Detecting...
Please whitelist dirzon to continue.
አባ ፊልይስ ጳጳስ ዘገዳማተ ኢትዮጵያ አለ በኢየሩሳሌም ። መ ቅ ድስት ኢሌሂ ቤተ ክርስቲያን በመላዋ የምትተዳደር በኛ በኮፕቶች ሥልጣን ሥር ነው። ለነዚሀም አሳ ዳሪያቸው እኛ ነን እያሉ ነገራቸው እንዳይደመጥ አድርገው ኢትዮጵያውንን ጨቀሌነው በርስታችን ሠልጥነውበት የኖሩት ስለዚህ ነው ። ኛ ለትንሣኤና ለመስቀይ ዮጵያን ስነ በዓል ለመመልከት ነው እኔን ለምነው ካልሆነ ይመለከተው በደምብ እንዳይክ ይህን ያሀል መብት የለውም ዮጵያ መብት የሌሰው ግብጹን መን የለብንም ብዬ ጠበቃ ገዝ ርቤ አውነተኛ ፍርድ ጠይቆን ቶችን መልስ መርምሮ ከተረዳ ሀ የነዚህ የሁለቱ ጠበኞኝ ብቱ እስኪወሰን ድረስ ገዳሙን በፊት ሁለቱም ወገኖች ገዳሙገ ደስና በማጽዳት የሰውን ሕይወ ለ ኢትዮጵያውያን የተለ። መ መ ። መ።መዘ ሟ ሺ ሺ ሟ ጫ ዉን ክም መቅድም ማሳሰብያ መግቢያ የፁመር ቃል ኪዳን ከሥልጣን ሱሌማን የተፅ በኢየሩሳሌም የሸሪዓ ፍር አንደኛ ለክቡር ደጄኝ ዮጵያ ጄኔራል በእግዚአብሔር ስም ለክቡር ደሻዝማች መሸሻ እሎኢሲዩስ ፒካርዶ ቋእ ኤጴስቆዕስ ዘቅፍርናሆዎ የማሮናይት መንበረ ፓቹ ሁለተኛስለክቡር ደጃዝማ የአርመን ከቶሊክዊ ፓት ሞኖግራም መድኃኔ ዓል ፍራንሲስ እስጤፋን በኢየሩሳሌም መንሺያቀ ያፅቆብ ዋኒስ መረሽሊ የ ጄሊል ሎሬንስ በኢየሩ መምህር ፈቃደ የኢትዮ የመሐላ ምስክርነት የጆርዳን መንግሥት ሐሽ አውራጃ ኮሚሽነር ጽሕፈ አባ ፊልኦስ የኢትዮጵያ ።መ።ፈ ፍ ፎ ዙሎ መ።
ክቡር ራስፀ ክብርት ወይዘሮ ደስታ እነዘ ልገዳሙ ታላቅ እርዳታ አድዩ ግርማዊ ቀዳማዊ አፄ ኃ መንግሥት አልጋ ወራሽና በጽሩት የዓለም መንግሥታት ቋያ ገዳም አንድ ዘውድ አይ ና በዓረቦች መክከል በዓ ከዚሀ የባሰውን ደግሞ ኑ ከመኖሪያ ቤታቸው አስወጣቻ አዋቸው ዛሬ የኛ መነኮሳት ክሚገ ውን የኢትዮጵያ ገዳም ግን ግብ መነኮሳት ግን ሥፍራቸውን ለቀው ዞጃ የመሰሳለ የጭቃ ጐጆ እያ »ክራና በሥቃይ ሥፍራ ሲኖሩም ዊኢትዮጵያን መነኮሳት አንድ ው ረድቷቸው የገዳሙን መክፈቻ ኑ በኢትዮጵያውያን ቤተ መዛግ ኩኹሻንና ከርታ ቅዱሳት መጻ ጸሉት በዚሀ ጊዜ የኢየሩሳሌም ጋጣሚ አገኙና የፈቃደቸውን ለመ ሂር ሥልጣን የሚባለው ገዳም የኮ ትን ደፍረው ለመናገር የቻሉት ። ሁለተኛ ደግሞ በዮርዳኖስ የሚኖሩት የኢትዮጵያ መነኮሳት መኖሪያ ቤትና ቤተ ክርስቲያን ሳይኖራቸው በየጫካው ውስጥ የሳር ጐጆ ቀልሰው በንዳድ በሽታ እየተሰ ቃዬ ሲኖሩ የነበሩትን ግርማዊት አቴጌ መነን ቤተ ክርስቲያንና ቤተ ማኅበሩን ባንድ ሕንፃ አያይዘው ታላቅ ገዳም አሠርተው ቤተ ክርስቲያኑን በቅዱስ ሥላሴ ስም በ ዓም አስባርከው ሰጥተዋል። ኢትዮጵያ በመክን ቅዱስ ከሚገኙት ዋና ዋና አብያተ ክርስቲያናት ውስጥ በኢየሩሳ ሌም ከቅዱስ መቃብር ጎልጎታ በቤተልሔም ጌታ ከተወለደበት ቤተ ክርስቲያን ከቅድስት ድንግል ማርያም ጌቴሌማኒ ቤተ ክርስቲያንና ከሱልጣኑም ገዳም ዴር ኤል ሱልጣን ሌላ በተጨማሪ በቅዱስ መቃብር ዙሪያ ላይ አያሌ አብያተ ክርስቲያናትና መጸለያ ነዋሪ ቦታዎች ስለ ነበሩዋት የኢትዮጵያ ማኅበር በሀገሩ ላይ ርስት ይዞ ከኖ ረው ባለንብረት ሕዝብ አንዱ ክፍል ነበር ። ኢትዮጵያውያን ስለ ርስቶ አንዲሁም በቅዱስ መቃብር ቻቸው ማስረጃ የሚሆኑ ፊርማ ድንጋጌዎች በእጃቸው ይዘዋል መሆኑ የተረጋገጠ ሲሆን ስለ ዖ ንብረታቸው ከዚህ በታች የ በመካነ ግንዘቱ ድንጋይ መቃብርም ውስጥ አሳት ከሚ በሰሜን ሆኖ ሌሎችም ሰበት ቀ ተደቡብ የሚገኙት ሦስት ደጃ ሦስት ደጃፍ በስተሰሜን በር ሰው ቤተ መቅደስ በስተምሥሪ ታንጾ ከቅዱስ ትክል ድንጋይ ራቱና ከነፍርግርጉ ሳንቃ መጋ በኢየሩሳሌም የሚገኝ ሌላ ክር የሚቃወም አለኝ የሚል የለም ከዚህም ሌላ በስተደቡብ በ በሩ በስተደቡብ በኩል የሚከፈ ከነ መቃብሩ ቤተ ክርስቲያን በ ከነቤቶቹና ከነመኖሪያዎቹ የኢ ልብሰተክሀኖ የሚቀመጥ ዴር ኤል ሠልጣን ላይኛው በ በሙሉ አንደዚሁም በሠልጣ። ከዚሀም ሌላ በስተደቡብ በኩል በቅዱስ መቃብሩ ቤተ ክርስቲያን የሚያጋናኝ ሆኖ በሩ በስተደቡብ በኩል የሚከፈተው ታችኛው የኢትዮጵያውያን ቤተ መቅደስና በመ ከነ መቃብሩ ቤተ ክርስቲያን በር በኩል የሚገባው የሠልጣን ገዳም ዴር ሠልጣን ከነቤቶቹና ከነመኖሪያዎቹ የኢትዮጵያውያን ንብረት ነው ። ልብሰተክህኖ የሚቀመጥበት ትልቅ ሣጥን ከነይዞታውና በሥልጣኑም ገዳም ዴር ኤል ሠልጣን ላይኛው ቤተ ክርስቲያን ውስጥ ያለው ንብረትና ብዙ መጻሕፍት በሙሉ አንደዚሁም በሠልጣኑ ገዳም ዴር ኤል ሠልጣን አጠገብ የሚገኘው የቅ ድስት ኢሌሂ ቤተ ክርስቲያን ጭምር የነርሱ ነው ። ክቡር ሆይ በኢየሩሳሌም ውስጥ በቅዱስ መቃብር ቤተ ክርስቲያን ጎልጎታ በስተምሥራቅ ገጥሞ የኢትዮጵያ መነኮሳት ስለሚኖሩበት ዴር ኤል ሠልጣን ሠልጣን ገዳም ስለ ተባለው ገዳምና ስለንብረትነቱም ባለቤትነት በኢትዮጵያ መነኮሳትና ኮፕቶች መካ ከል ስለ ተፈጠረው ክርክር ያለንን አስተያየት አንድንገልጽልዎ ተስፋ በማድረግ የጻ ፉት የክቡርነትዎ ደብዳቤ ስለ ደረሰን ቀጥሎ የተመለከተውን መልስ እናቀርባለን። የኢትዮጵያ መነኮሳት በጥንት ዘመን ወደዚሁ ገዳም የገቡበት ጊዜ አይታወቅም ይሁን እንጂ በሠልጣን ገዳም ዴር ሠልጣን አካባቢ በአቡነ አብርሃም ገዳም ውስጥ የሚገኘው ቤተ ክርስቲያን ግማሹና ግማሹየግሪክ ሆኖ ቀሪው በክርክር ያለው የገ ዳሙ መሠረት በአቅራቢያው የሚገኘው ሜዳና ኮፕቶች ለመስኮቦች የሸጡት ታች ኛውም የውሀ ማጠራቀሚያ ጉድጓድ በኮፕቶችና በኢትዮጵያ መነኮሳት መካከል የክ ርክር ምክንያት ሆኖ ቢኖርም ሠልጣን ገዳም የተባለው ዴር ኤል ሠልጣን የኢት ዮጵያ መነኮሳት ንብረት ነው። የዛሬ ጓ ዓመት የኮፕቶች መነኮሳት በኢትዮጵያውያን እጅ የነበረውን የሥልጣን ገዳም ዴር ኤል ሠልጣን መክፈቻ ባልታወቀ ምክንያት ከኢትዮጵያ መነኮሳት ወስ ደው ለኮፕቶች መነኮሳት አንዳስረከቡትና ከዚያም ጊዜ ጀምሮ የገዳሙ ንብረትና ይዞታ መብትነት በኢትዮጵያውያንና በኮፕቶች መነኮሳት መካከል የማያቋርጥ ክርክርና ችግር ፈጥሮ መኖሩንና በዚህም ክርክር ምክንያት በገዳሙ ውስጥ በሚገኙት ሁለት አብያተ ክርስቲያናት ይፈጸም የነበረው የኢትዮጵያውያን ክብረ በዓላትና ሥርዓተ ጸሎታት በኋለኞቹ ዓመታት ተቋርጦ መገኘቱን እናውቃለን ። ም የገቡበት ጊዜ አይታወቅም በአቡነ አብርሃም ገዳም ውስጥ ሆኖ ቀሪው በክርክር ያለው የገ ኛቶች ለመስኮቦች የሸጡት ታች ትዮጵያ መነኮሳት መካከል የክ ለው ዴር ኤል ሠልጣን የኢት ውያን እጅ የነበረውን የሥልጣን ንያት ከኢትዮጵያ መነኮሳት ወስ ጀምሮ የገዳሙ ንብረትና ይዞታ »ክከል የማያቋርጥ ክርክርና ችግር ውስጥ በሚገኙት ሁለት አብያተ ክብረ በዓላትና ሥርዓተ ጸሎታት አክባሪዎ ነኝ ፊርማ በኢየሩሳሌምና ዙሪያዋ የግሪክ ፓትርያርክ ማኅተም ዳሚያኖስ ወ ጋይ አሥ ታሪ ቋ ሠ አሥ ሠ መዳሪ ሮሙ ማሬ መ ሪሥኒ። ክቡር ሆይ በኢየሩሳሌም ውስጥ የሠልጣን ገዳም ዴር ኤል ሠልጣን በሚል ስም የሚጠራ ሆኖ ክፕቶችና በኢየሩሳሌም የሚኖሩት የኢትዮጵያ መነኮሳት አባቶች ስለሚከራክ ሩበት የገዳሙ ንብረትነትና ይዞታ መብት ሐሳባችንን በደብዳቤ እንድንገልጽልዎ ክቡ ርነትዎ ጠይቆናል ። የኢትዮጵያ መነኮሳት ዴር ኤል ሠልጣን ሠልጣን ገዳም በሚል ስም በሚጠ ራው ገዳም ውስጥ ከማናውቀው ከጥንት ጊዜ ጀምሮ ሰፍረው ይኖራሉ። እኔ ከዚህ በታች የፈረምኩ በኢየሩሳሌም የላቲን መንበረ ፓትርያርክ ጠቅላይ እን ደራሴና መልእክተኛ ይኽንን በኢየሩሳሌም በሚኖሩት ላቲናውያን ሽማግሌዎች ቃል የተመሠረተውን ምስክርነት ስሰጥ ኢትዮጵያውያን በገዳሙ ምክንያት ከኮፕቶች ጋር ሲከራከሩ የኖሩ ከመሆኑም በላይ ኢትዮጵያውያን ይኽንን ገዳም ከጥንት ዘመን ጀም ሮ ይዘውት የኖሩና ሥርዓተ ጸሎታቸውንና ሌላም ማናቸውንም መንፈሳዊ ሥርዓታት ሲፈጽሙበት የኖሩ መሆናቸውን በዚህ ምስክርነቴ አረጋግጣለሁ ። እኔ ከዚሀ ግርጌ ላይ የፈረምሁ በኢየሩሳሌም የማሮናይት ጳጳስ በእጃችን በሚገኙት መዛግብት መሠረት እንደሚታወቀው ሁሉዴር ኤል ሱልጣን ሱልጣን ገዳም የተባለው ገዳም የኢትዮጵያውያን ንብረት መሆኑን እመሰክራለሁ። ከዚሀም በላይ መንፈሳዊ ክብረ በዓሎቻቸውን ከዴር ሱልጣን ሱልጣን ገዳም ወደ ቅዱስ መቃብሩ ቤተ ክርስቲያን ምድረ ግቢ በሚያስገቡት ሁለት ቤተ መቅደሶዕቻ ቸው ውስጥ ሲያከብሩና ሥርዓታተ ቅዳሴም ሲፈጽሙ አብሬ ያከበርኩ መሆኔን አረ ጋግጣለሁ ። በኢየሩሳሌም ከተቀመጥኩባ የተጠቀሰውን ገዳም የግል ንብረት መስማቴም ይበልጥ በዓይኔም አይቼ ን ከዴር ሱልጣን ሱልጣን ገዳም ሚያስገቡት ሁለት ቤተ መቅደሶፅቻ ሙ አብሬ ያከበርኩ መሆኔን አረ ርማጄ ኤል ሙዓሊም የሩጳሌም የማሮናይት ጳጳስና ት መንበረ ፓትርያርክ አንደራሴ ንበረ ጵጵስናው ማዓተም ስምንተኛው ማስረጃ ። ክቡር ሆይ በኢየሩሳሌም ዴር ሱልጣን ተብሎ በሚጠራው ገዳም ምክንያት በኢትዮጵያና በኮፕት መነኮሳት መካከል ስለ ተነሣው የገዳሙ ንብረትነት ክርክርእንዲሁም በገዳሙ ውስጥ ስለሚገኙት ሁለት ቤተ ክርስቲያናትና ስስ በሩ ጐልፍ የምናውቀውን ያኽል ጣስረጃ እንሰጥዎ ዘንድ የጠየቁበት ጽሑፍ ደርሶናል ። ከዚህም በላይ ኢትዮጵያውያን ከዴር ሱልጣን ገዳም ወደ ቅዱስ መቃብሩ ቤተ ክርስቲያን ምድረ ግቢ በሚያስገባው መተላሰፊያ ኮሪ ዶር በሚ ገኙት ሁለት ትንንሽ ቤተ መቅደዕቻቸው ማለት በቅዱስ ሚካኤልና በአርብዓ ሰማዕ ታት ቱ እንስሳ ቤተ ክርስቲያን ውስጥ መንፈሳዊ ሥርዓቶቻቸውን ሲፈጽሙና ሲያ ከብሩ ያየሁዋቸው መሆኔን እመሰክራለሁ ። ለተወደዳችሁ ወንድሞቻችንበኢየሩሳሌም የግሪክ ኦርቶዶክሳዊት ማኅበር አባሎች በኢየሩሳሌም ክተማ አጥር ግንቦች ውስጥ የሚገኘው ዴር ሱልጣን የተባለው የኢትዮጵያውያን ገዳምና እንዲሁም በዚሁ ገዳም ውስጥ ሆነው ወደ ቅዱስ መቃብሩ ቤተ ክርስቲያን መግቢያ ወለል የሚያስወጡት ሁለት አብያተ ክርስቲያናት ይዞታችንና ርስታችንእንደዚሁም ንብረታችን ስለ መሆን አስመሆናቸውን የሚያረጋግጥ እውነተ ኛና ንጹሕ ምስክርነታችሁን እንድትሰጡን በትሕትና እየለመንን እግዚአብሔር ዘለዓለ ማዊ ሕይወት እንዲሰጣችሁ እንመኝላችኋለን ። ዴር ሱልጣን የተባለው የኢትዮጵያውያን ገዳምና በውስጡ ሆነው ወይ ቅዱስ መቃብሩ ቤተ ክርስቲያን መግቢያ ወለል የሚያስወጡት ሁለት አብያተ ክርስቲያናት ከጥንት ዘመናት ጀምሮ በኢየሩሳሌም የሚኖሩት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ መነኮሳት ርስትና ንብረት ሆነው መኖራቸውንና ኢትዮጵያውያኖችም በተ ጠቀሱት ሁለት አብያተ ክርስቲያናት ውስጥ በዓሎቻቸውን ሲያክብሩና የሃይማኖት አገልግሎታቸውን ዘወትር ሲፈጽሙባቸው የኖሩ መሆናቸውን በዚህ ምስክርነታችን እናረጋግጣለን ። በኢየሩሳሌም አጥር ግንቦች ውስጥ የሚገኘው ዴር ሠልጣን የተባለው የኢት ዮጵያውያን ገዳምና በውስጡም የሚገኙት ወደ ቅዱስ መቃብሩ ጎልጎታ ቤተ መቅ ደስ መግቢያ ወለል የሚያስወጡት ሁለት ቤተ ክርስቲያኖች በእጃችን የሚገኙና ንብረቶቻችን መሆን አለመሆናቸውን በመግለጽ ትክክለኛና ንጹሕ ምስክርነታችሁን እንድትሰጡን በትሕትና እየለመንን እግዚአብሔር ዘለዓለማዊ ሕይወት እንዲሰጣ ችሁ እንመኝላችኋለን ። ዴር ሠልጣን በሚል ስም የሚጠራው የኢትዮጵያውያን ገዳምና በውስጡም የሚገኙት ወደ ቅዱስ መቃብሩ ጎልጎታ ቤተ መቅደስ መግቢያ ወለል የሚያስገቡት ሁለት ቤተ ክርስቲያኖች ከጥንት ዘመናት ጀምሮ በኢየሩሳሌም በሚገኙት የኢትዮጵያ ኦር ቶዶክስ መነኮሳት እጅ የኖሩ ንብረቶቻቸው መሆናቸውንና በተጠቀሱትም ሁለት ቤተ ክርስቲያኖች ውስጥ የሃይማኖት አገልግሎታቸውን ሲፈጽሙባቸው የኖሩ መሆ ናቸውን እንመሰክራለን ። ከዚሀም ሌላ በዚያን ዘመን የኢትዮጵያ መነኮሳትና መነኮሳይያት በሁለቱ ቤተ ክርስ ቲያኖች ማለት በመልአኩ ቤተ ክርስቲያንና በአባዕቱ እንስሳ ቤተ ክርስቲያን ውስጥ የሃይማኖት አገልግሎታቸውን ሲፈጽሙ ከማየቴም በላይ በተጠቀሱት ሁለት ቤተ ክርስቲያኖች ውስጥ የሙታን ፍትሐትና ሌላም ሥርዓተ ቅዳሴ ማንም ከልካይ ወይም ተቃዋሚ ሳይኖራቸው በሙሉ ነፃነት ሲፈጽሙና ሲያከብሩ በዓይኔ አይቻለሁ ። በአርባዕቱ እንፅ« የአርመኖች ኦርቶዶክስ ፓትርያርክ አርቲን የሰጡት መልስይህ መልስ የኢትዮ ውስጥ ከድ ዓመ ጵያ ኦርቶዶክሳውያን ቤተ ክርስቲያን መብት በሚል አርእስት በተጻፈው መጽሐፍ የሃይማኖት እገል ውስጥ ሰነድ ቀጥር ላይ ተዘርዝሮ ይገኛል መልሱም የላቲን ፓትርያርክ ቫይካር ሀ ከጥንት ጊዜ ጀምሮ የኢትዮጵያ መነኮሳት በዴር ኤል ሱልጣን ገዳም ላይ ተዘርዝር ይገኛል። ሀ በኢየሩሳሌም ከ የዕሪያውያኖች ጳጳስ ኤልያስ የሰጡት መልስይህ መልስየኢትዮጵያ ኦርቶዶክሳ ለ የፍራንሲስካን መ ውያኖች ቤተ ክርስቲያን መብት በሚል አርእስት በተጻፈው መጽሐፍ ውስጥ ሰነድ ወደ ቅዱስ መም ቀጥር ላይ ተዘርዝሮ ይገኛል መልሱም ሐ የደቡባዊውን በ ሀ ከጥንት ጊዜ ጀምሮ የኢትዮጵያ መነኮሳት በተባለው ገዳም ውስጥ ነዋሪ ይገኝ ነበር ይላል ዎች ናቸው ፍራንሲስ እስጤፋን በመጽ ለ ኮፕቶች የገዳሙን ቁልፍ የወሰዱበትን አኳኋን ለማወቅ አልተፖለም ሀ ይህንኑ የምስክር ሐ ኢትዮጵያውያኖቹ የቤተ ክርስቲያንን ስነ ሥርዓት በአቅራቢያዎቹ ቤተ ለ ኮፕቶች በተስዩ ክርስቲያኖች የሚፈጽሙም ቢሆንበጠቡ ምክንያት ስነ ሥርዓቱን ከመ የዴር ኤል ሱል። ለ በኢየሩሳሌም በኖርኩበት በ ዓመት ጊዜ ውስጥ የኢትዮጵያ መነኮ በኩል የቀብሩን ሳት ሁለ ጊዜ በተባለው ገዳም ውስጥ ሲኖሩ አይተናል ይከለክሉዋቸው ሐ ከዚህም በቀር የኢትዮጵያ መነኮሳት በአርባዕቱ እንስሳና በቅዱስ ሚክ ረ ይህ ሁናቴ እያሴ ኤል ቤተ ክርስቲያን ውስጥ ሥርዓተ ቅዳሴ ሲፈጽሙ ራሴ ተካፋይ ሆኛ የግሪክ ኦርቶዶክሳውያን « ለሁይላል። በኢየሩሳሌም የሚገኙት አርመኖችበሰነድ ቀጥር ላይ የሰጡት መልስ ሀ ዴር ኤል ሱልጣንና አጠገቡ የሚገኙት ሁለት ቤተ ክርስቲያኖች የኢ ትዮጵያ መነኮሳት ናቸው ይላል ። በኢየሩሳሌም የሚገኙት የላቲን ሰዎችበሰነድ ቀጥር ላይ የሰጡት ምስክርነት ሀ ለ ዴር ኤል ሱልጣንና አጠገቡ የሚገኙት ሁለት ቤተ ክርስቲያኖች የኢት ዮጵያውያኖች ንብረት ናቸው የኢትዮጵያ መነኮሳት የቅዳሴ ስነ ሥርዓት በሁለቱ ቤተ ክርስቲያኖች ውስጥ ሁለ ጊዜ ይፈጽሙ ነበር ይላል ። ሽማግሌው ያቆብ ኢብራሂም ኤል ካውድ በሰነድ ቀጥር ላይ የሰጡት ምስ ክርነት ሀ ለ ሐ መ ሠ ረ ይህንን ምስክርነት ስሰጥ ዕድሜዬ ዓመት ሆኖ ገና በሕይወቴ የም ገኝ ሰው ነኝ እናቴ በዴር ኤል ሱልጣን ውስጥ ለኢትዮጵያውያን መነኮሳት ታገለግል ነበር በሕይወቴ ጊዜ ውስጥ ኮፕቶች የሰሜኑን በር በኃይል ሲከፍቱት አይቻ ለሁ ድሮ በሩ ትንሽ ቀዳዳ ብቻ ነበረው ኮፕቶቹ በስተሰሜኑ በር በላይኛው ክፍል አንድ የድንጋይ ጽሑፍ ካስ ቀመጡ በኋላ የግሪክ ፓትርያርክ ድንጋዩን እንዲያነሠ አዘዙዋቸው ከገዳሙ አጠገብ በሚገኙት ሁለት ቤተ ክርስቲያኖች ውስጥ የኢትዮጵያ መነኮሳት ሥርዓተ ቅዳሴ ሲፈጽሙ አይቻለሁ ኢትዮጵያውያኖቹ ወደ ቅዱስ መቃብር ቤተ ክርስቲያን በሚወስደው በገዳሙ ደቡበዊ በር በኩል ሙታውያኖቻቸውን ሲያሳልፉ አያቸው ነበርሁ ይላል። በዝዛ ሃሠጋሩና ሪ ሩ የክቲት ፅ ቀን ዓ ም የመንገድ ቀጥር ዛ ለብፁዕ አቡነ ባስልዮስ ሊቀ ጳጳሳት ዘኢትዮጵያ ብፁዕ ሆይ በኢየሩሳሌም በኢትዮጵያውያንና በኮፕቶች መክከል ስላለው የዴር ሥልጣን ገዳም ክርክር ከጥንቱም ይበልጥ ዛሬ በጣም እንደ ተካረረ ሆኗል ምክንያቱም በሕግ ረገድ አላገበብ ኮፕቶች ይጠቀሙበት የነበረውን የገዳሙን ይዞታ መብት አስለቅቀና ቸው የኛ መነኮሳት ሰፈር የሆነ ሁሉ በጆርዳን መንግሥት ፍርድ መሠረት ስለ መታ ደሉ ነው። ዴር ሥልጣን የሚባለው ገዳም ከጎልጎታ ቤተ ክርስቲያን ተያይዞ በምሥራቃዊ ክፍል የሚገኘው ገዳም ዛሬ የኮፕቶች ንብረት ሆኖ እስከሚታየው ስፍራ ሳይቀር በመላው የኢትዮጵያ ርስት እንደነበረ ማስረጃው ይነግረናል ነገር ግን ኮፕቶች አሁን እነሱ ያሉበትን የዴር ሠልጣን ክፍል ተደላድለው እጅ ክደረጉ በኋላም ዛሬ ከኛው እጅ ያልወጣውንም ከዴር ሥልጣን አንድ ክፍል የሆነውን ገዳማችንን የኮፕቶች ርስት ነው በውስጡ ስፍራው የሚገኙት የሐበሻ መነኮሳትም አኛው በአንግድነት ተቀ ብለን ያስቀመጥናቸው እንግዶቻችን ናቸው ይላሉ።