!! መርኆ ሰዋስው ዘልሳነ ግእዝ.pdf

• word cloud

• Extraction Summary

ን ጉባኤ ፊደላት የተመሠረቱ መሆናቸውን መገንዘብ እንችሳለን ከዚህ በላይ በጥልቀት የሚነገረው የተናባቢ ሰዋስው መንገድ እዚህ ላይ አቆማለሁ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ። እስከነ ኀቤሃ ለግብፅ ሀገረ ፈርዖን ተጥብቦ « በከነአን ከርሠ ባሕታዊ እስመ እክል አልቦ « ወሰገደ ቅድመገጽ ለአማሌቅ ፈርዖን ሐዋጹ ሞአብ ተአቅቦ ለዓለም ር «።

• Cosine Similarity

ፐ ዛ ከዚህ በላይ ባለው ሰንጠረዥ የተመለከትናቸው ፊደላተ ግእዝ እዝል ቅጥል ቅርጽና ድምጽ የሌላቸው ባለ ሥረ ወጥ ቅርጽና ድምጽ ፊደላት ናቸው ሽ ከእነዚሁ አሥራው ፊደላት በቅለው ተገኝተወሃ የእነሱ ተከታዮች የሆኑት ውሴካነ ትእምርት ሠራዊተ ፊደል ፊደላት አሉ አነዚህንምሥ ከዚህ አያይዘን እን ሮመለከታቸዋለነን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ት ሠራዊተ ፊደል ፊደላት ሸፊ ለ አቡነ ሰላማ ከሳቴ ብርሃን የኢተዮጵያ ቀዳማዋ በዘመናቸው ከነበ ሩት መምህራነ አነዘነህ ጋር በመሆን ጭረትና ከል ኑ ዐ የመሰለውን ምልክት በአሥራው ፊደላት ጉን ወይም በሪስጊ ወይም ደግሞ በግርጌው አናባቢ ዐእኒ አድርገው በመጨመር ፊደለ ግእዝን ባሻሻሉት ጊዜ አንድ ቅርጽ አንድ ድምጽ የነበረው ፈ«ዩለ ግእዝ ሰባት ዓይነት ቅርጽ ሰባት ድምጽ ያለው ሆኗል በዚሁ የፊደለ ግእዝ መሻሻል ምክንያት ከሥሩ ከግእዝ ፊደል ሰድስት ውሉካነ ትእምርተ ፊደላት ተገኝተዋል እነዚሁ ባለአዲሱ ምልክት ፊደላተ ግእዝ በመምህራነ ግእዝ ስያሜ ሠራዊተ ፊደል ይባላሉ የፊደል ተከታዮች የፊደል ጭፍሮች ማለት ነው አዲሶቹ ትእምርታተ ፊደልም አዕጹቀ ፊደል ይባላሉ የፊደል ቅርንጫፎች የፊደል ቅጥያዎች የፊደል ዘርፎች ማለት ነውወ ሠራዊተ ፊደል ከሥርው ፊደል ትይዩ ሆነው ከአዕጹቆቻቸው ጋር ከዚህ በታች ባለው ሰንጠረዥ ተቀምጠዋል ከዚህ በላይ በተመለከትነው የቀዳማዊና የደሐራዊ ግእዝ ቅደም ተከተል መሠረት ቀጥለን እንመለከታቸዋለን ሀ የቀዳማዊ ግእዝ ሠራዊተ ፊደል ፊደላት ር ስድስቱ ሠራዊተ ፊደል ፊደላት ብ ሣልስ ራብዕ ሳብዕ ኤ እ ኦ ቤ በ ዞ ገ ጉ ጌ ጎ ደ ዱ ዶይ ሀ ሁ ነ ሆ ፊኦ ሠወሠ ጨዉ ፖ ዘ ዙ ዞ ሐ ሑ ሖ ኀ ኙ ጊ ኔ ፕ ደ ጠ ጠ ጢ ። ይህን የአካል እንቅስቃሴ ከሠ ከሠ ወርሶታል በዚህ ባሕርዩ ወርሶታል ለወጮሎ ከካዕብ ፊደል ይለያል ለዐሉሎ የሰባቱ ፊደላት ባሕርየ ድምጽ አጭር አቀማመጥ ግእዝ ፊደል ለ ራብዕ ፊዴደል ሳ ሐምስ ፊደል ሌ ራብዕ ፊደል ላ ሳብዕ ፊደል ሎ ሳድስ ፊደል ል ሾ ዝርዋን ፊደላት ሳድስ ፊደል ል ሳብዕ ፊደል ሎ ባለታሕታይ ድምጽ ካዕብ ፊደል ሉ ሣልስ ፊደል ሊ ። ኸ ተንበለ ለመነ ማለደ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ የመሰሉ ሁሉ ነው ግንዛቤ በዚሁ ምሳሌነት ይህን የመሰለ ሌላው የግእዝ ግስ ሁሉ ጥንታዊ ቅርጸ ፊደል ጥንታዊ ድምጸ ፊደል ደሐራዊ ቅርጸ ፊደል ደሐራዊ ድምጸ ፊደል ያለው መሆኑን ጠቅላላ ግእዝ ፊደላት ሥርው ዋና ግእዝ ሠርዌ ግእዝ ተብለው ሁለት ዓይነት ቅርጸ ፊደል ሁለት ዓይነት ድምጸ ፊደል ባለው ጉባኤ ፊደላት የተመሠረቱ መሆናቸውን መገንዘብ እንችሳለን ከዚህ በላይ በተማርከው የፊደለ ግእዝ ትምህርት መሠረት ትክክለኛውን መልስ ምረጥ ጥያቄ ሥርው ዋናው ፊደለ ግእዝ ነው። ሀ ግእዝ ፊደል ለ ካዕብ ሰ ዴሌግእዝ ፊ ፃም በ ፊደል ሐ ራብዕ ፊደል መነሁሉም መልሶ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፍኖተ ንባብ ዘልሳነ ግእዝ የልሳነ ግእዝ ፍኖተ ንባብ የንባብ መንገድ በዓራት የንባብ ዓይነቶች ይነገራል ዓራቱ የንባብ ዓይነቶች ፅ ተነሽ ንባብ ወዳቂ » ተጣይ » ፀ ስያፍ » ናቸው የ ነጩ ቷኒሸ ንባብ በአምስት ፊደላት እየደረሰ መድረሻውን ፊደል በማንሣት ይነበባል ሳብዕ ፊደል የመሰለው ሁሉ ነው ምሳሌ የግእዝ መድረሻ ቀ ወገብረ ብርሃናት ዓበይተ ቀ መጽአ ኀቤነ ወቤዘወነ ቀ ሰማየ ወምድረ ፈጠረ ሑሩ ወመሀሩ ሐሙ ርሕቡ ወተመንደቡ ንዑ ኀቤየ ስሩሐን ቀ ሑሪ ጸውዒ ምተኪ ቀ ሰአሊ ወጸልዷ ናጥሪ ትሕትና ሑራ ንግራ ለአርዳእየ ቀ ረከባ መልአከ ቀ አንስት ይትመሀራ በቤቶን ቀ ኩነኔከ ሀቦ ለንጉሥ ቀ ይእዜ ሰዐሮ ለገብርከ ቆቀ ኢመጽአ ከመይኩንኖ ለዓለም የካዕብ መድረሻ የሣልስ መድረሻ የራብፅ መድረሻ የሳብዕ መድረሻ ማለቱን ያሳየናል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ወዳቂ ንባብ በሰባት ፊደላት እየደረሰ መድረሻውን ፊደል ይዞ ወጻቴ ሎ ይነበባል ፊደል ፊደል ፊደል ፊደል ፊደል መድረሻ ፊደላት ሙ ጉ ፊ አሐደ ዝንቱ ብእሲ ደብተራ ሥላሴ ዝ መሰን የንባቡ ኤ አሐተ እሙንቱ አሐቲ ዕዝራ ኩነኔ እምዝባረከ ዓይነት መሐሪ መና ውዳሴ ከመዝ ኢያሪከ የመሰለው ሁሉ ነው ምሳሌ የግእዝ መድረሻ ፊደል ሐረየ ዐሠርቷቲ ወክሲኤቲ ሐዋርያተ ቂ ቀ ሠለስቷ አስማተ ነሚእየ ቆ ዘሰ ፈትሖ ልሐቷ እምእላ ትእዛዛት ብ የካዕብ መድረሻ ፊደል ይ እሙ ወአኋዊሁ ቲ አልቤሁ ወእሙ ወአዝማዲሁ ቆ አሐጴዴ አምላክ ባ የሣልስ መድረሻ ፊደል ቆ ኩፍኒ በጽድቅ ፄ ብእሲ አይሁዳዊ ባ ብ ቀ አረጋዊ ዘሰሙ ኪራኮስ ፀ የራብዕ መድረሻ ፊደል ልዑል ሰሯራ ዳዊት ዘመራ ቀ ዕራቁ ደመኗ ቀ ነያ ደብተራ እንተ ርእያ ዕዝራ ይሔውጽዋ ዘሰማይ ሕራ ሥሳሴ ትትረመም ወትትነከር ቀ ብእሲ ጻድቀ አኮኒ ሙሴ ዝወሀበክሙ ዘንተ ሕብስተ የሐምስ መድረሻ ፊደል ዝውእቱ ጊዜ ባርኮት ወዝ ውእቱ ጊዜ ዕጣን ወእምድሕረዝ ባረኮ ያዕቆብ ለይሑዳ ወልዱ ቀፅ መሰንቆ ይእቲ ሃይማኖት ቀ ወበጽሐ ጳውሎስ ሀገረ የሳድስ መድረሻ ፊደል የሳብዕ መድረሻ ፊደል ብሎ መነበቡን ያሳየናል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ድ ግንዛቤ ወዳቂ ንባብ የምንለው በሰንጠረዝኙ ካለው ንባብ መካከል የተሰመረበት ቃል ብቻ መሆኑን እንገነዘባለን ተጣይና ሲየፍ ንባባት ተጣይና ሰያፍ ንባባት ሁለቱም በሳድስ ፊደል ብቻ ይደርሳሉ ነገር ግን ተጣይ ንባብ የመድረሻውን ተከታይ ፊደል በመያዝ የዝ በማድረግ ጣል ብሎ ይነበባል ሰያፍ ንባብ የመድረሻውን ተከታይ ፊደል በማንሣት ይነበባል ሁለቱንም የንባብ ዓይነቶች ከዚህ በሚከተለው ሰንጠረዥ እንመለከታቸዋለን መድረሻ ፊደሎሙ ሳድስ ሕይወት አማኑኤል የንባብ ወሞት የሐውር የንባብ ዓይነት አብ ጤግሮስ ዓይነት ወእሃ ሰንድሮስ የመሰለው ሁሉ ነው ምሳሌ ያ ንባብ በስመ አብ ወወልድወመንፈስ ቅዱስ አሐዱ ንጽህ ወጣዕም ወሠበረከት ሕይወት ወሞት እምውስተ እደልሳን እግዚአብሔር ዓቢይ ዘለዓለም ወይሰመይ ስሙ አማኑኤል ወየሐውር እምሐይል ውስተሐይል ወትትሐነጽ በፈለገ ጤግሮስ ን አምላክ ሲያፍ ንባብ ቀ ቀ ቀቀ ቀ ቀ ቀቅ አብርሃም ወለዶ ለይስሕሒቅ በማለት የንባብ መንገዱን ያሳየናል ቀ ግንዛቤ። ው ጠብቆ ይህም ካልአይ አንቀጽ ምንጊዜም ጠባቂ ንባብ ነ መነበብም የካልአይ አንቀጽ መደበኛ ጠባዩ ነው ይህም ይቀትል ይቄድስ ብለን ያሳየነውን ምሳሌ የመሰለ ሁሉ ነው ነገር ግን ሀ ወይም አበግስ መካከል ከገቡበት ካልአይ እንቀጽ የመጥበቅ ጠባዩን ለቅቆ ልሕሉሕ ልል ንባብ ይሆናል ምሳሌ ቀዳአን ካልአአን ድሕነ ይድሕን ይድሐን ይስአል ሰዐረ ይስዕር ይስዐር «ሀቃ» ወይም «አ» በመካከሉ የሚገኙበት የግእዝ ንባብ የፊደሉ አተማሣመጥም ሆነ የቁጥር መጠን ምንም ዓይነት ለውጥ ሳይኖረው መካከለኛውን ፊደል በመጐነጠርም በመጠቅለልም ይነበባል ይህም «ሀ» በመካከል ሲገባበት ፊአ» በመካከል ሲገባበት ማለቱን ያሳየናል ሀ ቁጣሪና ጠቅላይ ንባብ ጠሪ በ ጠቅላይ ንባብ አዕረገ አዕሩግ አዕፉቅ አዕፉጾግ ማሐትት ማሕቶት ጴ የሥሰለውጦ ሁሉ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቀፅ አዕረግዋ መላእክት ቀፅ አብርሃም ነሥአ አዕጹቀ በቀልት ወኢየሐትዉ ማኅቶተ አዕረግዋ መላእክት አብርሃም ነሥአ አዕጹቀ ዘይት ወኢየሐትዉ ማሕቶተቷ ማለቱን ያሳያል ድ ጐራጅ ንባብ መነሻው ሰተዘደጸጠ የተባሉት ፊደላት በርሑቅ መደብ በውእቱ በውእቶሙ በይእቲ በውእቶን ካልአይ አንቀጽ እና ሣልሳይ አንቀጽ መካከል ጠብቀው በመነበብ የዚሁ ርሑቅ መደብ ቀዳማይ አንቀጽ መነሻ የሆነውን ፊደል ተ በመጐረድ በማስቀረት ይነበባሉ ይህም ጉራጅ ፊደላት መነሻውን ፊደል ተ ሲጐርዱ ቀዳማይ አንቀጽ ካልአይ አንቀጽ ሣልሳይ አንቀጽ ሰ ተሰብሐ ይሴባሕ ተ ተተርአሰ ይተረአስ ዘ ተዘምደ ዘመድ ደ ተደረ ይዴረር ጸ ተጸምደ ይጸመድ ተጠምቀ ይክከመቅ በማለት ይጐርዱታል ምሳሊ ቃ» ቀ ወተንሥአ እምኅበ ይዴረሩ » ቀፅ አነ እፈቅድ እምኅጎቤከ እጠመቅ ያሳያል ግንዛቢ በሰንጠረ ውስጥ በምሳሌ የተገለጸው የርሑቅ መደብ ነጠላ ቁጥር ውአቴ ጉራጅ ንባብ መሆኑን እንረዳለን የሌሎቹ ርሑቃን መደቦች የውአእአቶሙ የይእቲ የውአቶን ጐራጅ ንባብም በዚህ መንገድ የሚነገር መሆኑን እንገንዘብ « ምዕላድ ፊደልን ከመድረሻው ጐርዶ የሚያሰቀር ንባበ ግእዝ ሽቫ ዘ ገ ነ የተባሉት ፊደላት በአንደኛውና በሁለተኛው ቅርብ ቭ በአነ በንሕ በአንተ በአንትሙ በአንቲ በአንትሃ ተ ቆቀ ከመይጸሐፍ ኩሉ ዓለም ከ መንገዱን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቀዳማይ አንቀጽ መድረሻ ፊደል ጠብቀው በመነበብ መድረሻ ለሆን የነበረውን ፊደል እየጉረዱ ያስቀሩታል ይህንምመረዳት እንችል ዘንድ የሚከተለውን ሠንጠረዥ እንመልከት ጐራጅ ተጐራጅ አ ሠርዱት ኩኔ ፊደላት ፊደል ቁ ኩ ከ ኩ አጥመቁ ከ ከ አጠመነክ ከመ እመቅመ አጥመቂ አግመቅን ። ተለይቶም ይታወቅበታል ስም » እግዚአብሔር ሰብእ እንስሳ መሬት ነፋስ የመሰለ ሁሉ ነው እሳት ማይ አዳም ኢየሩሳሌም ፍቅር ለ ክፍላተ ስም ስም በሁለት ዐበይት ክፍሎች ይከፈላል ክፍሎቹን መረዳት ይቻል ዘንድ ከዚህ ቀጥሎ ያለውን ሰንጠረዥ እንመልከት «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ድፅ ስመ ለት የባሕርይ ሰም የባሕርይ መግለጫ ባሕርይ በም በክር ርይ የሚጠራበት ስም ቃል ማለት ነዐው ባሕርይ ነ ክመ ባሕርይ ዘፈጣሪ ሺ ፋብሉ በሁለት ይከፈላል ስመ ባሕርይ ዘፍጡራን ስመ ባሕርይ ዘፈጣሪ በሆ ዙሉ እግዚአብሔር ከማንኛው ፍጡር ያልተሰጠው ለማንናው አ የማይሰጥ ማንኛው ፍጡር የማይጠራበት እርሱ ብቻ የዛጠራበት የራሱ ገንዘቡ የሆነ የጌትነት የፈጣሪነት ስሙ ስመ በሕርይ ዘፈጣሪ ይባላል የፈጣሪ የባሕርይ ስሙ የፈጣሪ የራሱ ገዘብ የሆነ ባሕርዩ የሚገለጽበት ጌትነቱ ፈጣሪነቱ የሚጠራበት ሰሙ ማለት ነው ይህም ሐተታው መግለጫው እገዚአብሔር ፈጣሪነቱ ጌትነቱ አምላክነቱ መግቦቱ የሚ ገለጽበት የሚጠራበት ስመ ባሕርይ ቃል ምሳሌ ኑባሬ ቀዳማሦማሰአን ስመ ባሕርይ ተሳቢ የአማርኛ ፍች እግዚአብሔር ኩሉ እግዚአብሔር ሁሉን ያያል እግዚአብሔር ኩሉ እግዚአብሔር ሁሉን ይገዛል እግዚአብሔር መልአከእግዚአብሔር መልአክን ይልካል እግዚአብሔር ይሬኢ ኩሉሎ እግዚአብኤር ይመልክ ኩሉ እገዚአብሔር ይፌኑ መልአከ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ስመባሕርይ ኑባሬ ሣልሳይ ተሳቢተማሰአን እግዚአብሔር እግዚአብሔር እግዚአብሔር በማለት መንገዱን ያሳያል ሥርዐተሰዋስው ዘስመ ባሕርይ ሰዋሰዋዊ ሥርዓቱ ሞያው የይሬኢ ባለቤት ስመ ባሕርይ የይመልክ ባለቤት ስመ ባሕርይ የይፌኑ ባለቤት ስመ ባሕርይ እግዚአብሔር እግዚአብሔር እግዚአብሔር ይባላል ስመ ባሕርይ ዘፍጡራን ፍጡራነ እግዚአብሔር እግዚአብሔር የፈጠራቸወው ፍጥረታት በየባሕርያቸው የሚጠሩበት ባሕርያቸው የሚታወቅበት መጠ ሪያ ቃል ሰም ስመ ባሕርይ ዘፍጡራን ይባላል የፍጡራን ባሕ ርይ ስም የፍጡራን የፍጡርነት ባሕርይ መግለጫና መታወቂያ ፍጥረታዊ ስም ማለት ነው ይህም ስመ ባሕርይ ሐተታሙ መግለጫ የሰው የባሕርይ መታወቂያ ስም የእንሰሳ » እ የመሬት » የነፋስ » ነ የእሳት » ኔ የውሃ » የመሰለ ሁሉ ነው ሀ ስመ ባሕርይ ዘሰብእ ኑባሬ ቀዳማይ ኑ የአማርኛ ትርጓሜ ሰውን ንፍጠር ሰው አልነበረም ሰው ከፍ ከፍ አለ ይላል ርከክ ከሃ ሃ መለክታል ብሎ አካሄዱን ው ዘሰመ የንግበር ተሳቢ ስመ ባሕርይ የአልቦ ባለቤት » የተለዐለ ባለቤት » ተብሎ ይመደባል ሰ መ ኑባሬ ቀዳማይ ማሰአን ሰመባሕርይ ወገብረ እንስሳ እንስሳን ፈጠረ መጽአ እንስሳ እንስሳ መጣ እንስሳ እንስሳ ኸ ፖ በማለት አካሄዱን ያመለክታል ሥርዓተ ሰዋስው ዘሰመ ባሕርይ ስመ ባሕርይ እንስሳ የገብረ ተሳቢ ሰመ ባሕርይ እንስሳ የመጽአ ባለቤት ሰመ ባሕርይ እንስሳ የነተወ ባለቤት ሰመ ባሕርይ ብሌ ይመባለ ሏ ሙሱ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ኳ ሐ ስመ ባሕርይ ዘመሬት ነባሬ ቀዳማይ የአማርኛ ትርጓሜ መሬት የለም አልነበሬም መሬትን አፈርን ነሰነሱ መሬትን አፈርን ሆንክ ስመባሕርይ ማሰአን ይላል ኑባሬ ካልአይ ም በማለት መንገዱን ያሳያል ሥርዓተ ሰዋስው ሞያ ሰዋሰዋዊ ሥርዓቱ ሞያው የአልቦ ባለቤት ስመ ባሕርይ የወደዩ ሳቢ ን » የኮንከ ተሳቢ ይሆናል መ ስመ ባሕርይ ዘነፋስ ኑባሬ ቀዳማይ ጭስመባሕርይማሰአንተሳቢ ነፋስ ይግሕፍ መሬተ ነፋስ መሬትን አፈርን ይጠርጋዶ ነፋስ ይዔምድ ሰማየ ነፋስ ሰማይን ያአናል ነፋስ ይዘሩ ሐሰረ ነፋስ ገለባን ይበትናል ማለቱን የመለክታል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ደ ኑባሬ ካልአይ ሣሰአን ስመባሕርይ ተሳቢ ማሰአን ስመባሕርይ ተሳቢ የአሣርኛ ፍች ነፋስ መሬተ ረጅ ሦ ነፋስ ሰማየ ንነ ነነ ነፋ ስ ሐሰረ ነነ ሽ ይላል መሬተ ይግሕፍ ሰማየ ይዔምድ ሐሰረ ይዘሩ በማለቸቾ ሰዋሰዋዊ አካሄዱን ያሳያል ሥርዓተ ሰዋሰው ሞያ የይግሕፍ ባለቤት በረው ባሕርይ የይዔምድ ባለቤት ስመ ባሕርይ የይዘሩ ባለቤት ስመ ባሕርይ ነው ሠ ስመ ባሕርይ ዘአሳት ኑባሬ ቀዳማይው ስመሙባሕርይ ማሰአን ተሳቢ የአሣርኛ ትርጓሜ እሳት ይነድድ አሳት ይቃጠላል ይነዳል አሳተ ያውዒ ኩሉ እሳት ሁሉን ያቃጥላል ከላት ር ደአ ውቅ ቁሪረ እሳት የበረደውን የሞቃል ሳል ቪ ን ። ዳዊት ኖላዌ አባግዕ ይርኢ አባግዐ ሽ በራቄ ብሩር ሜጫጠ እግዚኡ ትተ ለሊር ን ለባዌ ጥበብ የአምር ምሳሌ ተቀ እዛሣዚአብ ቀና ዔ ነርስቶስ ጸሐፈ መልእክተ ቅ ሳ ወ ተባኢ ከ ኢን ን ጦ መ ገሌ ነገሥት ሞ ዳ ት በማለት ቀላልና ግልጽ አካሄዱን ር «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥርዓተ ሰዋስው ሞያ ሥርዓቴ ሞያው ዜና የገብርኤል ሣልስ ውስጠዘ ቅጽል ኖላዊ የዳዊት ን ነ ሰራቂ የይሁዳ ን ነነ ነ ለባዊ የሰሎሞን » እ ቀናዒ የጳውሎስ ን ነነ እ ሠያሚ የእግዚአብሔር» ንን ን የሳሙኤል ን ነው ግንዛቤ ሣልስ ውስጠዘ ቅጽል ሀ ሣልስ የነበረው መድረሻው ፊደል ከቃላት ጋር ሲናበብ ሐምስ ሆኖ መለወጡን ጥበበ አባግዐ « ብሩረ የተባሉ ቃላት የሣልስ ውስጠዘ « ክርስቶስሀ ቅጽል ተሳቢዎች መሆናቸውን ነገሥተ መ ለ እንገንዘብ ት መስም ውስጠዘ ቅጽል ባዕድ ፊደል መ ን በመነሻ ጨምሮ የሚነገር ቅጽል መስም ውስጠዘ ቅጽል ይባላል መስም ማለት ስማዊ ስም መሰል ስሞ አካል ማለት ነው አንዳንድ መምህራነ ግእዝ መስም በማለት ር ብ ቅጽል ይሉታል ሰዋስውን የሚስብ ሳቢ ቅጽል ነው ሁለቱም ስያሜዎቹ ለዚሁ ቅጽል ጠባይ የተሰማሙ ናቸው ስም እ ባይ አለ ፈሰ ነገር ግን እንደ አንቀጽ ሰዋስውን የመሳብ ጠጥ መ ን መፈክር መስም ውስጠዘ ቀጽል ማእምር የመሰለ ሁሉ ነው መስም ውጡ መድሕን ስጠዘ ቅጽል ከሰዋሰው ጋር ሳይናበብ ተናብቦም ለስም እየተቀአለ ይነገራል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሽ ተርጓሚ ዳንኤል ሕልምን ተረጉመ አዋቂ ዮሴፍ ጥበብን አስተዋለ አ አዳኝ ወልድ ሰውን ተቤዣ ዳንኤል መፈክር ፈከረ ሕልመ ዮሴፍ ማእምር ለበወ ጥበበ ወልድ መድሕን ቤዘወ ሰብአ ማለትን ያሳያል ሳይናበብ ሰዋሽውን እየሳበ ሲቀጸል ኑባሬ ኡ መሰምውቅ ተሳቢ ስምማሰአንተተሳ ማስሰአን ተሳቢ የአማርኛ ፍች ዳንኤል ፈከረ ሕልመሥ ሕልምን የሚተረጉም ዳንኤል ሕልምን ተረጎመ ጥበብን አስተዋለ ሰውን ተቤዣ ኑባሬ ሙ መፈክረ ሕልም ዳንኤል ፈከረ ሕልመ ማእምረ ጥበብ ዮሴፍ ለበወ ጥበበ መድሕነ ዓለም ወልድ ቤዘወ ሰብአ በማለት መንገዱን ያሳያል ሪ ከከ በኳርከከ ሥርዓተ ሰዋ ሞ ያ መሰም ወስጠዘ ቅጽል ርዓ ቱ ሞ ያው ጨጨ ና ም የዳንኤል መስም ውስጠዘ ትጽል የዮ ሴፍ ነ ሀገን ውስወዘ ቅጽል ወይ ን በመድረሻው ጨምሮ እ ላድ ድ ፊደላት ስመ ባሕርይንና ወ ተጸውዖን ወደ ቅጽልነት እየለወጠ ለስም የሚቀአል ቅጽል ወገን ነቀ ብዘ ቅጸል። ተል ክልኤቱ ሰብአዐይን ሁለት ሰላዮች ከኢያሱ ዘንድ ተልክ ሦስት ልጆች ጦደ ጉድጓድ ተጣሉ ሠለስቱ ዱን ዕዋ አፌሰሱ ሰብቦቱ ሰባቱ ሊቃነ ድክት የፍር ፈሰሱ አሥራ አንዱ ደቀመዝሙርቱ ተበተኑ ወፅ ዐሠርቱ ወክልኤቱ ሐዋርያት መሀሩ ወንጌለ አሥራ ሁለቱ ሐዋርያት ወንጌልን አስተማሩ ለብሱ ጸዐድወ ሃያ አራቱ ሊቃነ መላእክገ ነጫጭን ይለብሳሉ ወ ዕስራ ወዐርባዕቱ ሊቃናት ይ በማለት ቅጽልነቱን ያሳያል መ ል መድበል አኀዝ ቀጽል ማለት ጥቅል አኀዝ ቁጥር ደብል አኅዝ ቅጽል ማለት ነው ብዙሕ ይህም ኩሉ የመሰለ ሁሉ ነው ሕዳጥ ምሳሊ ቀዳማይ ኑባሬው መድበል አኀዝ ቅጽል ስም ማሰአን ተሳቢ መድበል አኀዝ ቅጽል ማሰአን ተሳቢ ሕዝብ ተጋብአ ብዙ ሕዝብ ተሰበሰበ ብዙዎች እረኞች መጡ ጉልበት ሁሉ ለስሙ ይሰግዳል ሕዝበ ሁሉ እሱን ያመሰግናሉ ጥቂት አሣ ብዙዎችን አጠገበ ትንሽ አንደበት ሰውን ታቃጥላለች ሕዝብ ይሴብሑ ኪያሁ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ካልአይ ኑባሬ ሁ ስምመድበል አኀዝ ቆማሲእንተሳቢ እያለ በመነገር መንገዱን ያሳያል ሥርዓተ ሰዋሰው ሞያ የብእሲ አኀዝ ቅጽል ክልኤቱ የእደው » ሠለስቱ የደቂቅ ሰብዐቱ የሊቃናት ዐሠርቱ ወ አሐዱ የአርዳጻኢሁ ወፅ ዐሠርቱ ወክልኤቱ የሐዋርያት ወ ዕሰራወዐርባዕቱ የሊቃናት » ወሀ ብዙሕ የሕዝብ መድበል አኀዝ ቅጽል ብዙሐን የኖሎች ኩሉ የብርክ ኩሉሎሉሙ የሕዝብ ሕዳጥ የዐሳ ንስቲት የልሳን ነው ማስታወሻ አንሽ ቅጽል አምላክ አሐዱን ኦያሶ ከስም በኋላ ሆኖ ለስም አይቀጸልም ሥላሴ ሠለስቱ « በአንዳንድ ባለቅኔዎች ከመነገር በቀርም በመጻሕፍት ንባብ ብዙ አይገኝም «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሕዳጥ ንስቲት የተባሉ አኀዝ ቅጽሎች መድበል መባላቸው የማነሳቸው መጠን በዝርዝር የማይታወቅ ጥቅል ብመም ነው ዘርፍ እየያዘ ከቃላት ጋር እየተናበበ ለስም የሚቀጸል ብትን ሰዋስው የነገር ስም ዘርእ ውስጠዘ ቅጽል ይባላል ክብር ክብር ፁ አክሊል ዘውድ ክብር የምሶሶ ሁሉ ነው » ብርሃን ብርሃን ዘርእ ውስጠዘ ቅጽል ግስን በቅርጸ ፊደል በመምሰልና በግሱ ያልነበረው ባዕድና ምዕላድ ፊደልን በመነሻና በመድረሻ በመጨመሩ ምክንያት ስመ ዘርእ በዕጽና ምዕላድ ፊደላት ዘርእ ውስጠዘ ቅጽል መገኛው ግስ ተብሎ በዐራት መደቦች በብመመደብ እየተነገረ ለስም ይቀጸሳል ከስም በፊት ከስም በኋላ ተሳ ቀዳማይ ኑባሬጭ ዘርእው ፍስምማሰአን የቅዱሳን ክብር ክርስቶስ ሰላምን አደራገ የደናግል መመኪያ ማርያም አምላክነ ወለደች የሰማዕት ዘሁዳቸው ጦልድ ተሰተለ የክርስቶስ መወለጃ ቤተልሔም አታንስም ክብረ ቅዱሳን ክርሰቶስ ገብረ ሰላመ ደናግል ማርያም ወለደት አምላከ ሰማዕት ወልድ ሙላደ ክርስቶስ ቤተልሔም ኢትቴሐት ም ከ ሦ ፅላድ ብርሃነ ዓለም ክርስቶስ አስተርአየ የዓለም ብርሃን ክርስቶስ አር ታየ ተገለጠ ምልክና ፈጣሪ ዓለም ያአውቅ ፈጣሪሁ የሬሣሪ ግዛት ለኦ በዕድና ዓ ፈጣሪውን ያሳውታል ትሕርምተ መልአክ አውስቦ ተወህበ ለለብእ የመልአክ እርሦ የህ ምዕላድ ጋብቻ ለሰው ተሰጠው መስፈርተ የእህል መስፈሪያ እንትብ ትንሽ አልነበረም እያለ በመ እክል አሰፈራጻ ኢኮነ ንኡሰ ነገር መንገዱን ያሳያል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሰዋሰጦ የውሃ ማስታወሻ ዘርእ ውስጠዘ ቅጽል ፍቅረ ቢጽ « ምክረ ጠቢባን እያለ ዘርፍ ካልያዘ ከቃላት ጋር ካልተናበበ ቅጽል ከመሆን ይ በቂ ውስጠዘ ሆኖ የአንቀጽ ባለቤት መሆን ያመዝነዋል ፍቅር ያስተማሕር ፍቅር ያስተዛዝናል ይህም ወድቅኒ ታግእዘክሙ እውነትም ነፃ ታደርጋችኋለች ምክር ሠና ናይት ምክር በጎ ናት እንዳለው ያለ ነው ስ መድበል ውስጠዘ ቅጽል ና ጸታን ሰይለሪ ከፈል ጾታን ለማይለይ እስት ፃቡእ ስ ብስ ስፖ ቅጽ« ይባላል የ ሰሌ አሰት ፃቡእ ስብስብ ቅጽል መድበል ሠ ስጦ እ። ግስ በሁለት የስልት ክፍሎች ተከፍሎ ይነገራል ክፍላተ ስልቱን ከዚህ በታች ባለው ስንጠረዥ እንመልከት ተገብሮ ግስ ሃ ሃር የስልቱ ው ክፍሎች ገቢር ግስ ልሊርሀሃ ሃዐርዕ የመሰሉ ናቸው ገቢር ግከ ሀሰን አቻ ሐ ዳጎ አድራጊና ተደራጊ ባለቤትና ተሳቢ ስምን በአንድነት አስተባብሮ የሚገልጽ የሚያስረዳ ያለ አድራጊና ተደራጊ ስም የማይነገር ግስ ገቢር ግስ ይባላል በየም ከጻ መሙ « ሐደገተ ገቢር ግስ ው ሐጥአ አባ የመ ሁሉ ነው ፈነወ ላከ ምሳሌ መ ቀዳማይ ኑባሬ ሁ አድራጊ ስምገቢር ግስተደራቢ ስም ዐመፀኛ ዐመፁን ተወ ማቴዎስ ወንጌልን ጻፈ ድኅ ጓደኛን አጣ ሐደገ ዐመፃ ጸሐፈ ወንጌለ ሐጥአ ዐርከ ባለጸጋ አገልጋዮችን ፈነወ አግብርተ ላከ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ዓ ካልአይ ኑባሬ ጐ ከቢርአድራጊ ስምተደራጊ ስም ሐደገ ዐማ ጸሐፈ ማቴዎስ ሐጥአ ነደይ ፈነወ እያለ መንገዱን ያሳያል ሥርዓተሰዋሰው ሞያ የዐማዒና የዐመፃ ገላጭ ገቢር ግስ ማሰአነሃ የማቴዎስና የወንጌል » የነደይና የዐርክ » የባዕልና የአግብርት » ነው ተገብሮ ግስ ሀ ሃዐር የባለቤት መደረግን መሆንን የሚገልጽ የሚያስረዳ ተሳቢ ሰምን የማይስብ የማይፈልግ ግስ «ተገብሮ ግስ ይባላል ተሐድገ ተተወ ተገብሮ ግስ ተጽሕፈ ተጻፈ ሥሥ ሁሉ ነው « ነድየ ድኅ ሆነ ን ምሳሌ ቀዳማይ ነባሬ ጐጭ ን ተገብሮ ግስ የአማርኛ ፍች ባለቤት ዐመፃ ተሐድገ ዐመፅ ተተወ ተጽሕፈ ወንጌል ተጻፈ ነድየ ሰነፍ ደኸየ ድኅሆነ ተገብሮ ግስተደራ ስም ተሐድገ ዐመፃ ተጽሕፈ ወንጌል ነድየ ሐካይ በማለት መንገዱን ያሳያል ካልአይ ኑባሬ ውሦ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ክፍላተ ተገብር ቱግብጦ ሇብሮ ግስ ው በለድ ፈደ ንኡሳን ነፍሉች ይከፈላል ዲ ሖ ተ ሕጾ ጋ መመመ ተወልደ ስ ሕጹጸ ክክ ደል ተ ሃስ ቆቀ የ ልሕመ ጠጸ ሐጠይጦ ሞተ ወረደ ዐርገ የመሰለ ናቸው ል ውሱከ ባዕድ ፊደል ተ ተገብሮ ግስ ባዕድ ፊደል ተ» ን በመነሻ እየጨመረ ተግስ የ መ ን መሆንን ብቻ የሚገልጽ የሚያስረዳ ግስ ቸቭሁ ክህቦ ህ ተገብሮ ግስ ይባላል ይህም ተወልደ ተወለደ ተ ግስ ተሰምዐ ተሰማ ለላ ሁሉ ነው ተሰቅለ ተሰቀለ ምሳሌ ቀዳማይ ኑባሬ ሙ ታደራገ ስምተጉ ባለቤት ይስሐቅ ተወልደ ድምፅ ተሰምዐ አርዌብርት ተሰቅለ በማለት መንገዱን ያሳያል ሥርዓተሰዋሰው ሞያ ተገብሮ ግስ ሥርዓቱ ሞያ ተወልደ የይስሐቅ መወለድ ገላጭ ተገብሮ ግስ ተሰምዐ የድምፅ መሰማት » ን ተሰቅለ የአርዌ ብርት መሰቀል» ይስሐቅ ተወለደ ድምፅ ተሰማ የብረት እባብ ተሰቀለ ነው ይህ ዓይነቱ ተገብሮ ግስ ባዕድ ፊደል «ተ ን በመነሻ በመጨመር ከገቢርነት ወደተገብርነት ን ተግስ ከተገብሮርነት ወደገቢርነት ባዕድ ፊደል ተ ን ማስቀረት እየተለወጠ የሚነገር ግስ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ተገብሮ ግስ ወደገበር ኣ ሲለጦጥ ተግስ ይሳል ሰዴ ሰሬ ቤት ገቢር ፀቤትናገር የአማርኛ የአማርኛ ግስ ቅሀ ኦብርሃም አብርሃም ወለደ ይስሐ ይስሐቅን ወለደ ዉ ባለጸጎች አብዕልት ፈነዉ አግብርተ አባልጋይችን ሳኩ ሙሴ ሰምዐ ድምፀ በማ ድምጽን ማ ወለደ አብርሃም ይስሐቅሀ ፈነዉ አብዕልት አግብርተ ሰምዐ ሙሴ በማለት ከዝርር ወደተገብሮ ከተገብሮ ወደተገቢር እየተለየ የሚነገር መሆኑን ያሳያል ሥርዓተ ሰዋሰው ሞያ የአብርሃም ድርጊት ን የሚገልጽ የአብዕት » ን » » የሙሴ » የይስሐቅ መወለድን የአግብርት መላክን የድፖፅዕ መሰማትን ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሕጹጺባዕድ ፊደል ተ ተገብሮ ግስ ኑለተኛው ተገብሮ ግስ የተገብሮ የመደረግ ሂደል «ተ» ን በመነሻ አይጨምርም ቅርጺ ንባቤ። «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ መነሻ ድምፅ አርእሰተረባሕ የቼ ግእዝ ጽም ለ ተደሰ ገብረ ተንበለ ባረከ ኤለ ነህለ ዖደ ራብዕ ሐምስ » ሳድስ » የአማርኛ ፍች ሙሴ ግብፃዊውን ገደለ አሮን ሌዋውያንን ለየ ፈጣሪ ብርሃናትን ፈጠረ ኤልያስ ፈጣሪውን ማለደ ያዕቆብ ይሁዳን መረቀ ዳድቃን ገዳማትን ዞሩ ጌታ ሁሉን ችሏል የሐንስ ዩርዳኖስን ዞረ ግብፃዌ ሌዋውያነ ፈጣሪ ብርሃናተ ኤልያስ ፈጣሪሁ ራብዕ ባረከ ያዕቆብ ይሁዳሀ ሐምስ ኤሉ ጻድቃን ገዳማተ ሳድስ ክህለ እግዚእ ኩሎ ሳብዕ ዖደ ዮሐንስ ዮርዳኖሰ እያለ መንገዱን ያሳያል ሥርዓተ ሰዋሰውሞያ ቀዳማይ አንቀጽ ቀተለ የሙሴ ድርጊት መግለጫ ቀዳማይ ማሰሪያ አንቀጽ ቀደሰ የአሮን ንነ ገብረ የፈጣሪ ነኔ አሮን ተንበለ የኤልያስ ባረከ የያዕቆብ ኤሉ የጻድቃን ነክለ የእግዚእ ፆይ የዮሐንስ ሃው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሽ ማስታወሻ ግስ ከዚህ በላይ በተገለጹት አምስት መነሻዎች ካልሆነ በቀር በካዕብና በሣልስ መነሻ ፊደልና ድምፅ አይነሣም አምስቱ የቀዳማይ አንቀጽ መነሻዎች ፊደሳትና ድምፆች በቀደሙት መምህራነ ግአእዝ«መራጐት ኔ ተብለው የተሰቦሙት መሆናቸውን እናስታውጦሳለን ሀ የቀዳማይ አንቀጽ መካከለኛ ቅርጽ ፊደልድምፅና ስልተ ንባብ የአርእስተ ረባሕ ቀዳማይ አንቀጽ በመካከለኛ ቅርጹ ፊደለ በመካከለኛ ድምፁና ስልተንባቡ የተለያየ ነው ልዩነቱን መገንዘብ እንችል ዘንድ ከዚህ በታች ባለው ሰንጠረዥ የተመለከተውን አቀማመጥ እንመልከት መካከለኛ ቅርጻቸው ድምፃቸውና ስልተ ንባባቸው መካከለኛ ድሦፅ መካከለኛ ስልተ ንባብ ቀተለ ግእዝ ቅርጽ ፊደል ግእዝ ድምፅ ይሳሳል ቀደሰ ንን ንን ንን ይጠብቃል ገብረ ሳድስ ይላላል ተንበለ ሳድስ እና ግእዝ ሳድስ ና ግአዝ ድምፅ » ፊደ ባረከ ግእዝ ግእዝ ኦ ኢ ኤለ ንን ነን ክህለ ሳድስ » ዖደ ግእዝ ወ ኤለና ፆደ መካከለኛ ቅርጻቸውን ፊደላቸውን የወ ሳይጐርዱ ሳያስቀሩ በሚነገሩ ጊዜ «አየለ ዐወደ» በማለ ት መነሻና መካከለኛ ቅርጻቸውን ፊደላቸውን ግእዝ ቅርጽ ፊደል ግእዝ ጽምፅ አድርገው የተነገሩ መሆናቸውን እናስተውል ሀ ግገንኙሁታቸውና ልዩነታቸው አርእስተ ረባሕ በቀዳማይ አንቀጽ ቅርጸ ፊደል ገ ይገናኛሉ ይለያያሉ « ስልተ ንባብ ጎንኙ ታቸውንና ልዮነታቸውን እንመልከት ከዚህ በታች ባለው ሰንጠረዣ ሥሥ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ከ ጫ ንኙታቸውና ልዮነታቸው በስልተ ገባብ ት። የ አሥራው ፊደላት በዐሥር መራሕያን ቅርብና ሩቅ መደብ ተመድበው በካልአይና በሣልሳይ አናቅጽ ላይ ባዕድ መነሻ አበኑ ይገባሉ ር አሣበር ነ በንሕነ ንገብር ነ ንግበር ነ በአንተ አንቀጽ ትገብር ኦ በአንትሙ ትገብሩ » በአንቲ » ትገብሪ በአንትን » ትገብራ » በይእቲ አንቀጽ ትገብር ሃትግበር የ በውእቱ ይገብር ሣብ ይግበር » በአቶሙ ይገብሩ ይግበሩ ነ በውእቶን ይገብሪ ባለ ይግበራ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሇኒ የአገባባቸው ስልት አሥራው ፊደላት በካልአይና በሣልሳይ አናቅጽ ላይ ባለሁ ሆነው የሚነገሩባቸው ስልቶች ሁለት ናቸው ያከክካነፍና ገባ ሀናአ ባልገቡበት በሌሉበት ታ ነ ሀናአ በገቡበት ባሉበት ግስ የማነገር ስልቶች ናቸው ሀ ሀናአ ባልገቡበት በሌሉበት ግስ የመገራቸው ስልት አሥራው ፊደላት ሀ» ና አ» በመነሻ ወይም በመካከል ባልገቡበት በሌሉበት ግስ የካልአይና የሣልሳይ አናቅጽ ባዕድ መነሻ ሆነው ሲገቡ በሁለቱ አናቅጽ በካልአይና በሣልሳይ አናቅጽ ሳድስ ቅርጽፊደልና ሳድስ ድምፅ ይሆናሉ አሥራው ፊደላት መራሕያን ካልአይ አንቀጽ ሣልሳይ አንተጽ እ አነ እመጽእ እምጻእ ንሕነ ንምጻእ ት አንተ ትመጽእ ት አንትሙ ትመጽኡ ገ አንቲ ትመጽኢ አንትን ትመጽኣ ይእቲ ትመጽእ ትምጻእ ውእቱ ይመጽእ ይምጻእ ውእቶሙ ይመጽኡ ይምጽኡ ውእቶን ይመጽኣ ይምጽኣ እያሉ ሳድስ ባፅድ መነሻ ሆነው ይገባሉ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ የአማርኛ ፍቾ እኔ አብን እለምነዋለሁ እኛ ማረፊያን እንሠራለን አንተ ምግባቸውን ትሰጣቸዋለህ እናንተ ምስክሮቼ ትሆናላችሁ ማርታ ብዙን ትደክሚያለሽ ሴቶች ክርስቶስን ታለቅሱለታላችሁ ምድር ትንቀጠቀጣለች ኤልያስ ቀድሞ ይመጣል ቃሎ ደመናዎች ቃለን ይሰማሉ ሰማያት ይነግራ ሰብሐተ ሰማዮች ክብሩን ይነግራሉ ሥነጣት የግሉ ሳድስ ባዕድ መነሻ ሆነው መነገራቸውን ያሳያሉ ለአብ ምዕሬፈ አንተ ትሁቦሙ ሲሳዮሙ ሰማዕትየ ብዙሐ አንስት ትበክያሁ ለክርስቶስ ቅድመ ሥርዓተ አሥራው ፊደላት ሞያ ሥርዓታቸው ሞያቸወ የእ ስእሎ ባዕድ መነሻ ፊደልና ድምፅ የን ገብር » » ን » የት ሁቦሙ » » » የት ከውኑ » » የት ሠርሒ » » » የት በክያሁ» የት ርዕድ » » የይ መጽእ » የይ ሰምዑ » የይ ሃግራ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ዙቷ ለ ሀ ና አ በገቡበት ባለበት ግስ የመነገራቸው ስልት አሥራው ፊደላት ሀናአ በመነሻ ጦይም በመካከል በገቡበት ባሉበት ግስ ቅርጻቸውንና ድምጻቸውን በመለዋወጥ የካልአዩና የሣልሳይ አናቅጽ ባዕድ መነሻ ይሆናሉ ለ ግእዝ ባዕድ መነሻ ሲሆኑ አሥራው ፊደለት «ሀ» ና አ በመነሻ ባሉበት ባለ አራት ፊደላት ግስ ሲገቡ በካልአይ አንቀጽና በሣልሳይ አንቀጽ ሳይ ግእዝ ባሰዮ መነሻ ይሆናሉ ኑባሬ ግእዝ ሥርወግስካልአደ ሣልሳይ አንቀጽ አሥራው ፊደላት መራሕያን ካልአይ አንቀጽ ሣልሳይ አንቀጽ አ አነ አሀየምን አሀይምን አአነዝር አአንዝር ነሀየምን ነሀይምን ነአነዝር ነአንዝር ተሀየምን ተአነዝር ተሀየምኑኙ ተአነዝሩ ተሀየምጊ ተአነዝሪ ተሀየምና ተአነዝራ ተሀየምን ተሀይምን ተአነዝር ተአንዝር የሀየምን የሀይምን የአነዝር የአንዝር የሀየምኑ የሀይምኑ የአነዝሩ የአንዝሩ የሀየምና የሀይምና የአነዝራ የአንዝራ አያሉ ይገባሉ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ አማርኛ ፍች ኣኔ ልጄን እሸኮኮ እኛ ወርቅን እንኮላለት ዕዝራ በገናን ትደረድሪለህ ጠማቂ ወይንን ይጠምቃል እኔ ልጄን እሽኮኮ ልበል እኛ ወርቅን እንኩላ ወይንጠማቂ ወይንን ይጥመቅ መያሲ በማለት መንገዳቸውን ያሳያሉ ሥርዓተ አሥራው ፊደላት የአ ሐነግር ግእዝ ባዕድ መነሻ የነ ሐበርት ሆ የተ ዐነዝር የአ ወይን » ነው የሣለሳይ አንቀጽ ሥርዓታቸውም ሞያቸውም በዚሁ መንገድ ይመለከቷል ማስታወሻ አሥራው ፊደላት በሁለቱም አናቅጽ በካልአይና በሣልሳይ ግእዝ ቅርጽ ፊደል ግእዝ ድምፅ መሆናቸውን እንገንዘብ በአራቴ ቅርብ መደቦች ሣልሳይ አንቀጽ ሳይነገር የቀረው አሥራው ሬደላት ስለማይገበብት ያለአሥራው ፊደላት ስለሚነገር ሃው አገባንና ምሳሌውን በኋላ እንመለከተዋለን ለ ግእዝና ሳድስ ሆነው የመነገራቸ መን ዕማ ትጉ ፊደል በሆነ የቀዳማይ አንቀጹ መሠረተ ቃል ሁለትና ሃስት መላት ሳልቶም በሚነበብ ሣስ «ሀ» ና «እ» በመነሻ ሲገቡ አሥራ ሽ ካልአይ አንቀጽ ግእዝ ሠ ናለ በ ልሳይ አንተጽ ሳድስ መነሻ ይሆናለ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቁጥር አንቀጽ አነነ ባ አኀይል ተክ ለ » አአይል ፍፌ ሁ ንሕነ ነኀይል ንጊል ለ ሃነአይል ንኢለ ት አንተ ተኀይል ፊ » ተአይል ደ አንትሙ ተኀይሉ ላ » ተአይሉ ት አንቲ ተገይሊ » ተአይሊ አንትን ተኀይላ » ተአይሳ ይእቲ ተኀይል ትቲል ውእቱ የኀይል ይጊል » የአይል ይኢል ውእቶሙ የኀይለ ይጊሉ » የአይሉ ይኢሉ ውእቶን የኀይላ ይጊሳ ባለ ሦሥት ጎተ አነ አሐዝን እሕዝን ቼ » አአኪ እእኪ ንሕነ ነጠዝን ንሕዝን ነአኪ ንእኪ አንተ ተሐዝን » ተአኪ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ካልኣይ ቃ ። አነ ኣ ንሕነ ን ይእቲ ተቀ ዮሐንስ ታፓ ሠአቱ መራሕያን ኣገብር ናከብር ታንሶሱ ታጠምቁ ታሰተርእዩ ታውሕዝ ያጠምቀቆፀሠ ያወውዒ አግብር ናክብር ታውሕዝ ያጥምቀቆሠሥ የውዓ ታከበራ ታንሶስዋ ታሰተርእያ ታከብር ታንሶሱ ታስተርኢ ያከብር ያንሶሱ ያስተርኢ ያክብሩ ያንሶስዉ ያስተርእዩ ያከብራ ያንሶስዋ ያስተርእያ የአማርኛ ፍች ሠናክ እኔ በጎን አሰራለሁ ሰንበተ እኛ ሰንበትን እናከብራለን ዕፅሀወ አንተ እንጨትን ታመለሳለህ ሰብአ እናንተ ሰውን ታጠምቃላችሁ ለሰብእ እናንተ ለሰው ትታያላችሁ ሕሊበወመዓፈ እሷ ማርንና ወተትን ታፈሳለች ለሕዝብ ዮሐንስ ሰዘቡን ያጠምቃቸዋል ከሰሮ እሱ ገለባውን ያተጥላቸዋል ሠናየ እኔ በጎን ላሰራ ሰንበተ አኛ ሰንበትን እናክብር ከሊበወመዓረ እሷ ማርንና ወተትን ታፍሰስ ለሕዝብ ዮሐንስ ሕዝብን ያጥምቅ ጠሰሮ እሱ ገለባውን ያቃጥል ካልአይ አንቀጽ ያኔ ሣልሳይ ነ ኣን ቀኡጴ ታክብር ታንሶሱ ታስተርኢ ያክብር ያንሶሱ ያስተርኢ ያክብሩ ያንሶስዉ ያስተርእዩ ያክብራ በማለት ራብፅ ባዕድ መነሻ ሆነው መነገራቸውን የሳየሉ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥርዓተ አሥራው የኣ የአገብር ራብዕ በዕድ መነሻ ፊደልና ድሦዕ የና ከብር የታ ንሶሱ ሆታ ስተርእዩ የያ ጠምቆሙ የያ ውዒ ነቦ ሚሚ ፔን ሽ የሣሳይ አንቀጽ ሥርዓትን በዚህ መንገድ ይመለከቷል ማስታወሻ አሥራው ፊደላት አ አን አስተ የተባሉት የማድረግ የማስደረግ የማደራረግ ባዕዳን መነሻዎች ባሉበት ግስ ላይ ናከቨር እያሉ ባዕድ መነሻ ሆነው መነገራቸውን ሀ ናከብር ታውሕዝ ታ እንገነዘባለን ራብዕ ሆነው የተነገሩበትም ምክንያቸው ሽ አአከብር ገ እዘ የሉ ዑባ መነሻ በመሆን ፈንታ የአንቀጽ ሽ ሃአከብር መነሻ ባዕድ ፊደል አ»ን ፅ ታአውሕዝ ውጠው አጥፍተው ድምሁን በመውረሳቸው ነው ስለዚህ አ በቀርጽ በፊደለ ሳይገለጽ በአሥራው ፊደላት ውስጥ ሆኖ ራብዕ ድምፁን በግለማቱ በአ ድምዕ ምክንያት ራብዕ ሲሆኑ ችለዋል ለ አሥራው ፊደላት በአራቱ ቅርቦች በአንተ በአንትሙ በአንቲ በአንትን ሣልሳይ አንቀጽ ሳይ ባዕድ መነሻ ሆነው አይገቡምፖ ስለዚሁ አንተ ግበር አንትሥ ግበሩ አንቲ ግበሪ አንትን ግበራ እያለ ያለ አሥራው ፊደላት መነሻነት የሚነገር መሆኑን ንገንዘብ ሐ አሥራው ፊደላት ካፅብ ባዕድ መነሻ ሣልስ ሆነው አይነገሩም ጠምስ ሳብዕ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ያ አሥራው ፊደላትን በተለያዩ ግሶች የካልኣይና የሣልሳይ አናቅ ጽ ስልት አስገብተን ከዚህ በላይ መመልከታችንን እናስታውላለን ይህም የሆነበት ምከንያት የአሥራው መነሻ ፊደሳት የአገባብ መንጭ የተለያየ ስልት ያለው በመሆኑ ተለዋዋጭ መንገዳቸውን ማሳየት ግድ ስለሆነ ነው አሁን ወደተነሣንበት የአርእስተ ረባሕ ካልአይና ሥልላደ አናቅጽ ትንታኔ ተመልሰን የመካከለኛ ፊደሳቸውን ቅርጽና ስልተ ንባብ እንመለከታለን የካልኣይና የሣልሳይ አናቅጽ መካከለኛ ፊደል ቅርጽና ስልተ ንባብ የአርእሰተ ረባሕ ካልኣይና ሣልሳይ አናቅጽ በቅርጸ ፈደልና በስልተ ንባብ ይለያያሉ ይገናኛሉም ይህን የመለያየታቸውና የግንኙነታቸውን ጠባይ ባጭር መንገድ መረዳት እንችል ዘንድ ከዚህ በታች ባለው ሰንጠረዥ የተመለከተውን አቀማመጣቸውን ኣንመልከት ሀ ካልኣይ አንቀጽ የአርእስት ካልኣይ የአሥራውፊደላት መካከለኛ ፊደል አንቀጽ ተከታይ ፊደል ይቀትል ግእዝ ቀ ሳድስ ት ይጠብቃል ይቄድስ ሐምስ ቄ ሳድስ ድ ይጠብቃል ይገብር ግእዝገ ሳድስ ብ ይተነብል ግእዝተነ ሳድስ ብ ይባርክ ራብዕባ ሳድስ ር የአይል ግእዝአ ሳድስ ይ ይክል ይክህሀል ሳድስክ ሳድስ ክህ የዐውድ ግእዝቦ ው ይላላል ይጠብቃል ው ይፈ ይ እኔ ቫ የዜማ መጽሐፍ «ኑፈር» ብሎ ሥርወ ግስን ካዕብ አድርጎት ይገኛል። ሥር ግሱ የወ ድምፅ ወርሶ ካዕብ ቢሆንም ቋሚ የንባቡ ጠባይ «ንፈር» ወይም ንውፈር ነው የመካከለኛ ፊደል ቅርጸ ፊደል ስልተ ንባብ ህል ስፌ ዱዴ እል ለ ለደ ለ ዲይ መ መሠ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ረን ለ ሣልሳይ አንቀጽ እል እ እ እ ከተገባ የአርእስተረባሕ የሥርወግስ ተከታይ ፊደል ማካከለኛ ፊደል ሳድስ ቅ ሳድስ ት ይቀድስ ግእዝ ቀ ሳድስ ድ ይግበር ሳድስ ግ ግእዝ በ ይተንብል ግአዝና ሳድስ ሳድስ ብ ይባርክ ራብዕ ባ ሳድስ ር ይኢል ሣልስ ኢ ሣልስ የየድምፅ ይክሀል ሳድስ ክ ግእዝ ሀ ካዕብ ዑ ካዕብ የወድምፅ ይህ የአርአስተ ረባሕ ቅርጸ ፊደልና ስልተ ንባብ የጠቅላላ ግስ ቅር ጸ ፊደልና ስልተ ንባብ መሠረት ነው ይህን ማጥናት የጠቅላላውን ግስ ቅርጸ ፊደልና ስልተ ንባብ በቀላሉ መረደት ያስችላል የዋህ ረባሐ ኣርእስት አርእስተ ረባሕ ሀ በውእቱ ባለቤትነት ሲረቡ ይክህል ይክል የዐውድ ይላል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ተሓ ለ በዐሥር መርሕያን ባለቤትነት ሲረቡ መ ጾሙ አገቲ ኦገት። ለድኸ መራራትን ይጠላል ይጸልእ ነዌ በጅ ሰነፍ ጓደኛውን መሰደብን ያዘወትራል የዘልፍ ዐብድ ደስ ከ ሕዳን ከናቱ ጋር መዋልን ወደደ ማለች የንኡስ አንቀጽ መነሻ ፊደልንና ድን ር ርገው ባያቸውን ያሳያሉ የመለወጥ ጠ ያ ሥርዓተ ሰዋሰው ሞያ በቀዳማይ አንቀጽ አገባባቸው በመካከል ሲገቡ ቀተለ መከረ ረከበ የመሰለ ግስ በግአዝ ተነሥቶ በግእዝ እንደደረሰ ሁሉ ግእዝ ፊደ ግእዝ ድምፅ ይሆን የነበረውን የቀዳማይ አንቀጽ መነሻ ሀሐ ና አዐ በመካከል ገብተው ራብዕ ፊደል ራብዕ ድምፅ ሳድስ ፊደል ሳድስ ድምፅ ያደርጉታል አመላተ ሰዋሰው ራብዕ መነሻ ሳድስ መነሻ የመሰለ ሁሉ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጩ መፎ ው ፅሠፕተዳማይ ባለቤት አንቀጽ ምሩክ አቤቱ ምድርሀን ይቅር አልህ ለ ሥጋ ቃልከ ሥጋ ጋራ ተዋሐደ አንድ ሆነ ማርያም ጴጥሮስ ማርያምን ጠየቃት በኀበ እስራኤል ዳዊት በእስራኤል ዘንድ ከፍ ከፍ አለ ሰሎሞን ጥበብን ቻለ አዳም ከሞት ዳነ ድጻ መናገርን አጠ ተሳነው ኢዮብ በሁሉ በለጸገ የእግዚኦና የምድረከ የቃልና የምስለ ሥጋ ነ » የጴጥሮስና የማርያም ን » የዳዊትና የበኀበ እስራኤልእ » ተዋሐደ ተሳአላ ክሀለ የሰሎሞንና ያጥበበ ነ ነ ይ ድሕነ የአዳምና ሃአሞት ነ » ስእነ የበህምና የነቢበ ነ ጦሻብዕለ የኢዮብና የበከሉዲ የቸው ግንዛቤ ላይ ያለው ርን ተ በልማድ የገባ ባዕድ ዳማይ አንቀጽ ራብዕ መነሳ ከ ልከ ዋሐደ ሳአላ ላዐለ» እያለ ወነቫ ነው የግሱ መደበኛ ዘር ግስ ነው ራብዕ መ ሁብፅ የሚነሣው በመድረሻ ሲገቡ ናው ግእዝ ፊደል « ለሉ ሁለመነ ነ ብነቶተ ን የመሰለ ገስ ሁለ ሽ ፍምና ሼራ ዙሉ ሁለመናው ግእዝ ፊይዶል። ሳድስ ድምዕ ነሻ የተባለውም ስለዚህ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቀዳማይ አንቀጽ ሀ በርሀ ሐ በጽጽሐ ኦአ መጽአ ዐ በልዐ የመሰለ ሁሉ ነው ምሳሌ ቀዳማይ አንቀጽ ባለቤት የአማርኛ ፍች በርህ ገጾሙ ፊታቸው በራ በጽሐ ዕለተ ወሊዶታ የመውለዷ ቀን ደረሰ ወልድ ጨር ወልድ ሊያድነን መጣ ያዕብቆብ ሕብሰተ የዕቆብ ሕብስትን በላ በማለት ግእዝ ፊደልን ግእዝ ድምፅን ሳድስ አድርገው መለወጣቸውን ያስረዳሉ ሥርዓተ ሰዋሰው ሞያ በር የገጾሙ ማሰሪያ አንቀጽ የዕለተ ወሊዶታ ማሰሪያ አንቀጽ የወልድና የይቤዝወነ ማሰሪያ አንቀጽ የያዕቆብና የሕብስተ ማሰሪያ አንቀጽ ናቸው ማስታወሻ ግስ በሀሐ ወይም በአዐ ከደረሰ ሁለመናው ግእዝ ሆኖ አይገኝም በጥሬ ዘር አገባባቸው ቀትል ቡራኬ ግብር ወዘተ የመሰለ ጥሬ ዘር በግእዝ በካዕብ በሳድስ እንደተነሣ ሁሉ በግእዝ በካዕብ በሳድስ ፊደልና ድምፅ ሊነሣ የነበረውን ጥሬ ዘር ሀሐ አ ሀ በመካከል ገብተው ራብዕ ፊደል ራብዕ ድምፅዶቶዩጉታል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ የመሰለ ሁሉ ነው ለሰብእ ድሕነት ለሰው ሆነ ተሰጠ ተጸልአ በኀበኩሉ ጠብ በሁሉ ዘንድ ተጠላ በዝሐ በምድር ጣር በምድር በዛ እያሉ የሚቀድሙዋቸውን ፊደልና ድምፅ ራብዕ አድርገው መለወጣቸውን ያሳያሉ ሥርዓተ ጥሬ ዘር የተረክበ ባለቤት ፕሬ ዘር የኮነ » የተጸልስጸ » የበዝሐ » ናቸው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቋወ ትምህርት ካልአይ የ ወ» ና የ «የ» አመል ያፈወ አመል ወ ከሰዋሰው መካከልና ከሰዋስው መድረሻ እየተጐረደ እየታጣ በጥንታዊ መደበኛ ዘሩ አመል ጠባይ ግእዝ ፊደል ግእዝ ድምፅ ይሆን የነበረውን ሰዋስው ካዕብና ሳብዕ አድርጎ የመለወጥና በተለወጠ ው ፊድል ውስጥ ሆኖም በካዕብና በሳብዕ ድምፅ የመነገር በሐ ጠ ባይ አለው ሀ ከዐበይት አናቅጽ ፊደሉ ተጐርዶ በሳብዕ ድምፅ የመነገር አመሌ ወ ከመካከልና ከመድረሻ ተጐርዶ ታጥቶ የቀዳማይ አንቀጽ መነሻን የካልአይና የሣልሳይ አናቅጽ የመድረሻ ተከታይ ፊደልንና ድምፅን ሳብዕ ፊደል መጠ ሳብዕ ድምዕ ኣድርጎ በመለወጥ በተለወጠ ፊደል ውስጥ እየሆነ በሳብዕ ድምፅ ይነገራል ቀዳማይ ዐወደ ማለት ይገባው የነበረውን ዖደ ዞረ ው ቀወመ ነ » ቆመ ቆመ አንቀጽ ሐወረ ሖረ ሄደ ካልአይ ይትፌነው » » ነ ይትፌኖ ይላካል ጭጭ ይሴፈው » ይሴፎ ተስፋ ያደርጋል አንቀጽ ይትሜጠው » ነ ይትሜጦ ይቀበላል ይትፈነው ኔ » ክ ይትፈኖ ይሳክ ጭ ይሰሬው ዞ ከ ይሰፎ ተሰፋ ያድርግ አንቀጽ ይችትመጠው» ይትመጦ ይቀበል እያለ የሚነገረው ዐቢይ አንቀጽ ሁሉ ው ን ምሳሌ የአንቀጹ ማሰአን ባለቤት ዓይነት የአማርኛ ፍች ቀዳማይ ዖደ ዮሐንስ አድያመዮርዳኖስ ዮሐንስ የዮርዳኖስን አው ሁው ሖረ ኢየሱሰ ኀበ ዮሐንስ ኢየሱስ ወደ ዮሐንስ ሄደ አንቀጽ ሦአ አብርሃም ወልዶ አብርሃም ልጁን ሠዋ ካልአይ ይትፌኖ ወጦልድ እምእቡሁ ልጅ ከአባቱ ይላካል ው ወንሴፎ ንሕነ ትንሣኤ ሙታን እኛ የሙታን ትንሣኤን ተሰፋ እናደር ጋለን አንቀጽ ይት ሜጦ ውእቱ ወርቀ እሱ ወርቅን ይቀበላል መልአክ ወደ ሰው ይላክ ሣልሳይ ይትፈኖ መልአክ ኀበሰብእ ይሰፎ ሰብአ ሬ ሕይወቴ ሰው ሕይወትን ተስፋ ያድርግ አንቀጽ ይትመጦ ነዳይ ይ ወርቀ ድጓ ወርቅን ይቀበል ብሎ እየተጐረደ በሳብፅ ድምፅ መነገሩን ያሳያል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥርዓተ ሰዋሰው ሞያ የዮሐንስና የአድያመ ዮርዳኖስ ማሰሪያ አንቀጽ የኢየሱስና የነበ ዮሐንሰ የአብርሃምና የወልይ የወልድና የእምአቡሁ የንሕነና የትንሣኤ ሙታን የውእቱና የወርቀ የመልአክና የኀበሰብእ የሰብእና የሕይወተ የነዳይና የወርቀ ማስታወሻ ከዚህ በላይ በተመለከትናቸው ተ ሦስት ዐበይ ነሻ ናን የተመለከትነው ሳብዕ ድምፅ ፍዕ ከዋግፍ በፊደል ሳይገለጽ በሌላው ፊደል ውስጥ ሆኖ በድምፅ ብቻ የመነዢ በይ አለመሙቲ። በድምፅ ብቻ ን ግእዝ ፊደል ግእዝ ድምዕ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ያ ቋ ካልአይ አንቀጽ ሣልሳይ አንቀጽ። «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ባለቤት ቃል ሳድስ ውስጠዘ ቀጽል ሥውር ድልው ጊዜክሙ ፍንው ጳጦውለስ ማለቱን ያሳያል ሣፃሰ አን ተሳቢ በነ ኮነ በጽሐ ሰበከ የ የነ አመል የ ከሰዋሰው መካከልና ከሰዋሰው መድረሻ እየተጐረደ እየታጣ በጥንታዊ መደበኛ ዘሩ ግእዝ ፊደል ግእዝ ድምፅ የነበረውን ሰዋስው ሐምስ ፊደል ሐምስ ድምፅ ሣልስ ፊደል ሣልስ ድምፅ በተለወጠውም ፊደል ውስጥ ሆኖ በሐምስ ድምፅና በሣልስ ድምፅ የመነገር አመል አለው ክሱተ የአማርኛ ፍኙ ተሠወረ ቃል የተገለጠ ሆት የተዘጋጀ ጊዜያችሁ ደረሰ ወንጌለ የተላከ ጳውሉስ ጦንጌልን አስተማ መርጨ አድርጎ በመለወጥ ሀ ከቀዳማይ አንቀጽ ከሣልሳይ አንቀጽና ከቅጽል ተጐርዶ በሐምስና በሣልስ ድምፅ የመነገር አመሉ የ ከቀዳማይ አንቀጽ ከሣልሳይ አንቀጽና ከአንስታይ ውስጠዘ ቅጽል መካከል እየተጐረደ የቀዳማይ አንቀጽን መነሻ ሐምስ ፊደል ሐምስ ድምዕ የሣልሳይ አንቀጽንና የአንስታይ ውስጠዘ ቅጽል የመድረሻ ተከታይ ሐምስ ፊደል ሐምስ ድምፅ አድርጎ በመለወጥ በሐምስና በሣልስ ድምፅ ይነገራል ቀዳማይ መየጠ ማለት ይገባው ነበረውን ሜጠ መለሰ ሠየጠ እ» » »እ ሜጫሜጠ ፓሸጠ አየለ » ነ »እ ኤለ ዞረ ይምይጥ » » »እ ይሚጥ ይመልስ ይሥይጥ » » »እ ይሚጥ ይሸጥ ይእይል » ን ይኢል ይዙር ሕርይት » » » ሕሪት የተመረጠች ጽርይት ኦ ጽሪት የጠራች ውዕይት ኦ ውዒት የተቃጠለች እያለ የሚነገረው ሰዋሰው ሁሉ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቁ እነሱ ጀርባቸውን ይሁዳ ጌታውን ሸጠ ጻድቃን ኮረብቶችን ዞሩ ዘባኖሙ ይሁዳ እግዚኡ ኤሉ ጻድቃን አድባረ ይሚጥ እግዚእ ገጾ ጌታ ፊቱን ይመልስ ኢል ያሬድ አድባረ ያሬድ ኮረብቶችን ይዙር ይኖ ባዕል ንዋዮ ባለጸጋ ገንዘቡን ይሸጥ ት ሕሪት ድንግል አምላከ ማሬኤ ሪት ልብ ሕቡአተ ውዒት ምድር በድወ የተመረጠች ድንግል አምላክን ወለደች የጠራች ልብ የተሰወረውን ታያለቾች የተቃጠለች ምድር ምድረ በዳ ትሆናለች ሚጐረድ መሆኑንና በሐምስ ፊደል በሐምስ ድምፅ በሣልስ ስ ሣልስ ድምፅ የሚነገር መሆኑን ያሳያል ይእ ሥርዓተ ሰዋሰው ሞያው ሥርዓቱ ሞያው የእሙንቱና የዘባኖሙ ማሰሪያ አንቀጽ የይሁዳና የአግዚኡ » » የጻድቃንና የአድባረ ነ ኦ ሽሩኩ ን በላ ይሚጥ የአእግዚእና የገጾ ነ ን ነ የያሬድና የአድባሪ ያ «ዶዶ ንዋዩ » ኦንቀጽ ይሚጥ የባዕልና የ ነን ቅጽል ሕሪት የድንግል አንስታይ አንስታይ ሐሪ ነ ነ ዐል። ቃል በለ ፓ ጭ ሯ ኡ ኤ ሜ ም ረ አ ተዐገሠ ከስረ ወ ከፈመ በዐ የብሰ ዘ ደክመ ገለ የ ዓ ኙ ማቃረን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ዓ ምልማድ ካልአይ መኢ ን በመነሻ በመጨመር ሰዋሰውን በአዎንታና በአሎራ «ኢሊ» ማቃረን ምሳሌ ትእዛዝ በዚሁ ምሳሌ መሠረት አዎንታ ሰዋሰውን ወደአሉ አሉታ ሰዋሰውን ወደአዎንታ ለውጥ ሰዋሰው ሰዋሰው ሰዋሰው ኢመሐለ መሀረ ኢመለከ ን ሰአለ ኢመልሐ ቀ ረአየ ኢማሰነ ቀንዐ ኢሠርዐ ካልአይ ይተነብል ኢይረምሕ አ የአክል ኢይረሰዕ ን ይኬልል ኢይረብሕ ቀ ይውዕል ኢይቀሰም ጽ ይዘብሕ ኢይሔሱ ሣልሳይ ይባእ ኢየዐል አ ይጻሙ ኢይጽሕቅ ን ይጥባሕ ኢይብኪ ቀ ይጽባሕ ኢይንግር ጽ ይንሣእ ኢይጻአ ንኡስ ነዊም ኢቤዝዎ ጭጭ ሰኢል ኢበጺሕ አንቀጽ ሰንቅዎ ኢተብያዖ ውስጠዘ ምቱር ኢትኩዝ ቅጸልሙ መካሕ ኢነቋር ኢሬጨ መ ሽሽኬሕ ዱይክቶዋሲሴል መ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሳዋስው ላፐእ ይ እ ሁ ስያሜ ቃሉና ዓይነቲ ቦነ የሰዋስው መደበኛ ዘር ያ ሰዋስው ባዕድ ዘር ሰዋስው ይባል ኒ ፊደል በመነሻ የገባበት ሰዋስው ማለት ነው ከዘህ በ ታች የ ዕድ ፊደል የተጨመረበት መ ተመለከተው ፊደልን መደበኛ ዘርንና ባዕድ ዘርን ከነአማርኛ ፍቹ የናል ድ በሮጳ የአማርኛ ፍች መቀደሻ መቀደሻ መውጫ መታሰቢያ ማስታወሻ ተደረገ ተሠራ ፍሬ አስደረገ አስሠራ ዘለለ አስዘለለ አጸየፈ አስጸየፈ አደራረገ አሠራራ ያደርጋል ይሠራል አደርጋለሁ እናደርጋለን ዘ ዘ ዘ ዘ ዘክ ዘ ዝ ዘዘዘ የመሰለ ሁሉ ነው ለ ክፍላተ ባዕድ ዘር ሰዋስው ባዕድ ፊደል በመነሻ እየገባበት የሚነገር ባዕድ ዘር ሰዋስው ተ ተገብረ አ አግበረ አ አንፈርዐጸ አሳ አስፄረረ ቼስተ አስተጋብአ እ እገብር ን ንገብር ጋ ይግብ ተብሎ በሁለት ይከፈሳል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ነ ለ ብትን ባዕድ ዘር ሰዋስው ወ ደፃ ባዕድ ፊደል በመነሻ የገባበት የግብር ድርጊት የቦታሩ የነገር ስም ብትን ባዕድ ዘር ሰዋስው ይባሳል ብትን መበለ አንደ ግስ ቅርብና ሩቅ መደብን ተባዕታይና ኣንስታይ ጸታን ሐላፊና ትንቢት ጊዜያትን ለይቶ ሰለማያስረዳ ነው ድሽም ነ መስቀል መስቀያ መሰቀያ ገብር ድርጊት ሞጻፍ ቫዐ ወንጭፍ አስካል ፍሬ መቅደስ መቀደሻ መቀደሻ ቦታ ምቅዋም መቋሚያ ትርጋጽ ግርጌ ተግሳጽ ምክር ነገር ተንምያጥ መልስ ታሕጻጽ ጐድለት የመሰለ ሁሉ ነው ዕልቷ ብትን ባዕድ ዘር ሰዋስው በተገብሮ በባለቤትነትና በገቢር በተሳቢነት ሰልተ ሰዋስው ይነገራል ሀ ተገብሮ ስልቱ ብትን ባዕድ ዘር በተገብሮነት በተደራጊነተ ሰልት ሆኖ ይነገራል ምሳሌ ሰዋስው መድረሻ ፊደሉን ሳይለውጥ የማሰሪያ አንቀጽ ባለቤት ማሰ አን አብርሀ መስቀል መስቀል አበራ ተሐንጸ መቅደስ መቅደስ ታነጸ ርሕባበ ሙጻእ መውጫ ሰፋ አ ማድ ምስጋና ተመሰገነተነገሪ አልቦ ተምያጥ አሰተርአየ ኦሰካል በማለተ ተገብሮ ሰልቱን ያሳያል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ። አንፈርዕዶት መዝለል ማስዘለል ል ፈር ዶ ት አንበርኩ አስቀመጥሁ አ ነበር አስተፋጠንክሙ አፋጠናችሁ አስተ ፋጠን ክሙ ተመላለሳችሁ ኦን ሶሰቃ አስ ቆተው ፈዋ በጳ ሁሉ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ኋከ ር ምሳሌ ሀ በተገብሮ በባለቤትነት ስልት ሲነገር ሰዋዊስ ሌበ መስተምሕር ወልደኪ መሥዋእት መሥዋዕት ተሠዋ ታስተፌስሕ ትዕግስት ተዐጋሴ ትወልድ ትምህርት ጥበበ ትምህርት ጥበብን ትወልዳለች ኢይነጽፉ አብሕርት በሕሮች አይነጥፉም ኤኡሁሱሁጅሽ አግብርት ለምድር ገበሬዎች ምድርን ያርሷታል በማለት መንገዱን ያሳያል ሥርዓተ ባዕድ ወምዕሳድ ሰዋስው ሞያ የአስተምሕሪ ሰሚ ባለቤት የተሦአ ባለቤት የታስተፌስሕ ባልተቤት የትወልድ ባልተቤት የኢይነጽፉ ባለቤቶች የየሐርስዋ ባለቤቶች ነው ለ በገቢር በተሳቢነት ስልት ይትማሐጸን ኤፍሬም መስተምሕርተ ኤፍሬም አማላጂቱን ይማጸናል ሦአ አብርሃም መሥዋዕተ ያዘልፍ ኢዮብ ትዕግስተ ያፈቅር ጠቢብ ትምህርተ ይጸብት ኖትያ አብሕርተ ይፌኑ ባዕል አግብርተ በማለት መንገዱን ያሳያል ጐ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ የያፈቅር የይፌኑ መደበኛ ዘርአ ሰዋስው ባዕድ ፊደል በመነሻ ወይም በመድረሻ የሌለበት የሰዋስው ዘር መደበኛ ዘርአ ሰዋስው ይባላል መደበኛ ዘርአ ሰዋስው ማለት ባዕድ ፊደል ያልተቀለቀለበት ቋሚ የሰዋስው ዘር ቃል ማለት ነው በቀደምት መምህራነ ግእዝ ዘንድ ዘመድ ዘር በመባል ይታወቃል ባዕድ ፊደልን ያልጨመረ አንቀጽ ከጥሬ ዘሩ ጥሬ ዘሩ ከአንቀጹ የተመሳሰለ የተዛመደ ማለት ነው መደበኛ ዘር አንቀጽ ዓቢይ አንቀጽ ጥሬዘር ተ ረትዐ ረታ ቀናርትዕ ቅነት ሰሚዕ መስማት ረቲዕ መርታት መቅናት የመሰለ ሁሉ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ምሳሌ ቿ ሀ በተገብሮ ስልት ጥ ሬ ዘ ር አ ን ቀ ነው የሠነየ » » ኣ የጸንዐ » ቅ ን የድምፅ ማሳሪያ አንቀጽ የግስ መደበኛ ዘር የምክር » » » እ» » የፍቅር » » » » » «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ኣነ ምል ባዕድ ዘርንና ምዕላድ ዘርን ከመደ ዘ ትእዛዝ ከመደበኛ ዘር ሀ ባዕድ ዘርን ቀዳማይ ር ለይቶ ማጦቅ ለ ምዕላድ ዘርሃ ሇህ እወቅ ባዕድ መደበኛ ደል ዘር ባዕድ ዘር መ ድሕነ መድሕን » መድሐኒ » በረቀ መብረቅ » ሐለየ መሐልይ » ዘገበ መዝገብ » ዘመረ መዝሙር ሙ ወረደ ሙራድ ሙ ወዐለ ሙዐል ሙ ወጽአ ሙጻጸእ ማ አኩተ ማእኩት » ሔበ ማሕየብ » ሐደረ ማሕደር » ዐጸወ ማዕጾ እ» ሐተመ ማሕተም ም ወረቀ ምራቅ » ነዝሐ ምንዛሕ » ጥሕረ ምጥሐር » ሖረ ምሕዋር ሞ ወጸፈ ሞጸፍ መስተ ገአዘ መስተጋእዝ » ነገረ መስተናግር » ነጽሀ መስተናጽህ ተ ዘክሮ ተዘክሮ » ዘከረ ተዘከረ » ዝክር ተዝካር » ጠቢብ ተጠብቦ » ጠበ ተጠበ » ጥበብ ተጥባብ » ሕጸጽ ታሕጻጽ አ ከልሎ አክልሎ » ከለለ አከለለ አክሊል ባዕድ መደበኛ ፊደል ምዕላድ ዘር «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ መደበኛ ዘር ዕድ ባዕድ መደበኛ ባዕድ ዘር ፊደል ፊደል አ መ አምላክ » ገዚእ አግዝኦ » ገዝእ አግዝኦ » ገዛኢ እግዚእ አስተ ርእይ አስተርእዮ » ርእየ አስተርአየ » ነፊስ አስተንፍሶ » ነፍሰ አስተንፈሰ » ነቢር አስተናብሮ » ነበረ አስተናበረ » ንቡር መስተናብር አን ቃፅዕድዎ አንቃዕድዎ » ቃዕፅደወ አንቃዕደወ » ሶስዎ አንሶስዎ » ሶሰወ አንሶሰወ አስ ቄሪር አስፄርሮ » ፋረረ አስቄፄረረ እ ገብረ አገብር እግበር ን » ያ ንገብር ንግበር ት » ትገብር ። የተመነየ ተሳቢ ርእስ ንኡስ አንቀጽ የኢያጸርዕ » ኦ ኦ ነ የያፈቅር እ ን ን »ቨ የኢሐደገ ተሳቢ ሳቢ ዘር ንኡስ አንቀጽ የፈቀዱ »እ» ኔ»እ » እ» የተዐደወ ኔ ኔእ ኔ»ኔ ኔእ» የሰሎሞን ውስጠዘ ቅጽል » » የአብርሃም እ» » » » የእግዚእነ ነባር አንቀጽ ሀ ስያሜ ቃሉ የአንቀጽ ሁለተኛ ዓቢይ ክፍል «ነባር አንቀጽ ይባላል ነባር አንቀጽ ማለት ሳይለወጥ የኖረ ኗሪ አንቀጽ ማለት ነው ለ ምክንያተ ስያሜው ነባር አንቀጽ» ነባር የመባሉ ቀዋሚ ምክንያት ሐላፊ ትንቢትና አሁንታ ጊዜያትን ቦዝ አንቀጽን በርባታ ፍች ካልሆነ በቀር በንባብ ስለማይገልጽ ስለማያስረዳ ንኡስ አንቀጽ አርአእስት ሳቢዘርና ጥሬ ዘር ስለሌለው ነው አይደለም አልሆነም አይሆንም አይሁን » » » » የመሰለ ሁሉ ነው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ከዊን መሆን አንቀጽ ሀልዎ መኖር አንቀጽ ልዉል አኮ እ በመባል በሁለት ንኡሳን ክፍሎች ይከፍሳል ከዊን መሆን ነባር አንቀጽ ውአፏ መ ነባር አንቀጽ ውእቱ በንባብ እየተ ወይም ባይገለፅ ክሰስ በኋላ ሆኖ የአንድ ሁኔታ ነባር ማሰሪያ አንቀጽ በመሆን ይነገራል ምሳሌ ሀ ውእቱ በንባብ ተገልጾ የሁኔታ መሆን ማሰርያ አንቀጽ ሆኖ ሲነገር ባለቤትተሳቢ ነባር አንቀ መ ክፍላተ ነባር አንቀጾ ነባር አንቀጾ ነሙ ነው ኑባሬ ቀዳማይ ው ባለቤት ተሳቢ ነባር አንቀጽ የአማርኛ ፍች ኩነኔየ ጽድቅ ውእቱ ፍርዴ እውነት ነው ኢዮብ ጻድቅ ውእቱ ኢዮብ ጻድቅ ነው ቃልየ ሙን ውእቱ ቃሌ ያታመነ ነው ኑባሬ ካልአይ ው ዙሳቢ ነባር አንቀጽባለቤጎ ተሳቢ ነባር አንቀጽ ባለቤት የአማርኛ ፍች ጸድቅ ውእቱ ኩነኔየ ን ጻድቅ ውእቱ ኢዮብ » እሙን ውእቱ ቃልየ » በማለት መሆን መንገዱን ያሳያል ርከክ ከሃ ሥርዓተ ነባር አንቀጽ ሞያ ሥርዓቱና ሞያው የኩነኔየ ሁኔታን የሚያስረዳ ነባር ማሰሪያ አንቀጽ የኢዮብ » » » » » የቃልየ ነ ኒ ወእቱ በንባብ ሳይገለጽ የሁኔታ መሆን ማሰሪያ አንቀጽ ሆኖ ሲነገር እቱ በንባብ ሳይገለጽ በሰዋስው ውስጥ ሆኖ በመገስገለ የሁኔታ ነባር ማሰርያ አንቀጽ በመሆን ይነገራል ዖሳሌ ነባሬ ቀዳማይ ሁ እግዚአብሔ እግዚአብሔር ታላቅ ነው ኢዮብ ኢዮብ ጻድቅ ነው አርን አሮን ካህን ነው ንጽህት ማር ማርያም ንጽህት ናት ነባሬ ካልአይ ው ባለቤት። ን ከጽረ ይሆናል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ተስሐቢ ሰዋስው ሆማ ያ ይባላል በአማርኛ ተ የሚነገርበት ሰዋሰው ተስሐቢ መሸጡ የመደበኛ ዘሩ መድረሻን ለውጦ የሚሳብ ተላቢ ሰው እግር ሰው ተባዕት ቤት ምክር ይህ ይህኛው ይህች ይህችኛይቱ አንድ አ አንደኛው ወደ ግእዝ ወደ ግእዝ ወደ ግእዝ ወደ ሐምስ ወደ ሳብዕ ይለወጣሉ ምሳሌ ነባሬ ቀዳማይ ሁ አገልጋዮች ሰዎችን ጠሩ ቀጠሩ እሷ እግርን አጠበች ልጆች ምክርን አይሰሙም ነበር ወንዶች ይህን ተዉ እናንተ ይህችን አትንኩ ሁለቱ አንድ ሆኑ ጎልማሶች አንዷን አያስቀሩም ነበር ጌታ ችን ሰውየውን አገኘው ዞን አልሠራም ነበር አግብርት ሰብአ ሐጸበት ይእቲ እግረ ኢይሰምዑ ደቂት ምክረ ሳይን እደው ዘንተ ኢትልክፉ እንትሙ ዛተ ክልኤሆሙ አሐደ ያተርፉ ወራዙት አሐተ ግ እግዚእነ ብእሴ አብርሃም ቤቶ ሠ ሙጫ መ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ኑባሬ ካልአይ ው ተሳቢማሰአንባለቤት በማለት የተሳቢነት መንገዱን ያሳያል ሥርዓተ ተሳቢ ሰዋስው ሞያ መዋያ የሐጸበት የኢይሰምዑ የሐደጉ የኢትልክፉ የኮኑ የኢያተርፉ የረከበ የኢሐነጸ ነው መድረሻ ፊደሉን የማይለውጥ ተሳቢ ሰዋስው መድረሻ ፊደሉ ራብዕ ሐምስ ሳብዕ የአነና የውእቱ ዝርዝር የሆነ ሰዋስው ትም ተ ክር ሆኖ ይነገራል ተሳቢም ህቪር ርከክ ከሃ ተአንዘረ ተሰምዐ እንዚራ አንዘረ ቅዳሴ ሰምዐ መሰንቆ ሰንቀወ ቃልየ ነገረ ኀ ያወ ሳሴ የመበአ እንዚራ ዳዊት በገናን መታ ደረደረ ቀተለ ያርብህ አንበሳ አርበኛ አንበሳን ገደለ ሸቡ መላእክት ይባቤ መላእክት እልልታን እልል አሉ ዘበጠ ያሬድ ከበሮ ያሬድ ከበሮን መታ ለምዑ ዳቂቅ ቃልየ ልጆች ቃሌን ሰሙ ኢሐነጸክሙ አንትሙ ቤትየ እናንተ ቤቴን አላነጻችሁም አባግዒሁ እረኛ በጎቹን ይጠብቃል ሙሴ እጁን ዘርግቶ ነበር የአንዘረ ተሳቢ የየበቡ የሰንተወ የዘበጠ ነ የሰምዑ የኢሐነጽክምሙ የየዐቅብ » የሰፍሖ ነ የጠ በመድረሻው ምዕላድ ፊደልን እየጨመረ የሚሳብ ተሳቢ ሰዋሰው በመድረሻው ምዕላድ ተጸውዖ ስም ርቦ ጦ ሰዋስው የማሰሪያ «ል ህ ሃ ን ጨምሮተጸውዖ ስምሀሃ በመነገር ጸ ተሳቢ ይሆናል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ምሳሌ እያለ ተሳቢነት መንገዱን ያሳያል ሥርዓተ ተሳቢ ሰዋስው ሞያ የወለደ ተሳቢ ተጸውዖ ስም የፈትሐ » »እ » የሐረየ » » » የነሥአ » ኦ ተጠቃሽ ተሳቢ ሰዋስው ሰሎሞንሀ በርባንሀ ርብቃሃ ዳዊት ሰሎሞንን ወለደ ዳዊት ወለደ ሰሎሞንሀ ጴላጦስ ፈትሖ በርባንሀ ሏላጦስ በርባንን ፈታ ያዕቆብ ሖረየ ርብቃሃ ያዕቆብ ርብቃን መረጠ ዮሐንስ ነሥአ ማርያምሃ ዮሐንስ ማርያምን ወሰደ ሥርዓቱ ሞያው ለ ን በመነሻ እየጨመረና ለስም በተሳቢ ዝርዝር እየተጠቀሰ የሚነገር ሰዋስው ተጠቃሽ ተሳቢ ይባሳል ይህም ተጠቃሸ ለናትናኢል ለሕዝብ ለሐማርያም ርእየቶ ለሏጥሮስ አምሐታ ለኤልሳቤጥ የመሰለ ሰዋስው ሁሉ ነው ረከቦ ሠርፆሙ አብሰራ ሚከ ከካ መ አ መቂ ው ብዜ ጨጨ ዣዞር ማለት አመልካች ጠቃሽ ድምፅ ማለት ነው ተጠቃሽ ተጸውያ ስም እንጂ ለ አይደለም ለ ተጠቃሸ መባሉ በተጠቃሽ ሰም ላይ በመውደቁ ነው አማርኛ ናትናኤልን አገኘው ሕዝቡን ሠራቸው ማርምን አበሰራት ጴጥሮስን አየችው ኤልሳቤጥን ተሳለመቻት ፍች «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፊሊጳስ ናትናኤልን ያዕቆብ ራጌልን ለ ር ጴጥሮስን አየችው ርያም ኤልሳቤጥን ተሳለመ ዮሴፍ ብንያምን ተመለከትታ ተናገሮሙ አሮን ለእስራኤል አሮን እስራኤልን ተናገራቸው ብሎ ተጠቃሽነት መንገዱን ያሳያል ሥርዓተ ተጠቃሽ ሰዋስው ሞያ የረከበ ተጠቃሽ ተሳቢ ተጸውዖ የርእያ » » ሰም የርእያቶ » የአምሐታ » የነጸሮ የተናገሮሙ ተሳቢ አገባብ በአንቀጽ ሳይ የወደቀ አገባብአንቀጽ ዓቢይ አገባብና በስም ሳይ የወደተ አገባብስም ደቂቅ አገባብ በስም ፊንታ ስሰምን ተክቶ የገቢር አንቀጽ ተሳቢ ይሆናል። የበረኀ እንስሳ በሀልን ያደርጋሉ የጸድቅ አፍ ጥበብን ይማራል የሰውየው ጥበብ እውቀትን ፐበቡ ለብእሲ ትሀልድ አእምሮ የበላት ን ቃን ከንፈሮች ሞዝን ናፍር እለጻድቃን ያዉሕዛ ሞገሰ ኮዶቃን ጣሉ የ ጎች መዝገቦች ብዙን መሣብት እለ አብዕልት አስጋዘኡ ብዙሖ በቤ የግለት መንገዱን ያሳያል ተናባቢ ለ ግ ሰዋስው ተሳቢ ዘርፍ ይባላል ሰዋ ሰ አንተጽ ከሆነ ዘርጥ ስው ሳቢ ንኦ ንተ ንጃ ተሳቢ የሚለው አይስማማውም የናዛቢው ሰዋስው ስም ከሆነ ግን ዘርፍ እ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥርዓተ ዘርፍ ሰዋስው ሞያው ሥርዓቱ ሞያው የሰማዕት ተሳቢ ዘርፍ ሰዋሰው የልሳን ዘርፍ ሰዋሰው የብእሲ የእንስሳ የአፉሁ የጥበቡ የከናፍር የመዛግብት »« የተሳቢ ዘርፍ ሰዋስው የማሰሪያ አንቀጽ ተሳቢ ሰዋስው ከዚህ በላይ በተመለከትናቸው አናባብያን እየተናበበው እየተያያዘው እየተጣበቀው የሚነገር ሰዋስው የተሳቢ ዘርፍ ሰዋስው ይባላል የተሳቢ ዘርፍ የተሳቢ ቅርንጫፍ ማለት ነው ውስጣዊ ሐሳቡ የተሳቢ ተሳቢ ማለት ነው ምሳሌ ኑባሬ ፁማሰአንባለቬትተሳቢ ዘርቹ ኢይክል ሰብእ ነሚአ ጸጋ ሰው አጋን መቀበልን አይችልም ይሜንን ዐብድ ቃለ ጥበብ ሰነፍ የጥበብን ቃል ይንቃል ባረከ እግዚእነ ዓመተ ጻድቃን ጌታችን የጸድቃንን ዓመት አከበረ አጽገበ ውእቱ ከርሰ ርሑባን እሱ የተራቡት ሆድን አጠገበ ይትመሀሩ ደቂቅ ፈሪሐቶ ለእግዚአብሔር ልጆች እግዚአብሔርን መፍራትን ይማ ጸሐፈ ሙሴ ነገረ ማሕሌት ሙሴ የማሕሌትን ትምህርት ጻፈ በማለት መንገዱን ያሳያል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጸጋ የነሚአ ተሳቢ ዘርፍ ጥበብ የቃል ዘርፍ ጸድቃን የዓመተ ዘርፍ የካርስ ዘርፍ የፈሪሖቶ ተሳቢ ዘርፍ ቫርና ነው ማስታወሻ አገባብ የወደቀበት የተናባቢ ሰዋስው ዘርፍ ከባለቤት ዘርፍ ጋር ይመደባል ይህም ይእሕዝ ኩሎ በሐይለቃሉ ቃሉ ሰዐሮ ውእቱ ለመልአከሞት ሞት ኡቅዎሙ ለገበርቲ እኪት እኪት የመሰለ ሁሉ ነው ከዚህ በላይ በጥልቀት የሚነገረው የተናባቢ ሰዋስው መንገድ በሌላው ደረጃ እስኪቀርብ ድረስ ለዚህ የተመደበው የዘርፍ ሰዋስው መንገድ እዚህ ላይ አቆማለሁ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ። ሶብሱ ጸጾምረ ተሰፈዎ ኣእም ኒ ምሥጢረ ሠ ጨፍ ዘመ መጨ መሠ ሥሙ ሰዋስው ሥርዓቱ ሞያው ማሰሪያ አንቀጽ ያስተናድፍን የሚያአና ጽንፅ አቀባይ ደቂቅ አገባብ በማድረጊያ ንኡስ አንቀጽ ላይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ በ የወደቀበት ማድረጊያ ንኡስ አንቀጽ የበ ባለቤት የመጥኖ ዘርፍ ሰዋስው የመጥኖ ተሳቢ ሰዋስው የያስተናድፍ አድራጊ ባለቤት የሊቀ ዘርፍ ሰዋስው የኮሌጅ ሊቀ ጠቢባን ግልጽ ዘ ቅጽል እንዳያስር ዘ ያስቀረው አንቀጽ የይሜጥን ተሳቢ ሰዋስው ያስተናድፍን የደገመ ንኡስ አገባብ ምሰጢር አቀባይ ደቂቅ አገባብ ለ የወደቀባቸው የለ ባለቤት ሰዋስው የጠበብት ዘርፍ ሰዋስው በወ የተደገመ ማሠሪያ አንቀጽ ዋዌ ማሰሪያ አንቀጽ የአርአየ ተሳቢ ሰዋስው የንድተ ዘርፍ ሰዋስው ኀበን የሚያደምቅ ደቲቅ አገባብ ዘንድ ደቂቅ አገባብ ኀበ የወደተባቸው የኀበ ባለቤቶች ስሞች የሥላሴ አብዕልት ግልጽ ዘ ቅጽል እንዳያስር እለ ያስቀረው አንቀጽ የለብሱ ተሳቢ ሰዋስው ምክንያት አስረጅ ቦዝ አንቀጽ የተሰፊዎ ተሳቢ ሰዋስው «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥላሴ ቅኔ ዞ ዘፈረየት ለነ ዕፀ በለስ ለመልኦክ ባዕድ ኢየሐልፍ አኮኑ ምስሌነ ኢይሳተፍ በተዘምዶ ዘሥጋ ግዙፍ ማለቱን ያሳያል መሪር ውእቱ ወኢይትለመድ ለዘልፍ አጋግ ከመ ነገረነ ጥዒሞ በአፍ ወርስተ ሥጋነ ሞት ዘበሰሌዳ እብን ጽሑፍዛ በድንጋይ ሰሌዳ የተጻፈው መምህር ይቴጌይስ ወርቄ ነጠላ ትርጓሜ ቅኒ ዕፀ በለስ ያፈራችልን የድካግቶንነ ፍሬ ሞት አጋግ በአፍ ቀምለ እንደነገረን መራራ ነው ለዘወትርም አይለመድም የሥጋችን ርስት ሞት በሥጋ ዝምድና ግዘፍ ከኛ ጋር አንድ አይሆንምና ለባዕድ መልአክ አይተላለፍም ለ ኑባሬ ሰምና ወርቅ ምሳሌ ፍሬ ጻማ ፈረየት ለነ መሪር ውእቱ ኢይትለመድ ለዘልፍ ጥዒሞ ርሰተ ሥጋ ሰሌዳ ባዕድ ኢየሐልፍ ኢይሳተፍ ተዘምዶ ሞት ሞትነ በዕፀ በለስ በዕፀ በለስ ሞትዝ መሪር ውእቱ ሕብር የተባበረ ነው ኢይተለመድ ሕብር የተባበረ ነው ለዘለዓለም መዊቶ ሞቶ ሞት እብን እብነ ሠኤል እብነ ሩካም መልአክ ኢይሙውት አይሞትም ኢይገዝፍ አይገዝፍም ግዘፍ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥርዓቱ ሞያው የውእቱ ኋኝ ባለቤት የፍሬ ዘርፍ ሰዋስው የፍሬ ሞት ግልጽ ዘ ቅጽል እንዳያስር ዘ ያስቀረው አንፋኡ የፈረየት ባልተቤት ቅል የወደቀበት አንቀጽ ባለቤት የውእቱ ተሳቢ ነባር መሆን ማሰሪያ አንቀጽ መሪር ውእቱን የደገመ ንኡስ አንቀጽ በወ የተደገመ ማሰሪያ አንቀጽ የማንጸሪያ አንቀጽ የነገረነ ባለቤት በማንጸሪያ አንቀጽ ሳይ የወደቀ ዓቢይ አገባብ እንዳያስር ከመ ያስቀረው አንቀጽ ምክንያት አስረጅ ቦዝ አንቀጽ በማድረጊያ ግብር ላይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ በየወደቀበት የባለቤት ተቀባይ ሰዋስው ምሥጢር ከፋይ ዋዌ ንኡስ አገባብ የኢያሐልፍ ባለቤት የርስት ዘርፍ የርስት ሞት ግልጽ ዘ ቅጽል በማድረጊያ ግብር የወደቀ ደቂቅ አገባብ በ የወደቀበት የበ ባለቤት ማድረጊያ ሰዋስው ውእቱን መርምሮ እንዳያስር ዘ ያስቀረው ውስጠ ዘ አን ምስጢር አቀባይ ደቂቅ አገባብ ለ የወደቀበት የለ ባለቤት ተቀባይ ሰዋስው ወ የተከፈለ ማሰሪያ አንቀጽ ቁቸችች አስረጅ አንቀጽ ላይ የወደቀ አስረጅ ዓቢይ አገባብ አጫፋሩሪ አጋሪ ደቂቅ አ ር አኮኑ ያስቀረው ተግድረያ አካላዊ ሰዋስው ላይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ በ የወደቀበት የበ ባለቤት ሁኔታ ማድረጊያ ሰዋስው ተዛምዶና ሥጋ አያይዞ የሚያናብብ ዓቢይ አገባብ ሽዴ ከክ ተዘምዶ ግዘፍ ዘ ንባብ ወትርጓሜ ዘቅኔያት ገጽ ቭ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ያሻ ይኸው ተራ ግልጽ ምሳሌያዊ ሰዋስው የብዙ ጥበብ ሰዋስው መሠረት ነው አያሌ መምህራነ ቤተ ክርስቲያን ጥልቅና ረቂቅ ጥበበ ምሥጢራትን እያመሰጠሩ በሺህ የሚቁጠ ሩ የቅኔ የፍልስፍና መንገዶችን የተለያየ ስያሜን በመሰየም በልዩ ልዩ ጥበብ ያዘጋጁዋቸው ከዚህ ግልጽና ቀላል ምሳሌያዊ ሰዋስው በመነሣትጎኅው ስለዚህ የረቀቀውን ጥበበ ቅኔ የቅኔ ፍልስፍና የጠለቀውን ምሥጢረ መጻሕፍት ለመረዳት ይቻል ዘንድ አስቀድሞ ይህን ግልጽ ምሳሌያዊ ሰዋስው ተከታትሎ መማር የሰምና የወርቅ ምሳሌውንና የሥርዓተ ሰዋስውን የሞያውን ትንታኔ መረዳት ይገባል። ዓለመ ደብረዘይት ወገለአደ ምአመናን የፈለገ የወደደ ዋ ገብረ ጉባኤ ዘመድ ትምህርት ጥሪ ቤተ አይሁድ አጠዛብ ልበ አሕዛብ ሕይወተ አሕዛብ ሀ በሃይማኖፐት በልጅነት ያከብራል ለ ሠወገኖን ያደርጋቸዋል ያድርባቸዋል ልበ አይሁድ ሕይወተ አይሁድ ሀ ከሃይማኖት ከልጅነት ያስወጣቸዋል ለ ይለያቸዋል መባሐት ፈቃደ ወልደ እግዚአብሔር ር ሰው ይሆናል ሥጋ ይለብሳል እንተ አፍኣ ያሰተጋብእ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፍትሐ ርትዕ ወጽድቅ አእምሮ ዘ በ መንግሥቱ ይኳንን ዓለመ በ ወይን አስካል የሐጽብ አልባሰ መንግሥቴ ዋሕድ ይጸንሕ ደብረዘይት ወገለአድ ሀ ትሑት ሥጋን ብሔር ለ ትሑት ልቡናን ሐ የተዋ ደ ሰውነትን ሀ ሰማያዊ አምላክ ያደርጋል ለ ወደሰማይ ያሳርጋል ሐ በጥበብ ያራቅቃል መ በሰማያ ሂ ክብር ያከብራል ሀ ልዑል ሰማያዊ መለኮትን ለ የታበየ ልቡናን ሰውነትን ሀ ከሰማይ ወደ ምድር ያወርዳል ለ ትሑት ሥጋ ን ያዋሕዳል ሥርዓተ ምሳሌያዊ ቅኔ የቅኒ ሞያ ሰዋስወ ቅኔ ንጉሥ ወንጌለ ለአእምሮ ሥርዓቱ ሞያ የየሐጽብ አድራጊ ባለቤት የንጉሥ ዘርፍ የፍትሕ ዘርፎች የወንጌል ዘርፍ የንጉሥ ወንጌለ አእምሮ ግልጽ ዘ ቅጽል በማድረጊያ ሰም ላይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ በ የወደቀበት የበ ባለቤት ማድረጊያ ሰዋስው እንዳያስር ዘ ያስቀረው ዓቢይ አንቀጽ የይኬንን ተሳቢ የዓለመ ዘርፎች በማድረጊያ ስም ላይ የወደቀ ደቀቂ አገባብ በ የወደቀበት የበ ባለቤት ማድረጊያ ሰዋስው የወይን ዘርፍ ሰዋስው ማሰሪያ ዓቢይ አንቀጽ የየሐጽብ ተሳቢዎች የአልባሰ ዘርፍ የመንግሥቱ ውስጠ ዘ ቅጽል በአንቀጽ የወደቀ ዓቢይ አገባብ የይጸንሕ ባለቤት እንዳያስር እንዘያስቀረው ዓቢይ አንቀጽ የይጸንሕ ተሳቢ የትራፈ ዘርፍ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ የይጸንሕ ምክንያተ ገሳጭ ቦዝ አንቀጽ ቀዊሞ በማድረጊያ ስም ላይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ እም ወው እም የወደቀበት የእም ባለቤት ማድረጊያ ስም እስመ በምክንያት አሰረጅ አንቀጽ ላይ የወደቀ ዓቢይ አገባብ ዴ እንዳያስር እስመ ያስቀረው ዓቢይ አንቀጽ ልቡናሁ የነደ ባለቤት በ በማድረጊያ ስም ላይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ ሐሩር ቅንአት በ የወደቀበት ማድረጊያ ስም አይሁድ የሐሩር ዘርፎች እንዘ በጊዜ ገላጭ አንቀጽ ላይ የወደቀ ዓቢይ አገባብ ምስለ በተጋሪ ስም ላይ የወደቀ አጋሪ ደቂቅ አገባብ አይሁድ ምስለ የወደቀባቸው የምስለ ባለቤቶች ስሞች ይትየሀድ እንዳያስር እንዘ ወድቆ ያስቀረው ዓቢይ አንቀጽ አመ ጊዜ ገላጭ ዓቢይ አገባብ እንዳያስር አመ ያስቀረው አንቀጽ ሂ ምስጢር ሐሳብ ከፋይ ንኡስ አገባብ በ በማድረጊያ ስም ሳይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ ትእዛዙ በ የወደቀበት የበ ባለቤት ሰዋስው ገባኤ የገብረ ተሳቢ ዘመድ ወባዕድ የጉባኤ ዘርፎች ያስተጋብእ በሂ የተከፈለ ማሰሪያ አንቀጽ አንተ አፍአ የያስተጋብእ ተሳቢ ያስተጋብእን የሚያቃርን ንኡስ አገባብ የይሰድድ ተሳቢ የያስተጋብእ ተቃራኒ ማሰሪያ አንቀጽ ምሥጢር ሐሳብ ከፋይ ዋዌ ንኡስ አገባብ ዜ ገላጭ ዐቢይ አገባብ በማድረጊያ ስም ላይ የወደቀ ደቂቅ አገባብ በ የወደቀበት የበ ባለቤት ማድረጊያ ሰዋስው የይገብር ተሳቢ እንዳያስር እንተ ያስቀረው አንቀጽ የያዐርግ ተሳቢ በዋዌ በወ የተከፈለ ማሰሪያ አንቀጽ ወ ዘውስጥ ይሰድድ ወ አመ በ መባሕት እንተ ይፈቅድ ትሑተ ያዐርግ ር የዐርግን የሚያቃርን ንኡስ አገባብ ልዑለ የያወርድ ተሳቢ ያ ወርድ የያዐርግ ተቃራኒ ማሰሪያ አንተጽ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ምልማድ ከዚህ በላይ በተረዳኸው የምሳሌያዊ ሰ ሆና የየየ ትንታኔ መሠረት የሚከተሉትን የነብፎ ሆና ዘቦሳ ሜ ተርጉመህ የወርቅ ች ዙን ምሳሌያቸውን ።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation