አንብቦ የመረዳት@amhbook1 (1).pdf

• word cloud

• Extraction Summary

መሯሪፉ ሯጋደሦ ያመጨሬሪሃም ዕራው መሪኃያታፖ ዖያፆጎፖውታ ዳታፖዎጽኦ ሪያፊልጳ ፇሐሪፅጋዎ ያሙራታ ምሕኖይ ያጎፇ ው ማውጫ ርዕስ ፌሑኀ ህቭ ምዕራፍ አንድመግቢያከዓዓከዓከከ ክክክ ከከከ ከ ምዕራፍ ሁለት ላይ ከተገለጸው የምሁራን ሀሳብ ጋር የሚስማማ ነው ከመጠይቁ የተገኘው ምላሽም ከሰነድ ፍተሻው ከጽሁፍ መጠይቁና ከቃለ መጠይቁ መረዳት እንደሚቻለው መማሪያ መጽሀፉየመምህሩ መምሪያና መርሃ ትምህርቱ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን እርስ በርሳቸው ተቀናጅተው እንዲቀርቡ እገዛ በማድረግ የመማር ማስተማር ሂደቱን ለመምራት ከፍተኛ አስተዋጽኦ እንደሚያደርጉ የተገኘው መረጃ ያብራራልይሁን እንጅ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን አቀናጅቶ ለመተግበር የሚያስችሉ ቢሆኑም በንባብ ክሂል ክፍለ ጊዜ የቀረቡት ተግባራትና የተሰጠው ጊዜ ግን ተግባራቱን ለመተግበርና ክሂሎቹን ለማዳበር የሚያስችል አይደለም በሃ በ ዘበዐከ።በ በ ከበልበ ሀፀ ርፀርፀእሰሀርልእ ሪወሪፆ ደሀ ቋ ወ ፍፀርዐጋሪ ዐ ያፖሠመ ረቋሪል በ ክበ ህብባበ ፀህከዘከ ርበሃ እዘ ነ ፀወዉዐገዕ ቋጦሪ ዞህዕ ቋሀ ዐ ዕፀ ዕዐዐዐፀሪዕ ፀ ከ።በ። ለመስህቦቻችን ከሚለው ርዕስ በታች ከቀረበው ምስል ምን ተረዳችሁ። ለከስዕሉ የተገነዘባችሁት ሀሳብ ምንድነው። የሀገር ምጣኔ ምዕራፍ አራት የሚከተሉትን ጥያቄዎችን ጥንድ ጥንድ ሆናችሁ በመለያየት በቃላችሁ መልሱ ከሚከተሉት ውስጥ በቫይረስ ብቻ የሚመጣ በሽታ የቱ ነው። ሀ የንጽህና ጉድለት ሐ ቫይረስ ለ የትንኝ ንክሻ መ ትንፋሽ ተግባር ለሚከተሉት ጥያቄዎች በምንባቡ መሰረት ትክክለኛውን መልስ የያዘውን ፊደል በመምረጥ ጻፉ ከቲቢ በሽታ ሙሉ በሙሉ ከተፈወሱት መካከል በመቶኛ ከፍተኛው ቁጥር የታየው በየትኛው ዓመት ነው። ሠ የቲቢ በሽታን መከላከልና መቆጣጠር ይቻላል ማለት ምን ማለት ነው። መጠይቁን በመሙላት ላደረጉልኝ ትብብር ምስጋናየ የላቀ ነው። የንባብ ክሂልን ለማስተማር ሲታሰብ ሌሎችም ክሂሎች ይከተላሉ። ቢገልጽልኝ ማረጋገጫ እኔ ከዚህ በታች ስምና ፊርማዬ የተጠቀሰው የድህረ ምረቃ ተማሪ ይህ ጥናት የራሴ ስራ መሆኑን እና በጥናቱም ውስጥ የተጠቀምኩባቸውን ጽሁፎች በሙሉ በትክክል የተጠቀሱ መሆኑን አረጋግጣለሁ ስም እመቤት እሸቴ ፊርማ አድራሻደብረ ብርሃን ዩኒቨርስቲየማህበራዊ ሳይንስና ስነሰብዕ ኮሌጅየኢትዮጵያ ቋንቋዎችና ስነጽሁፍ አማርኛ ትምህርት ክፍል።

• Cosine Similarity

የንባብ ትምህርት አስፈላጊነት አንብቦ የመረዳት ትምህርት አቀራረብ አንብቦ የመረዳት ጥያቄዎች ምንነትና ሲዘጋጁ ትኩረት የሚደረግባቸው ነጥቦችሣሣ ክክ አአአ እ ክክ ክክክ አአአ የጽህፈት ክሂል የጽህፈት ትምህርት አስፈላጊነትከ ክክክ ከከከ ከ ከ ከ ከ ከ ከ ከ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች ትስስርክክክክክክ ክክክ ክክክክክክክ ክክክ ክክክ ከአ ከክ ከ ከከከ ከከከ ከ አንብቦ መረዳትንና መጻፍን ክሂል በቅንጅት የማቅረብ አስፈላጊነት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማዳበር የሚረዱ ብልሃቶች የቀደምት ስራዎች ቅኝት ምዕራፍ ሦስት የአጠናን ዘዴ የጥናቱ የመረጃ ምንጮችሥሥሥሥ ጋ ንን ከ ን ከ ከ ከ ከ ን ከአ ከከ የናሙና አመራረጥሣአአአክክክክክአክ ክክክ ክክክ ከከ አ ከ ከ ከ አ ከ ከ ከከከ ከ ከህህህክ የጥናቱ ክልል አመራረጥሥሣሣ ክክክ እክ ከከ ከከከ ከከከ ከከ ከከከ ከከከ ከ ከከ የትምህርት ቤቶች ናሙና አመራረጥሣከከከ አመራረጥሥሣ ክክ ክእ ክክ ከ ከከክ ክክክ ከከከ ከአ ከከ ከከ ከከከ ከህ አመራረጥሣሣክ ከ ከ ከ ከከዓዓ የመጽሀፉ አዘጋጆች አመራረጥ ከ ከ ከ ከ ተ አ አ ን የመረጃ መሰብሰቢያ መሳሪያክክ ክክ ክክ ክአ ክክ ክክ ክክ ክክ ክክ ክክ ክክ ከ ከ ከክ ሰነድ የመረጃ አለያየትና ለትንተና ዝግጁ ማድረግዓዓዓዓዓኀኀ» የመተንተኛ የተትንተናው ምዕራፍ አራትየመረጃ ትንተና እና የውጤት ማብራሪያከከ የመረጃ ትንተና ብብፈፌ ፈፈፈ ከ ከ ን ን ከ ከ ከ ከ ከ ንህ ህህ ህከ ዘህ ዓቱ የመጽሐፉ አጠቃላይ ዳራ ሣ ክክክ ከከክ ክክክ ከ ክክክ ከከከ ከከ ከከ ከከከ ከ ከ ከ ከ ከ የተተኳሪ መምህራን ዳራዊ መረጃሥሥፕጀፖሣ ክክክ ክክክ ክክክ ከከከ ክክክ ክን ን ንእን ከክክክ ክክክ በመማሪያ መጽሐፉ የተካተቱ የንባብ ክሂል ይዘቶችና መልመጃዎች አቀራረብኀኢክክክ ክክክ ክክክ ከክ ከከ ከ ከአ ከ አ ከ አ ከከከ ከ ከከ ህ አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች አቀራረብ ትንተና አንብቦ የመረዳት ትምህርት የይዘቶች አቀራረብ ትንተና በመጽሀፉ ውስጥአንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብኀኀዓክክዓክ ክክክ ክክክ ከ ከ ከከ ከ ከ አ ከ ከአ ከ ከ ከከከ ከከ ከ ከህ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን በቅንጅት ማስተማሪያ እንዲሆኑ የተዘጋጁት መልመጃዎች ግምገማ ከ ከ እ ከ ከ ከ ከ ከ የማስተማሪያ መሳሪያዎቹ ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ያላቸው የመርሃ ትምህርቱ አጭር መግለጫ ያላቸው ግንዛቤሑሑሑሠሠሠ ከ ክክ ክክ ክክክ ከከ ከከ ከክ ከ ከከ ከ ከ ከ መምህራኑ የማንበብና መጻፍ ክሂሎች ክሂሎች አቀራረብ መምህራን አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶችና ስልቶችክክክክክክክክክክክክክክክሓክክ ፌርፌር ን ህህ ፊክ የውጤት ማብራሪያሠሠሠሠክክክሠክሠሳክ ክክ ከ ከ ምዕራፍ አምስትማጠቃለያና አስተያየትኸክክክክክክክከክከ ክክክ ክክ ከክ ከክ ከከ ከከ ከ ዋቢ ጽሑፎች አባሪ አንድ ቅድመ ንባብ ብ ከ ይ ይ ይ ከ ከ ህህ ከ አባሪ ሶስት ድህረንባብ አንብቦ መረዳት ጥያቄዎች አባሪ አራት የጽሁፍ መጠይቅ ከ ከ ከ ከ ከ ከ ደ ደ እ ክዜፊፊፊዱ እ አባሪ ስድስት ቃለመጠይቅ የሰንጠረዥ ማውጫ የሰንጠረዥ መለያ ቁጥር አርዕስት ገጽ ሰንጠረዥ የጽሁፍ መጠይቅ ስለሞሉ መምህራን የተገኘ አጠቃላይ ሰንጠረዥ በመጽሐፉ ውስጥ የተካተቱ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎች ሰንጠረዥ ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂል ማስተማሪያ እንዲሆኑ የተዘጋጁት መልመጃዎች የትምህርቱን አላማ የማሳካት ብቃታቸው ሰንጠረዥ በመጽሀፉ ውስጥ የሚገኙ የአንብቦ መረዳት መልመጃዎች መመሪያ አቀራረብኅዓዓከዓክ ክክ ክ ክክክ ከከከ አ ከከከ አ ከ ከአ ከከከ ከ ከክክክ ሰንጠረዥ የአንብቦመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር የቀረቡት መልመጃዎች የተማሪዎችን ልዩልዩ ሁኔታዎችን ትኩረት ያደረጉ ስለመሆናቸው ከ ከ ከከ አ እ አክ ሰንጠረዥ በመጽሀፉ ውስጥ የሚገኙ ጠቅላላ አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች ሰንጠረዥ መልመጃዎቹ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅ ለማስተማር ሰንጠረዥ የክፍለ ጊዜያቱ ይዘቶች አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ያላቸውን እገዛ ለማወቅ ከምልከታ የተገኘ ሰንጠረዥ የመምህራንን የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ለማወቅ ከምልከታ የተገኘ ሰንጠረዥ መምህራን የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶችና ስልቶችን ለማወቅ ከምልከታ የተገኘ አጠቃሎ ለከከጸርእ የዚህ ጥናት ዋና ዓላማ የነበረው በሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ ውስጥ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጆታዊ የይዘት አቀራረብን መተንተን ነውይህን ዓላማ ለማሳካትም በሰነድ ፍተሻበጽሁፍ መጠይቅና በቃለ መጠይቅ መረጃዎች ተሰብስበዋል የጥናቱን መረጃዎች ለመተንተን ገላጭ የመረጃ መተንተኛ ስልት በተግባር ላይ ውሏል የተሰበሰበው መረጃ በአግባቡ ተደራጅቶ ትንተና ተደርጎበታልከመረጃዎቹ የተገኙት ውጤቶች የሚያመለክቱት አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን የሚመለከቱ ይዘቶች አቀራረብ ለመማር ማስተማሩ ሂደትም ሆነ ለተማሪዎቹ ልምምድ አመቺ መሆናቸውን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን የሚመለከቱ ይዘቶችና መልመጃዎች አቀራረብ የተማሪዎችን ደረጃዕድሜና ችሎታ እንዲሁም ዳራዊ እውቀታቸውን ከግንዛቤ ውስጥ ያስገቡ መሆናቸውንየመማሪያ መጽሀፉ አቀራረብ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች በተቀናጀ መልኩ እንደተዘጋጁና የማስተማሪያ መሳሪያዎቹ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን አቀናጅቶ ለማስተማር እገዛ እንዳላቸው የጥናቱ ውጤት ያመለክታልበአንጻሩ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን የሚመለከቱ መልመጃዎች አቀራረብ ለትምህርቱ ከተመደበው ሰዓት ጋር ያለመጣጣም ችግሮች መኖራቸውንአልፎ አልፎ ስለ መልመጃዎቹ አሰራር ሙሉ መረጃ የማይሰጡ መመሪያዎች በመጽሀፉ ውስጥ መካተታቸውን የጥናቱ ውጤት አሳይቷልከዚህም በተጨማሪ አብዛኛዎቹ መምህራን ስለማንበብና መጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ እውቀቱ ቢኖራቸውም ትኩረት ሰጥቶ አቀናጅቶ በማቅረብ ረገድ አፈጻጸማቸው ዝቅተኛ መሆኑን የጥናቱ ውጤት አመልክቷልበአጠቃላይ በመጽሐፉ ውስጥ በሚገኙ የአንብቦ መረዳት መልመጃዎች አቀራረብ ላይና በመምህራን ቅንጅታዊ አተገባበር ላይ የሚታዩ ችግሮችን ለመቅረፍ የሚያስችሉ ስልቶች በመፍትሄ ሀሳቦች ስር ተጠቁመዋል ምዕራፍ አንድ መግቢያ በዚህ ምዕራፍ ውስጥ የጥናቱ ዳራየጥናቱ አነሳሽ ምክንያትየጥናቱ አላማየጥናቱ ጠቀሜታየጥናቱ ወሰንና የቃላትና ሀረጋት ጽንሰ ሃሳቦች አጠቃቀም ብያኔዎች በቅደም ተከተል ቀርበዋል የጥናቱ ዳራ የቋንቋ ትምህርት ዋና አላማ ተማሪዎች እየተማሩት ባለው ቋንቋ እውቀት እንዲኖራቸው ማድረግ ብቻ ሳይሆን አራቱን የቋንቋ ክሂሎች ብቃት በማዳበር እንዲግባቡበት ማድረግ ነውይህን ለማድረግ ደግሞ የመማሪያ መሳሪያዎች ሚና ከፍተኛ ነው ስለ ቋንቋ ትምህርት ሲነሳ ቁልፉን ቦታ የሚይዙት የመማሪያ መሳሪያዎች መሆናቸውን በተለያዩ ጊዜያት በቋንቋ ትምህርት ዙሪያ ጥናታቸውን ያደረጉ ተመራማሪዎች ዕጠጪጠ ርሀበበበ ዕበከ እና ኮርከ ገልጸዋል የማስተማሪያ መሳሪያዎች የምንላቸው ስርዓተ ትምህርትመርሃ ትምህርትየተማሪው መማሪያ መጽሀፍና የመምህሩን መምሪያ ያጠቃልላል እነዚህም መሳሪያዎች የቋንቋን ትምህርት ሂደት የተሳካ እንዲሆን የሚያግዙ የትምህርት መሳሪያዎች ናቸው የማስተማሪያ መሳሪያዎችን ዝግጅት በተመለከተ ምሁራን እንደሚከተለው አብራርተዋል ተስፋዬ የቋንቋ ማስተማሪያ መሳሪያዎች የሚባሉት ሆን ተብለው ለቋንቋ ማስተማሪያነት የተዘጋጁት ወይም የተመደቡት ብቻ ናቸው ሆን ተብለው ለቋንቋ ማስተማሪያነት የተዘጋጁት ለአንድ የተወሰነ ክፍል እንዲያገለግሉ ስርዓተ ትምህርቱን ወይም የክፍሉ ተማሪዎች ሊኖራቸው ይችላል ተብሎ የሚገመተውን ችሎታ መሰረት በማድረግ ለማስተማሪያ ተብለው የሚዘጋጁ ናቸው በማለት ገልጸዋልእንዲሁም ክርከ ልበ ክ በበኩላቸው የቋንቋ ማስተማሪያ መጻህፍት የቋንቋ መማር ማስተማር ሂደትን የሚመሩየቋንቋ ትምህርቱን መነሻና መድረሻ የሚጠቁሙየተለያዩ ይዘቶችን በምሳሌ አስደግፈው የሚያቀርቡመልመጃዎችንና የተለያዩ ተግባራትን በማቅረብ ተማሪዎችን እንዲለማመዱ የሚያደርጉ አጠቃላይ የመማር ማስተማር ሂደት እንቅስቃሴ መረጃ የሚሰጡ በመሆናቸው በጥንቃቄ ሊዘጋጁ እንደሚገባቸው ገልጸዋል ቋንቋን ለማስተማር ሲታቀድ የተለያዩ የማስተማሪያ ዘዴዎችና ስልቶች አብረው ይነሳሉ ይህም እንደ ትምህርቱ ዓላማና ግብ እንዲሁም በዘመኑ እንደነበረው የቋንቋ ፍልስፍና መሰረት የተለያዩ የማስተማሪያ ዘዴዎች በተለያዩ ምሁራን ሲነደፉ ይታያሉ ከእነዚህም ውስጥ ክሂሎችን አቀናጅቶ ለማቅረብ የሚያግዘው ተግባቦታዊ አቀራረብ የቋንቋ ትምህርት በሚፈለገው ሁኔታ ግብ እንዲመታ ያግዛሉ ተብለው ከተጠቀሱት አቀራረቦች ውስጥ አንዱ ነው ዘ ህፀ ተማሪዎች የሚማሩትን ቋንቋ እንዲያጎለብቱ ለማድረግ በጥንቃቄ የታቀደ የቋንቋ ትምህርት ያስፈልጋልይህም የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ በአግባቡ ማስተማር የሚያስችል የአቀራረብ ስልት መርጦ ተግባራዊ ማድረግን ይጠይቃል በቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ ውስጥ የሚቀርቡት ይዘቶች ከሚኖራቸው ዋና ዋና አላማዎች መካከል አንዱ የተማሪዎችን የቋንቋ ክህሎት ብቃት ማጎልበት ነውበመሆኑም ክሂሎች እንደ አይነታቸው በተገቢ መንገድ ተቀናጅተው ለተማሪዎቹ ተስማሚ በሆነ መንገድ መቅረብ እንዳለባቸው ርሀበበዘ ነሃሃቨከ አስረድተዋል በቋንቋ ትምህርት ከሚቀረፁት ዓበይት ዓላማዎች ውስጥ አንዱ አራቱን የቋንቋ ክሂሎች ማዳበርና ማጎልበት ሲሆን ከቅርብ አመታት ወዲህ በቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ላይ ከፍተኛ ትኩረት እየተደረገ መምጣቱን ሃ ገልጸዋልየቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ምንነትን አስመልክተው ምሁራን እንደሚከተለው ገልጸዋል የቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ማለት በቋንቋ ክሂሎች አቀራረብ ወቅት አንዱ ክሂል ሲነሳ ሌላው ክሂል ተከትሎ የሚነሳ በመሆኑ ተያያዥነት ያላቸውን የቋንቋ ክሂሎች በማቀናጀት ማስተማርን የሚመለከት ነው ሃህከ እና እሀበህከ በ ከጺህ ከምሁራኑ ሃሳብ እንደምንረዳው የቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ማለት በአንድ ክፍለ ጊዜ ውስጥ ከአንድ በላይ የሆኑ ክሂሎችን በማጣመር ወይም አንዱ ሲነሳ ሌሎቹ አብረው እንዲነሱ በማድረግ እንዲተገበሩ የሜደረግበት ዘዴ ነው የአማርኛ ቋንቋ ትምህርት ከሚሰጥባቸው ዓላማዎች መካከል አንዱ የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን ማዳበር የሚል ነው ይህ አላማ ከግብ ሊደርስ የሚችለው የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳት እና የመጻፍ ችሎታን ያዳብራሉ ተብለው የሚሜካተቱ ይዘቶች በተገቢው መንገድ ተቀናጅተው ሲቀርቡ ነውተማሪዎች በታቀደው ይዘት ተጠቅመው በተደጋጋሚ መለማመድ ሲችሉ የታሰበው ግብ ሊገኝ ይችላል ስለዚህ በማንበብ እና በመጻፍ ክሂሎች ቅንጅት ላይ ጥናት ማድረግ እና አቀራረቡ እንዲሻሻል ማድረግ ጠቀሜታው ከፍ ያለ ነው ሞገስ ባደረጉት ጥናት ጀሀእጺን ዋቢ አድርገው እንደገለጹት በዎቹና በዎቹ ዓመታት ማንበብና መጻፍ በሙያ ተኮር ሀፎር። የሚሉት ጥያቄዎች ተነስተዋል የጥናቱ አላማ የዚህ ጥናት ዋና ዓላማ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ስር ለመጀመሪያ ደረጃ ሁለተኛ ሳይክል የክፍል ደረጃ ተዘጋጅቶ በዓም ስራ ላይ በዋለው የሃኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጻሀፍ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ምን እንደሚመስል መመርመር ነው ይህንን አብይ አላማ ከግብ ለማድረስ የሚከተሉት ዝርዝር አላማዎች ተካተዋል ሩ በመማሪያ መጽሀፉ ውስጥ የቀረቡት አንብቦ የመረዳት ይዘቶች የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር በሚያግዝ መንገድ መቅረባቸውን ወይም አለመቅረባቸውን መመርመር ሩ በመማሪያ መጽሀፉ ውስጥ የቀረቡ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን የሚመለከቱ ይዘቶችና መልመጃዎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ምን እንደሚመስል መመርመር ሩ የማስተማሪያ መሳሪያዎቹ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን እንዴት እንዳቀረቧቸውና መምህራን ክሂሎችን አቀናጅተው እንዲያቀርቡ ድጋፍ ማድረግ አለማድረጋቸውን መመርመር ሩ መምህራን ስለማንበብና መጻፍ ክሂሎች ታስቦበትና ታቅዶበት ለሚከናወን ቅንጅታዊ አቀራረብ ያላቸውን ግንዛቤ ነቅሶ ማውጣት ሩ የአማርኛ ቋንቋ መምህራን አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን አቀናጅተው ለማስተማር የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶች ምን እንደሚመስሉ መመርመር የሚሉት ናቸው የጥናቱ ጠቀሜታ ይህ ጥናት በአንብቦ መረዳት እና በመጻፍ ክሂሎች መካከል ያለውን ቅንጅታዊ አቀራረብ መገምገም እንደሆነ ቀደም ብሎ በዓላማው ላይ ተገልጸልስለሆነም ይህ ጥናት የሚከተሉት ጠቀሜታዎች ያስገኛል ተብሎ ይታመናል ሁ» ለመምህራንበመጻሀፉ ውስጥ የቀረቡ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን የሚመለከቱት ይዘቶችና መልመጃዎች አቀራረብ ምን እንደሚመስል ስለሚገመግም መምህራን የሚያስተምሩበትን መማሪያ መጻሐፍ እንዲገነዘቡት ስለሚያስችል ጠቀሜታ ይኖረዋል » ለመማሪያ መጻሕፍት አዘጋጆችጥናቱ ክሂሎች በምን መልኩ ተቀናጅተው መቅረብ እንዳለባቸው ስለሚያጠና ምናልባትም ለመማሪያ መሳሪያ አዘጋጆች የመረጃ ምንጭ በመሆን ሊያገለግል ይችላል ሁ ለጥናት አድራጊዎች ወደ ፊት ይህን መሰል ርዕሰ ጉዳዮች ላይ ጥልቅ ጥናት ለሚያደርጉ አጥኝዎች እንደመነሻ ሆኖ ያገለግላል የጥናቱ ወሰን ይህ ጥናት ከቦታ አኳያ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በቦሌ ክፍለ ከተማ በሚገኙ በህዳሴበጎሮበቦሌ ለሚና በምስራቅ ቁጥር ሁለት የአንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች ላይ የተገደበ ነው ከይዘት አንጻር ሲታይ በአዲስ አበባ ትምህርት ቢሮ በዓም ታትሞ በዓም በስራ ላይ በዋለው የኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሐፍ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ ላይ ያተኩራል ስለሆነም ሌሎቹን የቋንቋ ክሂሎች በቀጥታ አይመለከትም የቃላትና ሀረጋት ጽንሰ ሀሳባዊ ፍቺ ቅንጅታዊ አቀራረብ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ ማስተማር ማለትም በአንድ ክፍለ ጊዜ ውስጥ ከአንድ በላይ የሆኑ ክሂሎችን በማጣመር አንዱ ሲነሳ ሌሎቹ አብረው እንዲነሱ ወይም እንዲተገበሩ የሚደረግበት ዘዴ ነውሃርበ ር ሩ አንብቦ የመረዳት ክሂል የአንድን ጽሁፍ መልዕክት የመገንዘብ ሂደት ነው ቬሼከ ዛሃዐዕዕበ ፀ የመጻፍ ክሂል መጻፍ የሀሳብ አቀነባባርንየሃሳብ ፍሰትንየቃላት አመራረጥን እና የአገላለጽ ስልትን የሚጠይቅ የቋንቋ ክሂል ነው ነሃበ ሩ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብሁለቱን ክሂሎች በትስስራቸው መሰረት አቀናጅቶ የማቅረብ ሂደት ነውሀዐዐ ምዕራፍ ሁለት የተዛማጅ ጽሁፎች ቅኝት ይህ ክፍል ጥናቱ የሚካሄድበትን ርዕሰ ጉዳይ አስመልክቶ የተለያዩ ንድፈ ሀሳባዊ ቅኝቶች የሚዳሰስበት ነውበዚህም መሰረት ከጥናቱ ጋር ቀጥተኛ ግንኙነት ያላቸው ጉዳዮች በዝርዝር የቀረቡ ሲሆን ከእነዚህም መካከል የቋንቋ መማሪያ ማስተማሪያ መሳሪያዎች ምንነትየቋንቋ መማሪያ መጻህፍት ባህሪያት የቋንቋ ክሂሎች የይዘት ምንነትየቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ምንነትክሂሎችን አቀናጅቶ የማቅረብ ዓላማ ክሂሎችን አቀናጅቶ የማቅረብ ጠቀሜታአንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት የማስተማር አስፈላጊነት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በማቀናጀት የማስተማሪያ ዘዴዎችና የቀደምት ስራዎች ቅኝት የሚሉት ዋና ዋናዎቹ ናቸው የቋንቋ መማሪያና ማስተማሪያ መሳሪያዎች የማስተማሪያ መሳሪያዎች የቋንቋ ትምህርት የተሳካ እንዲሆን አስተዋጽኦ አላቸው እነዚህም ስርዓተ ትምህርትመርሃ ትምህርትየተማሪውን መማሪያ መጻህፍትና የመምህሩን መምሪያ የሚመለከቱ ናቸው በመሆኑም ስለመሳሪያዎቹ ምንነትባህሪያትና ዓይነቶች እንደሚከተለው በዝርዝር ቀርበዋል የመርሃ ትምህርት ምንነት መርሃ ትምህርት ከስርዓተ ትምህርት ጠበብ ያለየትምህርቱን አጠቃላይና ዝርዝር አላማዎችን በግልጽ የሚያሳይ የማስተማሪያ ዘዴዎችን የሚጠቁምየምዘና ዘዴዎችንና መርጃ መሳሪያዎችን የሚያሳይ ሰነድ ነውርህበከበ ነሃቪከ እንዲሁም ሀህሀከከ እና ከበ መርሃ ትምህርት ስርዓተ ትምህርትን መሰረት አድርጎ የሚዋቀር የስርዓተ ትምህርት ፍልስፍና እውን የሚሆንበት ሰነድ ነውመርሃ ትምህርት የመማር ማስተማር ተግባር ተከታታይነት ባለው ሁኔታ የሚተገበርበትየትምህርቱ ዓላማዎች ግብ የሚመቱበት ሁኔታ የሚመቻችበት ዝርዝር የትምህርት እቅድን የያዘ ሰነድ መሆኑን ይገልጻሉ ከዚህም በተጨማሪ ነነበ የቋንቋ መርሃ ትምህርት ለመምህራን እንደመመሪያ ሆኖ እንደሚያገለግላቸው የተለያዩ ስነ ዘዴዎችን በማሳየት የመማር ማስተማር ሂደትን እንዴት እንደሚተገብሩና የማስተማር ክንውኖችን እንዲያጎለብቱ የሚጠቁም መሆኑን ያብራራሉሌ በአጠቃላይ ከምሁራን ሀሳብ እንደምንረዳው መርሃ ትምህርት ማለት ከስርዓተ ትምህርት ጠበብ ያለ ስርዓተ ትምህርትን መሰረት አድርጎ የሚዋቀር የትምህርቱን አጠቃላይና ዝርዝር አላማዎችን በግልጽ የሚያሳይ የማስተማሪያ ዘዴዎችን የሚጠቁምየምዘና ዘዴዎችንና መርጃ መሳሪያዎችን የያዘ ሰነድ መሆኑን ነው መርሃ ትምህርት በሚቀረጽበት ጊዜ ትኩረት የሚያስፈልጋቸውን ነገሮች ምሁራን እንደሚከተለው ገልጸዋልዓለም አገላለጽ በመርሃ ትምህርት ዝግጅት ወቅት የሚከተሉትን ነጥቦች ትኩረት ማድረግ እንደሚገባ ምሁራኑ ይገልጻሌሉ ቀሩ ተማሪ አሳታፊ የሆኑ ክንውኖችን ማካተት ሩክንውኖች በተማሪ ፍላጎትና ደረጃ ላይ መመስረታቸው ቀክሂሎች ተቀናጅተው መካተታቸው ክንውኖች በተማሪዎች ሊተገበሩ የሚችሉ መሆናቸው የሚሉት ናቸውከዚህ በመቀጠል የማስተማሪያ መሳሪያዎች ከሆኑት መካከል ስለመምህሩ መምሪያ ምንነት እንመለከታለን የመምህሩ መምሪያ መምህሩ የተማሪውን የመማሪያ መጽሀፍ እንዴት ማስተማር እንዳለበት አቅጣጫ የሚያመለክት መሳሪያ ነው የተማሪው መማሪያ መጽሀፍ ደግሞ ተማሪዎች የመማር ማስተማር ሂደቱን እንዲከታተሉበት የሚረዳና የተለያዩ ተግባራትን እንዲሰሩ የሚያችል የማስተማሪያ መሳሪያ ነው ዘበዝፀ አገላለጽ የቋንቋ ማስተማሪያ መጻህፍት የመማር ማስተማር ሂደትን የሚመሩየቋንቋ ትምህርትን መነሻና መድረሻ የሜያመላክቱየተለያዩ ይዘቶችን በምሳሌ በማስደገፍ የሚያቀርቡና የተለያዩ ተግባራትን በማቅረብ ተማሪዎችን እንዲለማመዱ የሚሜያደርጉ መሆናቸውን አስረድተዋል የቋንቋ መማሪያ መጻህፍት ምንነት በአንድ አገር ውስጥ የተቀረፀውን ስርዓተ ትምህርት አጠቃላይ የትምህርት ግብ ከዳር ለማድረስ ከሚያስፈልጉ መሳሪያዎች አንዱና ዋነኛው መማሪያ መጽሀፍ ነውስለ መማሪያ መጽሀፍ ምንነት የተለያዩ ምሁራን የየራሳቸውን ብያኔ ሰጥተዋል ለአብነትም ያህል የሚከተሉትን እንመለከታለን ርከ ሲገልጹ መማሪያ መጻህፍት የቋንቋ ትምህርት መርሐግብርን ለማሳካት የተለያዩ አቅጣጫዎችን በመጠቆም የሜያገለግሉ ናቸው ይህንን ሀሳብ በማጠናከር የመማሪያ መጽሀፍ የሚባለው የአንድ ትምህርት አይነት አጠቃላይ ይዘቶችን አካቶ የያዘ ጥራዝ ነው ይህም ጥራዝ መምህሩም ሆነ ተማሪዎቹ ሊከተሉት የሚገባውን መርህ የሚጠቁምና ለቋንቋ ትምህርት መሰረት የሆነ የመማሪያ እና የማስተማሪያ መሳሪያ ነው በማለት አብራርተዋል በተመሳሳይ ርሀህበበ ሃሃቪዚከ እንደገለጹት መማሪያ መጻህፍት በስነትምህርት ባለሙያዎች ተመርጠውና ለአንድ የክፍል ደረጃ ይመጥናሉ ተብለው የተዘጋጁ የትምህርት ይዘቶችን ወይም የእውቀት ዘርፎችን አካተው የያዙ መሆናቸውን አስረድተዋል ከዚህ በላይ ከቀረቡት የምሁራን ሀሳብ እንደምንረዳው የቋንቋ መማሪያ መጻህፍት የትምህርቱን ሂደት የሚመሩለመምህሩም ሆነ ለተማሪው ጠቃሚ የተግባር መመሪያ በመሆናቸው ከተለያዩ የቋንቋ ማስተማሪያ መሳሪያዎች ጥቅም አንጻር ቀዳሚውን ስፍራ የሚይዙ መሆናቸውን ነው የመማሪያ መጻህፍት ባህሪያት ከቋንቋ ማስተማሪያ መሳሪያዎች መካከል አንዱና ዋነኛው የመማሪያ መጽሀፍ መሆኑን ቀደም ሲል ለመግለጽ ተሞክሯልከዚህ በመቀጠል ስለ መማሪያ መጻህፍት ባህሪያት የምሁራንን ሀሳብ እንመለከታለን ለተወሰኑ የክፍል ደረጃዎች መማሪያ እንዲሆኑ ታስበውና ሆን ተብለው የሚዘጋጁ መጻህፍት በሚዘጋጁበት ወቅት እውነተኛነትግልጸኝነትተለጣጣቂነትተግባራዊነትተገቢነት የሚሉትን ባህሪያት ማሟላት ይጠበቅባቸዋል ተስፋዬ። ከዚህ በመቀጠል እያንዳንዳቸውን ቀጥለን እንመለከታለን እውነተኝነትለትምህርት የቀረበው የቋንቋ አካል እውነት የቋንቋው ተናጋሪ ህብረተሰብ የሚለው መሆን አለመሆኑን የሚዳኝበት ነውተማሪው እንዲማር እንዲለማመደው የሚያደርገው የቋንቋ አካል ቋንቋውን ይበልጥ የሚያሳውቅበቋንቋው ይበልጥ የባለቤትነት ስሜት የሚያሳድር መሆን አለበት ግልጸኝነትየማስተማሪያ መሳሪያዎቹ የያዚቸው ትምህርት ጉዳዮች መምህሩ እንዲያስተምር ተማሪው እንዲማር ለማገዝ በግልጽ መስፈር አለመስፈራቸው የሚመዘንበት ነውግንዛቤ እንዲኖራቸው የቀረቡ የቋንቋ ትምህርት ጉዳዮች ምንነታቸው በማያሻማ ስልት እንዲቀርብ ያስፈልጋል ተለጣጣቂነትበአንዱ መጽሀፍ ልዩ ልዩ ምዕራፎች መካከልም ሆነ ለተለያዩ ክፍሎች በተዘጋጁ መጻህፍት መካከል ተለጣጣቂነት የቅደም ተከተል ጉዳይ ነውተማሪው ቀጥሎ የሚደርስበት ምዕራፍ ካለፈው የተለየና ያደገ መሆኑን የሚደግም ከሆነ ግን እድገት ወይም አዲስነት የለበትምና መሰላቸት ይከተላል ተግባራዊነትተግባራዊነት መምህሩ እንዲያስተምር ተማሪውም እንዲማር የሚያግዝ መሳሪያ የመሆኑ ጉዳይ ነውየተዘጋጀው የማስተማሪያ መሳሪያ የያዘው የትምህርት ይዘት በተማሪው ተግባራዊ የሚደረግ መሆን ይኖርበታል ተገቢነትየተገቢነት ጉዳይ የማስተማሪያው መሳሪያ በይዘቱ ለተማሪዎች ደረጃ ለተማሪዎች እድሜ ለተማሪዎች ችሎታና ለተማሪዎች ፍላጎት የሚመጥን መሆን እንዳለበት የሚያመለክት ነው ለትምህርቱ ሂደትም ቢሆን የማስተማሪያ መሳሪያው ብቃት የሚሜታየው በዚሁ ዘርፍ ነው በአጠቃላይ ከላይ ከቀረቡት ሀሳቦች መገንዘብ የሚቻለው በየትኛውም የክፍል ደረጃ ለሚገኙ ተማሪዎች መማሪያ እንዲሆኑ የሚዘጋጁት መጻህፍት ሊያሟላቸው የሚገቡ ባህሪያት መኖራቸውን ነውይህን ከቋንቋ ትምህርት አኳያ ስንመለከት በመማሪያ መጻህፍት ውስጥ የሚቀርቡ ነገሮች ተናጋሪው ህብረተሰብ ዘንድ እውነትነታቸው የተረጋገጠ መሆን ይኖርባቸዋልከዚህ ጎን ለጎን ይዘቶቹ ለመማር ማስተማር ሂደት አመቺ መሆናቸውንና በግልጽ ቋንቋ መቅረባቸውም አብሮ ይታያልከእነዚህ በተጨማሪ መጽሀፉ የያዛቸው ትምህርታዊ ክንውኖች ከተማሪዎች ልዩ ልዩ ሁኔታዎች አኳያ የተዘጋጁና ዳራቸውን ከግንዛቤ ውስጥ ያስገቡ እንዲሆኑ ይጠበቅባቸዋል እነዚህ መሳሪያዎች በሚዘጋጁበት ወቅት የተለያዩ ነገሮች ላይ ትኩረት ያደረጉ ቢሆንም በዚህ ጥናት ማየት የተፈለገው ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ የሰጡትን ትኩረት የይዘት ተገቢነትና የአንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን አቀናጅቶ ለማቅረብ ያላቸውን አስተዋጽኦ ነው የቋንቋ ክሂሎችና የይዘት ምንነት የቋንቋ ትምህርት አራት ክሂሎችና ሁለት የእውቀት ዘርፎች አሉትየአራቱ ክሂሎች ዓብይ ትኩረት ቋንቋውን የሚማሩ ተማሪዎች ክሂሎቹን በተገቢ ሁኔታ ተለማምደው በአስፈላጊ ጊዜና ቦታ መግባባት እንዲችሉ ማድረግ ነው የአራቱን የቋንቋ ክሂሎች የይዘት ምንነት አስመልክተው ነዐዐዐህከ ሲገልጹ ማዳመጥና መናገር መልዕክትን ወይም ሃሳብን በቃል የመቀበልና የማቀበያ ዘዴዎች ሲሆኑ ማንበብና መጻፍ ደግሞ በሚታዩ ምልክቶች አማካኝነት መልዕክትን የመቀበያና የማስተላለፊያ ስልቶች ናቸው በማለት አስረድተዋል በማንኛውም ደረጃ የሚሰጥ የቋንቋ ትምህርት ዋና አላማ አራቱንም የቋንቋ ክሂሎች በሚገባ ተክነው በትክክል መገልገል እንዲችሉ ማድረግ ነውእንዲሁም ተማሪዎቹ የስነ ጽሁፍና የስነ ልሳን እውቀት እንዲኖራቸው ማድረግ ሌላው የቋንቋ ትምህርት አላማ ነው ከቋንቋ ትምህርት አላማዎች መካከል ቀዳሚው የቋንቋ ክሂሎችን ብቃት ማሳደግ መሆኑ ቀደም ሲል ለመግለጽ ተሞክሯልቋንቋን የመማር ማስተማር ሂደት ሲታሰብ የተለያዩ የማስተማሪያ ዘዴዎችና ስልቶች አብረው ይነሳሉየቋንቋ ትምህርት ዓላማ ግቡን ሊመታ የሚችለውም አራቱ ክሂሎች በተገቢ ሁኔታ ተቀናጅተው መቅረብ ሲችሉ ነው በመሆኑም ይህ ጥናት ትኩረት የሚያደርገው በቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ላይ በመሆኑ የቅንጅታዊ አቀራረብን ምንነት ክሂሎችን በቅንጅት የማስተማር ጠቀሜታንየማስተማሪያ ስልቶችን ከዚህ በመቀጠል በዝርዝር እንደሚከተለው ለመቃኘት ተሞክሯል የቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ምንነት ቋንቋን የመማር ማስተማር ሂደት ሲታሰብ የተለያዩ የማስተማሪያ ዘዴዎችና ስልቶች አብረው ይነሳሉለምሳሌ የቋንቋ ትምህርት በሚፈለገው ደረጃ ግቡን እንዲመታ ያግዛሉ ተብለው ከሜጠቀሱት አቀራረቦች ውስጥ አንዱ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ ማቅረብ ነው ዘከ ነሃዐ በቋንቋ ትምህርት ከሚቀረፁት ዓበይት ዓላማዎች ውስጥ አንዱ አራቱን የቋንቋ ክሂሎች ማዳበርና ማጎልበት እንደመሆኑ መጠን ከቅርብ አመታት ወዲህ በቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ላይ ከፍተኛ ትኩረት እየተደረገ መምጣቱን ጠ ገልጸዋልየቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ምንነትን አስመልክተው ምሁራን እንደሚከተለው ገልጸዋል እውናዊውን የቋንቋ አጠቃቀም ስንመለከት ንግግር በማዳመጥ ጽህፈት በንባብ ወዘተ የሚታገዝ ነውበክፍል ውስጥ የሚሰጠው የቋንቋ ትምህርት አላማም ተማሪዎች የታላሚውን ቋንቋ አጠቃቀም በትክክለኛው መንገድ እንዲጠቀሙ ማስቻል በመሆኑ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ ማቅረቡ ተግባቦታዊ ብቃትን የማጎልበት አስተዋጽኦ ከፍ ያለ ነው ቪ የቋንቋ ክሂሎችን አቀራረብ ስናስብ በአንድ መማሪያ ክፍል አንድን የቋንቋ ክሂል ነጥሎ ማቅረቡ አስቸጋሪ ነውየንባብ ክሂልን ለማስተማር ሲታለም የመጻፍ ክሂል አብሮ መምጣቱ አይቀርም እንደዚህ ዓይነቱን ትስስር የቋንቋ ባህሪ የሚፈጥረው ቢሆንም በቋንቋ ትምህርት ብቻውን በቂ አይደለምይህን ሀሳብ በተመለከተ ሃነሃበፎበበ እንደሚከተለው ያብራሩታል የቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ድንገት የሚፈጠረውን ቅንጅት ሳይሆን ሆን ተብሎና ታቅዶበት ተማሪዎቹን በልምምድ ብቁና የቋንቋው ተጠቃሚ እንዲሆኑ የሚያግዝ ሂደት ነውየክሂሎች ቅንጅታዊ አተገባበር ከክፍለ ጊዜው የትምህርት ዕቅድ ጋር በሚስማማ መልኩ ትኩረት ሊደረግበት የሚገባውን ክሂል በዋናነት ትኩረት እንዲቸረው ለማድረግ ያስችላልአክለውም የቋንቋ ክሂሎች እርስ በእርስ ተሳስረው አንዱ ሲነሳ አንዱ ወይም ከዚያ በላይ የሆኑ ሌሎች ክሂሎችን በማስከተል ተዋህደው የሚቀርቡበት የቋንቋ ክሂሎችን የማስተማሪያ ሂደት ነው በማለት አብራርተዋልእንዲሁም ክከዜቪ በበኩላቸው ተማሪዎች የመጻፍ ክሂልን በሚማሩበት ጊዜ ሌሎችንም ክሂሎች አብረው እንዲያዳብሩ ለምሳሌ ተማሪዎች በሳል ድርሰት እንዲጽፉ ከተፈለገ በሌሎች የቋንቋ ክሂሎች ያላቸውን ችሎታ መዳበር እንዳለበት ያስረዳሉ ከዚህም በተጨማሪ በጣም ጥሩ የሆነ አንብቦ የመረዳት ክህሎት የመናገርና የማዳመጥ ብቃት ካላቸው ጥሩ ጽሁፍ እንደሚጽፉ የታመነ ነው በመሆኑም ጽህፈትን ስናስተምር ሌሎችም አብረው እንዲመጡ ማድረግ አስፈላጊ እንደሆነ ገልጸዋል ከምሁሩ ሃሳብ እንደምንረዳው የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ ማስተማር ማለት በአንድ ክፍለ ጊዜ ውስጥ ከአንድ በላይ የሆኑ ክሂሎችን በማጣመር አንዱ ሲነሳ ሌሎቹ አብረው እንዲነሱ ወይም እንዲተገበሩ የሚደረግበት ዘዴ መሆኑን ነው የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ የማቅረቢያ ዘዴዎች በመማር ማስተማር ሄደት የቋንቋ ክሂሎችን አዋህዶ ለማቅረብ የሚያስችሉ የተለያዩ ዘዴዎች እንዳሉ ምሁራን ይገልጻሉከዚህ በመቀጠል ጥቂቶችን ለማየት ተሞክሯል ዕፀእሀበር እና ርፎ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ ለማቅረብ ስርዓተ ትምህርትና መርሀ ትምህርት ቀራጮችመጽሀፍ አዘጋጆችና መምህራን የተለያዩ ዘዴዎችን መጠቀም እንዳለባቸው ገልጸው በተለይም ይዘትን መሰረት ያደረገተግባር ተኮር የሆነ ወይም ሁሉንም ዘዴዎች ያዋሀደ ዘዴን ተጠቅመው ክሂሎችን በተቀናጀ መልኩ ማቅረብ እንደሚችሉ አስረድተዋልከዚህ በመቀጠል ስለ ይዘት ተኮር እና ስለ ተግባር ተኮር ቅንጅታዊ የክሂሎች አቀራረብ እንመለከታለን ይዘት ተኮር ቅንጅታዊ የክሂሎች አቀራረብ በዋናነት ይዘት ላይ ትኩረት ያደረገ የቋንቋ ትምህርት ማቅረቢያ ዘዴ ነውበዚህም አማካኝነት ተማሪዎቹ የትምህርቱን ይዘት እየተማሩ የቋንቋ ችሎታቸውን ያዳብራሉ ዕበህቨርል ይዘት ተኮር ዘዴ ትኩረት የሚያደርገው በቋንቋ ቅርጽ ላይ ሳይሆን ተማሪዎች ርዕሰ ጉዳዩን መሰረት በማድረግ እንዲረዱት የሚያደርግ አቀራረብ ነው ሲሉ ልህበ ከ በበኩላቸው የቋንቋ ትምህርት ዋና ዓላማ ተማሪዎች ክሂሎችን አዋህደው እንዲጠቀሙና ተግባቦታዊ ብቃታቸውን እንዲያጎለብቱ ከማድረግም በተጨማሪ የሌሎች የትምህርት ዓይነቶችን ይዘቶች በጥልቀት እንዲገነዘቡ ማስቻልም ነው ይላሉ ከዚህ ሀሳብ እንደምንረዳው ይዘት ተኮር የክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ዘዴ ዋና ዓላማ ቋንቋን በይዘት ማስተማር በመሆኑ የተማሪዎችን የቋንቋ ችሎታ ከማዳበር ባሻገር የተለያዩ ይዘቶችን በጥልቀት እንዲያውቁ የሚያደርግ ዘዴ መሆኑን ነው ተግባር ተኮር ቅንጅታዊ የክሂሎች አቀራርብ የሚያተኩረው ደግሞ ተማሪዎች ተግባቦታዊ በሆነ ተግባር ላይ እየተሳተፉ ቋንቋውን ለመማር የሚያስችላቸው ዘዴ ነውይህን ዘዴ በተመለከተ ምሁራን እንደሚከተለው ያብራራሉተግባር ተኮር የክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ተማሪዎች ተግባቦታዊ በሆኑ የቋንቋ ተግባራት የሚሳተፉበትና ተግባቦታዊ የቋንቋ አጠቃቀምን የሚያዳብሩበትን ተግባራትን የሚያከናውኑበት ዘዴ መሆኑን ክጩ ያስረዳሉ ከምሁራን ሀሳብ መረዳት እንደሚቻለው ተግባር ተኮር ዘዴ ተማሪዎች በጥንድና በቡድን በተለያዩ ተግባራትና ክንውኖች እየተሳተፉ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅተው እንዲጠቀሙባቸው የሚያደርግ ዘዴ መሆኑን ነውይህን ዘዴ ተግባራዊ ማድረግ ተማሪዎች የቋንቋ አጠቃቀምን እየተገነዘቡ ተግባቦትን የሚያዳብሩበትና መረዳታቸውን የሚያጎለብቱበት ዘዴ መሆኑን ነውቀጥሎ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ ማቅረብ ያለውን ጠቀሜታ እናያለን የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ የማቅረብ ጠቀሜታ የቋንቋ ክሂሎች ተናጠላዊ አቀራረብ በጥንታዊው የቋንቋ ትምህርት የተማሪዎችን የተግባቦት ብቃት ከመገደብ ባለፈ በሌሎችም ትምህርታቸው ውጤታማ እንዳይሆኑ ያደርግ እንደነበር በመግለጽ ለዚህም እንደምክንያት የገለጹት ስርዓተ ትምህርትና መርሀ ትምህርት የሚቀርጹ ባለሙያዎች የቋንቋ ትምህርቱን በቋንቋ ቅርጽ ላይ እንዲያተኩር በማድረግ የተነጣጠሉ የቋንቋ ክሂሎችን ማቅረባቸው ነውበዚህ ሁኔታ የተማሩ ተማሪዎች ሊኖራቸው የሚችለው የቋንቋ እውቀት ደግሞ ስለቋንቋው ከማወቅ ባለፈ በታላሚው ቋንቋ የመጠቀም ችሎታቸውን እንዳያጎለብቱና ተግባቦታዊ ብቃታቸው በተገቢው መጠን እናዳይጨምር ትልቅ እንቅፋት ሆኗል በማለት ያብራራሉእንዲሁም እርሀዐበሀከ በዐ ከ በበኩላቸው የቋንቋ ክሂሎችን በመማር ማስተማር ሂደት ውስጥ አቀናጅቶ ማቅረብ በርካታ ጠቀሜታዎች አሉትዋና ዋና ዋናዎቹ የተማሪውን ፍላጎት ማነሳሳትየተማሪውን ግንዛቤ ማሳደግና የመማር ማስተማርን ሂደትን ማፋጠን መሆናቸውን አስረድተዋል ከምሁራን ሀሳብ እንደምንረዳው የቋንቋ ክሂሎችን ነጣጥሎ ከማቅረብ ይልቅ አቀናጅቶ ማቅረቡ ዘርፈ ብዙ ጠቀሜታዎች እንዳሉት ነውበየትኛውም ደረጃ የሚሰጥ የቋንቋ ትምህርት ዋና አላማ ተማሪዎቹ አራቱን የቋንቋ ክሂሎች በሚገባ ተክነው መገልገል እንዲችሉ ማድረግ ነውይሁን እንጅ የዚህ ጥናት ዋና ትኩረት ከቋንቋ ክሂሎች ውስጥ በአንብቦ መረዳትና በመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ላይ ብቻ ይሆናልየአማርኛ ቋንቋ ትምህርት ከሚሰጥባቸው ዓላማዎች ውስጥ የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን ማዳበር የሚል ይጠቀሳል ይህ አላማ ከግብ ሊደርስ የሚችለው የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳት እና የመጻፍ ችሎታን ያዳብራሉ ተብለው የሚካተቱ ይዘቶች በተገቢው መንገድ በመፃሀፉ ውስጥ ተቀናጅተው ሲቀርቡ ነውተማሪዎች በታቀደው ይዘት ተጠቅመው በተደጋጋሚ መለማመድ ሲችሉ የታሰበው ግብ ሊገኝ ይችላልበመሆኑም ከዚህ በላይ ከቀረቡት ቅኝቶች በመነሳት አጥኝዋ ክሂሎች በውህደት ቢቀርቡ የተሻለ እንደሆነ ታምናለች ስለሆነም በመጀመሪያ ስለክሂሎቹ ምንነትና አስፈላጊነት መመልከቱ አስፈላጊ ይሆናልበዚህም መሰረት ስለ አንብቦ መረዳት ምንነትየንባብ ትምህርት አስፈላጊነት ስለመጻፍ ክሂል ምንነትና የመጻፍ ክሂል ትምህርት አስፈላጊነትን በተመለከተ እንደሚከተለው ለመቃኘት ተሞክሯል አንብቦ መረዳት ምንድነው። በንባብ ትምህርት ወቅት ተማሪዎች አብረው ሊያዳብሩት ከሚጠበቅባቸው ክሂሎች ውስጥ አንዱ ጽሁፍ ነውየመጻፍ ክሂል በአንብቦ መረዳት ጥያቄዎች አማካኝነት እንዲዳብር ተማሪዎች ሊያከናውኗቸው የሚችሉ ተግባራትን መስጠት ያስፈልጋልለምሳሌ ማስታወሻ እንዲይዙ ማድረግዛሠሳባቸውን ባጭር ባጭሩ በጽሁፍ የመግለጽ ችሎታቸው በተወሰነ መልኩ እንዲያቀርቡ እና አጫጭር ሃሳቦችን አብራርተው በዝርዝር እንዲጽፉ የሚያደርጉ መልመጃዎች የመጻፍ ክሂልን ከንባብ ጋር በተቀናጀ መልኩ እንዲዳብር የሚያግዙ መሆናቸውን አስረድተዋል ከምሁራኑ ሃሳብ እንደምንረዳው አንብቦ መረዳት ከሌሎች ክሂሎች ተነጥሎ ሊታይ የማይችል መሆኑን ነውበመሆኑም በአንብቦ መረዳት ጥያቄዎች አማካኝነት ሌሎች ክሂሎች ተዋህደው እንዲዳብሩ ማድረግ እንደሚቻል እንረዳለን ዕበሃ የማንበብና የመጻፍ ክንዋኔዎችን በውህደት ማስተማር የተማሪዎችን የማንበብና የመጻፍ ችሎታ ለማሳደግ ጠቃሚ ዘዴ እንደሆነ ይገልጻሉበተጨማሪም ማንበብና መጻፍ በእለት ተእለት የመማር ክንዋኔዎች ላይ ትርጉምን መገንባት የሚያስችሉ የቋንቋ ሂደቶች እንደሆኑም አስገንዝበዋልበመሆኑም አንዱ ክሂል ሌላውን ለማዳበር መሰረታዊ ጠቀሜታ ያለውና እርስ በርሳቸውም የሚደጋገፉ በመሆናቸውም ነው የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን ትስስር መሰረት በማድረግ የክሂሎቹ በቅንጅት መቅረብ ያለውን ጠቀሜታ በሚመለከት ቀደም ሲል ለማየት ተሞክሯል ከዚህ በመቀጠል ደግሞ ክሂሎቹን በቅንጅት ለማዳበር የሚጠቅሙ ብልሃቶችን ቀጥለን እንመለከታለን አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማዳበር የሚረዱ ብልሃቶች አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በውህደት ለማስተማርና ለማለማመድ የተለያዩ ዘዴዎች እንዳሉ የመስኩ ተመራማሪዎች ይገልጻሉለአብነት ያህል ጥቂቶችን ለማየት እንሞክራለን ሲገልጹ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ማስተማር ክሂሎችን ለማጎልበት ከፍተኛ ድርሻ ያለው በመሆኑ የወቅቱ የቋንቋ ትምህርት አቀራረብ አብይ ጉዳይ እንደሆነ ያስረዳሉአክለውም በቋንቋ መማር ማስተማር ሂደት አንብቦ መረዳትና ጽሁፍ ማቀናበርን ሊያጎለብቱ የሚችሉ በርካታ ብልሃቶች እንዳሉም ገልጸዋልበቋንቋ ትምህርት ውስጥ ሁሉንም ዓይነት ጽሁፍ አንብቦ ለመረዳት ማንኛውንም ታሪክ ያለምንም ብዥታ አቀናብሮ ለመጻፍ ከሚያስችሉ ብልሃቶች ውስጥ ጥያቄ መጠየቅማብራራትና መተርጎምማጠቃለልመተንበይና መገመት በጥልቀት ማሰብ የሚሉት ዋና ዋናዎቹ ናቸው ከዚህ በመቀጠል እያንዳንዳቸውን በተናጠል እንመለከታለን ጥያቄ መጠየቅ በቋንቋ መማር ማስተማር ሂደት ጥያቄ መጠየቅ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን ለማሳደግ ጠቀሜታ እንዳለው የተለያዩ ተመራማሪዎች ያስረዳሉ « ሲገልጹ ጥያቄ መጠየቅ ተማሪዎች አዳዲስ ሀሳቦችን ቀደም ብለው ከሚያውቁት ጋር አጣምረው እንዲያደራጁ ይረዳቸዋል ጥያቄ የመጠየቅ ተግባር በራሱ እውቀትን የማዳበር ክንውን ነው ሲሉ ልለበ በበኩላቸው በቋንቋ መማር ማስተማር ወቅት ተማሪዎች ጥያቄ የሚያቀርቡ ከሆነ ሀሳባቸውን በቃላት ጽፈው እንዲገልጹበጥልቀት እንዲያነቡና ትምህርቱን በትኩረት እንዲከታተሉ ስለሚያደርግ ጠቀሜታው ከፍተኛ እንደሆነ አስረድተዋል ከዚህም በተጨማሪ ተማሪዎች እያነበቡ ወይም እየጻፉ እያሉ ምን አውቃለሁ። ይህን የማስተማሪያ ብልሃት በተመለከተ መገመት የሜባለው አንባቢው እያነበበ እያለ ቀጥሎ የሚመጣውን ሁነት ድርጊት ወይም ሀሳብ የሚጠቁምበት ልዩ የመገመቻ ስልት ነው መተንበይ ግን ከጽሁፍ አንብቦ የሚገኝን መረጃ ከቀደመ እውቀቱና ገጠመኙ ጋር አዛምዶ የተለየ ትርጉም የሚሰጥበት ወይም ስለሚነበበው ሀሳብ ምክንያታዊ ግምገማ ወይም ዳኝነት የሚሰጥበት አማራጮችን የሚጠቁምበት ልዩ ስልት ነው እንዲሁም በ መተንበይን በሚመለከት የሰጡት ማብራሪያ በቋንቋ ትምህርት ውስጥ አንድን ጽሁፍ በማንበብ ላይ እያሉ የገጸባህሪያትን ማንነትድርጊትሴራ በመረዳት ንባባቸውን ሳይጨርሱ ወደፊት ሊከሰት የሚችለውን በመተንበይ መደምደሚያ ላይ ይደርሳሉይህም የሚያመለክተው ተማሪዎቹ ጽሁፉን በአግባቡ መረዳታቸውን በመጻፍ የሚገልጽበት እንደሆነ ገልጸዋልእንዲሁም አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር ከሚያገለግሉት ብልሃቶች መካከል ማብራራትና መተርጎም ተጠቃሾች እንደሆኑ ርር« ያስረዳሉበእነዚህ ብልሃቶች አማካኝነት ተማሪዎች ያነበቡትን ነገር በመጻፍ እንዲያብራሩና ማስረጃ እንዲያቀርቡ በማድረግ የመረዳት ችሎታቸውን ለመገንዘብ ጥረት የሚደረግባቸው ዘዴዎች ናቸውተማሪዎች እነዚህን ብልሃቶች ተግባራዊ በሚያደርጉበት ጊዜ ስለአነበቡት ጽሁፍ ዝርዝር ማብራራያትርጉምና ትንተና በጽሁፍ መስጠት የሚያችሉበት እድል ይፈጥርላቸዋል ከዚህም ሌላ ኗቫ እንደገለጹት ተማሪዎች ከመጀመሪያው ንባብ በኋላ በሚዘጋጁት የውይይት ክንዋኔዎች ሃሳባቸውን እንዲለዋወጡ የሚገፋፉ መሆን ይኖርባቸዋል ከእነዚህ ክንዋኔዎች በኋላ ተማሪዎቹ ስለጽሁፉ ያላቸውን ግንዛቤ ይተነብያሉ ትርጉም ይሰጣሉሌሎች አማራጭ ትርጉሞችን ይመረምራሉእንዲሁም ተማሪዎች ስላነበቡት ወይም ስለጻፉት ነገር ማጠቃለያ መስጠት ከቻሉ ላነበቡት ወይም ለጻፉት ይዘት በቂ መረጃ ያላቸው መሆኑን ያመለክታልይህ ዘዴ በቋንቋ ትምህርት ውስጥ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ችሎታን ለማጎልበት ጠቃሚ ብልሃት ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል ማጠቃለል ህጠጠበበ ማጠቃለልን በሚመለከት በበ እልበዘ እንደገለጹት ተማሪዎች ከሚያነቡት ጽሁፍ በአእምሯቸው የታሰባቸውን በጽሁፍ የሚያጠቃልሉ ከሆነ የማስታወስ ወይም እውቀትን ይዞ የመቆየት ችሎታቸው ያህል እንደሚጨምር ገልጸዋል በተጨማሪም ማጠቃለል ንባብን በዕለት ተዕለት ህይወት ተግባራዊ ለማድረግ ያስችላል በመሆኑም ተማሪዎች በሚያነቡበት ወቅት በየደረጃው በጽሁፍ ማጠቃለያ እየሰጡ መሄድ የሚያስችላቸውን ብልሃቶች መማር ይኖርባቸዋል ምሰላ በ አንባቢው በሚያነበው ጽሁፍ ውስጥ ባሉት ገጸ ባህሪያትድርጊትና ሁነቶች በአእምሮ ምስል የሚቀረጽበት ስልት ምሰላ ይባላልይህንንም ለአንባቢዎችና ለጸሀፊዎች ማስተማር አስፈላጊ የሚሆንበት ምክንያት እያነበቡ ወይም እየጻፉ እያሉ በንቃት እንዲያነቡ ስለሚያስችላቸው ነውይህም ብልሃት በህይወት ውስጥ ስሜታዊ ገጠመኞችን ከአመለካከትና ከተጠየቃዊ ገጠመኞች ጋር ለማቀናጀትም ይጠቅማልበቋንቋው ሂደት ውስጥ በራሱ ሳይሆን የቋንቋው ሂደት በሚፈጥረው ገጠመኝ ውስጥ ጠልቆ ለመግባት ያስችላልምስል ከሳች ጽሁፎችን እንዲያነቡ በማድረግ እያበቡ እያሉ በአእምሯቸው የመጣውን ምስል እንዲናገሩ በማድረግ እያነበቡ እያሉም ምስላቸው እንዴት እየተለወጠ እንደሄደ በመጠየቅም ማለማመድ እንደሚቻል ርር አስረድተዋል የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ለማስተማር ከንባብ በፊትበንባብ ጊዜና ከንባብ በኋላ የመጻፍ ክንዋኔዎችን በማዘጋጀት ተማሪዎቹ ሃሳባቸውን እንዲያደራጁ በማድረግ የሚገፋፉ ሊሆኑ ይገባቸዋልክንዋኔውም ቀላልና የተወሰነ ማስታወሻ መያዝ ሊሆን ይችላልለምሳሌ ተማሪዎቹ በሚያነቡበት ጊዜ የቃላትን ትርጉም ከአገባባቸው መረዳት ሊሆን ይችላልበመጨረሻም መምህራኑ የተማሪዎችን ስራ ለመገምገም ዝርዝር መልሶች የሚያስፈልጋቸው ይዘት ተኮር ጥያቄዎችን ማቅረብ ይጠበቅባቸዋል ጥያቄዎችም ከንባብ በፊትበንባብ ጊዜና ከንባብ በኋላ የሚቀርቡ ሊሆኑ ይገባልሁሉም ክንዋኔዎች ከንባብ ጋር የተቆራኙ የመጻፍ ተግባሮች በመጻፍ ለማንበብ ምላሽ መስጠት የሚያስችሉና ማንበብና መጻፍን በቅንጅት የሚያለማምዱ ሊሆኑ ይገባቸዋል በአጠቃላይ በክለሳ ድርሳናቱ የቀረቡት ጥናታዊ ግኝቶች አንብቦ የመረዳትና የመጻፍን ክሂሎች በቅንጅት ማስተማር የተማሪዎችን የቋንቋ ችሎታ የሚያዳብር እንደሆነ ገልጸዋልእንዲሁም የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች የማይነጣጠሉየሚደጋገፉና ትስስር ያላቸው መሆኑንም አመልክተዋልበመሆኑም ክሂሎቹን በቅንጅት ተከታታይ በሆነ መልኩ ማቅረብ ከተቻለ የተማሪዎችን በራስ የመተማመንን ሁኔታ እንደሚፈጥርላቸውየተማሪዎችን ግንዛቤ እንደሚያሳድግላቸውና ንቁ ተሳታፊ እንዲሆኑ እንደሚያግዛቸውም ገልጸዋል ከዚህ በመነሳት አጥኝዋ የመስኩ ተመራማሪዎች ክሂሎቹን በቅንጅት ለማስተማር ያቀረቧቸውን ብልሃቶች በመማሪያ መጽሀፉ መካተት አለመካተታቸውንና ከተካተቱ የክፍል ውስጥ አተገባበሩ ምን እንደሚመስል ለመመርመር ይህንን ጥናት ለማካሄድ አስፈላጊ ሆኖ ተገኝቷልከዚህ በመቀጠል ከዚህ ጥናት ጋር ተቀራራቢነት ያላቸውን ቀደምት ስራዎችን ቅኝት እንመለከታለን የቀደምት ስራዎች ቅኝት የዚህ ጥናት አቅራቢ በመረጠችው ርዕስ ላይ ጥናት ለማካሄድ ከመጀመሯ በፊት ከርዕሰ ጉዳዩ ጋር ተመሳሳይነት ያሳቸውን የቀደምት ጥናቶች ዳሰሳ አካሂዳለችይሁን እንጅ የዚህ ጥናት ትኩረት በዓም በተዘጋጀው የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ ውስጥ በተካተቱ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ ትንተና ላይ በመሆኑ ቀጥተኛ ግንኙነት ያላቸውን ጥናቶች ማግኘት አልተቻለምነገር ግን ተቀራራቢነት ካላቸው ቀደምት ስራዎች ውስጥ ጥቂቶቹን ከዚህ ጥናት ጋር ያላቸውን ተመሳሳይነትና ልዩነት እንደሚከተለው ለመግለጽ ተሞክሯል ኛትዝታ ደሳለኝ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ አማርኛ ቋንቋን የማስተማር አተገባበርና የተማሪዎች አቀባበል ፍተሻ በሚል ርዕስ በአዲስአበባ ዩኒቨርስቲ ለሁለተኛ ዲግሪ ማሟያ ያቀረበችው ጥናት ነበርየጥናቱ ዋና ዓላማ የነበረውም የዘጠነኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መምህራን የቋንቋ ክሂሎችን ቅንጅታዊ አቀራረብና የተማሪዎችን አቀባበል መፈተሽ ነው ይህንን ፍተሻ ለማካሄድም አጥኝዋ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ስር ከሚገኙ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች ውስጥ ሶስቱን በናሙናነት መርጣለች የተተኳሪዎች አመራረጥም የአላማና የነሲብ ናሙና አመራረጥ ዘዴን የተከተለ ሲሆን አጥኝዋ ለአላማ መፈተሻነትም የክፍል ውስጥ ምልከታ ቅጽየጽሁፍና የቃለመጠይቆችን ተጠቅማለችበዘጠኝ ተተኳሪ የዘጠነኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መምህራን ክፍል ውስጥ በመገኘት በእያንዳንዱ መምህር የሶስት ተከታታይ ክፍለ ጊዜያት ምልከታን በማድረግተተኳሪ ተማሪዎችን የጽሁፍ መጠይቅ በማስሞላት ለዘጠኙም መምህራን ቃለ መጠይቅ በማድረግ መረጃዎችን ሰብስባለችበተገኘው ውጤትም ክሂሎችን አቀናጅተው የሚያቀርቡ ጥቂት መምህራንና ክሂሎችን አቀናጅቶ የማያቀርቡ በርካታ መምህራን እንዳሉ የታወቀ ሲሆን የተማሪዎቹም የክሂሎች ቅንጅታዊ አቀባበል ጥሩና መጥፎ መሆን እንደ መምህራኑ የክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ጥሩና መጥፎ መሆን የተወሰነ መሆኑን የጥናቱ ውጤት ያመለክታል በመሆኑም የተመራማሪዋ ጥናት በዘጠነኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መምህራን የቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብና የተማሪዎችን አቀባበል መፈተሽ ላይ የሚያተኩር ሲሆን ይህ ጥናት አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብ ትንተና እና የክፍል ውስጥ አቀራረብ ላይ ስለሆነእንዲሁም በክፍል ደረጃና በጊዜ ስለማይገናኝ ከዚህ ጥናት ጋር የሚያገናኘው ነገር የለም ኛአታክልቲ መኮነን የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ አማርኛን የማስተማር ስነዘዴ አተገባበር ፍተሻ በሚል ርዕስ በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ ለሁለተኛ ዲግሪ ማሟያ ያቀረበው ጥናት ነበር የጥናቱ ዓላማም የቋንቋ ክሂሎችን እንዴት እንዳቀረቧቸው የሚቃኝ ነውየጥናቱ ወሰንም አዲስ አበባ ከተማ ውስጥ በሚገኙ ሶስት ትምህርት ቤቶች ላይ ሲሆን ከሶስቱ ትምህርት ቤቶች ሁለት ሁለት መምህራንን በመውሰድ ምልከታ በማድረግቃለመጠይቅ በማቅረብ መረጃውን ሰብስቧልያገኘው ውጤትም መምህራኑ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅተው እንደማያቀርቧቸው የሚያሳይ ነው በመሆኑም የአታክልቲ ጥናት የሚያተኩረው የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ አማርኛን የማስተማር ስነዘዴ አተገባበር ላይ ሲሆን ይህ ጥናት ግን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብ ትንተና እና የክፍል ውስጥ አቀራረብ ላይ ስለሆነእንዲሁም በክፍል ደረጃና በጊዜ ስለማይገናኝ ከዚህ ጥናት ጋር የሚያገናኘው ነገር የለም ኛሞገስ አመራ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ማስተማር ክሂሎችን በማጎልበት ረገድ የሚኖረውን ሚና ለማረጋገጥ ጥናት አድርገዋል በጥናታቸው ውጤትም በሀገራችን ሁለተኛ ደረጃ የትምህርት እርከን የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች በውህደት የሚቀርቡበት ሁኔታ ትኩረት ያላገኘ እንደሆነ ገልጸዋል ይህ ጥናት በአንጻሩ ክሂሎች በተናጠል ከሚቀርቡ ይልቅ በቅንጅት ቢቀርቡ የተሻለ እንደሆነ አመላክቷል የሞገስ ጥናት ከዚህ ጥናት ጋር የሚያመሳስለው በማንበብና በመጻፍ ክሂሎች ውህደት ላይ በማተኮሩ ነው ነገር ግን ይህን ጥናት ከተመራማሪው ጥናት የሚለየው የተማራማሪው ጥናት የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ማስተማር ክሂሎችን በማጎልበት ረገድ የሚኖረውን ሚና ለማረጋገጥ ሙከራዊ ጥናት ላይ ስለሚያተኩርና የዚህ ጥናት ትኩረት ደግሞ በመማሪያ መጽሀፉ ውስጥ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብ ትንተና እና የክፍል ውስጥ አቀራረብ ላይ ስለሆነ እንዲሁም በክፍል ደረጃበጊዜና በቦታ ልዩነት ስላለው ከዚህ ጥናት ጋር የሚያገናኘው ነገር የለም ኛ እሸቴ መብራት የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ማስተማር ክሂሎቹን በማጎልበት ረገድ የሚኖረው ሚናበሜል ርዕስ በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ ለሁለተኛ ዲግሪ ማሟያ ያቀረበው ጥናት ነበርየጥናቱ ዋና አላማ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ በማስተማር ክሂሎቹን በማጎልበት ረገድ የሚኖረውን ሚና ለማረጋገጥ በወረታ በአስረኛ ክፍል ተማሪዎች ላይ ሙከራዊ ጥናት አድርገዋልየጥናቱ ውጤትም የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን ካላቸው ትስስርና ዝምድና አንጻር በተናጠል ከማቅረብ ይልቅ በውህደት ቢቀርቡ ለክሂሎቹ መጎልበት የላቀ ሚና እንዳለው አሳይቷል የእሸቴ ጥናት ከዚህ ጥናት ጋር የሚያመሳስለው በማንበብና በመጻፍ ክሂሎች ውህደት ላይ በማተኮሩ ነው ነገር ግን ይህን ጥናት ከተመራማሪው ጥናት የሚለየው የተማራማሪው ጥናት በአስረኛ ክፍል የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ማስተማር ክሂሎችን በማጎልበት ረገድ የሚኖረውን ሚና ለማረጋገጥ ሙከራዊ ጥናት ላይ ስለሚያተኩርና የዚህ ጥናት ትኩረት ደግሞ በመማሪያ መጽሀፉ ውስጥ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብ ትንተና እና የክፍል ውስጥ አቀራረብ ላይ ስለሆነ እንዲሁም በክፍል ደረጃበጊዜና በቦታ ልዩነት ስላለው ከዚህ ጥናት ጋር የሚያገናኘው ነገር የለም በአጠቃላይ ከላይ የቀረቡት ጥናቶች ቀደም ብዬ በዝርዝር ከእያንዳንዱ ጥናት ጋር በጠቀስኩት መልኩ የአታክልቲ እና የትዝታ ጥናቶች በስያሜም ይሁን በይዘት ከዚህ ጥናት ጋር ምንም ግንኙነት የላቸውምነገር ግን የእሸቴ እና የሞገስ ጥናት በስያሜ የሚመሳሰል ሲሆን በአጠናን ዘዴውና በጥናቱ ትኩረት ከዚህ ጥናት ይለያል በመሆኑም ይህ ጥናት ከላይ ከቀረቡት ጥናቶች በርዕስ በተጠኝዎች የትምህርት ደረጃ የጊዜ ርዝመትና የርዕስ አመራረጥ ከተጠቀሱት ጥናቶች በብዙ መልኩ እንዲለይ ያደርገዋል ምዕራፍ ሦስትየአጠናን ዘዴ በዚህ ምዕራፍ የጥናቱን አላማ ከግብ ለማድረስ በጥናቱ ተተኳሪ የሚሆኑትን የመረጃ ምንጮች አመራረጥየመረጃ መሰብሰቢያ መሳሪያዎች አይነትየመረጃ አሰባሰብ ሂደቱየጥናቱ አጠናን ስልት በዝርዝር ቀርበዋል የጥናቱ ንድፍ የዚህ ጥናት ትኩረት በ ዓም ለሰባተኛ ክፍል ተማሪዎች መማሪያነት የተዘጋጀውን የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎችን ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብ መገምገምና የክፍል ውስጥ አተገባበርን መፈተሽ ነው በዚህ ጥናት ውስጥ ተግባራዊ የተደረገው የአጠናን ዘዴ ቅይጥ የምርምር ዘዴ ሲሆን በዋናነት አይነታዊ ምርምር እና በደጋፊነት መጠናዊ ምርምር አገልግሎት ላይ ውሏልበዚህ ጥናት ቅይጥ የምርምር ዘዴ መጠቀም ያስፈለገበት ምክንያት ምርምሩ የሚተነተነው በገለጻ እና በቁጥር መረጃ ትንተና ስለሆነ ነው በመሆኑም ዓይነታዊ የምርምር ዘዴን መጠቀም ያስፈለገበት ምክንያት የጥናቱ አቀራረብ ገላጭ ስልትን የተከተለ በመሆኑ ነው አጥኝዋ በተጠቀሰው መጽሀፍ ላይ እንዲሁም የክፍል ውስጥ አተገባበሩ ላይ ጥናቱ በሚካሄድበት ወቅት ለግምገማው በሚዘጋጁት መስፈርቶች አማካኝነት የተሰበሰቡትን መረጃዎች በአይነት በአይነት በማድረግ መተንተን አስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ ነውመጠናዊ ምርምር በቁጥር የመረጃ ትንተና ላይ የተመሰረተ የምርምር አይነት በመሆኑ አጥኝዋም በቁጥር ለምትገልጸው የመረጃ ትንተና አመቺ ሆኖ ስላገኘችው ልትመርጠው ችላለችፁ በመሆኑም በጥናቱ ቅይጥ የምርምር ዘዴን የሚከተለውን ዛ እና የያለው የምርምር መጻህፍት ለጥናቱ መነሻ በግብዓትነት አገልግሎት ላይ ውለዋል የጥናቱ የመረጃ ምንጮች የጥናቱ የመረጃ ምንጮች የሰነድ ፍተሻበመምህራን የሚሞላ የጽሁፍ መጠይቅ ከመጽሐፉ አዘጋጆች የሚገኝ ቃለ መጠይቅና ከምልከታ የሚሜገኙ የመረጃ ግብዓቶች ናቸው እንዲሁም የንድፈ ሀሳባዊ መሰረቶች ላይ በመመስረት ነውበመሆኑም የሚፈለጉት መረጃዎች ከሰነድ ፍተሻከጽሁፍ መጠይቅከቃለመጠይቅና ከምልከታ ከተሰበሰቡ በኋላ በአስፈላጊው ቅደም ተከተል ተዘርዝረው በገላጭ ስልት ትንተና ተሰጥቶባቸዋል የጥናቱ ናሙና አመራረጥ የጥናቱን ዓላማ ከግብ ለማድረስ ለጥናቱ ተገቢውን መረጃ ሊሰጡ ወይም ሊያስገኙ ይችላሉ ተብለው የታመነባቸው ምንጮች በተለያዩ የናሙና አመራረጥ ስልቶች ተመርጠዋል የአያንዳንዱ የናሙና አመራረጥ ሂደትም ከዚህ በታች ቀርቧል የጥናቱ ክልል አመራረጥ አጥኝዋ በአዲስ አበባ ከተማ በቦሌ ክፍለ ከተማ ረዘም ላለ ጊዜ በመምህርነት ሙያ የሰራች በመሆኑ ከመምህራን አገኛቸዋለሁ ብሳ ላሰበቻቸው መረጃዎች ከሌሎች ክፍለ ከተሞች በተሻለ መልኩ መረጃዎችን ማግኘት እንደምትችል በመገመቷ በቦሌ ክፍለ ከተማ የጥናቱ ክልል እንዲሆን በአመቺ የናሙና ዘዴ ርዐከአህፀበፀርፀ ጠበፀበባ በከ ተመርጦ የጥናቱ ቦታ እንዲሆን ተደርጓል የትምህርት ቤቶች አመራረጥ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በቦሌ ክፍለ ከተማ ስር ከሚገኙ የመጀመሪያ ደረጃ ሁለተኛ ሳይክል ትምህርት ቤቶች ውስጥ አራት የመንግስት ትምህርት ቤቶች ለዚህ ጥናት በመረጃ ምንጭነት ተመርጠዋልእነዚህ ትምህርት ቤቶች የተመረጡት አመች የናሙና ስልትን ርበነፀበፀርፀ ጠሀበፀ ጠበከ መሰረት በማድረግ ነውአራቱም ትምህርት ቤቶች ከአጥኝዋ መኖሪያ ጋር ቅርበት ያላቸው በመሆናቸው መረጃዎችን ለመሰብሰብ ቀላል ይሆናል ብላ በመገመቷ ነውየተመረጡት ትምህርት ቤቶች በቦሌ ክፍለ ከተማ የሚገኙ ሲሆኑ ህዳሴጎሮ ቦሌ ለሚ እና ምስራቅ በር ቁጥር ሁለት የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት ቤቶች ናቸው የክፍል ደረጃ አመራረጥ አጥኝዋ በመጀመሪያ ደረጃ ሁለተኛ ሳይክልትምህርት ቤቶች በአማርኛ ቋንቋ መምህርነት ለስድስት ዓመታት ያህል ስታገለግል መቆየቷ ቀደም ሲል ተገልጂል በዚህ ምክንያት ከዚህ በፊት በአገልግሎት ላይ ውሎ የነበረውን የኛክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ በቅርበት ታውቀዋለች በመሆኑም በመጽሐፉ ውስጥ ተካተው የነበሩ የአንብቦ መረዳት ይዘቶች አቀራረብ ችግሮች አዲስ በተዘጋጀው መመሪያ መጽሐፍ ውስጥ ምን ያህል መሻሻል እንዳሳዩ ሳይንሳዊ መርሆዎችን በመከተል መመርመር አስፈላጊ ሆኖ ተገኝቷል በመሆኑም የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ በዓላማ ተኮር የናሙና አመራረጥ ስልት ተመርጧል የመምህራን አመራረጥ በ ዓም በህዳሴበጎሮበምስራቅ በር ቁጥር ሁለትና በቦሌ ለሚ የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት ቤቶች በኛ ክፍል የሚያስተምሩ የአማርኛ ቋንቋ መምህራን ስድስቱም በጠቅላይ የናሙና ስልት በጥናቱ ውስጥ ተካተዋል የመጽሀፉ አዘጋጆች አመራረጥ በዓሦዎ የተዘጋጀውን የኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ አስማምቶ የማዘጋጀት ስራውን ያከናወኑት አንዲት መምህርትና አንድ የስርዓተ ትምህርት ባለሙያ ሲሆኑ ከአዘጋጆች ቁጥር አነስተኛነት አንጻር በጠቅላይ የናሙና ስልት ሁሉንም በመውሰድ ቃለ መጠይቅ ተደርጎላቸዋል የመረጃ መሰብሰቢያ መሳሪያዎች የጥናቱን ዓላማ ከግብ ለማድረስ አራት የመረጃ መሰብሰቢያ መሳሪያዎች በስራ ላይ ውለዋል እነሱም የሰነድ ፍተሻ የጽሁፍ መጠይቅ ቃለ መጠይቅና ምልከታ ናቸውከእነዚህም መካከል የሰነድ ፍተሻው በዋናነት ጥቅም ላይ የዋለ ሲሆን ሌሎች ደግሞ በአጋዥነት አገልግለዋል ተከታዩ ክፍልም የመረጃ መሰብሰቢያ መሳሪያዎችን በዝርዝር ያሳያል የሰነድ ፍተሻ የሰነድ ፍተሻ ለዚህ ጥናት ዓላማ ከግብ መድረስ ዋናውን ድርሻ የያዘ ነውይህም የሚያተኩረው በሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ ውስጥ የተካተቱ የአንብቦ መረዳት መልመጃዎች አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብን በተለያዩ መረጃዎች አስደግፎ በመተንተን ላይ ይሆናልለዚህም እንዲያግዝ የክሂሎቹ ይዘቶች አቀራረብ በተለያዩ ንድፈ ሃሳቦች አማካኝነት ተቃኝተዋልከዚህም በተጨማሪ ንድፈ ሀሳቦቹን መሰረት ያደረጉ የመገምገሚያ መስፈርቶች ተዘጋጅተው ጥቅም ላይ ውለዋል ይኸውም የይዘት ተገቢነት የአንብቦ መረዳት መልመጃዎቹ ዝግጅት ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂል የይዘት ቅንጅታዊ አቀራረብ የሰጡት ትኩረት የመልመጃዎቹ አቀራረብ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ያላቸው እገዛ የማስተማሪያ መሳሪያዎቹ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ያላቸው እገዛ የሚሉት ዋና ዎቹ ናቸው የጽሁፍ መጠይቅ ለመምህራን የቀረበው የጽሁፍ መጠይቅ በምዕራፍ ሁለት ውስጥ የተነሱትን ጽንስ ሀሳቦች መሰረት በማድረግ የተዘጋጁ ናቸውመጠይቁ ከሰነድ ፍተሻው የተገኘውን መረጃ የበለጠ ለማረጋገጥ ለማጠናከርና ተጨማሪ መረጃን ለማግኘት ታስቦ ተግባራዊ የሆነ ነውበመሆኑም ለዚህም አላማ የሚውሉ የጽሁፍ መጠይቆች በዝግ ወይም ምርጫ ሰጪ ጥያቄዎችና ደግሞ በልቅ ወይም በነጻ የአቀራረብ ስልት ተዘጋጅተው ለጥናቱ ተሳታፊ መምህራን ቀርበው ምላሽ እንዲሰጥባቸው ተደርጓል እነዚህን የአጠያየቅ ስልቶች መጠቀም ያስፈለገበት ምክንያት ዝግ የአጠያየቅ ስልት በቀላሉ ለመተንተን አመቺ በመሆኑ ሲሆን ልቅ የአጠያየቅ ስልትን መጠቀም ያስፈለገበት ምክንያት ደግሞ መላሾቹ ሀሳባቸውን በነጻነት እንዲገልጹ ስለሚያችል በተነሳው ርዕስ ዙሪያ አስፈላጊና ጠቃሚ መረጃዎችን ለማግኘት ስለሚረዳ ነው ምልከታ ለጥናቱ የሚያስፈልጉ መረጃዎችን ከመማር ማስተማሩ ሂደት ለመሰብሰብ ምልከታ በዋናነት የሚመረጥ ዘዴ ነውምልከታው በተመረጡት ትምህርት ቤቶች ውስጥ ሲሆን ሁሉም የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መምህራን ተካተዋልለምልከታው የሚያገለግል ቅጽም የተዘጋጀው ከርበሀበር ሃሳብ በመውሰድ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን አቀናጅቶ ለማስተማር የሚረዱ ብልሃቶችን መሰረት ያደረገ ነውለምልከታ የወጣውን የጊዜ ሰሌዳ መሰረት በማድረግ እያንዳንዱ ተጠፒ መምህር በሚያስተምርበት ክፍል ለሶስት ለሶስት ጊዜያት ምልከታው ተከናውኗልየምልከታው አላማም የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መምህራን በንባብ ክፍለ ጊዜ በሚያስተምሩበት ወቅት አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር ሆን ተብሎ እና ታቅዶበት ቅንጅታዊ አቀራረብ መኖር አለመኖሩን ለመረዳት ነውየምልከታ ቅጽን በአባሪ አምስት ይመልከቱ ቃለ መጠይቅ ለዚህ ጥናት በመዛግብት ፍተሻ የተገኙ መረጃዎችን ለማገዝ ከጽሁፍ መጠይቅ በተጨማሪ ቃለ መጠይቅም የዚህ ጥናት አጋዥ የመረጃ መሰብሰቢያ መሳሪያ በመሆን አገልግሏል አጥኝዋ ቃለመጠይቅ ያደረገችው ለመማሪያ መጽሀፉ አስማምቶ አዘጋጆች ሲሆን የቃለ መጠይቁ ዋና ዓላማ በመማሪያ መፅሐፉ ዝግጅት ወቅት አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር ከማቀናጀት አንጻር በማዘጋጀት ሂደት ላይ አስማምቶ አዘጋጆቹ ምን ትኩረት እንደሰጡና የጥያቄዎቹን የአቀራረብ ስልት በተመለከተ የተከተሏቸውን የአሰራር ዘዴዎች መኖር አለመኖራውቸውን ለማረጋገጥ ነውጥያቄዎቹ ዘጠኝ ሲሆኑ የቃለ መጠይቁ አይነትም በከፊል የተደራጀ ነው ይህም የተመረጠበት ምክንያት እንደ በ ከከጠሃ በዚህ የቃለ መጠይቅ አይነት ለመነሻነት በሚያገለግሉ ጥያቄዎች አማካኝነት የመላሾችን ማብራሪያ በመመርኮዝ ሌሎች ሊነሱ የሚችሉ ጥያቄዎችን ለማንሳትና ማብራሪያ የሚያስፈልጋቸውን ነጥቦች በቃለ መጠይቁ ወቅት በደንብ ተገንዝቦ ለማለፍ እንዲያስችል ነው የቃለ መጠይቁን አቀራረብ ሂደት በተመለከተ ጥያቄዎቹ በጥናቱ አቅራቢ አማካኝነት አንድ በአንድ እየቀረቡ ተጠያቂዎቹ ማብራሪያ የሰጡባቸው ሲሆን ምላሻቸውም በመቅረጸ ድምጽ ከተቀረጸ በኋላ ወደ ጽሁፍ ተመልሶ ለትንተና ቀርቧል ቃለ መጠይቁም እንደ ምልከታና የጽሁፍ መጠይቁ ለጥናቱ እንዲስማማ ሆኖ ከተዘጋጀ በኋላ በአማካሪዎቼ ተገምግሞና ማሻሻያ ተደርጎበት በግልጋሎት ላይ ውሷልአባሪ ን ይመልከቱ የመረጃ አተናተን ዘዴ የመረጃ አለያየት እና ለትንተና ዝግጁ ማድረግ የዚህ ጥናት ዋና የመረጃ ምንጭ መጽሀፍ ግምገማ መሆኑ ቀደም ሲል ተገልጺልየሰነድ ፍተሻው ዋና አላማም ለጥናቱ በተመረጠው የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ ውስጥ የተካቱት የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብን በጥልቀት መመርመር ነው በመሆኑም በቅድሚያ በመዛግብት ፍተሻ የተገኙት መረጃዎች በዓይነት በዓይነት ተደራጅተው እንዲቀርቡ ሆኗልበመጽሀፉ ውስጥ የተካተቱ የአንብቦ መረዳት መልመጃዎችና ይዘቶች አቀራረብ ቬ እከ እና ርፀልርህቨርጸሀፍትች ባስቀመጧቸው መስፈርቶች አማካኝነት የይዘቶችንና የመልመጃዎችን አቀራረብ መሰረት በማድረግ ተደራጅተው ተተንትነዋል የመተንተኛ ስልት የጥናቱን መረጃዎች ለመተንተን ገላጭ የመረጃ መተንተኛ ስልት በተግባር ላይ ውሏል በመሆኑም በቅድሚያ በመዛግብት ፍተሻ የተገኙት መረጃዎች ከአጥኝዋ እይታ አንጻር በገላጭ የአተናተን ስልት ከተተነተኑ በኋላ የጽሁፍ መጠይቁን ከሞሉት መምህራን እይታ አንጻር የተገኙት መረጃዎች የቁጥር መለኪያ ተሰጥቷቸው በመቶኛ ተገልጸዋልእንዲሁም በመጠይቅ የተገኙት መረጃዎች እንደ አስፈላጊነቱ በትንታኔው ጣልቃ መግባት በሚገባቸው ቦታ እየተተነተኑ የቀረቡ ሲሆን በቃለ መጠይቅና በጽሁፍ መጠይቅ የተገኙት መረጃዎችም የመዛግብት ፍተሻውን በሚያጠናክር መንገድ ተተንትነው ቀርበዋል የክፍል ውስጥ አቀራረብን በተመለከተ ከመምህራን የጽሁፍ መጠይቅ የተገኙት መረጃዎች በገላጭ የአተናተን ስልት የቀረቡ ሲሆን በክፍል ውስጥ ምልከታ የተገኙት መረጃዎች ከአጥኝዋ እይታ አንጻር የቁጥር መለኪያ ተሰጥቷቸው በመቶኛ ከተተነተኑ በኋላ በገላጭ የአተናተን ስልት ተገልጸዋል የትንተናው ትኩረት የዚህ ጥናት ዋና አላማ በሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሐፍ ውስጥ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብ ሳይ በመሆኑ የትንተናው ትኩረት በአንብቦ መረዳት መልመጃዎች እና የይዘቶች አቀራረብ ላይ ነውይኸውም ትኩረት ያደረገው ይዘቶቹ ለተማሪዎቹ ደረጃ ተስማሚ ናቸው። አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል የይዘት ቅንጅታዊ አቀራረብ አላቸው። ተብለው ለቀረበላቸው ጥያቄ የሚከተለውን ምላሽ ሰጥተዋልየመጽሐፉ ዝግጅት የተማሪዎችን አካባቢያዊ ሁኔታዳራዊ እውቀታቸውን ከግምት ውስጥ ባስገባ መልኩ እንደተዘጋጀ ምላሻቸውን ሰጥተዋል በአጠቃላይ በመጽሐፉ ውስጥ ከቀረቡት የአንብቦ መረዳት ይዘቶችና መልመጃዎች ፍተሻ በመምህራን የተሞሉ የጽሁፍ መጠይቆችና ከመጻሀፉ አዘጋጆች ቃለ መጠይቅ የተገኙት ምላሾች እንደሚያመለክቱት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማዳበር የቀረቡት ይዘቶችና ተግባራት የተማሪዎችን ፍላጎትደረጃና ዳራዊ እውቀትን መሰረት በማድረግ እንደቀረቡ የትንተናው ውጤት ያመለክታል በመጽሐፉ ውስጥ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ የአማርኛ ቋንቋ ትምህርት ከሚሰጥባቸው አላማዎች ውስጥ የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን ማዳበር የሚል ይጠቀሳል ማንበብና መጻፍ ጥብቅ ትስስር ስላላቸው በውህደት ቢቀርቡ ተማሪዎች የትምህርቱን ይዘት በተገቢው መንገድ እንዲረዱት ሊያግዛቸው ይችሳል ምክንያቱም ሁለቱም ክሂሎች የቀደመ እውቀትን የሚጠይቁ በመሆናቸው ሲሉ ህዐዐ አስረድተዋል የትምህርት ይዘቶች ለሚፈለገው የትምህርት ደረጃ የታለመውን ግብ እንዲመቱ ለተማሪዎች ግልጽና ተስማሚ ሆነው በበቂ ሁኔታ በመልመጃዎች ተጠናክረው ከቀረቡ የታሰበውን ዓላማ ከግብ ለማድረስ ሚናቸው ጉልህ ነውበመሆኑም በሰባተኛ ክፍል መማሪያ መጽሐፍ ውስጥ የቀረቡት አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች ቅንጅታዊ አቀራረብ አንጻር ትኩረት የተሰጠው ለየትኛው ክሂል እንደሆነ ከሚከተለው ሰንጠረዥ እንመልከት ሰንጠረዥ በመጽሀፉ ውስጥ የሚገኙ ጠቅላላ አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች ተቁ የመልመጃ ጥያቄዎቹ የሚመለሱበት ጠቅላላ ብዛት በመቶኛ መንገድ በቁጥር በቃል እንዲመለሱ የቀረቡ በጽሁፍ እንዲመለሱ የቀረቡ በምን ሁኔታ እንደሚመለሱ ያልተገለጽ ጠቅላላ ድምር በሰንጠረዥ ላይ እንደምንረዳው በመጽሐፉ ውስጥ ከቀረቡት አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች ውስጥ በቃል እንዲመለሱ በጽሁፍ እንዲመለሱ። ምርት ነው መዝናኛ ነው ይህ አቀራረብ ተማሪዎች የቀረበላቸውን ምንባብና የራስ የማብራራት ችሎታቸውን ተጠቅመው ሀሳባቸውን በጽሁፍ እንዲገልጹ የሚያስችል የአቀራረብ ብልሃት ነውበመሆኑም አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን ለማዳበር ያግዛል ምዕራፍ ሰባት ገጽ ተግባር የሚከተሉትን ጥያቄዎች ጫት መቃምና መዘዙ በሜለው ርዕስ በቀረበው ምንባብ መሰረት በጽሁፍ መልሱፊደል ተራ ሀጫት መቃምና መዘዙ ከሚለው ምንባብ ከእያንዳንዱ አንቀጽ ውስጥ ዋና ሀሳቡን የያዘ አንድ ዓረፍተነገር ለይታችሁ በማውጣት ጻፉለጫት መቃምና መዘዙከሟለው ምንባብ ካወጣችኋቸው ዋና ዋና ሀሳቦች ውስጥ አንዱን ወስዳችሁ በምክንያትና ውጤት ስልት በራሳችሁ አገላለጽ አንቀጽ ጻፉ የሚሉና ሌሎችም ይገኙበታልአባሪ ን ይመልከቱ እነዚህ አቀራረቦችም ከምንባቡ ውስጥ ከሜገኙ አንቀጾች ውስጥ ዋና ሀሳቡን የያዙ ዐነገሮችን በመለየት እንዲጽፉ የሚያደርጉና ከለዩዋቸው ዋና ሀሳቦች ውስጥ አንዱን በመምረጥ በምክንያትና ውጤት ስልት በራሳቸው አገላለጽ አንቀጽ እንዲጽፉ በሚረዳ መልኩ ቀርበዋልይህም አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማዳበር ያግዛሉ ይህ አቀራረብም ሀርር እና ሀህ እንደገለጹት ተማሪዎች እያነበቡ በመገመት ሲጽፉና ለድህረ ንባብ ጥያቄዎች መልሳቸውን በጽሁፍ እየሰጡ እንዲማሩ ሲደረግ የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን ለማዳበር እገዛ እንደሚያደርግ ይገልጻሉ በመሆኑም በሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሐፍ ውስጥ ሃምሳ አራት አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች የተካተቱ ሲሆን ከነዚህም ውስጥ ሰላሳ ስድስቱ ተግባራት የንባብ ክሂልን ከመጻፍ ክሂል ጋር አቀናጅቶ ለማስተማር የሚያግዙ ናቸውእነዚህ ጥያቄዎችም ከምንባቡ የወጡ ሆነው ምላሻቸው በጽሁፍ የሚገለጽ በመሆናቸው ይህም የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳት ችሎታ ከመጻፍ ክሂል ጋር አቀናጅቶ ለማዳበር ያግዛሉ ከመምህራን በተገኘ የመጠይቅ ምላሽ መሰረት ደግሞ አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር መቀናጀት አለመቀናጀቱን በተመለከተ መረጃ የሰጡት ምላሽ እንደሚከተለው በሰንጠረዥ ቀርቧል ሰንጠረዥ መልመጃዎቹ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር ያላቸው እገዛ ለመምህራን የቀረቡ ድግግሞሽ ጥያቄዎች ና ቁ በተማሪው መጽሀፍ ውስጥ የተካተቱት ይዘቶች የተማሪዎችን የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር ያላቸው እገዛ ይዘቶቹ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር ያላቸው አመችነት ከሌሎች የቋንቋ ክሂሎች አኳያ ሲታይ መጽሀፉ ውስጥ ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ የተሰጠው ቦታ ከሰንጠረዝ መረዳት እንደሚቻለው በተራ ቁጥር ለቀረበው ጥያቄ የተሰጠው ምሳሽ በጣም ከፍተኛ ከፍተኛ መካከለኛ እና ዝቅተኛ የሚል ነውበመሆኑም ከሰንጠረዥ መረዳት የሜቻለው መምህራን በተማሪው መጽሀፍ ውስጥ የተካተቱት ይዘቶች የተማሪዎችን የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር ያላቸው እገዛ በአመዛኙ ከፍተኛ የሚል ነውበተራ ቁጥር ለቀረበው ጥያቄ የተሰጠው ምላሽ በጣም ከፍተኛ ከፍተኛ እና መምህራን በጣም ዝቅተኛ የሜል ነው ስለሆነም ከሰንጠረኾ መረዳት የሚቻለው መምህራን ይዘቶቹ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር ያላቸው አመችነት በአመዛኙ ከፍተኛ የሚል ነው በተራ ቁጥር ለቀረበው ጥያቄ የተሰጠው ምላሽ በጣም ከፍተኛ ከፍተኛ መካከለኛ እና ዝቅተኛ የሚል ነውስለሆነም ከሰንጠረዝ መረዳት የሚሜቻለው መምህራን ከሌሎች የቋንቋ ክሂሎች አኳያ ሲታይ መጽሀፉ ውስጥ ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራብ የተሰጠው ትኩረት በአመዛኙ ከፍተኛ የሚል ነው ይህ የመረጃ ትንተና እንደሚያመለክተው አንብቦ የመረዳት መልመጃዎቹ አቀራረብ የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂላቸውን በቅንጅት ለማዳበር በሚያስችል መልኩ መቅረባቸውን ነው ይህን ጉዳይ በተመለከተ ከሌሎች ክሂሎች አንጻር ሲታይ በመጽሀፉ ውስጥ ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ የተሰጠው ቦታ ምን ይመስላል። ተብሎ ለቀረበላቸው ጥያቄ ሁለቱም አዘጋጆች አዎ ምክንያቱም በመጀመሪያ ምንባቡን እንዲያነቡ ይደረጋል ከዚያም አንብበው የተረዱትን እንዲጽፉ ይደረጋልሲሉ ገልጸዋልይህም በመዛግብት ፍተሻ የተገኘውን ያህሉ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎች ከመጻፍ ክሂል ጋር የተቀናጁ ናቸው የሚለውን ሀሳብ የሚያጠናክር ይሆናል በአጠቃላይ ከመማሪያ መጽሀፉ ሰነድ ፍተሻከመምህራንና ከአዘጋጆች መጠይቅ የተገኙት መረጃዎች እንደሚያመለክቱት በተማሪው መጽሀፍ ውስጥ የተካተቱት አንብቦ የመረዳት ይዘቶችና መልመጃዎች አቀራረብ አብዛኛዎቹ ከመጻፍ ክሂል ጋር ተቀናጅተው መቅረባቸውን ነው አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎችን በቅንጅት ለማስተማሪያ የተዘጋጁት መልመጃዎች ግምገማ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በውህደት ለማስተማርና ለማለማመድ የሚዘጋጁ ተግባራት የማስተማሪያ ብልሃቶችን መሰረት ያደረጉ መሆን እንዳለባቸው በርካታ ምሁራን ይገልጻሉ ይህም በምዕራፍ ሁለት ላይ በዝርዝር የተገለጸ ሲሆን ጥያቄ መጠየቅመተንበይና መገመትማብራራትና መተርጎምማጠቃለልና ምሰላ የሚሉት ይገኙበታልበመጽሀፉ ውስጥ የንባብ ክሂልንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር ታስበው የቀረቡት መልመጃዎች የቀረቡበትን ስልት ለማሳየት የተወሰኑትን ምሳሌዎች መጥቀስ ተገቢ ነው የንባብን ክሂል ማስተማሪያ ከሆኑ ብልሃቶች መካከል አንዱጥያቄ መጠየቅ ሲሆን ይህ ብልሃት በመጽሀፉ ውስጥ በብዛት መካተቱን ማስተዋል ተችሏል እነዚህን አቀራረቦች ለምሳሌ ያህል ጥቂቶቹን እንመለከታለንገጽ ቅድመ ንባብ ጥያቄ ፊደል ተራ ሀ ጉዞ ወደ ሀዋሳ የሚለውን ምንባብ ከማንበባችሁ በፊት ስዕሉን አስተውሉና ከስዕሉ የተረዳችሁትን በቃላችሁ ግለጹጽገጽ ፊደል ተራ ሀየአፈር እንክብካቤ ማለት ምን ማለት ይመስላችኋል። ቢገልጹልኝተብለው ለቀረበላቸው ጥያቄ ምላሻቸውን ሲሰጡ መጽሐፉ የተዘጀው አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂላቸውን ለማዳበር ሁለቱን ክሂሎች ባቀናጀ መልኩ አንብበው የተረዱትን እንዲጽፉ በሚረዳ ሁኔታ እንደተዘጋጀ ምላሻቸውን ሰጥተዋል ይህም ከሰነድ ፍተሻ ከተገኘውን መረጃ የሚያጠናክር ነው በአጠቃላይ በመጽሐፉ ላይ በተደረገው ሰነድ ፍተሻ ከመምህራንና ከመማሪያ መጻሀፉ አዘጋጆች ከተገኙት መረጃዎች መረዳት እንደሚቻለው አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማዳበር የሚረዱ የማስተማሪያ ብልሃቶች በአብዛኛው ተግባር ላይ ውለዋል እነሱም ጥያቄ መጠየቅ መገመት ትንበያ ማጠቃለል ማብራራትና መተርጎም የሚባሉት የማስተማሪያ ብልሃቶች መሆናቸውን የመረጃው ትንተና ያብራራል በአንጻሩ ደግሞ ምሰላ የተባለው የማስተማሪያ ብልሃት በመጽሀፉ ውስጥ አንድ ቦታ ላይ ብቻ መካተቱን የመረጃ ትንተናው ያሳያል የማስተማሪያ መሳሪያዎቹ ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ያላቸው እገዛ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች ተቀናጅተው ቢቀርቡ የሚያስገኙትን ጠቀሜታ በምዕራፍ ሁለት ቅኝት ላይ ተገልጺል የማስተማሪያ መሳሪያዎቹ ሲዘጋጁ ተማሪዎች የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን በቅንጅት እንዲለማመዱ የሚያስችሉ መሆን እንዳለባቸው ምሁራን ያስረዳሉ ይኸውም ስለጽሁፉ ያላቸውን ግንዛቤ እንዲተነብዩ ትርጉም እንዲሰጡ ላነበቡት ወይም ለጻፉት ነገር ማጠቃለያ መስጠት የሚያስችሉ ሆነው መዘጋጀት እንዳለባቸው ሀ እና ሀ ያስረዳሉ ከዚህ በመቀጠል በመርሃ ትምህርቱ ውስጥ የተካተቱትን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች አቀራረባቸውን አስመልክቶ የተገኙ መረጃዎች ከመተንተናቸው በፊት ስለ መርሃ ትምህርቱ ጥቂት መረጃዎችን እንመለከታለን የመርሀ ትምህርቱ አጭር መግለጫ የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መርሀ ትምህርት የተዘጋጀው በ ዓም ሲሆን በክፍል ደረጃው በተዘጋጀው የመምህሩ መምሪያ የመጨረሻዎቹ ገጾች ላይ ይገኛል በውስጡም አስር ምዕራፎች አሉሌት በእያንዳንዱ ምዕራፍ ስር ርዕስዝርዝር ዓላማዎች የማስተማር ክንውኖች የምዘና ስልቶችና ይዘቶች በተከታታይ ቀርበዋልበመርሀ ትምህርቱ ውስጥ የተካተቱት የቋንቋ ክሂሎች ያላቸው ዝርዝር አላማዎችም ተገልጸዋል ዓለም እንደገለጹት መርሀ ትምህርት በሚቀረጽበት ጊዜ ትኩረት ከሚገባቸው ነገሮች መካከል አንዱ ክሂሎቹ ተቀናጅተው መቅረባቸውን ትኩረት ማድረግ እንደሚገባ ምሁራኑ ይገልጻሉበመሆኑም የዚህ ጥናት ዋና ትኩረት አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ላይ ስለሆነ በመርሀ ትምህርቱ ውስጥ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች አቀራረብ ምን እንደሚመስል ለአብነት ያህል እንደሚከተለው ቀርቧል አንብቦ ማንበብ መጻፍ ናሙና የመማር ናሙና የምዘና ስልቶች ይዘቶች መረዳ ማስተማር ስልቶች ት አንብቦ ተማሪዎች ተማሪዎች የመረዳ ት ብልሃት ማጎልበ ት ገ ስዕላዊ የሀሳብ ለማንበብ የዘወትር መመመሪያ መር ክለሳተማሪዎች ለጥያቄዎች ያለውን አደረጃጀትን አጋጣሚዎችን ምላሽ ለመስጠት ያለፈውን ትምህርት ጥያቄዎችን ጽሁፍ ስልት መጠቀምለተለያዩ የተለያዩ ቀለማት ያላቸውን ወረቀቶች ካርዶች አንብበው በመጠቀም ዘውጎችዳራዊ እውቀት በማሳየት ያሳጥራሉ በጽሁፍ በመገንባት በተዘዋዋሪ ይመልሳሉለምሳሌእስማማለሁአልስማማምእውነ የቀረበን ሀሳብ መጻፍን ያሻሽላለ ትሀሰት መይገጽ ያደራጃሉ ያለውን ምናባዊ ኢመደበኛ ክትትልየትኞቹ ህጻናት ጽሁፍ በጽሁፍ ምሰላተማሪዎች እንደገባቸውና የትኞቹ የበለጠ እርዳታ አንብበው የቀረቡትን በአእምሯቸው ስዕል እንደሚፈልጉ ለማወቅ መምህራን በክፍል ውስጥ ይገመግማሉ ሀሳቦች እንዲስሉና እየተዘዋወሩ ይከታተሳላሉ ከክፍሉ ደረጃ ለቀረበው ጽሁፍ ከቀደመ እውቀትና ልምድ እንዲሁም ከሌላ ጽሁፍ ጋርያዛምዳሉ ለጽሁፉ የሚስማማ የመረዳት ስልትና የንባብ ዘዴ መርጠው በስራ ላይ ማዋል ይችላሉ ለክፍሉ ደረጃ የተመደበውን ጽሁፍ መረዳታቸውን ለመመዘን ራስን የመገምገም ስልት ያበለጽጋሉ ማስተካከልመቀ የርና መግለጽ ይችላሉ ድምጽ በማሰማት የተነበበውን ወይም የተደመጠን ጽሁፍ ሀሳቦች አሳጥረው ይጽፋሉ የተማሩትንና ያነበቡትን እንዲያስታውሱና እንዲረዱ ዕድል ይሰጣቸዋል ማብራራትተማሪዎች ከተማሩት ውስጥ ግራ ያጋባቸው ላይ ማብራሪያ እንዲፈልጉ ያበረታታቸዋል የመጠይቅና ምላሽ ግንኙነትድህረ ንባብ ጥያቄዎች የሚከተሉትን ይይዛሉ መልሱ እዚያው መልሱ በአንድ አረፍተነገር ውስጥ ይገኛል ማንበብና መመርመር መልሱ ምንባቡ ውስጥ አለግን መረጃው ከአንድ ዓረፍተ ነገር በላይ ማየትን ይጠይቃል ጽሁፍና እኔጥያቄውን ለመመለስ የጽሁፉን መረጃ ከአካባቢው ዳራ ማዛመድን ይጠይቃል መጠየቅስለነበቡት ነገር ጥያቄ እንዲያዘጋጁና የክፍል ማቅረብአቅርቦትተማሪዎች የተረዱትን ለመምህር ያገኛሉ ወይም ለክፍሉ ለማሳየት አጋጣሚ ጓደኞቻቸውን እንዲጠይቁ ጊዜ ይሰጣል ማጠቃለልየጽሁፍ መረጃን እንዲ ያጠቃልሉና እንዲያዋህዱ ያለማምዳል ከዚህ በላይ ከቀረበው መርሃ ትምህርት እንደምንረዳው አንብበው የተረዱትን አሳጥረው እንዲጽፉ አንብበው የተረዱትን በጽሁፍ ማጠቃለያ እንዲሰጡ በሚያስችል መልኩ ተዘጋጅቷል ይህ አቀራረብም አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን አቀናጅቶ ለማቅረብ ያለው እገዛ ጉልህ መሆኑን ያመለክታል ሌላው የማስተማርያ መሳሪያ የመምህሩ መምሪያ ሲሆን መምህሩ የተማሪውን የመማሪያ መጽሀፍ እንዴት ማስተማር እንዳለበት አቅጣጫ የሚያመለክት ነውበመሆኑም የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ የመምህር መምሪያውም የአንብቦ መረዳት መልመጃዎች አቀራረብ ምን እንደሚመስል ጥቂቶችን ለአብነት ያህል እንመለከታለን ምዕራፍ አንድ ገጽ የማንበብ ሂደት አቀራረብን ስንመለከት እንደሚከተለው ቀርቧል ምዎድመ ምሞዖሥመችምቻ ያያጋማጋፇሃሃውቓ መጳሪቻ ፇፖፅኛንሦ ማረጋ። ሲያስረዱ የንባብን ክሂል ለማዳበር የምንመርጠው የጽሁፍ መጠን ክፍል ውስጥ ካለን ጊዜ አንፃር የተጣጣመ መሆን አለበት ምክንያቱም ጽሁፍን ለማንበብ የሚወስድብን ጊዜ እና ከንባብን በኋላ ለሚሰሩ ተግባራት የምንሰጠው ጊዜ ከአለን አጠቃላይ ጊዜ ጋር ካልተጣጣመ ልናዳብረው የፈለግነውን የንባብ ክሂል ውጤታማ ልናደርገው አንችልም በማለት ገልፀዋል ይሁን እንጂ የመጽሀፉ አዘገጃጀት ከምሁራኑ ሀሳብ ጋር እንደሚቃረን የሰነድ ፍተሻው ያመለክታል ከዚህ በመቀጠል የመምህራን የቋንቋ ክሂሎች አቀራረብን በተመለከተ ከምልከታ የተገኘው መረጃ እንደሚከተለው ቀርቧል መምህራን ስለማንበብና መጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ያላቸው ግንዛቤ የተተኳሪ መምህራንን የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ከማየታችን በፊት የክፍለ ጊዜያቱ ይዘቶች አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ያላቸውን እገዛ ቀጥሎ እንመለከታለን በአማርኛ ቋንቋ ትምህርት ክፍለ ጊዜያት በስድስቱም መምህራን በተደረገው የሶስት ሶስት ተከታታይ የክፍል ምልከታዎች የክፍለ ጊዜው ይዘት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ያለውን እገዛ ለማወቅ የምልከታ ነጥቡና የተገኘው መረጃ ከዚህ ቀጥሎ ቀርቧል ሰንጠረዥ የክፍለ ጊዜያቱ ይዘቶች አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ያላቸውን እገዛ ለማወቅ ከምልከታ የተገኘ መረጃ ተቁ ዝርዝር የመከታተያ ነጥብ ድግግሞሽ የክፍለ ጊዜው ይዘት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር ያለው እገዛ የክፍለ ጊዜው ይዘት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማዳበር ያለው አስተዋጽኦ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር የቀረበው ይዘት ከተማሪዎች ህይወት ጋር ያለው ግንኙነት ከሰንጠረሠ መረዳት እንደሚቻለው በስድስቱም የጥናቱ ተሳታፊ መምህራን በተከታታይ በሶስቱ ክፍለ ጊዜያት የነበረው ይዘት አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር አቀናጅቶ ለማቅረብ ያለው እገዛ ከፍተኛ መሆኑን ነውከዚህም በተጨማሪ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር የቀረቡ ይዘቶች ከተማሪዎች ህይወት ጋር ግንኙነት ያላቸው መሆኑን መረዳት ተችሏል ይሁን እንጂ መምህራን የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ ለማቅረብ ግንዛቤው ከሌላቸው ይዘቶቹ አመቺ ስለሆኑ ብቻ የቋንቋ ክሂሎች ተቀናጅተው ይቀርባሉ ማለት አለመሆኑን መረዳት ያስፈልጋል የመምህራኑ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች አቀራረብ መምህራኑ ስለቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ እውቀት እንዳላቸው ለማወቅ መጀመሪያ ክሂሎችን እንዴት እንዳቀረቧቸው መፈተሽ አስፈላጊ ነውበመሆኑም ከምልከታ የተገኘው መረጃ እንደሚከተለው ተተንትኗል ሰንጠረዥ የመምህራንን የማንበብና የመጻፍ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ለማወቅ ከምልከታ የተገኘ መረጃ ተቁ መከታተያ ነጥብ ድግግሞሽ መሩሯ ተማሪዎች ምንባቡን እንዲያነቡ የማድረግ ሁኔታቸው መሩ ሯ አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር ትኩረት ሰጥተው የማቀናጀት ሁኔታ መሩ ሯ በክፍል ውስጥ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን እንዲሰሩ የማድረግ ሁኔታቸው ከሰንጠረኾ መረዳት እንደሚቻለው በተራ ቁጥር መከታተያ ቅጽ መሰረት የተገኘው መረጃ እንደሚያመለክተው በጣም ከፍተኛ ከፍተኛ መካከለኛ ዝቅተኛ የሆነ አተገባበር እንዳለ መመልከት ተችሏል ይህም የሚያሳየው አብዛኛዎቹ መምህራን ተማሪዎቹ ምንባቡን እንዲያነቡ የሚያደርጉት ክትትልና ድጋፍ በጣም ጥሩ የሚባል ሲሆን ጥቂቶቹ ደግሞ ምንባቡ ተነቧል እንዲባል ያህል አንብቡ በማለት እንዴት ማንበብ ወይም ተግባራትን እንዴት ማከናወን እንዳለባቸው ሚናቸውን የመወጣት ሁኔታቸው ዝቅተኛ መሆኑን ነው ሰንጠረዥ ላይ እንደምንረዳው በአስራ ስምንት ተከታታይ ምልከታዎች የነበረው ይዘት አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር አቀናጅቶ ለማቅረብ ከፍተኛ ቢሆኑም ከአስራ ስምንት ተከታታይ ምልከታዎች የነበረው አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ትኩረት ሰጥቶ የማቀናጀት ሁኔታ ክፍለ ጊዜያት ከፍተኛ ክፍለ ጊዜያት በመካከለኛ የሆነ የክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ መኖሩን ታውቋል ይሁን እንጂ ክፍለ ጊዜያት ዝቅተኛ እና ክፍለ ጊዜያት ደግሞ በጣም ዝቅተኛ ቅንጅታዊ አቀራረብ እንዳለ ለማወቅ ተችሷልይህም የንባብ ክሂልን ከመጻፍ ክሂል ጋር ትኩረት ሰጥተው የሚያቀርቡ መምህራን በቁጥር ዝቅተኛ መሆናቸውን ለማወቅ ተችሷል ከሰንጠረዥ በተራ ቁጥር ላይ እንደምንረዳው አንብቦ መረዳት ተግባራትን መምህራን በክፍል ውስጥ እንዲሰሩ የማድረጋቸውን ሁኔታ ስንመለከት ከፍተኛ መካከለኛ የሆነ አተገባበር ያሳቸው መምህራን እንዳሉ ሁሉ ዝቅተኛ እና በጣም ዝቅተኛ የሆነ አተገባበር ያላቸው መምህራን እንዳሉም መረዳት ተችሏል ይህንን ጉዳይ በተመለከተ አንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ተቀናጅተው ቢቀርቡ በተማሪዎች ችሎታ ላይ ለውጥ ያመጣል ብለው ያስባሉ። ተብለው ለመምህራን ለቀረበላቸው ጥያቄ መርት መርት መርት መርት እና መርት የሰጡት ምላሽ አዎ ምክንያቱ ሁለቱ ክሂሎች ትስስር ስላላቸው ሁለቱንም አዋህዶ ተግባራዊ ማድረግ ከተቻለ የተማሪዎቹን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ችሎታ ውጤታማ ማድረግ ይቻላልይኸውም አንብበው የተረዱትን በጽሁፍ እንዲገልጹ በማድረግ ሁለቱም ክሂሎች እንዲዳብሩ ማድረግ ይቻላል ሲሉ መርት ግን የተማሪዎች ቁጥር ከፍተኛ በሆነበት ክፍል አንብበው የተረዱትን እንዲናገሩ ማድረግ ስለማይቻል አንብበው የተረዱትን በጽሁፍ እንዲገልጹ በማድረግ በተሻለ ሁኔታ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ችሎታቸውን ማሳደግ ይቻላል በማለት ምላሻቸውን ሰጥተዋል ከመጠይቁ ከተገኘው መረጃ መረዳት እንደሚቻለው አብዛኛዎቹ መምህራን ማንበብና መጻፍ ጥብቅ የሆነ ትስስር ስላላቸው አንብበው ከተረዱት ነገር ተነስተው እንዲጽፉ ማድረግ አስፈላጊ መሆኑን ነውጠቀሜታውም አንብቦ የመረዳት ችሎታቸውንና የመጻፍ ክሂላቸውን ለማሳደግ እንደሚረዳቸው ነውይህም የሚያሳየን አብዛኛዎቹ መምህራን ስለቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ግንዛቤው ያላቸው መሆኑን ነው በአጠቃላይ ከጽሁፍ መጠይቁ የተገኘው መረጃ መምህራን ስለቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ግንዛቤው ያላቸው መሆኑን የሚያሳይ ይሁን እንጂ ከምልከታ የተገኘው መረጃ የሚያሳየው ትኩረት ሰጥተው አቀናጅተው እንደማያስተምሩ የትንተናው ውጤት ያሳያል መምህራን አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶችና ስልቶች ምዕራፍ ሁለት ላይ እንደተገለጸው መምህራን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን አቀናጅተው ለማቅረብ የተለያዩ ብልሃቶችንና ስልቶችን መጠቀም እንደሚችሉ በዝርዝር ለመግለጽ ተሞክሯልበመሆኑም መምህራኑ የሚጠቀሙባቸውን ብልሃቶችና ስልቶችን ለማወቅ ከምልከታው የተገኙ መረጃዎች እንደሚከተለው ተተንትነዋል የኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መምህራን በመማር ማስተማር ሂደት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን እንዴት እንደሚያቀርቧቸው ለማየት ተከታታይ ምልከታዎች ተካሂደዋልበተለይም ደግሞ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት የሚጠቀሙባቸውን ብልሃቶችና ስልቶችን ለማወቅ የምልከታ ነጥቦችና የተገኘው ምላሽ እንደሚከተለው ቀርቧል ሰንጠረዥ መምህራን የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶችና ስልቶችን ለማወቅ ከምልከታ የተገኘ መረጃ ተቁ መከታተያ ነጥብ ድግግሞሽ ተማሪዎች አንድን ምንባብ በ ካነበቡ በኋላ በራሳቸው አባባል እንዲጽፉ የማድረግ ሁኔታቸው ተማሪዎች ሃሳባቸውን በጽሁፍ እንዲገልጹ በቂ ጊዜ የመስጠት ሁኔታ ተማሪዎች የሚጽፏቸውን ። ለዚህ ጥያቄ ከመረጃው የተገኘው መልስ እንደሚያመለክተው ሁሉም መምህራን ከመማሪያ መጽሀፉ በተጨማሪ የቋንቋ ክሂሎችን ለማቀናጀት የሚጠቀሙባቸው ዘዴዎችና ብልሀቶች አለመኖራቸውን መመልከት ተችሏሷል በተራ ቁጥር ላይ በጠቅላላ በመማር ማስተማር ሂደቱ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ አጠር ያለ ግላዊ አስተያየት የሚል መከታተያ ነጥብ ቀርቦ የተገኘ አጠቃላይ መረጃ ሲታይ ከስድስቱ መምህራን በሁለቱ ላይ የነበረው አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር አቀናጅቶ የማቅረብ ሂደት ጥሩ ሊባል የሚችል ሲሆን በሁለቱ መምህራን ላይ ደግሞ መካከለኛ የሆነ ቅንጅታዊ አቀራረብ ነበራቸው በሌሎቹ በሁለቱ መምህራን ላይ ግን ዝቅተኛ የሆነ ቅንጅታዊ አቀራረብ መኖሩን መመልከት ተችሏልበተናጠል ሲታይም መ እና መፀ ጥሩ መ እናመ መካከለኛ ሲሆኑ መ እና መ ላይ ደግሞ የነበረው የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ በአጠቃላይ ደካማ ነው በአጠቃላይ የተገኙት መረጃዎች እንደሚያሳዩት ይዘት ተኮርና ተግባር ተኮር በመጠኑ የተስተዋሉ ሲሆን ስነጽሁፍን መሰረት በማድረግ ማቅረብ ግን ፈጽሞ አልነበረምእነዚህን ዘዴዎችና ብልሃቶች በተወሰነ መልኩም ቢሆን የሚተገብሩ መምህራን ቢኖሩም አብዛኛዎቹ ግን እንደማይተገብሯቸው ከምልከታው ለማወቅ ተችሏል የጥናቱ ውጤት ማብራሪያ በምዕራፍ አንድ ላይ እንደተገለጸው ይህ ጥናት የተካሄደው ለአምስት ጥያቄዎች መልስ በመስጠት የጥናቱን አላማዎች ለማሳካት ነውበተደረገው ጥናትም ጥያቄዎቹ መልስ ስላገኙ አላማዎቹ ተሳክተዋልየጥያቄዎቹ መልስ የተገኘው ከሰነድ ፍተሻከጽሁፍ መጠይቅ ከምልከታና ከቃለ መጠይቅ ውጤት ትንተና ሲሆን ትንተናውን መሰረት ያደረገው የውጤት ማብራሪያ ከዚህ ቀጥሎ ቀርቧል ቀደም ሲል እንደተገለጸው የዚህ ጥናት ጥያቄዎች ጥናቱ ሊመልሳቸው የሚገባቸው መሰረታዊ ጥያቄዎች ሲሆኑ ጥያቄዎቹም በመማሪያ መጽሀፉ ውስጥ የቀረቡት አንብቦ የመረዳት ይዘቶች የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር በሚያግዝ መንገድ ቀርበዋል ወይ። የሚለው ሲሆን አብዛኛዎቹ መምህራን ስለ ቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ግንዛቤው እንዳላቸው በሰጡት ምላሽ ማረጋገጥ ቢቻልም አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂሎች የክፍል ውስጥ አቀራረብ በ ላይ በቀረበው የመረጃ ትንተና በተመረጡ ትምህርት ቤቶች ላይ የምልከታ ቅጽ በማዘጋጀትና በመቅረጸ ትዕይንት ታግዞ የተደረገው ምልከታ የተሰበሰቡ መረጃዎች ላይ ትንተና ተደርጓልከምልከታ የተገኙት መረጃዎች በምዕራፍ ሁለት ስር ከቀረቡት የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ ንድፈ ሀሳቦችን መሰረት አድርገው ተተንትነዋል ከክፍል ውስጥ ክንውን ምልከታው የተገኘው መረጃ እንደሜያሳየው በትግበራው ወቅት ትኩረት ሰጥተው አቀናጅተው የሚያቀርቡት በተወሰነ መልኩም ቢሆን ጥቂቶቹ መምህራን ሲሆኑ አብዛኛዎቹ ግን ትኩረት ሰጥተው አቀናጅተው አለማቅረባቸውን የጥናቱ ውጤት አሳይቷል በመሆኑም ምሁራኑ ካቀረቡት ንድፈ ሃሳብ ጋር የጥናቱ ውጤት በአብዛኛው የሚቃረን ሆኖ ተገኝቷልይሁን እንጂ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን ለማሳደግ የሁለቱም ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ጠቃሚ በመሆኑ መምህራን በመጽሀፉ የቀረቡትን ይዘቶች የማስተማሪያ መሳሪያዎችን አቀራረብ መሰረት በማድረግ ምሳሌዎችን በመስጠት ተማሪዎቹ የሚቀርቡላቸውን ምንባቦች በጥሞና እንዲያነቡባነበቡት ሀሳብ ላይ በመመስረት በየግላቸው አስፋፍተው እንዲጽፉና ለክፍል ጓደኞቻቸው እንዲያነቡ በማበረታታትና ንቁ የሆነ ክትትል በማድረግ በተሰጠው ክፍለ ጊዜ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂል በተቀናጀ መልኩ ማቅረብ ቢችሉ የተሻለ ይሆናል በአጠቃላይ የውጤት ትንተና ማብራሪያው በመማሪያ መጽሐፉ ውስጥ የአንብቦ መረዳት ይዘቶችና መልመጃዎች አቀራረባቸው ምን እንደመሚመስልና በአቀራረባቸው ውስጥ ያለውን ጥንካሬና ክፍተት በመተንተን ይዘቶቹ ማሟላት ያለባቸውን ነገሮች እንዲሁም የክፍል ውስጥ አቀራረባቸው ምን እንደሚመስል በመተንተን ተብራርተዋል የውጤት ማብራሪያውም በምዕራፍ ሁለት የተገለጹትን የምሁራን ንድፈ ሃሳቦች መሰረት በማድረግ የታዩትን ጥንካሬዎችና ክፍተቶች አስቀምጧል ምዕራፍ አምስትማጠቃለያና አስተያየት የዚህ ጥናት ዋና ዓላማ በዓም በተዘጋጀው የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሐፍ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ የይዘት አቀራረብን በመገምገም ድክመታቸውንና ጥንካሬያቸውን በመለየት ማሳየት ነውጥናቱ ያነሳቸውን መሰረታዊ ጥያቄዎች በአግባቡ ለመመለስ ለጥናቱ አላማ ግብ መምታት አስፈላጊ ናቸው ተብሎ የታመነባቸው የመረጃ መሰብሰቢያ መሳሪያዎች በተግባር ላይ ውለዋልእነዚህም የመዛግብት ምርመራየጽሁፍ መጠይቅቃለመጠይቅና የክፍል ውስጥ ምልከታ ናቸው የተሰበሰቡት መረጃዎች ተተንትነው የሚከተሉት የማጠቃለያ ሀሳቦች ላይ ተደርሷል ማጠቃለያ ከዚህ ጥናት ዝርዝር ዓላማዎች መካከል የመጀመሪያው በ ዓም ለሰባተኛ ክፍል ተማሪዎች የተዘጋጀው የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሀፍ ይዘቶቹ የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር በሚያግዝ መንገድ መቅረባቸውን ወይም አለመቅረባቸውን መመርመር ሲሆን በመማሪያ መጽሀፉ ውስጥ የተካተቱ ይዘቶችና መልመጃዎች አቀራረብ የተማሪዎችን ደረጃ ዕድሜ ችሎታና ዳራዊ እውቀታቸውን ከግንዛቤ ባስገባ ሁኔታ የተዘጋጁ ናቸውበመሆኑም ይዘቶቹ የተማሪዎችን አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር በሚያግዝ መንገድ መቅረባቸውን የትንተናው ውጤት ያመለክታል ሁለተኛው የዚህ ጥናት ዝርዝር ዓላማ በመጽሀፉ ውስጥ የቀረቡ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂልን የሚመለከቱ ይዘቶችና መልመጃዎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ምን እንደሚመስል መመርመር ሲሆን በመጽሐፉ ውስጥ ከቀረቡት ሃምሳ አራት አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች ውስጥ ሰላሳ ስድስቱ አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች ከመጻፍ ክሂል ጋር የተቀናጁ ሲሆን ዘጠኙ ደግሞ ከመናገር ክሂል ተቀናጅተው ቀርበዋልበመሆኑም አንብቦ የመረዳት ተግባራት ከመጻፍ ክሂል ጋር ከፍተኛ ትኩረት ተሰጥቷቸው በቅንጅት እንደቀረቡ ከመጽሐፍ ግምገማው የተገኘው መረጃ ትንታኔ ይጠቁማልይሁን እንጅ ለክሂል መልመጃዎች ከቀረቡት መመሪያዎች መካከል የመለማመጃ ጥያቄዎቹ በምን መልኩ እንደሚሜተገበሩ የተሟላ መረጃ የሚሰጡ የተካተቱ ቢሆንም የተወሰኑት ደግሞ ስለመልመጃዎቹ አሰራር ሙሉ መረጃ የማይሰጡ መመሪያዎች በመጽሀፉ ውስጥ እንደሚገኙ የትንተናው ውጤት ያሳያል ሶስተኛው የዚህ ጥናት ዝርዝር ዓላማ የማስተማሪያ መሳሪያዎቹ አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን እንዴት እንዳቀረቧቸውና መምህራን ክሂሎችን አቀናጅተው እንዲያቀርቡ ድጋፍ ማድረግ አለማድረጋቸውን መመርመር የሜለው ሲሆን እነዚህ የማስተማሪያ መሳሪያዎች አንብቦ የመረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን አቀናጅተው እንዳቀረቧቸውና መምህራን ክሂሎችን ትኩረት ሰጥተው አቀናጅተው እንዲያቀርቡ እገዛ የሚያደርጉ መሆናቸውን ከሰነድ ፍተሻው የተገኘው መረጃ ትንታኔ ያመለክታልይሁን እንጂ በንባብ ክሂል ክፍለ ጊዜ የቀረቡት ተግባራትና የተሰጠው ጊዜ ተመጣጣኝ አለመሆኑን የጥናቱ ውጤት አሳይቷል አራተኛው የዚህ ጥናት ዝርዝር ዓላማ መምህራን ስለማንበብና መጻፍ ክሂሎች ታስቦበትና ታቅዶበት ለሚከናወን ቅንጅታዊ አቀራረብ ያላቸውን ግንዛቤ ነቅሶ ማውጣት የሚለው ሲሆን አብዛኛዎቹ መምህራን ስለ ቋንቋ ክሂሎች ቅንጅታዊ አቀራረብ ግንዛቤው እንዳላቸው በሰጡት ምላሸ ማረጋገጥ ቢቻልም ከክፍል ውስጥ ክንውን ምልከታው የተገኘው መረጃ እንደሚያሳየው በትግበራው ወቅት ትኩረት ሰጥተው አቀናጅተው የሚያቀርቡት በተወሰነ መልኩም ቢሆን ጥቂቶቹ መምህራን ሲሆኑ አብዛኛዎቹ ግን ትኩረት ሰጥተው አቀናጅተው አለማቅረባቸውን የጥናቱ ውጤት ያመለክታል የመጨረሻው የጥናቱ ዝርዝር ዓላማ የአማርኛ ቋንቋ መምህራን አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን አቀናጅተው ለማስተማር የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶች ምን እንደሚመስሉ መመርመር የሜለው ነውበመሆኑም የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ ተተኳሪ መምህራን አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶች መምህራን አንብበው የተረዱትን እንዲጽፉና የጻፉትን ለክፍል ጓደኞቻቸው እንዲያነቡ የሚያደርጉ ቢሆንም አብዛኛዎቹ ግን አንብበው የተረዱትን ሀሳብ በቃል እንዲያቀርቡ የሚያደርጉ መሆኑን የትንተናው ውጤት ያሳያል አስተያየት በዚህ ጥናት የተገኙትን ውጤቶች መሰረት በማድረግ የሚከተሉት አስተያየቶች ቀርበዋል ሀ ለመምህራንየሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ ተተኳሪ መምህራን አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት የሚጠቀሙባቸው ብልሃቶች ጥቂቶቹ አንብበው የተረዱትን እንዲጽፉና የጻፉትን ለክፍል ጓደኞቻቸው እንዲያነቡ የሚያደርጉ ቢሆንም አብዛኛዎቹ ግን አንብበው የተረዱትን ሀሳብ በቃል እንዲያቀርቡ የሚያደርጉ መሆኑን የትንተናው ውጤት ያሳያልይሁን እንጂ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂሎችን ለማሳደግ የሁለቱም ክሂሎች ቅንጅታዊ አተገባበር ጠቃሚ በመሆኑ መምህራን በመጽሀፉ የቀረቡትን ይዘቶች ለመጨረስ ከሚጣደፉ ይልቅ የማስተማሪያ መሳሪያዎችን አቀራረብ መሰረት በማድረግ ምሳሌዎችን በመስጠት ተማሪዎቹ የሚቀርቡላቸውን ምንባቦች በጥሞና እንዲያነቡባነበቡት ሀሳብ ላይ በመመስረት በየግላቸው አስፋፍተው እንዲጽፉና ለክፍል ጓደኞቻቸው እንዲያነቡ በማበረታታትና ንቁ የሆነ ክትትል በማድረግ በተሰጠው ክፍለ ጊዜ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂል በተቀናጀ መልኩ ማቅረብ ቢችሉ የተሻለ ይሆናል ለ ለመማሪያ መጻህፍት አዘጋጆችበመጽሐፉ ውስጥ ለክሂል መልመጃዎች ከቀረቡት መመሪያዎች መካከል የመለማመጃ ጥያቄዎቹ በምን መልኩ እንደሚተገበሩ የተሟላ መረጃ የሚሰጡ የተካተቱ ቢሆንም የተወሰኑት ደግሞ ስለመልመጃዎቹ አሰራር ሙሉ መረጃ የማይሰጡየሚከተሉትን አሟሉ የሚሉ ትዕዛዛትን ያዘሉ ሲሆኑ ምላሻቸውም በጽሁፍ ይሁን በቃል ያልታወቁ መመሪያዎች በመጽሀፉ ውስጥ እንደሚገኙ የትንተናው ውጤት ያብራራልበመሆኑም በመጽሀፉ ውስጥ የቀረቡት ሁሉም አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች ምላሽ ስለሚሰጥባቸው በተሟላ ሁኔታ መመሪያዎች እንዲኖራቸው ቢደረግ የተሻለ ነውእንዲሁም በንባብ ክሂል ክፍለ ጊዜ የቀረቡት ተግባራትና የተሰጠው ጊዜ ተመጣጣኝ አለመሆኑን የትንተናው ውጤት ያመለክታል በመሆኑም የመማሪያ መጽሀፍ አዘጋጆች የሚያዘጋጁትን የይዘት ስፋት ከጊዜው ጋር የተመጣጠነ ቢያደርጉ የተሻለ ይሆናል ሒለጥናት አድራጊዎች ተመራማሪዎች በዚህ ርዕስ ላይ በስፋት ቢያጠኑ ለአማርኛ ቋንቋ ስርዓተ ትምህርት አዘጋጆችለአማርኛ ቋንቋ መምህራን እንዲሁም ለቋንቋው እድገት ከፍተኛ አስተዋጽኦ ሊያበረክቱ እንደሚችሉ እና የተጠቀሱትን ችግሮች ለመቅረፍ እንደሚያስችሉ አጥኝዋ ታምናለች ዋቢ ጽሑፎች ሞገስ አመራ የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ማስተማር ክሂሎችን በማጎልበት ረገድ ያለው ሚና ለድህረምረቃ የቀረበ ጥናታዊ ጽሁፍ ባህር ዳር ዩኒቨርስቲ ያልታተመ ተስፋዬ ሸዋዬ ጎይኋዓኖ ያ መጋሪመማረአዲስ አበባ ዩሂኒቨርሲቲዛኛያልታተመ ትዝታ ደሳለኝ የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ አማርኛ ቋንቋን የማስተማር አተገባበርና የተማሪዎች አቀባበል ፍተሻለድህረምረቃ የቀረበ ጥናታዊ ጽሁፍ አዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ ቫያልታተመ አለም እሸቱ በሁለተኛ ቋንቋ የማስተማሪያ መሳሪያ ዝግጅት ሂደት ውስጥ የክሂሎች አደረጃጀትና ትኩረት የሚሹ ይዘቶች አወቃቀርከጥቅምት ዓም ለአማርኛ እንደሁለተኛ ቋንቋ ትምህርት የተዘጋጁ የኛ እና የኛ ክፍሎች መርሀ ትምህርቶችን ለማሻሻል ለተዘጋጀው አውደ ጥናት ከሥትዝጥምኢንስቲትዩት አዲስ አበባያልታተመ አታክልቲ መኮንን የቋንቋ ክሂሎችን አቀናጅቶ አማርኛን የማስተማር ዘዴ አተገባበር ፍተሻለድህረምረቃ የቀረበ ጥናታዊ ጽሁፍአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲያልታተመ እሸቴ መብራት የማንበብና የመጻፍ ክሂሎችን አዋህዶ ማስተማር ክሂሎችን በማጎልበት ረገድ የሚኖረውን ሚና ለማረጋገጥ የተደረገ ሙከራዊ ጥናትለድህረ ምረቃ የቀረበ ጥናታዊ ጽሁፍአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲዚሂያልታተመ ያለው እንዳወቀ ያምርምር መፅሪረታሯ መረሆዎቻና ዳታረታታኛ ሪታፖ አዲስ አበባንግድ ማተሚያ ቤት ልዜብበ ህሀኗ ዐፀሀፎጪዐፀ ዐዐሪ ሪጩ ሰዕ ልበዐ ልከ ልበዐ ል ህከበኪከ ሀ ቨ እከቦዉ ፐከፀፅ ክ በ ከከፅ ነላቨርሀከ ሀህበቪበ ዞበከበ በ ልኗኗርከበከ ህህ ርጸክሃበ ፀቋሪያ ረሀቋሀ ቋ ይኖሂጋሠሪ ሀ ሃሪፀ ርፀያሠወሪ ሪሀ ከ ልህከ በ በ ርበ እበዘህቭፀቋዐ ያጋ ፀወሪ ሀሪ ሀ ዐ ዕሪ ወሪሀ ፈወፎ እዕዐሠጠበፀ እበ። የዚህ መጠይቅ ዋና ዓላማ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ስር ለመጀመሪያ ደረጃ ሁለተኛ ሳይክል የክፍል ደረጃ ተዘጋጅቶ በዓም ስራ ላይ በዋለው የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ ቋንቋ መማሪያ መጽሐፍ የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ቅንጅታዊ አቀራረብ ምን እንደሚመስል ከመምህራን መረጃ መሰብሰብ ነው ጥናቱ ግቡን ይመታ ዘንድ በመጠይቁ የተካተቱትን ጥያቄዎች በጥሞና በማንበብ ገንቢ የሆነ አስተያየትዎን በመሙላት ይተባበሩኝ ዘንድ በትህትና እጠይቃለሁ ውድ ጊዜዎን መስዋዕት በማድረግ ለሚያደርጉልኝ ቀና ትብብር በቅድሚያ ምስጋናየን አቀርባለሁ ማሳሰቢያ ሀ በመጠይቁ ላይ ስም መጻፍ አያስፈልግም ለ ጥናቱ ውጤታማ ይሆን ዘንድ የእርስዎ ድርሻ ከፍተኛ በመሆኑ ትክክለኛ መረጃ መስጠት አስፈላጊ ነው ሐ የመጠይቁን ጥያቄዎች ከሌሎች ሰዎች ጋር በመመካከር ቢሞላ በጥናት ውጤት ላይ ተጽዕኖ ስለሚያሳድር ብቻዎትን ይሙሉት መ ከቀረቡት ጥያቄዎች በተጨማሪ ሀሳብ ካለዎት በመጠይቁ መጨረሻ ላይ ማስፈር ይችላሉ ክፍል አንድ አጠቃላይ መረጃ ጾታ ዕድሜ የትምህርት ደረጃ የተመረቁበት የትምህርት ዓይነት በዋናነት በንዑስ የሰለጡነበት ልዩ መስክ አሁን ያሉበት ደረጃ ዲፕሎማ በመጀመሪያ ዲግሪ በሁለተኛ ዲግሪ የአገልግሎት ዘመን በዲፕሎማ ዓመትታት በዲግሪ ዓመትታት ሌላ ካለ ይገለጽ ክፍል ሁለት የምርጫ ጥያቄዎች መመሪያ አንድ ለእያንዳንዱ ጥያቄ በመመዘኛ መስፈርቶቹ ላይ በተቀመጡት መግለጫዎች አማካኝነት ተገቢ ነው የሚሉትን መልስ የረን ምልክት በማስቀመጥ ያመልክቱ የፍረጃ ደረጃዎች በጣም ከፍተኛ ከፍተኛ መካከለኛ ዝቅተኛ በጣም ዝቅተኛ ዝርዝር ጥያቄዎች ቁ በተማሪው መጽሀፍ ውስጥ የተካተቱት ይዘቶች የተማሪዎችን የአንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር ያላቸው እገዛ ይዘቶቹ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር ያላቸው አመችነት ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂል ማስተማሪያ እንዲሆኑ የተዘጋጁት መልመጃዎች የትምህርቱን ዓላማ የማሳካት ብቃታቸው የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ይዘቶች ተማሪዎቹ ቋንቋውን በሚገባ እንዲካኑ ለማድረግ ያላቸው አቅም መጽሀፉ የአንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር የሚያስችሉ ይዘቶችን አሟልቶ የመያዝ ሁኔታ የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ትምህርት ለደረጃው ተስማሚነታቸው የንባብ ክሂል መልመጃዎች ለክሂሉ ማስተማሪያ የሚሆኑ ብልሃቶችን ትኩረት የማድረግ ሁኔታለምሳሌጥያቄ መጠይቅማብራራትና መተርጎም ማጠቃለል አንድምታና ትንበያ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር የሚቀርቡት ይዘቶች ከተማሪዎች ህይወት ጋር ያላቸው ግንኙነት በመጽሀፉ ውስጥ የቀረቡት አንብቦ የመረዳት መልመጃዎች አንብቦ የመረዳትን የመጻፍ ችሎታ ለማዳበር ያላቸው ተገቢነት ለክሂል መልመጃዎቹ ተገቢ የሆኑ መመሪያዎች የመስጠት ሁኔታ ከሌሎች የቋንቋ ክሂሎች አካያ ሲታይ በመጽሀፉ ውስጥ ለአንብቦ መረዳትና ለመጻፍ ክሂል የተሰጠው ቦታ የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ተግባራት ዳራዊ እውቀትን ከግንዛቤ ውስጥ የማስገባታቸው ሁኔታ ክፍል ክፍት ጥያቄዎች መመሪያ ሁለት ከዚህ በታች ለቀረቡት ጥያቄዎች ተገቢ ነው የሚሉትን መልስ በተሰጠው ክፍት ቦታ ያስፍሩ ምናልባት የተሰጠው ክፍት ቦታ በቂ ካልሆነ በመጨረሻ ላይ ባለው ነጻ ወረቀት ላይ መጠቀም ይችላሌሉ የተማሪው መጽሐፍ የመምህሩ መምሪያና መርሃ ትምህርቱ አንብቦ የመረዳትና የመጻፍ ክሂሎች እርስበርስ ተያይዘው እንዲቀርቡ እገዛ በማድረግ የመማር ማስተማር ሂደቱን ለመምራት ምን ያህል አጋዥ ናቸው። አባሪ አምስት በአማርኛ ቋንቋ ትምህርት ክፍለ ጊዜያት የአንብቦ መረዳትና የመጻፍ ክሂል ትምህርት ቅንጅታዊ አቀራረብ ምልከታ ማከናወኛ ቅጽ ርከር አጠቃላይ መረጃ ምልከታ ቁጥር ትምህርቱ የተጀመረበት ጊዜ ትምህርቱ የተጠናቀቀበት ጊዜ ክፍለ ጊዜ የተማሪ ብዛትዓ የእለቱ ትምህርት ርዕስ የእለቱ የትምህርት ሣሥሃዖ መመፊዖ ጆድ ቀጥሎ ከቀረቡት መስፈርቶች መካከል አንዱን በመምረጥ በተሰጠው መልስ መስጫ ቦታ ላይ ትክክለኛ መልሱን የ ምልክት በማድረግ ማሳየት የፍረጃ ደረጃዎች በጣም ከፍተኛ ከፍተኛ መካከለኛ ዝቅተኛ በጣም ዝቅተኛ የመከታተያ ነጥብ ቁ የክፍለ ጊዜው ይዘት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ያለው እገዛ የክፍለ ጊዜው ይዘት አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማዳበር ያለው አስተዋጽኦ ሩ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር የሚቀርበው ይዘት ከተማሪዎች ህይወት ጋር ያለው ግንኙነት መሩ ሯ ተማሪዎች ምንባቡን እንዲያነቡ የማድረግ ሁኔታ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን በቅንጅት ለማስተማር የሚረዱ ብልሃቶችን የመተግበር ሁኔታቸው ለምሳሌጥያቄ መጠየቅመተንበይና መገመትማብራራትና መተርጎምማጠቃለል መሩ ሯ አንብቦ መረዳትን ከመጻፍ ክሂል ጋር ትኩረት ሰጥተው የማቀናጀት ሁኔታቸው መሩ ሆሯ ተማሪዎች አንድን ምንባብ ካነበቡ በኃላ በራሳቸዉ አባባል እንዲፅፉ የማድረግ ሁኔታቸው መሩሯተማሪዎች የሚፅፏቸውን ፅሁፎች ለክፍል ጓደኞቻቸው እንዲያነቡላቸው የማድረግ ሁኔታ መሩሯ ተማሪዎች ሀሳባቸውን በጽሑፍ እንዲገልፁ በቂ ጊዜ የመስጠት ሁኔታ መሩሯ ከተማሪ መፅሀፍ ውጭ የተማሪዎችን የአንብቦ መረዳት እና የመጻፍ ፍላጎት የሚያነሳሳ ይዘት የማካተት ሁኔታቸው መሩሯ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን በክፍል ውስጥ እንዲሰሩ የማድረጋቸው ሁኔታ የክፍል ስራዎች አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀትና ለማዳበር ያላቸው ብቃት መሩሯ የሚሰጧቸው የቤት ስራዎች መልመጃዎች የአንብቦ መረዳትንና የመፃፍ ክሂልን በማቀናጀት የሚሰሩ ናቸው መሩ ቷ አንብቦ መረዳትንና የመጻፍ ክሂልን ለማቀናጀት ይሞክራሉ።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation