ጥበብ ከጲላጦስ.pdf

• word cloud

• Extraction Summary

ኋታሂረሃው ባኑቻሃሳም ማሰገ ጳፇርሜጾቻሷ ቋሦነፇረው ፇ ሦቻሐሀ የሚለው የጥንታውያን ፈላስፎች አባባል የዚህ ፀሐፊ እምነትና መሠረት ነው እነሆም የፍልስፍናውን ዓለም ጉዞ አፃዱ ብለን ለመጀመር ማሰብ እንጀምራለን ማሰብ ለመጀመር ስንነሣ ደግሞ «ማሰብ አስጀምሮ ያላስጨረሰንን ነ ሰው ሕይወት ማየት የግድ ይሆናል ስለ መልኩ አስቀያሚነት በዘመኑ የነበሩ ሰዎች እንደፃፉት ከሆነ እሱን አይቶ የማይስቅ አልነበረም ትልቅ መላጣ ጭንቅላት በላዩ ላይ ትንሽ ፊት ረዥምና ቅጥ ያጣ ዒም ወተ የእሱ «ውበት» መገላጫዎች ነበሩ የጓደኞቹ የቀልድ ምንጭ የእሱ ፊት ቢሆንም እሱም ስለራሱ ፊት ተጨማሪ ቀልድ እየፈጠረ አብሮ ይስቅ እንደነበር ከታሪኩ እንረዳለን አባቱ ድንጋይ ጠራቢ እናቱ ደግሞ የልምድ አዋላጅ ነበሩ ይኸ ሰው ከድህነቱም በላይ ሥራ ፈት ነበር የሚስቱንና የሦስት ልጆቹን ሕይወት ለማኖር ይበቃል የሚለውን ያህል ከሰራ በኋላ ቀሪ ጊዜውን የሚያሳልፈው «በማውራትነ ነበር ሁለተኛ ሚስቱ የነበረችው የዛንታፔ አስቸጋሪ ባህርይ ሰውየው አብዛኛውን ጊዜውንም የሚያሳልፈው በቤተ መጽሐፍት ውስጥ አልያም ጀልባ ሲቀዝፍ በመዋል ነበር አይንስታይን በስተመጨረሻ ያገኘውን የንፅፅር ሕግ በቨ ኩ ብዙዎች በቀላሉ ሊረዱት ባለመቻላቸው ለማስረዳት ይቸገር ነበር አንድ ቀን አንዲት ቆጌ ልጃገረድ በአቴና አደባባይ ስታልፍ ተሰብስበን ከተቀመጥነው ፈላስርነ አንገቱን ጠምዝዞ በአይኑ ያልተከተላት በልቡም ያልተመኛት አንዴኡ አልነበረም» ብሏል ፈላስፎቹ «ግሞ «ሴቷን ውብ ያደረጋት የእኛ ምኞት እንጂ የአላ ውበት አይደለም ሴት ልጅ ሚኒ ቀሚስ የምትለብሰው ሊፒስቲከ የምትቀባው ኩሏን የምትኳለው የወንዱና ምኞት ለመቀስቀስ እንጻ ውበትን ለመግለፅ አይደለም» በማለት በፕሌቶ ሐሳብ በድጋሚ ይሳለቃሉ አንደ እኔ ዓይነቱ ገጠሬ እዚህ ሳይ ምናልባት በአእምሮው የሚጫርበት ጥያቂ ቢኖር የእነ ፕሌቶን አንገት ያስጠመዘዘችው የ ዓመት ኮረዳ ከ ዓመት በኋላ በ ዓመቷ በዚያው አደባባይ ብታልፍ አንገት መጠምዘዙ ቀርቶ ምናልባትም ማለፏን ልብ የሚል ፈላስፋ አይኖርም ስለሆነም በዚህም አለ በዚያ የወንዱ ምኞት ማቀጣጠያው የሴት ውበት በመናሩ ነው አእላለሁ የቅርብ ዘመናት የዓለማችን ድንቅና ብርቅ ሰዎችም እምነት ከፈላስፎቹ ብዙም ያልራቀ ሆኖ እናገኘዋለን ኛሠ ተፅታታሥሥሬሬሬጩጩጩዔጨዚ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ «እፅውነት ምንድር ነው።

• Cosine Similarity

» በማለት ይጠይቃል «አንድ ቀን በመንገድ ላይ እየተዘዋወርኩ ጠቢብ ሰው መፈለግ ጀመርኩ እግሬ እስኪነቃ በአቴና ጎዳና ሙሉ ቀን ዞሬ ያገኘኋቸውን ሰዎች ብጠይቃቸው ሁሉን እናውቃለን» ነበር አለማወቁን የሚያውቅ አንድ ሰው ሳላገኝ ወደ ቤቴ ተመለስኩ በማለት ሶቅራጥስ ዛዘኑን ይገልፃል «የግሪክ ሰዎች እኔን እጅግ ጠቢብ ቢያደርጉም እኔ ደግሞ የማውቀው አለማወቄን ነው አለማወቂን ማወቅ ብቻም ሳይሆን አውቃለሁ ብዬም «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥነዛ አስቤ አላውቅም» በማለት ስለ እራሱ ይናገራል የብዙዎችን ጠቢባን ምንም አለማወቅ ሰማሳ ሰው ከወዳጆቹ በላይ ያተረፋቸው ጠላቶች እጅግ ጠላቶቹ ለምን በኩ። የቻይናና የጥንቱን የቡድሂዝም ሃሳብ በተለይም የማሃፃያናን ጧል ህይ የተመሰረተ ነው አንቅስቃሴውን በዋናነት የመሩት እምነቴን የ ደፓናውያን እንደሆኑ ሲታወቅ ወደ ምዕራቡ ዓለም የቀ ን ከሆነም ቆይቷል ዜን የሚለው ቃል የመጣው ከጃፓን ሲሆን ትርጉሙም ማሰላሰል» ነሀ ማለት ነው ማሰላሰል የሚለው የዜን ጉብ ሀለት መንገድ የሚከናወን ሲሆን የመጀመሪያው ቶጋ ን» ጥልቅ የሆነ ፍልስፍናዎችንና አባባሎችን በተመስጠ በ የሚካሄድ ሲሆን ይህ በዜን ዘንድ አእምሮን የማሰራት ጥበብ ሳላዕል ታምናበታል ሁለተኛው ከሳይ እንደ ምሳሌ የጠቀስናቸጡ ስርዓት የሰይፍ ውድድር የመሳሰሉት ናቸው ከ የዜን እምነት አራማጅ ሆኖ በሚገባ ተምሯል የሚባለጤ በሚባለው ደረጃ ላይ የደረሰ ሰው ብቻ ነው ቬን ሆኖ ሳቶሪ ሬኔ ሰው ማለት ፀሐይ ሆኖ ሙቀትና ብርፃን የሌለው እንደማለት ነ ይላሉ የዜን እምነት ተከታዮች ዴይስ ሱዙኪም የአንድን ነገር ተፈ በጥልቀት የመረዳት ጥበብ ወይም ችሉታ ሳቶሪ ነውኔ ይለናል ዜን ስትሆን ፍፁም ነፃነት ትፈልጋለህ ይህ ነፃነትህን እግዚአብሒር እንህ እንዲሻማህ አትፈልግም ዴይስ ሱዙኪ «ለነገሩ ራሌ እግዚአብሔር በአንተ ምን አገባውና እንዲያውም እግዚአብሔር ሲኖርህ የምተቀበለው የእግዚአብሔር የሆነን ነገር ብቻ ይሆናል አንዳታስብ ራስህን በጣም መግታት ነው» ይለናል ከታሪክ እንደምንረዳው ዜን ቡድሂዝም የመጣው ከሳዳሀርታ ጉተማ ተምህርት ነው ሳዳሀርታ ጉተማ ከክርስቶስ ልዴት ዓመት በፊት ያያ የሻ ይህ ደግሞ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ግሃ የአሁኗ ሕንድ ልዑል ነበር በዙሪያው በሚያየው የሰው ልጅ ሠበከሪ ብሉም አላዋቂነት የታጠከጡ የ ዓመቱ ልዑል የምቾት ኑርውን በእውቀት ፍለጋ ሊለውጠው ተነሳ ከፅ ዓመት አድካሚ ጥረት በኋላ ከፍተኛውን የዕውቀት ደረጃ ተካነ እንግዲህ ከዚህ በኋላ ነው «በዕውቀት የነቃው» በር ኳከ ኣጁእር ተባለ በሕንድም ለቪህ ሰው ቡድሃ የሚል ስም ተሰጠው በጥቅሉ ስናየው ይህ በአውተት የነቃው ሰው በምድር ያሉ ነገሮች ሁሉ ለለውጥ የተጋለጡ መሆናቸውንና ሳይለወጥ የሚቀር አንዳች ነገር አለመኖሩን የተረዳ ነው «በራሱ ቋሚ ካልሆነ ነገር ጋር ራስን ማቆራኘት ትርፉ መከራ ነው ስለቪህም አንድ ሰው ቋሚ ካልሆነው ምድራዊ ነገር ራሱን ቢያላቅቅ ከራሱም ጨምር ያን ጊዜ ከመከራ ነፃ ይሆናል» ይላል ይህ የቡድፃ ትምህርት ሲወርድ ሲዋረድ ለዘመናት በተከታዮቹ ሲታመንበትና እነሱም ሲያስተላልፉት ቀቆየዩ ከክርስቶስ ልደት በፊት በ ዓዓ ቦድሂዳርማ ከሕንድ ወደ ቻይና ተጉዞ ይህንነ ትምህርት በቻይና ምድር አስፋፋው አንግዲህ በቻይና ምድር የገባው ቡድሂዝም አስቀድሞ በዛገሩ ከነበረው የታዎኢዝም እምነትና ፍልስፍና ጋር ተቀላቀለና የቻን የቡድሂዝም ትምህርት ቤትን አስገኘ ከክርስቶስ ልደት በፊት በ ዓዓ የቻን ቡድሂዝም ትምህርት ከቻይና ወደ ጃፓን ተሻገረና በዚያ የዜን ቡድሂዝም ቬን ተባለ የዜን ቡድዚዝም አመጣጥ በአጭሩ ይህን ሲመስል ለመሆኑ እምነትና ፍልስፍናው እንዴት ያለ ነው የዜንን እምነትና ፍልስፍና በሰፊው ካራመዱት አንዱ ዴይስ ሰሱኩኪ መሆኑን ከላይ ገልፀናል አንድ ወቅት አንድ የዜን መምህር ተማሪው ስለዘላለማዊ ሕይወት በተለይም ስለ ገነት ምን ማሰብ እንዳለበት ሲሊጠይቀው «አሱን ለቡድሃ ተውለት እሱ የእኛ ስራ አይደለም» አለው በሌላ ጊዜ ይኸው መምህር ለመሞት በሚያጣጥርበት የመጨረሻ ሰዓት ተማሪው ወደ አልጋው ተቀርቦ «አግዚአብሔር ይቅር የሚልህ ያፖ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥ። ሞትን ከዚያም በኋላ ሊኖር የሚችለውን ሕይወት በኒኮላይ ፌዶሮቭ እምነትና ፍልስፍና ማየት ብንጀምርስ ታላቁ የራሽያ ፈላስፋ ኒኮላይ ፌዶሮቪች ፌዶሮቭ እኤአ የዘላለማዊነት ወይም የዐረ ሞት ፍልስፍናን በጠጠዐኗሀላክከ ሾከሀከነ የመሠረተ ምሁር ነበርፊ ይህ ራሽያ በዘመናት ካፈራቻቸው ፈላስፎች ታላቁን ቦታ የሚሰጠው ፌዶሮቭ በምዕራቡ ዓለም እምብዛም ግምት የሚሰጠው አይሁን እንጂ ከእሱ በላይ በዓለም ታላላቅ ስም ያላቸው እንደ ይስቶቪስኪ ሌዎ ቶልስቶይ እና አፋንሲ ፌት ዓይነቶቹ ለፌዶሮቭ የነበራቸው ከበሬታና ግምት እጅግ ከፍተኛ እንደነበር በታሪክ ይጠቀሳል ወደ ፌዶሮቭ እምነትና ፍልስፍና እንመለስ «በምድር ላይ ስኖር አንድ የተረዳሁት ነገር ቢኖር በሀብታምና በደሀ መካከል ካለው ልዩነት ይልቅ በተማረውና ባልተማረው መካከል ያለው እጅግ የሰፋ መሆኑን ነው» የሚለን ፌዶሮቭ «የተማረው ከሥራ ይልቅ በማሰብ ላይ ይበረታል ያልተማረው ብርታት ደግሞ ከማሰብ ይልቅ ሥራ ላይ ነው ታዲያ የተማረውን ስለ ገነት ወይም ስለ ዘላለማዊ ሕይወት ብትነግረው መጀመሪያ ላስብበት ይልሀል አስቦበት ሲመለስ ደግሞ መልሱ ገነት የሚባል ነገር የለም ይልቅ ገነትን እዚሁ ምድር ላይ እንስራው ነው ያለተማረው ለማሰብ ጊዜ ስለሌለው ገነት አለ የሚለው የአንተ ንግግር ለእሱ በቂው ነው በዚያው እምነት ይኖራል በዚያው አምነትም ይሞታል» ፌዶሮቭ ይሄን ጠይቆ ከሞት በኋላ ስለሚኖረን ሕይወት እንዲህ ይላል «እኔ ለምሳሌ አንድ ሰው ነኝ ማመን የምችለውም አንድ ነገር ነው መሆንም የምችለው አንድ ነገር ነው ገነት የሚገቡት ደግሞ የተመረጡት ናቸው ካልተመረጥኩ የዘላለም እሳት ይጠብቀኛል ትልቁ ጥያቂ ደግሞ ለመመረጥ የሚያበቃው መመከኝኛ በ እንደ ሃይማኖቱ የተለያየ ከመሆኑ ላይ ነው የአንዱ የገነት መግቢያ ለሌላው የገሃነም ደጅ ነው ለአንዱ እግዚአብሔርን መምሰያ ለሌላው የሰይጣን ወንድምነት «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥፀ ዙሥሦዚቪዚሆ ተ ጁኢቄመማ ተተ ይሆናል ከኤ «እንደ እኔ እምነት ዘላለማዊ መሆንና እግዚአብሔርን ከፈለግን የጋራ ገነት መፍጠሩ የተሻለ ይመስለኛል የእሱ ደግሞ እኛ የተማርነው ነን» ይለናል ኣነ «እንግዲያውስ ስለዘላለማዊነት ንገረን። ነ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፕዘ «የሚገርመኝ የጓደኛዬ ሞት ሳይሆን የእኔ መኖር ነው እጅግ ታላላቅ የዘመናችን ጠቢባን ፈላስፎች ሳይንቲስቶች የፃ መሪዎች ስለዚህ ሰው የሚናገሩት አንድና ተመሳሳይ ነገር ነ ጥቂቱን እንመልከት «ምድራችን ካፈራቻቸው ጭንቅላቶች ወደር የማይገኝለት እንዲህ ዓይነቱ አዕምሮ በመቶ ዓመት አንዴ ከተገኘ ሰዚ ምድር በቂ ነው «አዋቂ ሳይሆን ራሱ እውቀት ነው «የሰው ልጅ ሥልጣኔን የምመዝነው በእሱ ግኝት ነው «የሰው ልጅ ሕይወት በእሱ እውቀት ሥር ወድቃለች ይኽ ሰው ደግሞ ስለራሱ እንዲህ አለ «ዝናዬ በሰፊው እየ በመጣ ቁጥር የማልረባ እየሆንኩ መጣሁ በእርግጥ ይኽ በሰ ዘንድ የተለመደ ነው» ተማሪዎቹንም መከረ በውዳሴ እንዳትደክሙ በሥራ አምልኩ ሌላ አማራጭ የለውምና ወጣት ሆፔ በጣም የምደሰትበት ነገር ቢኖ ማንም ስለእኔ ጉዳይ ሳይል በአንዲት ቦታ ተቀምጩ የራሴን ሥ ምርምር ማድረግ ነበር ያ ሥራና ምርምር አሁን ምን እንዳተረፈ ተመልክቱ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ን። «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥ። አንድ ነገር ቢኖር እንኳን መኖሩን ማወቅ አንችልም ማወቅ ብንችል እንኳን ስለዚያ ነገር ማስረዳት አንችልም ምክንያቱም አለ ብለን የምናስበው ነገር የለምና ስለዚህም አለ ብለን ነገሩን ስላሰብን ብቻ ፃ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥፀ እንዴት በድፍረት አለ ብለን እንፈርዳለን» ይላል ላምሳሌ» ይላል ጐርጂያስ «አንድን ነገር ሁለት ሰዎት እንደሚያዩት ብትጠይቅ በጣም የተለያየ መልስ ታገኛለህ አስረዱኝ ብትላቸው ደግሞ ከሁለቱ ሰዎች የስንዱ ንገግር የበለጠ ሊያሳምንህ ይችላል ለዚህም ነው ነገሮች ኋውን ናቸቤ እንድናምን የተሻለ ተናጋሪ ሰው መፍጠር አለብን የምንለዉ ደግሞ በእኛ ትምህርት እንጂ በሌላ አይገኝም» ይለናል በዚህ መልክ እጅግ የበዙ የፍልስፍና ሥራዎቹን አበርኒ የሚባለው ጐርጂያስ ከሥራዎቹ በአሁኑ ወቅት አሉ የሚባሉት ሃክ ብቻ ናቸው ከሦስቱ በአንዱና ታላቅ ሥራው ተደርጐ በሚወሰደሐ ክ ቪ ዐ ውስጥ በአሰፈረው የፍልስፍና ሃሳቲ ገን በሶፊስቶች ፍልስፍና ሰፊውን ቦታ ይዞ ይገኛል «ከሕግና ልማድ ይልቅ ልንከተለውና ነው ሆኖ ካልተመሰከተህ በቀር እንደጣስክ አይቆጠርም ማንም ሊጥስ አይችልም ለምሳሌ ከሽምግልናና ከወጣትነት ለ የበለጠው እውነት ሽምግልና ነው ምክንያቴም ሽማግሌው ዐጣ ነበር ወጣቱ ግን ሽማግሌ አልሆነም የሽማግሌው ወጣትነት እውኦ ነው በአንድ ወቅት ወጣት ነበርና የወጣቴ ሽማግሌ ሠሆን ነ እርግጠኛ አይደለሁም ወጣቱ ሳይሸመግል ሊሞት ይችላልና ሶዖ የበለጠ እርግጠኛ የሆንኩበት ሽምግልና ለእኔ እውነት ነው የተፉ ኣ እውነት የማይጣሰው እንዲህ ነው» ይለናል ከከ ከሃ ርከኽፐ ተቪ ። ከአዳም ጐን አንዲት አጥንት ወጣች እስከዛሬም ታመዋለችኔ ከምዕራባውያን ፈላስፎች ታላቅ ክብር የሚቸረው ባውሴት እግዚአብሔርን ቢያገኘው እግዚአብሔርም አንድ ጥያቄ ብቻ የማቅረብ ዕድል ቢሰጠው ያ ጥያቂ ምን ሊሆን እንደሚችል በተማሪዎቹ ተጠይቆ ሲመልስ «ሔዋንን እንዴት እንደፈጠርካት ንገረኝ እለው ነበር» አላቸው ባውሴት ይህን ይበል እንጂ በሌላ አጋጣሚ ሲናገር «እግዚአብሔር አዳምን ፈጥሮ ከጨረሰ በኋላ አተኩሮ ተመለከተውና ከዚህ የተሻለ መስራት እችል ነበር በማለት አሰበ ለጥቂት ጊዜም አስላሰለና ሰውን በመፍጠሩ ተፀፀተኔ ይለናል እግዚአብሔር ሔዋንን ስለመፍጠሩ ባውሴት «እጠራጠራለሁኔ ብሏል «ለዚህም ነው» ይላል «እግዚአብሔር ከአዳም በኋላ እምብዛም ሰው ለመፍጠር ያልተጨነቀው « ፈጠረበት ው ንያት የ « ድ መመ መ ተመልላ የአዳም የጐን ውጋት መሆንዋ ነው» ይላሉ ፈላስፎቹ አክለውም «እግዚአብሔር በመጀመሪያ ዓለምን ፈጠረ በቀጣዩ ቀን ሰውን ፈጠረና ከስራው ሁሉ አረፈ በማግስቱ ሴትን ፈጠረ ከዚያን ቋ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥፀ ተን ጀምሮ እግዚአብሔርም ሆነ ሰው እረፍት አላገኙምኔ ይሉናል እግዚአብሔር አስቀድሞ የፈጠረው ሑዋንን ነው የሚሉንሠ ታዲያ አንድ ቀን ሔዋን እግዚአብሔር በገነት ሲንሸራሸር አገኝ ባክህ እግዚአብሔር ከእዚህ የገነት ፍሬ መብላት ከአባብሎ መጫወት ሰልችቶኛልና ወንድ ፍጠርልኝ» አለችው እግዚአብ ር በአንድ ነገር ከተስማማች ወንድ እንደሚፈጥርላት ነገራት ብቸኽኔ ያንገፈገፋት ሔዋን የእግዚአብሔርን ጥያቄ ያለማንገራገር እንደምት ተህ ነገረችው «ወንድን እፈጥርልሻለሁ ነገር ግን አሱ ከአንቺ ቀድደኮ እንደተፈጠረ አንቺም ከእሱ እንደወጣሽ ታሳምፒዋለሽሼ አላት ሔዋንም «ጌታ ሆይ። ጥሃቋ ጋንዲ ስለ እውነት ከነበረው እምነት ብንነሳ «በዚህ ምድር ስኖር ነት በቀር የፈለግሁት ነገር የለም መንገዱን አግኝቼዋለሁ ብዬ ከአው አሰብሁ እውነትን ለማግኘት የማያቋርጥ ትግልና መፍጨርጨር አደረግሁ የተረዳሁት ግን እውነት ማግኘት ማለት ራስን ማወቅና መድረሻንም መረዳት ማለት እንደሆነ ነው ይህም በአጭር ቃል ሲጠቃለል ፍፁም መሆንማለት ነው ሕሊናዬ ግን ፍፁም አለመሆኔን ሲረዳ ያመዋል ፍፁም ለመሆን ብርታትና ኃይሌን በሙሉ ተጠቀምሀሆ ለመሆን ግን አልቻልኩም እንደማንኛውም ሰው ፍፁም የማያደርግ ድክመት በውስጤ ነበር ብሏል ጋንዲ በማከል እንዲህ ይላል ፌለእኔ እግዚአብሔርን መፈለግ ማለት እውነትን መፈሰግ ነው እውነትን ለማግኘት ሕይወቴን መስዋዕት ማድረግ ቢያስፈልግ ለመስጠት ዝግጁ ነኝ እውነትን የሚፈልግ ሰው ደግሞ ከትቢያ ባነሰ ራሱን ያዋረደ ትሁት ይሁን ዓለም ትቢያን በእግሩ ጫማ ይረግጠዋል እውነትን የሚፈልግ ሰው ግን በትቢያ የተረገጠ ሆኖ ራሱን ያዋርድ ያን ጊዜ የእውነት ጭላንጭል ይበራለታል በእግዚአብሔር ስለመታመን ደግሞ እንዲ ይልቅ በደጅ የማያት የብርፃን ጭላንጭል ሰእኔ ቅርብ ናት ብዙ ጊዜ እሳሳታለሁ አጠፋለሁም እምነቴ ግን ሳይሳሳት በእግዚአብሔር ላይ ተ አመስሮቷል እግዚአብሔርን ስለማምን ሰዎችን አምናለሁ ዘር ጋ ግዚአብሐር ባይኖር ኖሮ የማምነው ሰውም አይኖርም መጨረሻው በማረ መክረ እምነት ሳይኖርህ የምትሠራው ሥራ ጋገ ግይደረስበት ጉድጓድ እንደመውደቅ ይቆጠራል የራሱን ቅዱስ ማኑ ሁሉ በሰው ልጅ ዘንድ እንደ ቅዱስ ይታይ እንጂ ምናልባት ቢሥ «ፈፅሞ አልቀበለውም በአንፃሩ ቅዱስ ሳልሆን ዱ ርዓት የታነፅኩ ሰው እንደሆንኩ እንጂ» ይሳል «እኔን ስ ማለት ቅድስናና አለማወቅ ወይም ማርከስ ነው» የሚለው ጋንዲ «መ ህ አለ «ከከበበኝ ጨለማ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ግዙ በአንድ ወትት በዚሁ ጉዳይ ላይ ሰናገር «ባለራዕይ ነኝ ብዷ ኣልና ትዱስ ነህ የሚሉኝንም አይደለሁም አላለሀ እኒ ከምድር ሚ ምድራዊ ነኝ አንደ እናንተው ለብዙ ድክመቶችም ተጋል ግን ዓለምን አይቻታለሁ ዓለምን በተከፈቱ ዓይኖቼ አስቶቡዕ በሰው መንገድ የተወረወሩ ፍላፃዎች በእኔም መንገድ ላይ በተደ ወድቀዋል የዚህ ሁሉ ድምር ግን በሥርዓት አንጆፌ ጊ «የፃገሬ የሕንድ ሰዎች። የማይፈል ሲሆን ደግሞ ክፉ ይለዋል እግዚአብሔር ፍፁምና አንዳች ፍኔ የሌለው አምላክ እንደሆነ ደግሞ እናውቃለን ሀኹከህ ከ «እንግዲህ እግዚአብሔር ፍፁም ከሆነ ፍላጐትም ከሴለው ዘንድ ክፉና በጐ የሚባል ነገር የለም ማለት ነው በአጭሩ እግዚአሔ ዘንድ የሌለው ነገር በሰው ዘንድ ከተገኘ የተፈጠረው በሰው ነው ጣ ነው ስለዚህም የስው ፈጣሪ እግዚአብሔር የሰይጣን ፈጣሪ ሰው መሆኑ ነው ብሏል ቪሬብ ሪ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፇዝ «የማልጠራጠረው መጠራጠር መቻሌን ብቻ ነው» አንድ ወዳጄ ይኸን ጠየቀኝ ከብዙ ዓመታት በፊት የነበረው ቁመናህ ንግግርህ መልክህ እውቀትህ ፀባይህ በሙሉ ዛሬ የለም ከትናንቱ ማንነትህ ዛሬ የቀረው ስምህ ሏላጦስ ብቻ ነው ታዲያ ትናንት የነበረው ጴላጦስ ዛሬ ከሌለ የዛሬው ጴላጦስ ትናንት አልነበረም ማለት ነው። ዴካርት ራሱን እየጠየቀና ለራሱም እየመለሰ ሁሉን ነገር ሲጠር ቆይቶ አንድ ነገር መካድ ያልቻለው መጠራጠር መቻሱን ነበር ከቪጌኤ «መጠራጠር ከቻልኩ ማሰብ የምችል ፍጡር ነኝ» አለ ዴካርት ጤ ገዜ ሲናገር «አንዴ ወደ ዓለም መጥተናል ብለን የመጣንበት ዓለ ላይ ለመኖራችን እርግጠኛ ሳንሆን መቀመጥ የለብንም» ደላል ተፈጥሮ ማሰብ ነው ስለዚህም ሰው የሚያስብ ነገር ነው ይኸ ማሰብ ደግሞ የሚገኘው በስሜት ሳይሆን ውስጥን በማየትና በመመርጨጩሩ ነው የሚለው ዴካርት የመጨረሻ ሐሣቡ በዚህ ዙሪያ ሲያጠነጥጊ «የእኔ መኖር ከማሰብ ጋር ብቻ የተገናኘ ነው እግዚአብሔር አለ ይኸ ዓለም አለ ሰው አለ ወዘተ የሚለውን ማሰብ የምጀምረጡ ገ ከዚህ በኋላ ነው በማለት ተናገረ በዚህ የዴካርት ፍልስፍናና ትምህርት ተስበው ከነበሩት ውስጥ የስዊድኗ ንግሥት ክሪስቲና ይገኙበታል «ብዙ ነገር እየተጠራጠርኩ ነውና መጥተህ አስተምረኝ» በማለት ንግሥቷ ደጋግመው ሰዴካርኑ መልዕክት ቢልኩለትም እስከ ዓም ድረስ ፍቃደኛ ሳይሆን ተቀመጠ በመጨረሻ ግን በዚያው ዓመት ሐሣቡን ለምን እንደለወሰ በውል በማይታወቅ ሁኔታ ወደ ስዊድን በመፄድ ንግስቷን ማስተጣር ጀምሮ እንደነበር ከታሪኩ እንረዳለን በጠዋት ከእንቅልፍ የመነሳቱ ነገር ሞቱ የነበረው ዴካርት ንግስቷን ለማስተማር በገባው ግዴታ መሠረት በማለዳ ወደ ቤተ መንግሥት መሄድ ይገባው ነበር በዚህም ግዴታው ጠዋት ጠዋት እየተነሣ ወደ ንግስቲቱ ዘንድ በሚያደርገው የእግር ጉዞ በቅዝቃዜ ምክንያት በሚመጣ የክርህጩርበ በሽታ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥፀ በ ዓም ሞተ ዕድሜውን በሙሉ የራሱን መኖር ሲጠራጠር ካርት ሞት ብዙም ለውጥ የሚያመጣበት አይመስለኝም ናሪው ጢን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፕጥዙሃ የጥበብ መጀመሪያ አስማኑ መሥራት ነው ጥንታዊው ሰው ዓለምን ሞልተዋታል በሚባሉት መናፍስኑ ሞገስ ያገኝና እርዳታቸውም ይቸረው ዘንድ የማያደርገቢ እንዳልነበር ታሪክ ይነግረናል ሬናክ የተባለ ፈላስፋ ላ ከዚ ርበ በሚለው መጽሐፉ አስማትን በመንፈስ የሚቀ የልዕለ ኃያል አምላክ ላክህጩ ስትራቴጂ ነው» ይለናል አስማፏ ወይም መተተኛ ምንድነው። በዚህ አካሄድ እግዚአብሔር መልክ ነበረው የእግዚአብሔር መ ደግሞ መንፈስ ነው ስለዚህም ሰው መንፈስ ነበር እግዚአብሔር ሽ የፈጠረውን መንፈስ በዚያው በቃህ አላለውም ከአፈር አቡክቶ ከ የሰጠውን ቅርፅ ሰራና በዚያ ውስጥ አኖረው ጄሂዳጩጨርም ጎምዝም ፅዕውጋፇ ምድር ሰፈረ ለጀው በፍዊ ነገር ግን ሰው አሁንም ለእግዚአብሔር ተሰርቶ ያላለቀ ዕቃሆ ምክንያቱም ሰው ሕይወት አልነበረውምና «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፖ መ ረ ምሮ ዘላለማዊነትን በልቡ ያ ሆ ከሞትኩማ የአንተን ዘላለማዊነት ሥ ኖረው ሰው «በአንተ መልክ ጥርጣሬ ውስ ጥ ትከተዋለህ ሐ ብሔርም እኔን የሚመስለጡ ነገ ርህ ብቻ አይሞት ፈም ይኸች የማትሞተው ነገር አነጋ ሶሶ ጋሪ ሆነችና ዛሬ ወ አሷ ጉ አቀ አጎድ ሕይወት ያለው ነገር በሕይወቱ ማብ ነ በሥጋው ላይ «ምንምኔእ ለውጥ አያመጣም ያ ሰዓትና ከሞተ ን ን ነ አድን አን ከ አሴ ለ ቦታ ብድም ሥጋው ግን አልሄደምና «ስለዚህ ይላል ፐሴቶ «ነፍስ ዘኛ አምብዛም አስፈላጊ ያልሆነች በ ዕዬ ሲያብራራ የነፍስ አላስፈላጊነት ዋነፍ ምክንያት የምትሞት አ ው ይለናል የእሱ ደተመዝሙር አሪስቶትል ግሠ ሰፍስ ከሥጋ ተለይታ ወደ ሌላ ዓለም ተሺጋግራ መኖሯን መቀበል አስቸጋሪ ነገር ነው» ብላል ከ ከኖረው ሲሚያስ ፍልስፍና በመነሳት የነፍስ ጉዞ እንጀምር ሲሚያስ «ሶቅራጥስ ሆይ አንድን የሙዚቃ መሣሪያ ክሮች ብትመታቸው ብትጫወታቸው የምትሰማው የተዋበ መለኮታዊ ድምፅ ነው ይኸ ድምፅ አይታይም። ስለዚህም የነፍስ ሙዚቃ የሥጋ ልምምድ ውጤት ሀሁ ይለናል ጥንታውያን የግሪክ ፈላስፎች የሰው ልጅ ዕጣ በአማልክት እጅ ስጥ ነው በሚለው ሐሣብ እስከተወሰነ ደረጃ ይስማሙበት ነበር ዕዝወም አማልክት በጊዜው ብዙ አማልክት ነበሩ በሰው ነፍስ ሚያገባቸው ሰውዬው እስከ ሞተ ድረስ ብቻ ነበር ለዚህም ይመስላል ዘለው ልጅ ዕጣ በአማልክት እጅ መሆኗን የሚያሳዩን አማልክቱ ሞትን ለማስቆም ፍቃደኛ ባለመሆን ነው» የሚሉን ከክርስቶስ ልደት በፊት በ ይኖሩ የነበሩ ግሪካውያን መታኖቻቸውን የሚቀብሩበት ወግና ባህል ነበራቸው ይኸውም አንድ ሰው ከመካከላቸው ሲሞት ጠለቅ ያለ ጉድጓድ ቆፍረው በመቅበር ከላዩ አፊር በደንብ ያለብሱት ነበር ይባላል የኦሊምፐስ አማልክት ሙታንን በቅርብ ካዩ ይቆጣሉ በምድርም ላይ መዓት ያመጣሉ የሚለው የመጀመሪያው ጠንካራ እምነታቸው ሲሆን በሌላ በኩል ደግሞ የሰው ነፍስ ወደታችኛው የሙታን ዓለም እንዲወርድ ከተፈለገ ጠለቅ ብሎ ሲቀበር ይገባል የሚለው ሌላው የጊዜው እምነት ነበር የአቴናውያኑ የሌላ ወገን እምነት ደግሞ ለሙታን የነበራቸው ያዘዝ ኬኬ ክብር ከፍ ማለቱ ላይ ሲሆን በዚህም ነፍስ ከሥጋ ብኑ ለይም ተገቢ አይደለም ምክንያቱም ነፍስ የለቅሶ ድምፅ ከሰጣነ ኻኣ ሥጋ ወስጥ ትገባለች በማለት ያምኑ ስለነበረ ነው ነጊ ኻ ይታጠብና ያጌጠም ልብስ ያለብሱትና ወስደው ይቀብሩታል ኣኒ ዙሪያም ጥሩ ጥሩ ምግብና መጠጥ ያስቀምጡሰታል ነፍስ ኻ ዙሪያ ለጥቂት ቀናት ስታንዣብብ ቆይታ ስለምትሂዬ ይ እስከሳልስት ይሆናልን መሰናበቻዋን ተደስታ ትሽኝ በማለት ነህ በርኒ ግን እስከዛሬ አብዛኛዎቹ ፈላስፎች በነፍስ ዙሪያ የሚያአኑ ቺ የምትሄድበትን በማወቅ ላይ ያተኮረ ሳይሆን ል እንደሆነ ቀርቷል የነፍስን አድራሻ በሴሎች ምዕራፎች እንመረ ምራሊሲ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ቁጣ እብደት ብቻ ሣይሆን ውበትም ነው የፕሌቶ ደቀመዝሙር የነበረው አሪስቶትል ቁጣን ሲገልፀው ማንም ሰው መቆጣት ይትላል መቆጣት ቀላል ነውና ነገር ግን ተገቢውን ሰው በተገቢው ደረጃ በትክክለኛው ሰዓት ለትክክለኛው ዓላማ በትክክለኛው መንገድ መቆጣት ግን በማንም ሰው ውስጥ የሌለ ችሎታ ብቻ ሳይሆን የማይቻልም ነው» ብሎታል ታላቋ አሜሪካ እንኳን በራሷ ቀርቶ አሷን በተወዳጁትም ይደርሳል ብላ የማትጠብቀው በትር ሴፕቴምበር ባረፈባት ማግሥት አንድ አሜሪካዊ ወጣት «አንድ ወይም ሁለት ሃገር ድምጥማጡን ልናጠፋ ይገባል» በማለት በንዴት የተንገበገበ አስተያየት በቴሌቪዥን ሲሰጥ ተደመጠ ነገር ግን ወጣቱ ድምጥማጥ የሚጠፉትን ፃገሮች ስም አልጠቀሰም የሮማው ጳጳስ ደግሞ «ፍርድ እንጂ በቀል አያስፈልግም» በማለት የአሜሪካን ቁጣ ለማብረድ ሞክከሩ ጳጳሱ ይህን ቢሉም በፍርድና በበቀል መካከል ያለውን ልዩነት እንዲያብራሩ የጠየቃቸው ሰው አልነበረም እሳቸውም ሊያብራሩ አልሞክሩም በዘመናችን የቁጣና የእብደት ልዩነት ብዙም የሚጋነን አይደለም የሚሉ የሳይኮሎጂ ምሁራን በብዛት እየወጡ ነው ይሁንና ለዛሬ ቁጣን ለይተን አንዴ በተገጠመልን የጥበብ መነፅር እንድናየው እወዳሰሁ ፓ ከሃ ሬጨ። ሰነፍ ሰው ከመሆን ደግሞ የተራበ ሶቅራጥስ መሆን በጣም ይሻላል አሳማውም ሆነ ሰነፉ ሰው የሚኖራቸው የራሳቸው ሐሣብ ብቻ ነው በአንፃሩ ያሉት ግን በሁለቱም ወገን ያለውን ሐሣብ በሚገባ ያውቁታል ጆን ስቴዋርት ሚስ ፄዶኒስት ነበር በፄዶኒዝም ደግሞ የሰው ልጅ ዋነኛ ግብ ደስታ መመኘት ነው እንደስቴዋርት እምነት ይኸ ደስታ በዓይነት ሀነ የሚወሰን ነው «ከአንዲት ሴት ጋር ተኝተህ የምታገኘው ደስታና አንድ መጽሐፍ ጽፈህ የምታገኘ ው ደስታ እኩል አይሆንም ምክንያቱም የሁለቱም ደስታ በዓይነት ስለሚወሰን ነው» ይለናል «ስለዚህም የጠገበ አሳማ ከሚያገኘው ደስታ ይልቅ የራበው ሰው ደስታ እጅግ ይበልጣል ለምን ቢባል ሰው እየራበውም ቢሆን ማሰብ ይችላልና እንደማሰብ ደግሞ ደስታ የሚያተርፍልህ ነገር የለም» በማለት ስቴዋርት ሚል ይናገራል ሄዶኒዝም የሞራል የናልስፍና ፈርጅ ሆኖ አትኩሮቱ ደስታ» ላይ ነው የዚህ ላልስዓናና አራማጆች ደግሞ ፄዶኒስት ይባላሉ ቀጥሉ ከእነሱ ባህር ጥቂት እንጨልፋለን ቓሠ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥያዝ የሶቅራጥስ ተማሪ የነበረውና ከክርስቶስ ልደት በፊት በ ጥ የሞተው አሪስቲፐስ የፄዶኒዝም ፍል ተወልዶ በ አቴና ውስ ኣነ መሥራች እንደሆነ ይገመታል አንደ አርስቲፐስ እምነት ነቲ ሰው መልካም ሕይወት የሚባለው ለደስታ ብቻ ዋጋ ሲሰጥና ኣ ለማስወገድ ሲችል ነው» የሚል ነበር ይሁንና ለተማሪዎቹ ካሁኢ የሚነግራቸውና የሚያስጠነቅቃቸው ደግሞ በማንም ላይ ኳ እንዳያመጡና እነሱም ቢሆኑ መከራን እንዳይቀበሉ» ነበር አርስቲ መምህሩ እንደነበረው ሶቅራጥስ የሚያስተምረውን ነገር በተግባር ቋ ይወድ ነበር ምንም እንኳን ሰው የሕይወቱ ግብ ደስታን ሣ ሊሆን እንደሚገባ ቢያምንም ደስታው ግን በስግብግብነትና የቲ ። ቻ ይቅር የማይለኝ ጠላቱ እንደምሆን ጥርጥር የለኝም» ሰው በመሆኔ ዖ ማለት ተናገሪ በጉባዔው የነበሩ ፈላስፎች የበኩላቸውን አስተያየት ሲሰጡ አንዱ የተነገረው ታሪክ ቁንፅል እንጂ የተሟላ ነገር የሚያሳይ ር በማለት ተነሣ «የትኛውም የዛይማኖት ስብከት የሰው ልጅ በ ደስታን በገነት እንዲጠብቅና በዚያም እንዲዕናና ከማድረግ ይልቅ ሚብብቀውን የገሃነም እሳት በማስተማር ሰው እርስ በእርሱ ገፌዉስንና እንዲፈራራ ብሎም ስለአምላኩ ሲያስብ በእሣት የማይራራለት ከሆነ የራሱ ጭካኔ ኢምንት ሆኖ እንዲታየው ማድረጉ እየታየ ያለ ሐቅ ነው» አሰ በዚህ ጉባዔ የተነሣው ጉዳይ ለዘመናት የብዙ ፈላስፎች የመነጋገሪያ አጀንዳ የነበረና አሁንም የሆነ ጉዳይ ነው «አንድ አምላክ ነበር እሱም ሞቶዋል» የሚለው ኒች የእሱ ደጋፊዎችም ቢሆኑ «ብዙዎች በሕይወታቸው የነበረው መልካም ነገር ሁሉ ወደ መጥፎ ሲገለበጥ በእግዚአብሔር ማመን ይጀምራሉ» ይሉናል «ስለዚህም እግዚአብሔር ሆው ያደረገው በሰዎቹ ሕይወት የተፈጠረው አጋጣሚ እንጂ በራሉ ያው ሆኖ አይደለም» በማለት የእምነትን ነገር ያጣጥሉታል እምነትን መጠራጠር ማለት ዘለዓለማዊነትን ጠኳ ወይም ከሕይወት በኋላ የሚኖረውን ሕይወት መጠራጠር ነው ታዲያ ይህ ስለባባል የሰለቻቸው ፈላስፎች «ነፍስ ያለሥጋ ብቻውን እንዴት ሕያው ሲሆን እንደሚችል ማሰቡ ግራ የሚያጋባ ነገር ቢሆንም ሐሣቡ የበለጠ የሚከብደው ደግሞ ከሥጋ የተለየ ነፍስ ምን ዓይነት ደስታ ሲያገኝ ፈጃ ለ ፈሜመቶቦሶ በስተ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥያዛዛ ይላለ እንዲያውም የጣ ጾ ሁችላል ሚለወ ል ህኮ ነው» ይሳ ታል የመሳሰሉ ፈላስፎች ደግሞ ሰው አምላ ን እግዚአብሖ እንደምንለው ማለት ነው የሚዕፌ እግዚአብሑሮች እንደነበሩት ይነግሩንና «ጥንት ሽ ተነስተው በጊዜያቸው የሰገዱላቸቤ ዛ ስቶች በቀር ማንም እንደማያውታቸቡ ይ ነወ» አበርዐ ከ እንደኤፒከረስ ለእኛ አሁ እጅግ የበኩ ሰዎች አሁን ከሞት ዔጫኹጉተ ጂ አሁን ከአንትሮፖለ ት ጊዜ እንደሚፀዐቱ ኳ ከሐዘናቸው ይል ይላሉ «የአሁት እግዚአብሐር ከጥኙ የዘመኑ ፈላስፎች እግረመንገዳቸውን የኒችንም ሐሣብ እ ያጣጣሉ ሦ የጥንት ሰዎች የሚያመልኩባቸውን አማልክት «ወይ ይሞታሉ ካሬ ገና ይፈጠራሉ» ብለው ይጠብቁዋቸው ነበር ከጥንታውያን ጄኔ ታላቅ ክብር የሚሰጠው ዜኖፋነስ ከክርስቶስ ልደት ዓመት ሽ አስቀድሞ እንደተናገረው «ሰዎች አምላካቸው ይወለዳለ ብዜ ይጠብቁታል የሚጠብቁትም እንደነሱ እጅ እግር ያለው ነዝ የሚመስልና የሚንቀሳቀስ ወዘተ ይሆናል ብለው ነው ለኒ ኢትዮጵያውያኖች ቀጭንና እና አፍንጫ ደፍጣጣ ይሆናል ሲሱ ቴርሺያንስ ደግሞ ፀጉረ ዞማና ሰማያዊ ዓይን ያለው ይሆናል ይላለ እንደ ሆሜር ዓይነቱ ፈላስፋ ደግሞ የአማልክት ልዩ መለያው «ዝመ ስርቆት ማታለልና ሌሎች ሕገወጥ ነገሮች ናቸው በማለት አስፍሯስ ይሉናል ዜኖፋነስ አንድ ያስቀመጠውን ሐሣብ እዚህ ላሳይ ማየቱ በከእርፃ ማን ማንን ፈጠረ የሚያስብል ነው «ግሪኮች በጥንት ጊዜ አምላካቸዐ አድርገው ያመልኩበት የነበረው አምላክ በግድያ ሴት ነስ የ ር ቆት የታወቀ ነበር ምክንያቱም በጊዜው ያን። ኖ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ም ። የሚል ይሆናል አደገኛነት ችን ሁሉ በመልካም እነሱ ከተመለከቱት ውበትና እውነትን ማሳየት ብዎች «ሕይወት» ይላሉ ኒች ደግሞ በእርግጥ ሕይፎት እውቀትን በለጧል ለዚህም ነው የሰው ልጅ ክፋት የበዛው ግሪኮች ሕይወትን በጥበባቸው ሲያሳምሩ እውቀትን ግን መጋረጃ ጥለጡባት ነበር «እኔ ደግሞ ግሪኮች በሕይወት ላይ የጣሉትን የጥበብ መጋረጃ ገፈፍኩት እውቀትም በለጠች እወቀት ስትበልጥ ሕይወት አስቀየመች ብሏል በህዐ ነባበ ውስጥ ደግሞ ኒች እንዲህ አለ የቅርብ ጊዜ የዓለማችን ክስተት የእግዚአብሔር መሞት ነውበአእግዚአብሔር ማመን በራሱ የማይረባ እምነት ነው ይኸ እምነት ደግሞ ጥላውን በሰው ልጅ ላይ አጥልቶ ነበር ዛሬ ዛሬ ያ ጥላ እየተገፈፈ መጥቶ ሰው በሙሉ ኃይሉና እውቀቱ መሥራት ጀምሯል ለዚህም ዋናው ምክንያት ሳያየው ከሚመኘው ዓለም ይልቅ የሚያየውና የሚኖርበትን ዓለም በመምረጡ ነው ይላል እግዚአብሔርን እንደኒች የተቃወመው ፈላስፋ በታሪክ የለም ቪሪኸሃዘሄከዐያክር ሠቬ የኒች ሌላው የሚደነቅበት የፍልስፍና ሥራው ነው በቪህ ሥራውም የእግዚአብሔርን መኖር ሲኮንን «በዓለም ላይ ያየሁት መጥፎ ነገር መዋሸት ነው የማይታይ ነገር ከማመን በላይ ረፖ ኤ ርከክ ከሃ ከር ጥቦ ደግሞ ውሸት የለም ማመን የድክመትና የስግብግብነኑ ነው የሰው ኢደ ይ እካን አ ነ ከ ሕይወት ተመኘ ስለዚህም እግዚአብሔርን ፈጠረ እኒ ደገሞ ሕይወት በቂነት ስለማምን «የተፈጠረን ነገር አልተበለሁ የእግዚአብሔርን መኖር አለመቀበል ደግሞ ጥንካሬዬን ገለጠልሂ በዚሁ የራሴ እግዚአብሔር ሆንኩ ዛራስቱራንም ፈጠርኩ እነሆ ብዙነ ዛሬ በእሱ አምነዋል» ይላል ዛሬ የኒች ፍልስፍና ኒሂሊዝም በሚል መጠሪያ ይታወቃል እን የበዙ ተከታዮችም አሉት ኒች በ እኤአ በአእምሮ መታበክ ለጥቂት ጊዜ ከታመመ በኋላ ፍፁም እብድ ሆነ ኦገስት እኤአ ዌይማር በምትባለው የጀርመን ግዛት በእህቱ ቤት ለጥቂት ገዚ ከተሰቃየም በኋላ ሞተ ኒች በወቅቱ አብዶ ስለነበር ዓለም ለሥራው የሰጠውን ክብር ለማየት ለማወቅ አልቻለም ነፍሱ በሰላም መንግሥ ሰማያት ትግባ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥቦፀ ፍቃሪን ስለማፍቀሩፈ ማፍቀሩን ይጨምረው ምራልኔ በሱፊዝም ዓይን ለዛሬ ፍቅርን እናያለጌ ሉፊዝም ፌኩ ወደ ሳዊ ተስእ አቤር ነኳ ቁ መ ኮሞት በእ እዝህአርት ነሓ ዕገም ግን እግዚአብሔርን የሚፈልጉት አሁን ነው ቅፅት ይት ዘት ተዕለት በዚህ በዛሬው ሕይወት ይኸም ይቻል ገሩ ዞፈለገውን ሁሉ ለመፈፀም የተዘጋጁ ናቸው የሱፊዝምን መንገድ ዘከተሉት ውስጥ ታላቅ ቦታ የሚስጠው ጃላልአድ ዲን አል ሩሚ ፁ። ፅ ሆ ነው» አለች ካሊፍም ሰጣት ነውን ኣፍ ዞ «ሪፖ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፕያሃ በፍቅር ውስጥ የሚመር ነገር የለም ዳግም ከሱፊዝም ጠበል እንረጫለን የመጀመሪያው የምድራችን ፈይ አዳም ነው ይላሉ እግዚአብሔርም አዳምን ጠርቶ «ለፈጠርኳቸው እንስሳት በሙሉ ስም አውጣላቸው» አለው አዳምም ያለአንድ ችግር ስም አወጣ የምድርን አንስሳ ሁሉ ስም ያወጣው አዳም ነው በግዚአብሔር የጥበብ ዘር በውስጡ ስለነበር አልተሳሳተም እኛም ስፈጠር እንዲሁ ተዘርቶብናል «የምንፈልገውንም ሆነ የምንመኘውን ዚያ ዘር ውስጥ እናገኘዋለን» ይላሉ ሱፊዎች ለሱፊዎች ኢየሱስ እግዚአብሔር የላከው ታላቅ ነቢይ መሆኑን ይፃበላሉ ለዚህም ነው የእግዚአብሔር መንፈስ ብሎ የሚጠራው ይሁንና የእግዚአብሔር መለኮታዊ መንፈስ ደግሞ በፈጠረው ሰው ሁሉ ላይ ይገኛል ያ መንፈስ ከአዳም ተጀምሮ እስከዛሬ ድረስ አለ መንፈሱ በሙላት የሚገለጠው ግን በነቢያትና መለኮታዊ ሥልጣን ባላቸው ሰዎች ውስጥ ብቻ ነው «ይኸንንም ማወቅ ተገቢ ነው» ይላሉ ሱፊዎች ሱፊዎች ኢየሱስን የሚወዱትን ያህል ለሙሴም ታላቅ ፍቅርና ክብር አላቸው እንዲያውም ከእግዚአብሔር ጋር የተነጋገረ ታላቅ ነቢይ ነው ይሉታል አንድ የሱፊዎችን ጥንታዊ ታሪክ እንመልከት አንድ ቀን የእስራኤል ልጆች ወደ ሙሴ ተሰብስበው መጥተው ፆሪ ዜፒ ንእ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥያ ት ብዘት እንደማ እግዚአብሔርን እራት ለ ንደሚፈልጉነ እንዲነገርላቸው ሙሴን ጠየቁት በዚህ የድፍረት ጥነከ ነርዩ እግዚአብሔር የሰውን ምግብ አይመገብም። የደሀው አልዓዛርን ታሪክ ልብ ይላል በድህነትና በመከራ ሕይወቱን ለሚገፋው ሕዝብ ቅንና ትሁት ልብ ከያዛችሁ የገነትን ተስፋ ወራሾች እናንተ ናችሁ ዘላለማዊ ሕይወትም ይጠብቃችቷል በዚያም ትካሳላችሁኔ የሚለው እምነት ዘምንም በላይ መጽናኛው ሆነለት የነበሩት የኣይሁድ ሕይወት የተዘፈቁ እንደነበሩ ያኖች እጅ ለባርነት ት ውስጥ የነበረው ት ማስፋፋት ጀመረ እምነት ደዛው በዚህ ንደሚካስ የሚያሳምን እንገዲህ እዚህ ላይ ነው እንደ ኒች ዓይነቱ ፈላስፋ ይነሳና መናዊው ክርስትና ትልቁ የታክቲክ ችግር ይኸ ነው» ይለናል ይሽውም ክርስትና ለደፃው የተሰጠና የመጣ አምነት ሆኖ እያለ እንዴት ቫብታሙ ክፍል ላይ ጥገኛ ሆና መኖር እንደሚችልና እንዴት ማስማማት እንደሚቻልም አለማወቁ ላይ ነው ምክንያቱም ክርስትና ዚነው የመጣ እንጂ የዘመኑን ሃብታም አይመለከትምና» ይላል እንገዲህ ከዚህ መሠረተ ሃሳብ ተነስቶ «ኮሚኒዝምና ኢየሱስን ማት ይገባል» የሚለን ዱራንት ለነገሩማ የኢየሱስ ኮሚኒስትነት ያቂ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥዘዝቭ ጥያቄም የሚገባው አይደለም» ይለናል ምክንያቱም በምዬ ሳይ ቀሬ አስፈላጊው ነገር ሁሉ ለሰው ልጅ ይገባል ሃብታሙም ሰደሃኪ ግዛ እንደሚለው ማለቱ ሲሆን ኒች ያ ቡን ሁሉ ያካፍል ወዘተ እንደሚ ች ደግ ኳ በዚህ ዘመን ኖሮ ቢሆንማ ሳይቤሪያ ይላክ ነበር ይለናል ፈላስፎች የማይክዱት አንድ ሐቅ ማንም የኢየሱስን ታሪክ ያነ ዛብታም ይሁን ደፃ በእሱ ታሪክ መወሰዱ የማይቀርና በዓ ም በታሪክ ውስጥ እንደ ኢየሱስ ማራኪ ሀዞሀ አለመናረ ነው «የሚያሳዝነው ግን ይላሉ ፈላስፎች «ምንም እንኳን የነ ቢሆን ይህን የመሰለ ታላቅ አስተማሪ በየዕለቱና በየጊዜው ከሚዕ ልፈቤ ከሚጠፋው እንዲሁም ከሚለዋወጠው የቤተክርስቲያንና የሥነ መለኩ እምነት ጋር መቆራኘቱ ነጦ ይላሉ እዚህ ላይ ፈላስፎች የሚናገሩትን አንድ ታሪክ ማንላት ተ ይሆናል በ ኢኤአ በኬንተኪ አሜሪካ አንድ ሰው የእግዚአ ብሒር ልጅ እንደሆነ እየተናገረ መጣ በብዙ ሺህ የሚቆጠሩም አመነ የራሱን ወንጌልም በሰፊው አሰራጨ ብዙዎችም ተቀበሉት ይህኩ ወንጌሉን ሊያሰራጭ ጀርመን በገባበት ወቅትም ስብከቱን በእግሊዝ ቋንቋ ጀመረ የብዙዎች ችግር ታዲያ ጀርመንኛ እንጂ እንግሊዝ ቋንቋ አለማወቃቸው ነበር ነቢዩም ጀርመንኛ ቋንቋ አለማወቁን በተናሂ ጊዜ በዙሪያው ከተሰበሰቡት አንዱ «የእግዚአብሔር ልጅ ሆነህ ጀርመ። አሉ ያ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ግ ጥፀ ተ። » ለለኝ እኔም «ክቡር ጄኔራል ላለፉት ሰላሳ ዓመታት ታዋቂ ስላልነበርኩ ይሆናላ አልኩት እንደስው መኖርና እንደሰው መታወቅ የተለያዩ ክሮች መሆናቸው የዚያን ቀን ለራሴም ገባኝ እ ስሞት ደግሞ ያያ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ፕ ኑሁኑሁዑተንጅየጅየየቪጅጢቢሲሲሲርቲቲቲቲ ሥጋ ነፍስን ሲያሸንፍ ኃጢአተኛ ነፍስ ደግሞ ሥጋን ሲያሸንፍ ዓድቅ ትሆናለህ ቀደም ባሉት ምዕራፎች ስለሚስቲሲዝም ፍልስፍና ያነሳነውን አሁንም አዲስ ነገር አገኘንበት የሚስቲሲዝም አራማጆች አንድን ነገር በጥልቅ ማሰብ ማሰላሰል ከዚያም በነገሩ ውስጥ መዋሐድ ነው ይላሉ ጠቢቡ ሰለሞን «ሰው በልቡ እንዳሰበ እንደዚያው ነው ለ በ ከክ ከቪ ከይ» ይላል የምታስበውን የምታሰላስለውን ትሆነዋለህ ለምን ቢሉ ከማሰብ ማመን ይመጣልና ባመኑት መኖር ደግሞ የለው ባህርይ ነው ሚስቲሲዝም ጅማሬው ከዛይማኖት ነው በጥልቅ የምታሰላስለው አንድ ነገር አለ በዚያ ነገር ልብህን ታፀዳለህ ዕውቀትን ትቀስማለህ ራስህን ወደሌላ ዓለም ታሸጋግራለህ በቪህም ግብህ አንድ ነው የምታሰላስለው ነገር ላይ መድረስ ያ ነገርም እግዚአብሔር ነው ይላሉ ለምሳሌ አንተነትህ ውጤት ነው የነፍስና የሥጋ ድምር ሰው ነህና እውነተኛው አንተነትህ ነፍስ ነበር ነፍስህ በሥጋ ውስጥ ሲቀመጥ እንደነፍስ ማሰቡን አቆመና በቁሳዊ ነገር ተዋጠ በሚስቲሲዝም ግን ወደነፍስህ አሳቤ ትመለሳለህ ያ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ጥ ሐሣብ ውስጥ ገብተህ በተመስጦ ስታሰላስል ደግሞ የተለያዩ ታገኛለህ ለምሳሌ ቁጡ ስግብግብ ራስህን ብቻ ወዳድ ሃግዘክ አንተ የመጀመሪያው ደረጃ ላይ ትገኛለህ በዚህ ደረጃ ለዎች ሱሰኞች ናቸው ከሁሉም ሱስ የሚጠናባቸው የኃጢአት ይባሳል የነፍስህ ጌታ ሥጋህ ነው ረጃ ላይ የሚገኙ ሰዎች የመሰወጥ ተስፋ የላችውም ምክንያቱም የለውጥን አስፈላጊነት አይቀበሉምና አ መ ደረጃ ላይ የሚገኙት ደግሞ ከመጀመሪያው ደረጃ ትንሽ ሉ ሲሆኑ በጨለማቸው ላይም ትንሽ የእምነት ብርሃን ፈንጥቃለች ደረጃ ፍላጐትና ስግብግብነት ከፍተኛውን ደረጃ ይጂል ነገር ጋ ሆንዳንዱ ሥጋዊ ፍላጐትና ኃጢአት ንሰሐ ይገባሉ ይፀፀታሉ ግ ደግሞ ጾመ ይሏቸዋል ኃጢአትን ቢያደርግም ዕታኦ ያዝናል ንስሐ ይገባል በሥጋና በነፍስ መካከል የሚካሄደው ቦርነት አውድማውም ይኸው ደረጃ ነው ጦርነቱ ግን መጨረሻ ፅውም ሥጋ ነፍስን ሲያሸንፍ ኃጢአተኛ ነፍስ ደግሞ ሥጋን ሲሽንፍ ናድቅ ትሆናለህ በነፍስ ድል ውስጥ እውነትን ታቅፋለህ ዘሥጋ ደግሞ እውነትን ትክዳለህ የዚህ ደረጃ የኃጢአት ሱስ ከመጀመሪያው ጠንከር ስለሚል ጠንካራ መድኃኒት ያስፈልገዋልና ሃስተኛው የሚስቲሲዝም ደረጃ ይቀጥላል በሦስተኛው ደረጃ የሚገኙ ሰዎች ደስታቸው ፀሎት ነው በዚህም መንፈሣዊ ልምምዳቸውን ያዳብራሉ በሚስቲሲዝም ወደመጨረሻው ደረጃ የመድረሻው መንገድ እንግዲህ ፀሎት መሆኑ ነውፎ በዚህ ደረጃ ውስጥ የገባ ሰው ገከር ዉከቼህ የደረጃ ደርሷል ይሉታል የሞራል እሴቶችን መንፈሣዊውን ነገርና አምላኩን በተመስጦ ለማሰብና ለማሰላሰል በቂ ጊዜ ያለው ሰው ነው። ምንም እንኳን የሰው ልጅ ከራሱ ፍጉት ውጭ ሙሉ በሙሉ ለመሆን ባይችልም በዚህ ሰው ውስጥ ንን እኔነት» ያለው ቦታ ኢምንት ነው የቪህ ደረጃ ሰው ልዩ መለያው ያፓ ችን «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ መ። በሶቅራጥስና በኢየሱስ ሞት መካከል ያለውን ልዩነት ለማየት የሞትን ግሪካዊና መጽሐፍ ቅዱሳዊ እሳቤ እንመልከት በግሪክ አስተሳሰብ የሥጋ ሞት የእውነተኛው ሕይወት ሞት አይደለም በመጽሐፍ ቅዱስ እሳቤ ደግሞ ሞት ማለት በእግዚአብሔር የተፈጠረ ሕይወት ሁሉ ሞት ማለት ነው «ስለዚህም በትንሳኤ ድል የሚደረገው ሥጋ ሳይሆን ራሱ ሞት ነው» ይላል ኩልማን የኢየሉስ ትንሳኤ በክርስትና እምነት መሠረታዊ ነገር የሚያደርገውም ይዝው ነው መጀመሪያ ወደተነሣንበት ተመልሰን የሞትን መጽሐፍ ቅዱሳዊ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሰቦ ስንመለከት ሞነት ወደዚህ ምድር የመጣወ በኃጢአት ምክን ነ እንደሆ አንረዳለን እግዚአብሔር አዳምን «መልካምንና ክፉን ነ ከሚያስታውቀው ዛዓ አትብላ ከእርሱ በበላህ ቀን ሞትን ትሞታለህና» ዘፍጥ» ብሉት ነበር አዳምና ሔዋን የተከለከሉትን ፍሬ ቢበሉም ዕለቱን አልሞቱም ምነው ቢለ ሞትን ትሞታለህ ተባሉ እንጂ ህ ትሞታላችሁ አላላቸውም» ይለናል ኩልማን ብ ሃህ ከ ፁጣለት ደግሞ ሂደት ነው በኃጢአት ከመውደቃቸው በፊት የሕይወት ዘፍ ቀርቦላቸው ነበር ሞት ሲመጣባቸው ከዛፉ ፍሬ እየበሉ ይታደሱ ነር በኃጢአት ሲወድቁ ግን እግዚአብሔር የሕይወትን ዛፍ ከለከለ እግዚአብሔር አምላክም አለ እነሆ አዳም መልካምንና ክፉን ለማወቅ ከእኛ እንደአንዱ ሆነ አሁንም እጁን እንዳይዘረጋ ደግሞም ከሕይወት ዛፍ ወስዶ እንዳይበላ ለዘላለምም ሕያው ሆኖ እንዳይኖር ዘፍጥ አዳም የዚያን ቀን መሞት ጀመረ የሰው ልጅ ከእንስሳት የተመሳሰለበት የመጀመሪያው ምዕራፍ መሞት የጀመረበት ዕለት ነበር ጠቢቡ ሰለሞን እንደተናገረው «የሰው ልጆችና የእንስሳ ዕድል ፈንታ አንድ ነው ድርሻቸውም ትክክል ነው አንዱ እንደሚሞት ሌላውም እንዲሁ ይሞታል የሁሉም እስትንፋስ አንድ ነው ሁሉም ከንቱ ነውና ሰው ከእንስሳ ብልጫ የለውም መክጋ የሰው ልጅ ነፍስ ከእንስሳ ነፍስ ጋር አንድ ነው ልዩነቱ የሰው ልጅ ነፍስ ወደ ላይ ስትወጣ የእንስሳ ወደምድር መሆኑ ነው በቀጣዩ ምዕራፍም በዚሁ ጉዚችን እንቀጥላለን ከከ ከሃ ከ በሰማይ ገሃነም ካለ በምድርም ቢኖር አይደንቅኤ ፍፍፈው ምራራፍ ጆጅምረው የረሕርውን ኖሞት ጉይ ፁን እንቀጥልድት ደብራዖረው ሞት ደይሉጹታዉ ደ ቃል ድስሉና ኳዳን ውሉፕ ጀዛ ዖሼ ላድጅ ተጋሙ ነሉሞዴት የመጀመርያ ርጉጅ ተደርጐ በሚወለደው ቃል እንጆምር እግጄ ኣቂሔር አዳምና ሒሞነ አትባሉ ያኣጻኛውን ፍሬ ልጸተው ኣጭኖው ኣጻ ዮምትን መርእኣኡ መምጣት ለመጀመረያ ጊዜ ታናጌጊረ ወደመጫህከት መሬት እርጅትመሲኒነ ድረስ ሕሬትኣ። » በማለት ይጠይቃል «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ሥ። ስለፈጠርከኝ አመሰግንፃለሁ ማለት ብቻ ነበር» ይሉናል ዊል ዱሪ ንትም ፕሌቶ ወንድ ስለሆንኩ ፈጣሪዬን አመስግነዋለሁ ብሉ መበላዩየን በኣንድ መጽሐፉ ላይ ጠትሶት እናገኛለን አስቀድመን ባነሳነው የአርስቶትል ፃሳብ አብዛኛዎቹ ፈላስፎች ለስማመሙ ይኽን ገዳይ ራሱ እግዚአብሔርም አምኖበታል ኣዮድርጐታልም በማለት ነው በብሉይ ኪዳን ጂሆቫ አግዚአብሔር ለሙሴ በመጨረሻ በሰጠው ትዕዛዝ «የእሥራኤል ወንድ ልጆች ሴቶችን እናዶችንና ከብቶችን እንዲሁም የቤታቸውን ንብረት ሰብስበው እንዲወጡና ኣሱም እንዲመራቸው» ማዘዙን ይጠቅሱና «እንግዲህ ሴት ለወንዱ እንዷ አንድ የንብረቱ ክፍል አድርጐ እግዚአብሔርም ቆጥሯታል»ኔ ይሉል አንደ ፒሮና ኒች ዓይነቶቹም ፈላስፎች በተለያየ ጊዜ «አይሁዶች ስለሴት የነበራችውን እምነትና ንቀት ጂሆቫም እንዲገልዐውና ሕግ የሮኖም አንዲኖር ተሳክቶላቸዋል» ይላሉ ታሪክ እንደሚነግረን በጥንታዊ የአይሁዶች ሕግ አንድ ሰው ሴት ልጅ ከወለደ ሻማ አያበራም ሴት ልጅ የወለደች እናት የመንፃት ጊዜዋ ወንድ ልጅ ስትወልድ ከሚኖርባት እጥፍ ጊዜ ነበር እንደ ረከሰች ትቆጠራለችና እንዲሁም የአይሁድ ወንድ ከጂሆቫ ጋር ራሱን የተተራረበ አድርጐ ስለሚያምን በየዕለቱ ከሚዐልያቸው ፀሎቶች አንዱና ዋነኛው አምላኬ ሆይ አሕዛብ ወይም ሴት አድርገህ ስላልፈጠርከኝ አመሰግንሃለሁ ነበር ይኸ የአይሁዶች እምነት በምሥራቁ ጉራ ጠ ከ አንድ ወቅት ተስፋፍቶ እንደነበር እንረዳለን እንዲያውም በምሥራቁ ጐራ በነበሩ አንዳንድ ሃገሮች ሴት ወንድ ልጅ እስክትወልድ ድረስ የተናቀች አንደነበረች ታሪክ ዘጋቢዎች አስፍረውት እናገኛለን በእውቀቱ ከፍተኛ ክብርና ዝና የነበረው ኦቶ ዊኒንግር «ወንድ እንጂ ሴት ነፍስ የላትም ስትፈጠር ያለነፍስ ነው የተፈጠረችው» ይል ነበር ምንም እንኳን በዚህ ሐሳቡ ለረዥም ጊዜ ሽንጡን ገትሮ ይከራከር እንዲ የቤቱ አገልጋይ በነበረች ፍቅር ተሽንፎ ሲሰቃይ ፊቷን ስላዞረችበት ራሱን አስከማጥፋት ደርሷል ብዙዎቹ ፈላስፎች ሴትን የተፈጥሮ ስህተት አድርገው ለመሳል ቢሞኩሩም ፕሌተ ስህተቱ የተፈጥሮ ሳይሆን የወንዶቹ ፈላስፎች ሐሳብ ፀ ጨ ሠ ሚሙ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ ኺ ኺፈሀኺኒገ ጥፁዮያ ነው በማለት ያጣጥለዋል ፕሌቶ ሲናገር «አንድ ቀን አንዲት ቆጌ ልጃገረድ በአቴና አደባባይ ስታልፍ ተሰብስበን ከተቀመጥነው ፈላስርነ አንገቱን ጠምዝዞ በአይኑ ያልተከተላት በልቡም ያልተመኛት አንዴኡ አልነበረም» ብሏል ፈላስፎቹ «ግሞ «ሴቷን ውብ ያደረጋት የእኛ ምኞት እንጂ የአላ ውበት አይደለም ሴት ልጅ ሚኒ ቀሚስ የምትለብሰው ሊፒስቲከ የምትቀባው ኩሏን የምትኳለው የወንዱና ምኞት ለመቀስቀስ እንጻ ውበትን ለመግለፅ አይደለም» በማለት በፕሌቶ ሐሳብ በድጋሚ ይሳለቃሉ አንደ እኔ ዓይነቱ ገጠሬ እዚህ ሳይ ምናልባት በአእምሮው የሚጫርበት ጥያቂ ቢኖር የእነ ፕሌቶን አንገት ያስጠመዘዘችው የ ዓመት ኮረዳ ከ ዓመት በኋላ በ ዓመቷ በዚያው አደባባይ ብታልፍ አንገት መጠምዘዙ ቀርቶ ምናልባትም ማለፏን ልብ የሚል ፈላስፋ አይኖርም ስለሆነም በዚህም አለ በዚያ የወንዱ ምኞት ማቀጣጠያው የሴት ውበት በመናሩ ነው አእላለሁ የቅርብ ዘመናት የዓለማችን ድንቅና ብርቅ ሰዎችም እምነት ከፈላስፎቹ ብዙም ያልራቀ ሆኖ እናገኘዋለን ካውንት ኬንሰርሊንግ በጋብቻ ጉዳይ ላይ የእሱና የጓደኞቹን እውነተኛ ተሞክሮ በመጣጥፍ መልክ አንድ መድብል አዘጋጅቶ ለግምገማ ሴሚናር ይጠራል በሴሚናሩ እንዲገኙለት ከጋበዛቸው ሰዎች አንዱ በርናርድ ሾው ነበር ሾው የግብዣው መልዕክት ሲደርሰው የሰጠው መልስ «ሚስቱ በሕይወት እያለች ስለጋብቻ ሕይወቱ እውነት የሚናገር አንድም ወንድ ስለሌለ በውሸት መድብል ላይ ለመተቸት አልገኝም» የሚል ነበር ምንም እንኳን ፈላስፎቹም ሆኑ ፀሐፍት ይህን ይበሉ እንጂ የመጽሐፍ ቅዱሱ ጺየብ ምነው ጠላቴ ስለ እኔ መጽሐፍ በፃፈ» በማለት የተመኘው ዙሉ የደረሰው ለሴት ሆኖ እናገኘዋለን አንድ አህጉር ጠቅልሎ ለመግዛት ከዳር ደርሶ የነበረው ናፖሊዮን ቦናፓርት ሚስቱን መምራት እንዳልቻለ በራሱ አንደበት የተናገረውን ምስክር ሆኖ እናገኘዋለን ናፖሊዮን ሲናገር «ኃይሌና ብርታቴ ታላቅ ክብርና ሞገስ ያስገኘልኝ ጀግና ብሆንም በሚስቴ ጆሴፊን ፊት ግን ደካማና ልፍስፍስ ነበርኩ ይኸንን አሷም በሚገባ ታውቀው ነበር» ብሏል ጥንታውያን ፈላስፎችበመጨረሻ ተናግረው ያለፉት «የሰው ዘር የመጨረሻው ጥናት ወንድኒ ሲሆን የመጨረሻው ሳይንስ ደግሞ ሳይኩሉሎጂ የእሱም የመጨረሻ ምዕራፍ ሴት ትሆናለች» የሚል ሆኖ እናገኘዋለን ኛሠ ተፅታታሥሥሬሬሬጩጩጩዔጨዚ «ርክክ ከሃ ርቤኽፐ «እፅውነት ምንድር ነው።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation