የሸዋ ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ የነበሩት ብፁዕ አቡነ ጎርጎርዮስ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ኦርቶዶክሳውያን ተለራ ሌባውን በነጻ ለቅቀውታ ምን ያህል ገመና ከታች ርቀው ተካስሰው መጡ ይበሉን ወይእ የጊ ል ከእኝህ ደገኛ አባት የቤተ ክርስቲያን ሣ መሆን እንደሚገባቸው መማር ይቻላል ምእመናን ስለ አባቶቻቸው ስለ ካህናት መጸለሊ ያለ ካህናት የሚሆን ነገር የለምና ቅዱስ ዮሐንስ አባቶች የተለዩትን ሕዝብ «ንጉሥ ሌላው ሠራዊት መርከብ ይመስለዋል «ሠራዊት ያለ ንጉሥ ለሊቀ ጳጳሳት የተለየ ምዕመንም በሥርዓት አይጸናም ቀዛፊ የሌላት መርከብ እንደምትሰጥም አበው መምህራን ጳጳሳት ወራት ዘመን በዐ ከሕዝቡ ከለያቸው ሕዝቡ በነፍስ በሥጋ ይጎዳል በማለት ያብራራዋል ድርሳን ካብ በታሪክ ካህን አጥተው ቤተክርስቲያንን የሚያገለገል ቀድሶ የሚያቆርባቸው የሚያጠምቃቸው አጥተው እያነቡ ቬ ክርስቲያንን ይዞሩ የነበሩ ኢትዮጵያውያን እንደነበሩም አይዘነጋም። «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation